به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دبیر کل سازمان ملل «آنتونیو گوترش»، در بیانیه‌ای که به مناسبت «روز جهانی داوطلب» منتشر کرده است، می‌گوید: داوطلبان والاترین مظهر انسانیت هستند. در این روز مهم، بیایید از آنان الهام بگیریم و با ایفای سهم خود در شکل‌دادن به دنیایی بهتر برای آینده شریک باشیم.

 گزارش‌های سازمان ملل متحد نشان می‌دهد که تعداد افراد بالای 15 سال که در یک ماه فعالیت داوطلبانه دارند، به بالای  862.4 میلیون نفر در سراسر جهان می‌رسد. اکثر کارهای داوطلبانه به طور غیررسمی بین افراد تقسیم می‌شود و حدود، 14 درصد از جمعیت جهانی، از میان شش و نیم درصد افراد در سن کار جهان، یه واسطه یک خیریه یا سازمان‌مردم‌نهاد به فعالیت داوطلبانه می‌پردازند. همچنین میزان قابل توجهی از مردم چندین نوع کار داوطلبانه متنوع را بر عهده دارند و بیشتر داوطلبان رسمی را  مردان و بیشتر داوطلبان غیررسمی را زنان تشکیل می‌دهند.

داوطلبان متنوع، جوامع قوی تر

 در «روز جهانی داوطلب» (International Volunteer Day)، که مصادف با پنج دسامبر است ما به داوطلبان در سراسر جهان ادای احترام می‌کنیم و مشارکت‌های آن‌ها را چه در محل فعالیت و چه به صورت  آنلاین، گرامی می‌داریم. 

 اقدامات داوطلبانه در سطوح مختلف محلی، ملی و یا بین‌المللی انجام می‌شود. سازمان ملل متحد نیز برای ارتقای مشارکت همه‌جانبه در روند صلح و توسعه، «برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد (UNV)» را راه‌اندازی کرده است. داوطلبانی که در سیستم سازمان ملل ثبت‌نام می‌کنند، «داوطلبان رسمی» این سازمان نام دارند و نقش مهمی در فرآیندهای بین‌المللی بشردوستانه را برای این سازمان اجرا می‌کنند.

 «داوطلبان غیررسمی»، به داوطلبانی اطلاق می‌شود که در سطوح محلی و یا ملی برای سازمان‌های مردم‌نهاد و یا خیریه‌های کشور خود به فعالیت‌های نیکوکارانه و بشردوستانه می‌پردازند. روز جهانی داوطلبان به ابتکار برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد و به منظور قدردانی از داوطلبان رسمی برگزار می‌شود که سایر سازمان‌های مردم‌نهاد در سراسر دنیا نیز به تاسی از سازمان ملل متحد به این  روز جهانی پیوسته‌اند. 

 برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد (UNV) در کنار سایر داوطلبان در سراسر دنیا، سعی دارد با برگزاری این روز تعهد خود و اهمیت اقدامات داوطلبانه را برای رفاه بیشتر جوامع نشان دهد. امسال به مناسبت روز جهانی داوطلب، نقش مهم داوطلبان در دستیابی به «اهداف توسعه پایدار (SDGs)» مورد توجه قرار گرفته است، نقشی که بدون آن رسیدن به سطوح موفق توسعه، امکان‌پذیر نیست. از آن‌جا که رسیدن به اهداف توسعه پایدار  بدون در نظر گرفتن افراد در همه مراحل، سطوح و در همه زمان ها ممکن نیست، اقدامات داوطلبانه بخش مهمی از راه‌حل‌های رسیدن به این اهداف هستند زیرا به مردم و جوامع اجازه می‌دهد در تحقق آن مشارکت کنند.

 در رویارویی با لحظات سخت و چالش‌های امروز جهان از تغییرات آب و هوایی گرفته تا جنگ، درگیری‌ و بی‌عدالتی‌های اجتماعی، داوطلبان اولین کسانی هستند که در هر گوشه از جهان با شجاعت، فداکاری و ایثار برای مقابله با چالش‌ها برمی‌خیزند و اولین پاسخ‌دهندگان به بحران هستند. داوطلبان فرهنگ ارائه خدمات غنی‌تری را در جوامع خود ترویج و با پر کردن شکاف بین نسل‌ها به حمایت از توسعه پایدار کمک می‌کنند. فعالیت داوطلبانه به ما اجازه می‌دهد تا برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار با هم در طول سالیان متمادی میان نسل‌های مختلف کار کنیم و به همین علت می‌توان آن را یک چرخه بین نسلی نام نهاد.

