به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، «نشست هم‌افزایی مؤسسات خیریه حوزه سرطان ایران و نظام سلامت» امروز 16 بهمن‌ماه با حضور جمعی از مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، اعضای ملی شبکه ملی سرطان و برخی خیرین از استان‌های مختلف در وزارت بهداشت برگزار شد.

 دکتر علی قنبری مطلق؛ رئیس اسبق اداره سرطان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این نشست با اشاره به مهم‌ترین دلایل شکل‌گیری شبکه ملی سرطان بیان کرد: زمانی که بحث شبکه ملی سرطان مطرح شد، دلایلی برای آن مطرح شد اما سه دلیل از همه مهم‌تر بود؛ اول اینکه هم‌افزایی میان سازمان‌های مختلف برای مطالبه‌گری از نظام سیاسی در مورد مشکلات حوزه سرطان ایجاد شود. دوم اینکه از موازی‌کاری در نواحی جغرافیایی مشابه اجتناب شود و سوم هم عبارت از ظرفیت‌سازی بود؛ یعنی ما اینجا از دولت انتقاد می‌کنیم که بعضاً درست هم هست، اما باید ببینیم خودمان به عنوان خیریه چقدر خیریه و سازمانمان را از نظر شناسایی مشکلات و حل بهینه آن‌ها تقویت کرده‌ایم.

 وی تصریح کرد: فعالیت خوبی است که یک خیریه دنبال راهکارهای بهینه بگردد. تعداد زیادی از خیرین ممکن است به ما مراجعه کنند تا کاری انجام بدهند، اما لزوماً آن کار در اولویت منطقه‌ای ما نباشد. بنابراین این مسئله پیش می‌آید که مثلاً آیا واقعا این تعداد پِت نیاز داریم یا خیر. آیا بهتر است چند میلیاردی که به عنوان خیّر به ما داده شده است را به خرید پِت اختصاص بدهیم یا بهتر است در حوزه پیشگیری کار کنیم یا مسیر بیمار را بهینه کنیم؟

 پیدا کردن راه‌حل سخت‌ترین کار است

 قنبری مطلق بیان کرد: بنابراین فکر می‌کنم خیلی اوقات از همه‌چیز سخت‌تر، پیدا کردن مشکل و راه‌حل مناسب برای آن است و لزوماً دم‌دستی‌ترین راه‌حل، بهترین راه‌حل نیست. از طرفی باید به این توجه کنیم که در سال‌های گذشته سفره مردم کوچک‌تر شده است. حال با این وصف، آیا اولویت ما این است که داروهای گران‌قیمت را تحت پوشش قرار بدهیم یا باید کار دیگری بکنیم؟ خیلی اوقات اگر هزینه رفت‌وآمد یک بیمار را پرداخت کنیم، خیلی بهتر است تا اینکه مثلاً فلان داروی گران‌قیمت را تحت‌ پوشش قرار بدهیم. پس اولویت‌ها قابل شناسایی است. بخشی از این مشکلات به ساختار اداری برمی‌گردد و در کنترل وزارت بهداشت هم نیست. بنابراین ما در این شرایط داریم کار می‌کنیم و اگر این را قبول کنیم، خیلی از مسائل در ذهن ما حل می‌شود. برخی مشکلات نیز نیازمند کمک است و افرادی هستند که می‌توانند کمک کنند. بسیاری از افراد این جلسه دوست دارند کمک کنند و بسیاری از آن‌ها نیز کارشناس‌اند.

 وی در ادامه اظهار داشت: راه‌حل‌ میانه این است که در حوزه‌ای که داریم کار می‌کنیم سعی کنیم درست کار را انجام بدهیم و ببینیم آیا انتظاری که از ما به عنوان خیریه می‌رود، برآورده شده است یا خیر. آیا گردش مالی و تصمیم‌گیری ما درست است و به سمت اولویت‌ها رفته‌ایم یا خیر؟ و بعد انتظار داشته باشیم که دولت نیز کمک کند. باید ببینیم مشکلات چیست و در آن حوزه‌ها تمرکز کنیم. مشکل سرطان در ایران بسیار قابل اهمیت است؛ زیرا باید در انتظار دو دهۀ سخت باشیم و باید دولت این را بفهمد که مدیریت سرطان به این سادگی رخ نمی‌دهد. برآوردها مختلف است، اما در ایران برآورد می‌شود که حدود یک میلیارد دلار صرف سرطان می‌کنیم که اگر این را ضرب در دو کنیم که هزینه‌های جانبی سرطان است، این مبلغ به سه‌میلیارد دلار می‌رسد.

 قنبری مطلق بیان کرد: در دنیا مطالعه شده است که مداخلات مختلف بیش از دو تا 20 برابر، ارزش افزوده دارد؛ یعنی اگر یک دلار برای ترک سیگار هزینه کنید، شش دلار برمی‌گردد. بنابراین باید از بین فعالیت‌هایی که در حوزه سرطان متصور است، ببینیم با این منابع محدود کدام‌یک مقرون‌به‌صرفه‌تر است و به سراغ آن‌ها برویم. گاهی اجرای برنامه‌های ملی در کشوری مانند ایران کار سختی است و شاید راه‌حل‌های منطقه‌ای که به کمک سازمان‌های مردم‌نهاد ارائه می‌شود بهتر باشد، اما باید برنامه‌های ما در نظام شبکه ادغام شود و به اولویت‌ها و نیازها پایبند باشیم. در زمینه سرطان این نیازمندی انجام شده است و الان می‌دانیم کجا دستگاه و سایر تجهیزات را می‌خواهیم. بر این اساس، اینکه دستگاهی را اضافه بخریم هدررفت منابع است. پس بهینه کردن منابع برای خیریه‌ها بسیار مهم است.

 کنترل سرطان نیازمند یک تعهد سیاسی است

 وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به ارائه پیشنهاداتی در زمینه کنترل سرطان پرداخت و گفت: نکته اول اینکه در زمینه کنترل سرطان باید یک تعهد سیاسی وجود داشته باشد؛ یعنی در سطح رئیس‌جمهور نیز باید این تعهد مطرح باشد. در سال 1975 که در آمریکا سرطان داشت زیاد می‌شد، دولت آمریکا جنگ با سرطان را اعلام کرد و سطح مدیریت سرطان را ارتقا داد تا پاسخگو باشد. در آن زمان، تحقیقاتی را برای شناسایی مشکل و ارائه راه‌حل آغاز کردند. در مصر نیز که در زمینه خیلی از شاخص‌ها از ما عقب‌تر است، حدود سه‌سال قبل، موضوع سرطان زیرنظر رئیس‌جمهور قرار گرفت. بنابراین اگر نخواهند در سطوح عالی به این موضوع توجه کنند، اتفاقی نمی‌افتد.

 قنبری مطلق تصریح کرد: نکته دوم اینکه اگر بخواهیم یک کار انجام بدهیم، پیشگیری است که 50 درصد از سرطان‌ها قابل پیشگیری‌اند. باید ببینیم علت سرطان چیست که باید این‌ها در اولویت باشد. 25 درصد از علل سرطان در جهان سیگار است. بحث دیگر سبک زندگی است که نیازمند آگاهی و اطلاع‌رسانی است . 10 تا 15 درصد علل بروز سرطان‌ها نیز مربوط به عفونت‌ها است. مورد دیگر نیز مربوط به آلودگی هوا و آلودگی شغلی است. در ایران دوبرابر متوسط جهانی ذرات معلق داریم. بحث غربالگری نیز بسیار حساس است و حداقل کار در زمینه تشخیص زودهنگام این است که مردم را آگاه کنیم.