نوآوری یا نابودی؛ مسیر خیریه‌ها در جهان پرتحول

 به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، در جهانی که تغییرات به سرعت رخ می‌دهند، سازمان‌های خیریه بیش از هر زمان دیگری نیاز دارند مسیر تازه‌ای برای پایداری و رشد پیدا کنند. نهاد‌های نیکوکاری از یک سو با افزایش نیاز‌های جامعه و فشار‌های اقتصادی و سیاسی روبه‌رو هستند و از سوی دیگر، باید همگام با تحولات دیجیتال و فناوری‌های نو، از جمله هوش مصنوعی، حرکت کنند. گزارش یک گفتگو در سایت «چریتی دیجیتال» (charity digital)، به مساله «سازمان‌های نیکوکار آینده‌نگر با مدیریتی برای تغییر» پرداخته است. این گزارش حاصل گفت‌و‌گو با ۱۹ نفر از مدیران و کارشناسان برجسته حوزه خیریه در جهان است و می‌کوشد نشان دهد چگونه نهاد‌های نیکوکاری می‌توانند در فضای پرابهام امروز، از فرصت‌ها برای نوآوری، رشد و اثرگذاری بیشتر بهره ببرند.

 گزارش در قالب مصاحبه به دنبال رسیدن به این هدف است که برای یک سازمان خیریه، تغییر، دشمن نیست؛ الهام‌بخش است. همچنین، بخش مهمی از این گزارش نیز به موضوع «تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری» اختصاص دارد. مصاحبه‌شوندگان در این گزارش به این مساله توجه دارند که هرچند اقتصاد جهانی، فناوری‌های نو و تغییر اولویت‌های اجتماعی می‌توانند سازمان‌ها را با چالش روبه‌رو کنند، اما همین ناپایداری می‌تواند سرچشمه‌ای برای خلاقیت، همکاری و تحول معنادار باشد و به تعبیر آنان، سازمان‌های نیکوکار آینده‌نگر، عدم قطعیت را مانع نمی‌بینند، بلکه آن را فرصتی برای نوآفرینی و اثرگذاری می‌دانند.

خلاصه گفتگو‌های این گزارش در مورد تغییر و نوآوری در حوزه خیریه و نیکوکاری:

 دکتر «آدریان سارجنت»، مدیر مؤسسه «نیکوکاری پایدار»، یکی از افرادی است که این گزارش به گفتگو با او پرداخته است. او در مورد نیکوکاری معتقد است که کاهش کمک‌های فردی در سال‌های اخیر را نمی‌توان فقط با ابزار‌های نوآورانه جبران کرد. نوآوری و تغییر تاثیری در علاقه مردم به بخشش به صورت مستقیم ندارد. اما تغییر می‌تواند در مفهوم و فلسفه نیکوکاری صورت گیرد. از نظر دکتر سارجنت، فیلانتروفی (نیکوکاری) با ریشه لاتین خود به معنای عشق به انسان است. اما ما به‌سادگی فراموش کرده‌ایم که در قلب هر اقدام نیکوکارانه، عشق نهفته است، نه پول. زمانی که ما با تغییرات در رویکردهای خیریه خود بتوانیم عشق را در میان انسان‌ها ترویج نماییم، این مساله خود نیز یک نوآوری و ایجاد تغییراتی نوین در باورهای انسانی است. به باور او، اگر سازمان‌های خیریه در پیام‌ها و کمپین‌های خود به‌جای تأکید بر مبلغ کمک‌ها، از «زبان عشق و انسانیت» سخن بگویند، می‌توانند پیوند عمیق‌تری با جامعه و حامیان خود بسازند. این پیوند خود نشانه بزرگی از تغییر است.

تغییر رویکردهای خیریه در عصر هوش مصنوعی، با رویکرد نوآوری و فن‌آوری

 همه افرادی که از حوزه‌های مختلف نیکوکاری در این مصاحبه به گفتگو پرداخته‌اند در موارد زیر با یکدیگر هم‌عقیده هستند و رویکردهای مورد نظرشان در مورد تغییر اثر‌گذار در بخش‌های ذیل تقسیم می‌شود:

•  لزوم حذف مرز‌های جزیره‌ای میان واحد‌ها و تقویت همکاری داخلی
• هم‌سو کردن استفاده از هر تحول فناورانه (از جمله هوش مصنوعی) با مأموریت اصلی سازمان
• شفافیت در تصمیم‌گیری و گفت‌وگوی صادقانه درون سازمان؛ و به تعبیر کاترین رسکوب، مدیر مؤسسه جذب منابع استرالیا: «در مسیر تغییر، مأموریت و علت وجودی هر نهاد، قطب‌نمای اصلی آن است، کافی است جهت را گم نکنیم.»
• هوش مصنوعی به‌تنهایی کافی نیست؛ انسان باید در مرکز بماند.
• استفاده از هوش مصنوعی لزوماً تغییری مثبت نیست.

 هوش مصنوعی امروز به یکی از موضوعات محوری در بخش نیکوکاری بدل شده است. گزارش سایت دیجیتال چریتی نشان داده است که بیش از ۷۷ درصد سازمان‌های خیریه در بریتانیا از هوش مصنوعی در بخش‌هایی مانند تحلیل داده‌ها، پیش‌بینی روند کمک‌ها یا بهبود ارتباط با خیرین استفاده می‌کنند. اما همه افرادی که در مصاحبه شرکت داشته‌اند معتقدند در کنار مزایای هوش مصنوعی، خطر سوگیری داده‌ها، نادقتی و نقض حریم خصوصی نیز وجود دارد. به همین دلیل، سازمان‌های خیریه باید نقش نظارتی انسان را در قلب تصمیم‌گیری حفظ کنند و فناوری نباید جایگزین قضاوت انسانی شود. «علی میکائیلی»، پژوهشگر توسعه منابع، به عنوان مصاحبه‌شونده‌ها، در این زمینه می‌گوید: هیچ الگوریتمی نمی‌تواند جای گفت‌وگوی صمیمی با یک خیر، تماس تلفنی غیرمنتظره، یا حساسیت انسانی هنگام صحبت از کمک‌های میراثی را بگیرد. این لحظات متعلق به انسان‌هاست و همیشه خواهد بود. در واقع، هدف از بهره‌گیری از هوش مصنوعی باید این باشد که سازمان‌ها به ارزش‌های خود وفادارتر بمانند، نه اینکه از آنها فاصله بگیرند.

نگاهی رو به آینده

 در پایان گزارش به سازمان‌های خیریه توصیه می‌کند که پیش از آنکه بپرسید فناوری چه کمکی می‌تواند به خیریه کند، باید پرسید که چگونه می‌تواند خیریه را در تحقق مأموریت یاری دهد. هوش مصنوعی می‌تواند به نهاد‌های خیریه کمک کند تا با تحلیل بهتر داده‌ها، تصمیم‌های هوشمندانه‌تر بگیرند، اما فقط زمانی مؤثر است که وجدان انسانی در کنار آن باقی بماند. گزارش یادآور می‌شود که آینده‌ی نیکوکاری از آنِ سازمان‌هایی است که از تغییر نمی‌گریزند، بلکه آن را به فرصتی برای یادگیری، نوآوری و همکاری تبدیل می‌کنند. نهاد‌هایی که با تلفیق دانش دیجیتال، درک انسانی و وفاداری به ارزش‌های خود، می‌توانند در هر شرایطی الهام‌بخش جامعه باشند.

ترجمه و تلخیص: شورانگیز داداشی
منبع:

 Charity Digital