یافته‌های کلیدی گزارش وضعیت داوطلبانه جهان

 برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد، هر سه سال یک بار گزارش وضعیت جهانی داوطلبانه را تهیه می‌کند، در آخرین گزارش این سازمان در سال 2022، «یافته‌های کلیدی گزارش وضعیت داوطلبانه جهان» نشان داد که فعالیت داوطلبانه می تواند فرهنگ تصمیم‌گیری مشارکتی را ارتقا دهد و داوطلبان با همکاری مشترک با مقامات دولتی در شکل‌دهی و اولویت‌بندی موضوعاتی که برای آنها مهم است، مشارکت می‌کنند و به همین علت می‌توانند روابط نابرابر قدرت را تغییر دهد. 

 داوطلبان این ظرفیت را دارند که از طریق همکاری با مقامات دولتی، روابط نابرابر قدرت بین شهروندان عادی و مقامات دولتی را تنظیم کنند. فعالیت داوطلبانه مسیرهای متنوعی برای مشارکت مدنی در شرایطی که نابرابری وجود دارد را ارائه می دهند. آن‌ها برای مشارکت، از کانال های مختلفی رویکردهای داوطلبانه را دنبال می‌کنند. داوطلبان پل می‌سازند و در موقعیت‌های خاص میانجی روابط میان ارائه‌دهندگان خدمات و ذینفعان هستند.

 برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد (UNV)

 برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد (UNV) یکی از آژانس‌های وابسته به  سازمان ملل متحد است که با استفاده از نیروی داوطلبان در سراسر جهان به ایجاد صلح و توسعه پایدار کمک می‌کند. این سازمان با تسهیل مشارکت داوطلبان در پروژه‌های توسعه‌ای به تقویت ظرفیت‌های محلی و گسترش همکاری‌های بین‌المللی می‌پردازد. 

 اهداف اصلی برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد را می‌توان در توسعه ظرفیت‌های محلی با آموزش و توانمندسازی افراد محلی، کمک به حل چالش‌های جامعه، ترویج فرهنگ داوطلبی برای بهبود زندگی دیگران و ایجاد شبکه‌های بین‌المللی داوطلبان برای ایجاد فرصت‌های یادگیری و تبادل تجربیات، خلاصه کرد. این برنامه به طور فعال اقدامات داوطلبانه را بر اساس اهداف توسعه پایدار سازمان ملل دنبال می‌کند در نظر دارد تا از طریق آن به تحقق این اهداف کمک می‌کند. 

  برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد (UNV)، داوطلبان را در پروژه‌های مختلف در سراسر جهان مستقر می‌کند. این پروژه‌ها در زمینه‌های مختلفی مانند توسعه روستایی، حفاظت از محیط زیست، آموزش، بهداشت، و مدیریت بحران فعالیت می‌کنند. در راستای اجرای این پروژه‌ها به داوطلبان کمک‌های مالی و پشتیبانی لجستیکی ارائه می‌دهد تا بتوانند به طور موثر در پروژه‌های خود فعالیت کنند.

 در مواردی نیز این برنامه، دوره‌های آموزشی و کارگاه‌هایی را برای داوطلبان برگزار می‌کند تا مهارت‌های لازم برای انجام فعالیت‌های داوطلبانه را کسب کنند و با برگزاری کنفرانس‌ها، کارگاه‌ها و انتشارات، فرصت‌های تبادل دانش و تجربیات را برای داوطلبان و سایر ذینفعان فراهم می‌کند.

