به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، خانواده‌ها در مناطق جنگ‌زده‌ای مانند لبنان با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند؛ از جمله آوارگی، ناامنی و تخریب زیرساخت‌ها که باعث تخریب منازل و از هم پاشیدگی خانواده‌ها می‌شود. حتی وقتی آتش‌بس برقرار می‌شود و فرصت‌هایی برای بازگشت به خانه‌ها ایجاد می‌شود، بسیاری از خانواده‌ها با ناامیدی و نگرانی به خانه‌های خود برمی‌گردند و با واقعیت تلخ ویرانی و فقدان زندگی قبلی مواجه می‌شوند.

 لبنان میزبان یکی از بالاترین تعداد پناهندگان در سراسر جهان است. در میان جمعیت 5.2 میلیونی لبنان، 1.5 میلیون آواره سوری هستند که 90 درصد آن‌ها در فقر شدید زندگی می‌کنند. حتی قبل از جنگ کنونی، کودکان در معرض خطر کار، عدم دسترسی به آموزش و مشکلات سلامت روان کوتاه‌مدت و بلندمدت قرار داشتند.  

 حملات هوایی رژیم صهیونیستی باعث کشته و زخمی شدن کودکان، آسیب رساندن به مدارس و تأسیسات آبی و بر جای گذاشتن تأثیرات قابل توجه بر سیستم بهداشتی لبنان شده است. تخمین زده می‌شود که حدود ۱.۲ میلیون نفر در لبنان آواره شده‌اند و تقریباً چهار هزار نفر در حملات هوایی رژیم صهیونیستی از زمان شروع جنگ در تاریخ هفت اکتبر سال گذشته، جان خود را از دست داده‌اند.

روزنامه گاردین در گزارشی به فعالیت‌های سازمان خیریه «کودک جنگ» در کشور لبنان پرداخته است. این سازمان بین‌المللی مستقر در انگلستان با شروع جنگ در لبنان بخشی از تمرکز خود را برای رسیدگی و حمایت از آسیب‌های روانی خانواده‌ها و کودکان لبنانی قرار داده است.

 خیریه «کودک جنگ» در لبنان

 خیریۀ کودک جنگ با شروع درگیری‌ها به صورت تخصصی برای حمایت از کودکان متأثر از جنگ فعالیت خود را در لبنان وسعت بخشید. این خیریه، از زمان تشدید درگیری‌ها در ماه سپتامبر، میزبان ده‌ها خانواده آواره بوده است. این خیریه که در برخی از خطرناک‌ترین نقاط جهان به ارائه کمک‌های اضطراری، حمایت‌های تخصصی روانی و آموزش می‌پردازد، تاکنون به صدها هزار کودک کمک کرده است تا از آسیب‌های ناشی از جنگ بهبود یابند. 

 شعار خیریه کودک جنگ این است: «ما می‌دانیم چگونه می‌توانیم زندگی کودکانی را که قربانی جنگ‌هایی شده‌اند که خود آن‌ها شروع نکرده‌اند، تغییر دهیم و کمک‌های مالی جمع‌آوری‌شده به ما این امکان را می‌دهد که به کودکان کمک کنیم». «فاطمه نباء» که از سال 2016 مدیر حفاظت از کودکان در این خیریه است در این‌ زمینه می‌گوید: هدف اولیه ما ایجاد یک محیط امن است که در آن کودکان بتوانند از دوران کودکی خود لذت ببرند و آزادانه احساسات خود را ابراز کنند. علاوه‌براین، هدف این طرح شناسایی کودکانی است که نیاز به حمایت بیشتری دارند.

 با شروع جنگ در ماه سپتامبر 2024، خیریه کودک جنگ، یک کمپین واکنش اضطراری را راه‌اندازی کرد تا به کسانی که تحت تأثیر تشدید خشونت قرار گرفته بودند کمک کند و از 11 نوامبر، این خیریه دو هزار و 500 کودک را با بسته‌های بهداشتی، وعده‌های غذایی گرم و حمایت از سلامت روان تحت پوشش خود قرار داده است.

 خیریۀ کودک جنگ در لبنان از کودکان آسیب‌پذیر و خانواده‌ها در بیش از 40 نقطه در سراسر این کشور حمایت می‌کند و برنامه‌هایش را بر حمایت از سلامت روان، آموزش و حمایت از کودکان برای پرورش تاب‌آوری و امید متمرکز کرده است که شامل موارد زیر می‌شود:

 1) پیشگیری و مقابله با حمایت از کودک:

 این خیریه همکاری خود را با والدین و سایر افراد تأثیرگذار بر کودک توسعه می‌دهد تا خطرات اصلی پیش‌ روی کودکان را شناسایی و برنامه‌های عملی برای کمک به آن‌ها تهیه کند. برای مثال آن‌ها ابتدا محیط‌های امنی نظیر پناهگاه‌ها را برای کودکان تهیه می‌کنند که در آن بتوان به راحتی به کودک خدمات داد.

