به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، 27 فوریه مصادف با 8 اسفند، روز جهانی سازمان‌های مردم‌نهاد و غیردولتی یا همان NGOها است و در حال حاضر در 96 کشور جهان گرامی داشته می‌شود. روز جهانی سازمان‌های مردم‌نهاد در سال 2010 توسط «انجمن سازمان‌های مردم‌نهاد دریای بالتیک» فعال در کشور لیتوانی پیشنهاد شد. در ابتدا فقط در کشورهای عضو انجمن از جمله دانمارک، استونی و فنلاند جشن گرفته می‌شد و نهایتاً در سال 2014 به یک رویداد شناخته‌شده جهانی تبدیل شد.
اهمیت روز جهانی سازمان‌های مردم‌نهاد
سازمان‌های مردم‌نهاد، نقش مهمی در شکل‌دادن به جهان ما دارند و این روز جهانی، فرصتی برای آگاهی‌بخشی از مسئولیت انسانی است. این سازمان‌ها به موضوعات مختلف اجتماعی، از فقرزدایی و آموزش گرفته تا حفاظت از محیط زیست و حمایت از حقوق بشر می‌پردازند. آن‌ها خستگی‌ناپذیر برای توانمندسازی جوامع، ترویج تغییرات مثبت و ایجاد جامعه‌ای عادلانه‌تر، کار می‌کنند. در حال حاضر بیش از 10 میلیون سازمان مردم‌نهاد در جهان فعالیت و حدود 50 میلیون نفر در سراسر جهان به طور تخصصی در این حوزه کار می‌کنند.
روز جهانی سازمان‌های مردم‌نهاد تا به امروز در تقویم روزهای جهانی سازمان ملل متحد ثبت نشده‌است، اما برگزار کننده‌‌گان این رویداد امیدوارند تا این روز به عنوان روز بین‌المللی با قطعنامه مجمع عمومی به صورت رسمی به تقویم سازمان ملل متحد اضافه شود. موضوع و شعار روز جهانی NGOها در سال2024، «ساخت آینده‌ای پایدار و پرداختن به نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در دستیابی به اهداف توسعه پایدار»، بود و در سراسر جهان، مراسم، کنفرانس و رویدادهای مختلفی با این مضمون برگزار شد.
آشنایی با برخی از سازمان‌های مردم‌نهاد بین‌المللی
سازمان‌های مردم‌نهاد، پیشینه‌ای جدید نسبت به خیریه‌ها در جهان امروز دارند و می‌توان گفت قرن بیستم سرآغاز فعالیت این موسسات در غرب بوده است. سازمان‌های مردم‌نهاد بر اساس فعالیت خود به سه دسته محلی، ملی و بین‌المللی تقسیم می‌شوند. سازمان‌های مردم‌نهادِ بین‌المللی در جهان با نام INGO ها معروف هستند و معمولا در سطحی وسیع و در کشورهای مختلف با سازمان‌های مردم‌نهاد محلی و ملی همکاری می‌کنند. نام بسیاری از این موسسات همواره در سطح خبری به گوش ما خورده است برخی از معروف‌ترین این سازمان‌ها به شرح می‌باشند.