 داوطلب آنلاین (volunteer online)

 فعالیت‌های داوطلبانه در سطح جهان با رویکرد جدید «داوطلبی آنلاین»، آرام آرام به قدرت دیجیتالی اقدامات انسانی بین‌المللی تبدیل شده‌اند. داوطلبان آنلاین با وجود این‌که از دور کار می‌کنند، اما در امروز به‌عنوان هسته اصلی تلاش‌های صلح، بشردوستانه و توسعه فعالیت دارند. آن‌ها علم و داده را وارد عمل و امور داوطلبانه را رهبری می‌کنند. برای شرکت در فرصت‌های داوطلبانه آنلاین، برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد (UNV) «پلتفرم داوطلبانه یکپارچه UNV (UVP)» را به وجود آورده است که علاقه‌مندان از هر جای دنیا می‌توانند در آن درخواست داوطلبی رسمی بدهند.

 در سیستم داوطلبی آنلاین سازمان ملل متحد، یک داوطلب مهارت‌ها و تخصص خود را به طور مجازی برای پیشبرد صلح جهانی، توسعه و تلاش‌های بشردوستانه اختصاص می‌دهد و  از طریق خدمات داوطلبانه آنلاین برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد (UNV)، می‌تواند با نهادهای سازمان ملل، دولت‌ها، نهادهای عمومی و سازمان‌های جامعه مدنی ارتباط برقرار کند. در سیستم داوطلبی آنلاین، یک داوطلب تجربه عملی دست اولی را با سازمان‌هایی که در بخش توسعه کار می‌کنند به دست می‌آورد و می‌تواند شبکه خود را در بین سازمان‌های مختلف گسترش داده و ارتباطات ارزشمندی را  ایجاد کند. (1)

 برای ثبت نام در پلتفرم یکپارچه داوطلبانه و درخواست داوطلبی رسمی آنلاین، باید حداقل 18 سال سن داشته باشید و نیازی به داشتن سابقه کاری خاصی نیست. وظیفه هر داوطلب آنلاین متفاوت است و الزامات خاص خود را دارد که توسط سازمان میزبان تعیین می‌شود. به عنوان یک داوطلب آنلاین، شما فقط می‌توانید از راه دور سازمان‌ها را در انجام تکالیف حداکثر تا 20 ساعت در هفته به مدت حداکثر 12 هفته برای هر وظیفه پشتیبانی کنید. هر کسی که علاقه‌مند به مشارکت در زمان و مهارت‌های خود در تلاش‌های توسعه انسانی پایدار جهانی است، بدون در نظر گرفتن سابقه یا موقعیت مکانی، می تواند یک داوطلب آنلاین شود.

 سازمان‌هایی که می‌خواهند در سیستم سازمان ملل متحد از داوطلبان رسمی این سازمان بهره ببرند باید نام خود را به عنوان «سازمان میزبان» و در زیر مجموعه یکی از سازمان‌های مردم‌نهاد، آژانس‌های سازمان ملل، دولت‌ها و نهادهای عمومی و سازمان‌های جامعه مدنی، جزئیات سازمان خود را ثبت کنند.

  زمانی که ثبت سازمان میزبان از طریق برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد(UNV)، واجد شرایط اعلام و تایید شد، آن‌ها یک فرم آنلاین را تکمیل می‌کنند که توضیح می‌دهد چه چیزی از داوطلبان آنلاین نیاز دارند. در صورت تایید نهایی، برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد(UNV)، راهنمایی و پشتیبانی در مورد چگونگی سازماندهی بهترین همکاری آنلاین ارائه می‌دهد و توضیحات وظایف را بررسی و در صورت داشتن معیارها، آنها را منتشر می‌کند. در مرحله بعد داوطلبان تکالیف مورد علاقه خود را پیدا کرده و درخواست می‌کنند.

1- (سازکارهای دقیق‌‌تر پیوستن به برنامه داوطلبی آنلاین سازمان ملل متحد را به واسطه این لینک می‌توانید دنبال کنید. و برای آموزش ویدیویی پیوستن به برنامه داوطلب آنلاین سازمان ملل متحد، از طریق این لینک می‌توانید به اطلاعات بیشتر دسترسی داشته باشید.)

گزارش از زهرا میرابیان

منابع:

un.org

Knowledge Portal on Volunteerism

unv.org

UNV Strategic Framework

Online Volunteer

STATE OF THE WORLD'S VOLUNTEERISM