به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، همه چیز از نیت خیر چهار دانشجوی دانشگاه علوم‌پزشکی تهران شروع شد، زمانی که مدت‌ها شاهد تلاش دوستانشان برای تأمین مخارج زندگی و درس و مشقشان، در تهران پایتخت بودند؛ دوستان آن‌ها دانشجویانی بودند که از شهرهای دیگر برای ادامه تحصیل از شهر و دیارشان، از خانواده جدا شده بودند، برای پیشرفت. سال 79 بود و آن چهار دانشجو پول گذاشتند روی هم تا سنت زیبای قرض‌الحسنه را احیا کنند. نتیجه این ایدۀ دانشجویی، همراهی اساتید را در پی داشت، تا جایی که امروز و بعد از گذشت 24 سال، منجر به تاسیس رسمی «صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان جهاد دانشگاهی» شد.

 همزمان با چهارده اسفندماه، روز احسان و نیکوکاری و روز ترویج فرهنگ قرض‌الحسنه با افسانه بیات، مدیرعامل صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان جهاد دانشگاهی به گفت‌وگو پرداختیم که حاصل آن در ادامه از نظر می‌گذرد.

محورهای اعطای وام

 افسانه بیات هدف و ماهیت تشکیل این صندوق را این طور توضیح می‌دهد: «هدف از تشکیل این صندوق کمک مالی به دانشجویانی بود که به خاطر مشکلات مالی، دچار افت تحصیلی و یا ترک تحصیل می‌شوند.» این البته در ابتدای شروع کار صندوق بود، حالا صندوق قرض‌الحسنه، در محورهای مختلفی کمک مالی به دانشجویان ارائه می‌دهد؛ وام‌های عمومی، بسته به مقطع تحصیلی هر دانشجو، شامل موضوعات متفاوتی می‌‎شود، کمک به درمان و خانواده برای دانشجویان سرپرست خانوار و کمک هزینه تحصیلی از جمله وام‌های عمومی هستند. وام‌های تخصصی هم به دانشجویانی تعلق می‌گیرد که در پیشبرد پژوهش‌های علمی و آزمایشگاهی‌شان نیاز به حمایت مالی دارند، وام‌های تخصصی البته شامل وام ازدواج دانشجویان، اشتغال و کارآفرینی هم می‌‎شود؛ اتفاقا بیشترین مبلغ وامی که به دانشجویان تعلق می‌گیرد هم 30 میلیون تومان، وام ازدواج است که دانشجویانی که در شرف ازدواج هستند، دریافت می‌کنند، وامی که به قول بیات، تا زمان واریز وام 300 میلیونی ازدواج با شرایط سخت، می‌تواند تا حدودی مشکلات دانشجویان تازه‌ازدواج‌کرده را حل کند. بیشترین درخواست وام اما متعلق به وام‌های تحصیلی است، وامی که با کمک آن دانشجو به فکر ترک تحصیل نیفتد.

منابع مالی صندوق

 سوال اما این است که منابع این صندوق از کجا تامین می‌شود؟ مدیرعامل صندوق قرض‌الحسنه دانشجویان جهاد دانشگاهی می‌گوید: «منابع مالی این صندوق از اساتید دانشگاه‌ها و خیرین تامین می‎شود.» بیات توضیح می‌دهد که درست است که همیشه در صندوق، منابع مالی موجود است و دانشجویان هم فقط یک هفته کاری برای دریافت وامشان منتظر می‌مانند اما این جزء دغدغه و چالش‌های مسئولان و هیئت‌مدیرۀ این صندوق است، این که برای خیرین این باور را ایجاد کنند که حمایت از دانشجویی که از شهر محروم، وارد تهران پایتخت شده، مهم است؛ او معتقد است که بسیاری از خانواده‌ها و خیرین از مشکلات بی‌شمار دانشجویانی که از شهر دیگری وارد تهران شدند، خبر ندارند و نمی‌دانند که هزینه‌های رفت‌وآمد، تغذیه و درمجموع زندگی در کلان‌شهر تهران از شهرهای دیگر بیشتر است و لازم است که دانشجو تا زمانی که کار دانشجویی پیدا می‌کند و یا خودش را با زندگی در تهران وفق می‎دهد، حمایت شود. 

بیات می‌‎گوید: «در خیریه‌ها، خیرین از کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست و بدسرپرست و یا از افرادی با بیماری حمایت می‌کنند، این مهم است، اما در ایران فردی که به سن 18 سال می‌رسد، تقریبا فراموش می‌شود، درصورتی که این فرد 18 ساله حالا مانند درختی است که زمان بار دادنش است، وارد دانشگاه شده و شاید هنوز نیاز به حمایت دارد و برای پیشرفت کشور باید از او حمایت کرد، این حمایت می‌تواند مالی باشد و یا نه، حمایت‌های آموزشی مانند تامین گوشی و لپ تاپ برای پیشرفت درسی باشد‌.» و نگرانی همین است، این که نهادهای کمی از دانشجویان حمایت می‌کنند، جهاد و نهاد دانشگاه، تقریباً تنها حمایتگران دانشجویان هستند.

اعطای 40 هزار وام آسان

  از سال تاسیس این صندوق، تا به امروز، حدود 40 هزار وام به دانشجویان ارائه شده است، بیات آمار سالانه اختصاص وام را 1400 تا 1500 وام عنوان می‌کند و توضیح می‌دهد که دانشجویان نیازمند، تنها لازم است که به دانشگاه‌هایی که صندوق در آنجا شعبه دارند، به رابطین و یا حتی به سایت مراجعه کنند و درخواست دریافت وام دهند، شرایط دریافت وام هم آسان است، تشکیل یک حساب پس‌انداز در بانک موردنظر در شروع کار باید انجام شود، مهم‌ترین ویژگی این صندوق اما این است که دانشجویان می‌توانند ضامن همدیگر شوند؛ بیات می‌گوید: «ما برای دانشجویان ارزش قائلیم و آن‌ها می‌توانند ضامن هم شوند.» 

  بر اساس این گزارش، عموماً اساتید، دانشجویان نیازمند را برای دریافت وام به صندوق معرفی می‌کنند و نکته مهم این است که هر فردی، هر خیّری، می‌تواند برای مدتی هر میزان پولی که برای مدت زمانی به آن نیاز ندارد، در صندوق به امانت بگذارد و بعد از آن از صندوق بردارد و اتفاقاً بسیاری از خیرینی که در صندوق قرض‌الحسنه پول به امانت می‌گذارند، دانشجویانی هستند که روزی خودشان از صندوق، در زمان نیاز، وام دریافت کردند؛ موهبت و سنتی که از نظر بیات، به برکت این صندوق قرض‌الحسنه اتفاق افتاده است.

گزارش از لیلا شوقی