 2) پشتیبانی والدین و مراقبین:

 یکی از برنامه‌های خیریه با نام «آن‌جا باشید» (Be There) به والدین کمک می‌کند تا بتوانند سلامت روانی خود را بهبود بخشند و محیط حمایتی امنی را برای کودکان ایجاد کنند. در سال 2023، 81 درصد از والدینی که در این کمپین‌ها شرکت کردند، ارتقاء سلامت روان را تجربه کردند.

 3) برنامه‌های آموزشی:

 برنامه‌های آموزشی خیریه کودک جنگ برای همۀ کودکان طراحی شده است؛ از کودکان دارای معلولیت تا کودکان آسیب‌دیده.

 4) برنامه‌های سلامت روان:

 خیریه کودک جنگ با برنامه‌های خود تلاش دارد تا کودکان با آسیب‌های روحی و استرس ناشی از جابه‌جایی و درگیری کنار بیایند؛ از جمله با ایجاد فضاهای امن که در آن کودکان بتوانند یاد بگیرند، بازی کنند و به حمایت‌های روانی حیاتی دسترسی داشته باشند.

 5) پشتیبانی اضطراری: 

 این مورد، تهیۀ بسته‌های غذایی، بهداشتی و کمک‌های اولیه به کودکان و خانواده‌ها  پس از یک رویداد اضطراری را شمل می‌شود.

 6) پروژۀ سپر 5 (SHIELD 5)، ایمنی برای یادگیری:

 یک برنامه آموزشی است که برای حمایت از کودکانی که در معرض خطر کار کودک، ازدواج زودهنگام و خشونت مسلحانه هستند، طراحی شده است و شامل یک دوره سوادآموزی برای کودکانی است که از سیستم آموزشی خارج شده‌اند.

 بازی‌درمانی؛ یکی از روش‌های مهم خیریه کودک جنگ

 کارکنان خیریه برای کمک به کودکان و بازگرداندن حس عادی کودکی و ارائه درمان برای برخی از آسیب‌های روحی که این کودکان دیده‌اند، به ابزار ساده اما مؤثر بازی روی آوردند. یکی از تجربیات سازمان خیریه کودک جنگ، بازی‌درمانی برای افراد آسیب‌دیده است. برای مثال کودکان، احساسات خود را از طریق بازی با لگو ابراز می‌کنند و با ساخت خانه‌های قدیمی از طریق این لگوها درباره خانه و احساساتشان صحبت می‌کنند. 

 «لیلا» یکی از کسانی که بازی‌درمانی این خیریه کمک فراوانی به او کرده است، گفت: «بازی مورد علاقه من حل معما بود؛ حس می‌کردی که واقعاً باید از مغزت استفاده کنی. این فعالیت‌ها به ما کمک کرد تا فراموش کنیم کجا هستیم، حتی اگر فقط برای مدت کوتاهی باشد.»

 حمایت در شرایط سخت

 کارکنان خیریه کودک جنگ با این‌ که خود نیز در جنگ آسیب دیده‌اند، اما دست از تلاش و حمایت از کودکان، برنداشته‌اند. خانه‌ فاطمه نبا‌ء در ضاحیۀ جنوبی بیروت بر اثر یک حمله هوایی آسیب دید و او ناچار شد سه بار جابه‌جا شود تا مکانی امن برای فرزندانش پیدا کند. محمد وهبی؛ افسر ناظر خیریه نیز خانه‌ پدری‌اش را در حمله هوایی رژیم صهیونیستی در عین‌عطا در جنوب لبنان و آپارتمانش در ضاحیه را از دست داده است. وی گفت: وقتی خودم به کمک نیاز داشتم، کار کردن و کمک به دیگران برایم بسیار دشوار بود. وی از دو برادرش که به خاطر مشکلات روانی رنج می‌برند و مادرش که از زمان آواره شدن دچار حملات عصبی شده است، حمایت می‌کند.

 کارکنان خیریه کودک جنگ، متوجه شده‌اند که کمک به کودکان در حالی که خود نیز درگیر اندوه هستند، به نوعی برای آن‌ها هم درمان محسوب می‌شود. نبا‌ء از استقامت خانواده‌های آواره الهام گرفته است و می‌گوید: در نهایت، احساس می‌کردم من هستم که به آن‌ها نیاز دارم؛ زیرا انعطاف‌پذیری آن‌ها را می‌دیدم که با وجود همۀ سختی‌ها، همچنان مثبت فکر می‌کنند.

 منابع:

 گاردین

 خیریه کودک جنگ