به مفهوم‌یابی درست از «مسئولیت اجتماعی» نیاز داریم / کارکرد مسئولیت اجتماعی، خیریه یا کارآفرینی اجتماعی نیست
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دکتر علی ربیعی؛ دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور گفت: جامعه ایران بیش از هر زمان دیگر نیازمند تجدیدنظر در کنش‌ها و رفتارها در برابر دیگران است. ما با دوره‌ای روبرو هستیم که کاهش اعتماد یکی از شاخصه‌های آن است و مسئولیت‌پذیری، رابطه‌ای معنادار با اعتماد دارد که امروز لطمه خورده است.
وی ادامه داد: هر پدیده‌ای از جمله توسعه، از مسیر گفت‌وگو و ساختن معنا شکل می‌گیرد. امیدوارم این رویداد بتواند به مفهوم‌سازی مسئولیت اجتماعی کمک کند. در گام اول، باید مسئولیت اجتماعی را به‌درستی تعریف کنیم. دستاورد این همایش باید مفهوم‌یابی درست از مسئولیت اجتماعی باشد. ما باید مسئولیت اجتماعی را از رفتارها و عادات غلط نجات دهیم. هنوز زبان مشترکی میان دانش، کسب‌وکار، صنعت و سایر حوزه‌ها نداریم. گاهی مسئولیت اجتماعی را صرفاً در قالب کارهای خیریه یا زیست‌محیطی اجرا می‌کنند، در حالی‌که این فعالیت‌ها فاقد ارزیابی اثربخشی هستند. در مقابل، گروه‌هایی نیز وجود دارند که کل مسئولیت اجتماعی را نمایشی می‌دانند؛ این نیز مسیر غلطی است که مفهوم را ناقص و سطحی بیان می‌کند.
دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور تصریح کرد: شکاف عمیقی بین نظریه‌پردازان در اتاق‌های فکر و فعالان در میدان عمل صنعت شکل گرفته است. نشان دادن مسیر درست و مفهوم‌یابی صحیح مسئولیت اجتماعی باید از دل چنین همایش‌هایی بیرون بیاید. ما نیازمند گفتمانی تازه درباره مسئولیت اجتماعی هستیم؛ گفتمانی که بین درک و عمل، سودآوری و ارزش‌آفرینی، تعادل برقرار کند. همچنین لازم است فهرستی از آنچه مسئولیت اجتماعی نیست نیز تهیه شود. ریشه مفهوم مسئولیت از این باور نشأت گرفته که شرکت‌ها صرفاً واحد اقتصادی برای سودآوری نیستند، بلکه نهادهایی اجتماعی‌اند و ذی‌نفعان متعددی دارند. متأسفانه در بسیاری از شرکت‌ها، ذی‌نفع فقط سهام‌دار تلقی می‌شود.
ربیعی گفت: پایه مسئولیت اجتماعی بر سه محور استوار است: پایداری اقتصادی، پایداری محیطی و پایداری اجتماعی. در کشور ما این مفهوم دچار استحاله شده است. مسئولیت اجتماعی به فعالیت‌های گذرا و پراکنده‌ای تقلیل یافته که اغلب با نیت خیر انجام می‌شوند، اما کارکرد مسئولیت اجتماعی، خیریه یا کارآفرینی اجتماعی نیست. این مفهوم باید در ساختار حکمرانی شرکت‌ها نهادینه شود و نه به‌عنوان یک فعالیت جانبی بلکه به‌عنوان یک ارزش انسانی، اخلاقی و تفکری درونی در سازمان‌ها جاری شود.
این پژوهشگر اجتماعی تأکید کرد: پولِ مسئولیت اجتماعی، بودجه تبلیغاتی دولت‌ها نیست. هزینه کردن منابع مسئولیت اجتماعی برای ذی‌نفعان من‌غیرحق، حرام و عبث است. ما نیازمند بازگشت به اصالت مفهومی مسئولیت اجتماعی و بازنگری جدی در درک موجود از آن هستیم. مسئولیت اجتماعی اگر به وجدان جمعی و عدالت اجتماعی گره بخورد، می‌تواند نیرویی محرک و مؤثر برای توسعه کشور باشد.
گزارش از محدثه نادری
