به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، جهان امروز با آمارهای وحشتناکی از میزان بالای خشونت علیه زنان درجهان روبرو است. برآوردها نشان می‌دهند که در سراسر جهان، حدود 736 میلیون زن خشونت فیزیکی و یا جنسی را تجربه کرده‌اند و در این میان دختران در معرض خطر بیشتری قرار دارند و تقریبا از هر چهار دختر نوجوان یک نفر، مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد.
سازمان ملل متحد تخمین می‌زند که حدود 16 تا 58 درصد از زنان در سراسر جهان خشونت مبتنی بر جنسیت را در بستر فناوری‌های نوین و شبکه‌های اجتماعی، تجربه می‌کنند و نسل Z با میزان بیشتری از خشونت مواجه می‌شوند. این مسئله، نشان‌دهندۀ این واقعیت است که متاسفانه گسترش فناوری و تکنولوژی نتوانسته است از زنان در برابر خشونت محافظت کند و حتی میزان آن را در رده‌های سنی پایین، افزایش داده است. بحران‌های دست‌ساز بشر نیز خشونت را افزایش می‌دهند و تقریبا هفتاد درصد از زنان در درگیری، جنگ و بحران‌های انسانی، خشونت مبتنی بر جنسیت را در اشکال مختلف تجربه می‌کنند.
خشونت علیه زنان و دختران همچنان یکی از شایع‌ترین و فراگیرترین موارد نقض حقوق‌بشر در جهان است. در سطح جهان، تقریباً یک نفر از هر سه زن، حداقل یک بار در زندگی خود مورد خشونت قرار گرفته و برای حداقل 51 هزار زن در سال 2023، چرخه خشونت با قتل وحشیانه توسط شریک زندگی و اعضای خانواده، صورت گرفته است.
16 روز فعالیت علیه خشونت مبتنی بر جنسیت
هر 10 دقیقه یک زن در جهان کشته می‌شود، مسئله‌ای که محوریت و موضوع امسال روز جهانی «منع خشونت علیه زنان» با شعار «برای مقابله با خشونت علیه زنان متحد شویم، هیچ بهانه‌ای [برای اهمال] نیست» را در هفته گذشته به خود اختصاص داد. اما این روز به صورت کمپینی ادامه‌دار تا 16 روز ادامه خواهد داشت. بنابر برنامه‌های جهانی سازمان ملل متحد، از روز جهانی محو خشونت علیه زنان در 25 نوامبر تا پایان دهم دسامبر «روز جهانی حقوق‌بشر»، جهان شاهد فعالیت‌های سازمان‌های جامعه مدنی علیه خشونت مبتنی بر جنسیت خواهد بود. این دوره را می‌توان به عنوان نمادی جهانی برای کمک به «پایان دادن به خشونت علیه زنان و دختران»، که به «جنبش نارنجی» مشهور شده است، معرفی کرد.
جنبش نارنجی، بر این باور است که جلوگیری از خشونت ممکن است، اما به شرطی که هم اکنون با هم عمل کنند. موضوع جنبش و کمپین برای امسال «پایان دادن به خشونت علیه زنان امکان پذیر است اما فقط اگر با هم عمل کنیم»، است که نمادی برای فعالیت علیه خشونت و پایان دادن بهآن علیه زنان و دختران (VAWG) است.
مصداق‌های خشونت علیه زنان
در موارد متعددی خشونت علیه زنان و دختران به دلیل مصونیت از مجازات، سکوت، انگ و شرم پیرامون آن تا حد زیادی گزارش نمی‌شود که خود از مصداق‌های رواج خشونت علیه زنان است. خشونت گاهی در اشکال فیزیکی، جنسی، روانی و گاهی به صورت سازمان‌یافته و سیستمی انجام می‌گیرد و در کودک‌همسری، ازدواج اجباری، آزار و اذیت خیابانی، تعقیب، آزار و اذیت سایبری و قاچاق انسان، ابعاد پیچیده‌تری دارد.
در اعلامیه سازمان ملل متحد در مورد «حذف خشونت علیه زنان» که توسط مجمع عمومی در سال 1993 صادر شد، خشونت علیه زنان این‌گونه تعریف شده است: هر گونه اقدام خشونت آمیز مبتنی بر جنسیت که منجر به آسیب جسمی، جنسی یا روانی شود و هر احتمالی که باعث رنج زنان با تهدید، اجبار یا سلب خودسرانه آزادی، چه در زندگی عمومی و چه در زندگی خصوصی شود از مصادیق خشونت است.
از نظر سازمان ملل متحد، خشونت علیه زنان همچنان مانعی برای دستیابی به برابری، توسعه، صلح و همچنین تحقق حقوق‌بشر برای زنان و دختران است. رویکردهای بین‌المللی راه‌حل را در پاسخ‌های فوری دولت به مسئله خشونت، محکومیت مجرمان و تسریع سیاستگذاری‌ها از طریق استراتژی‌های ملی برای حمایت از زنان می‌دانند. در این میان سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها نیز می‌توانند نقش مهمی را در راستای حمایت از زنان در برابر خشونت داشته باشند.