- Save the Children(سازمان بین‌المللی نجات کودکان) تاسیس در سال1919
- Oxfam International(سازمان آکسفام) تاسیس در سال 1942
- Doctors without Borders(سازمان بین المللی پزشکان بدون مرز) تاسیس در سال 1971
- BRAC تاسیس در سال 1972
- World Vision (سازمان دیدگاه جهان)تاسیس در سال 1952
- International Rescue Committee(کمیته بین‌المللی نجات) تاسیس در سال 1933
- Catholic Relief Services(خدمات کاتولیکی ریلیف یا تسکین) تاسیس در سال 1943
- Danish Refugee Council (سازمان پناهندگان دانمارکی) تاسیس در سال 1956
- CARE International تاسیس در سال 1945
- ActionAid International (سازمان اقدام برای کمک) تاسیس در سال 1972
تفاوت خیریه، سازمان غیرانتفاعی و سازمان مردم‌نهاد از منظر تعاریف بین‌المللی
تشخیص تفاوت سازمان مردم‌نهاد، خیریه و یا سازمان غیر انتفاعی می‌تواند دشوار باشد و هر کشوری تعاریف و قوانین خاص خود را در مورد این موسسات دارد. به طور کلی و از منظر بین‌المللی تفاوت‌های ظریفی بین این دسته از موسسات وجود دارد. یک سازمان غیرانتفاعی که به آن NFP نیز گفته می شود، سازمانی است که برای سود یا منافع شخصی اداره نمی‌شود. یک سازمان غیرانتفاعی می‌تواند به طور قانونی سود کسب کند، اما باید آن سود را دوباره در سازمان سرمایه‌گذاری کند تا بیشتر هدف یا ماموریت خود را تامین کند (به عنوان مثال برای پرداخت هزینه‌های روزانه، پرداخت دستمزد کارکنان، ساخت زیرساخت‌ها یا راه‌اندازی پروژه‌ها). نمونه‌هایی از سازمان‌های غیرانتفاعی عبارتند از: باشگاه‌های ورزشی جامعه، موسسات مذهبی، یک سازمان آموزشی یا اجتماعی مانند یک مرکز تفریحی و یک سازمان رفاهی یا یک سازمان علمی.
مؤسسه خیریه نیز نوعی سازمان غیرانتفاعی است، اما تفاوت اصلی بین یک مؤسسه غیرانتفاعی و یک مؤسسه خیریه این است که مؤسسه خیریه برای واجد شرایط شدن به عنوان یک خیریه باید دستورالعمل خاص تاسیس داشته باشد و علاوه بر غیرانتفاعی بودن، باید فقط دارای اهداف خیریه برای منافع عمومی باشد، خیریه نمی‌تواند یک نهاد دولتی، فرد یا حزب سیاسی باشد اما این گروه‌ها برای رسیدن به اهدافشان می‌توانند یک مؤسسه غیرانتفاعی مثل آموزشگاه یا باشگاه ورزشی تؤسیس کنند. تفاوت دیگر بین غیرانتفاعی و خیریه، این است که یک موسسه خیریه در بسیاری از کشورها، از امتیازات و معافیت‌های مالیاتی برخوردار هستند اما موسسات غیرانتفاعی شرایط مالیاتی خاص خود را دارند.
در مقابل، NGOها که مخفف Non-Government Organization هستند و در ایران با نام سمن از آن‌ها یاد می‌کنیم، نوعی از سازمان‌های غیرانتفاعی می‌باشند که مستقل از دولت‌ها، در سطح ملی، محلی و یا بین‌المللی برای «اهداف انسانی» تاسیس شده‌اند و فعالیت می‌کنند. سازمان‌های مردم‌نهاد عموماً تمایل دارند به مسائل عمومی، اجتماعی یا سیاسی بدون هیچ‌گونه وابستگی به دولت بپردازند و در عمدتاً در نقش مطالبه‌گر و تسهیل‌گر ظاهر می‌شوند. آن‌ها گاهی مانند خیریه‌ها بسیار بزرگ هستند و در پروژه‌های گسترده و حتی در مقیاس بین المللی کار می‌کنند.
خیریه‌ها غالباً با هدف رفع نیازهای اولیه، به طور مستقیم و غیرمستقیم، کالا و خدمات مورد نیاز را به اقشار کم‌برخوردار می‌رسانند اما سمن‌ها یا همان NGOها نگاه عمیق‌تری دارند و غالباً اقدامات آموزشی و فرهنگی و توانمندسازی را به جای کمک‌های مستقیم هدف خود قرار می دهند و به عبارتی در پی ایجاد استقلال و رفع وابستگی‌ها هستند.
منابع:
دیدگاه خود را بنویسید