نقش خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد
خیریه‌ها و یا سازمان‌های مردم‌نهاد در مقابله با خشونت مبتنی بر جنسیت و پیشبرد عدالت جنسیتی و جهانی عاری از خشونت برای زنان و دختران ضروری هستند و می‌توانند نقشی حیاتی در ارائه خدمات به بازماندگان و قربانیان خشونت مبتنی بر جنسیت ایفا کنند. خدمات حمایتی این سازمان‌ها برای بازماندگان خشونت همانند سرپناه، مشاوره، کمک حقوقی و خطوط تلفن امن به بسیاری از زنان در سراسر جهان کمک می‌کند. گاها این خدمات راه نجاتی برای بازماندگان است و به آنها کمک می‌کند تا زندگی خود را بازسازی کنند.
بر اساس یک مطالعه سازمان ملل، تنها 40 درصد از زنان پس از تجربه خشونت به دنبال کمک می‌روند و این امر فعالیت‌های خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد را ضروری‌تر می‌سازد. آنان به زنان و دختران این امکان را می‌دهند که از حقوق خود دفاع کنند و در صورت تجربه خشونت از آنها کمک بگیرند و از طریق آموزش و ابتکارات اجتماعی، می‌توانند انعطاف‌پذیری و اعتماد به نفس را در میان زنان ایجاد کنند که در شکستن چرخه خشونت کلیدی است.
خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، معمولاً در کنار ارائه خدمات حمایتی، تحقیقاتی را نیز انجام می‌دهند و داده‌هایی را در مورد خشونت علیه زنان و دختران جمع‌آوری می‌کنند که می‌تواند شیوع و اشکال خاص خشونت را در زمینه‌های مختلف روشن کند. تحقیقات این سازمان‌ها جدای از دولت‌ها، می‌تواند جنبه‌های بیشتری از وضعیت خشونت را برای سیاستگذاران و ارائه دهندگان خدمات آشکار سازد و به دولت‌ها کمک کند تا راهبردهای مؤثری را توسعه و منابعی را برای مقابله با خشونت مبتنی بر جنسیت تخصیص دهند.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد چگونه کار سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها علیرغم همه محدودیت‌ها از جمله مسائل مالی، خشونت علیه زنان را کاهش می‌دهد. سازمان‌های محلی، جوامع خود را بهتر از هرکسی درک می‌کنند و سابقه‌ای از رویکردهای مبتنی بر شواهد دارند که خشونت را کاهش داده و زندگی زنان را در بر اساس شرایط فرهنگی خود متحول می‌کنند.
به عنوان مثال، در نیکاراگوئه، تحقیقات نشان می‌دهد که کاهش 63 درصدی خشونت علیه زنان، حاصل تلاش‌های جنبش‌های حمایتی زنان و اقدامات هماهنگ با دولت برای اصلاح قوانین، ارائه خدمات برای بازماندگان و افزایش دانش زنان در مورد حقوق انسانی‌شان، امکان‌پذیر شده است. و یا در آفریقای جنوبی از طریق یک طرح سرمایه‌گذاری خُرد و آموزش اجتماعی، دولت با همکاری خیریه‌ها و سازمان‌های محلی توانسته است خشونت علیه زنان را تا 50 درصد در طی دو سال کاهش دهد.
همه‌گیری کووید-19 نقش حیاتی خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد را در هدایت واکنش‌های دولت به مقابله با خشونت علیه زنان را بیشتر مشخص کرد. بر اساس گزارش «برنامه توسعه سازمان ملل متحد و مقام زنان سازمان ملل متحد»، کشورهایی که سازمان‌های جامعه مدنی زنان در آن فعال هستند به طور متوسط سه اقدام بیشتر برای مقابله با خشونت علیه زنان در طول همه‌گیری نسبت به کشورهایی که حضور فعال جامعه مدنی زنان را نداشتند، انجام داده‌اند.
برخی راهکارهای موثر
زمانی امکان برداشتن گام‌های مثبتی به سوی عدالت جنسیتی را داریم که زنان فعالانه در حمایت از خود تلاش کنند. حضور و مشارکت آنان در عرصه‌های خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد و در زمان‌های جنگ، شرایط اضطراری، برای حفاظت و حمایت بیشتر در مقابله با خشونت در یک جامعه تاثیر‌گذار و مهم است.
سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها به عنوان قهرمانان خط مقدم در تلاش برای جهانی برابر، عادلانه‌تر و عاری از خشونت عمل می‌کنند. در دنیایی که نیاز به عدالت جنسیتی و پیشگیری از خشونت ضروری است، دولت‌ها و نهادها باید تلاش‌های تزلزل‌ناپذیر سازمان‌های زنان را به رسمیت بشناسند و با توانمند‌سازی آنان برای مبارزه علیه خشونت زنان، سرمایه‌گذاری کنند. در کنار دولت‌ها، سازمان‌های جامعه مدنی نیز متعهد به حمایت و تلاش برای ایجاد جامعه‌ای امن‌تر، پرامیدتر و عادلانه‌تر برای زنان و دختران در همه جا و برای همه هستند.
یادداشت از زهرا میرابیان
منابع:
Role of NGOS in Combating Violence against Women
دیدگاه خود را بنویسید