به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، چهل‌ونهمین نشست «یک چای، یک تجربه» عصر دوشنبه، هفتم اسفند با حضور دکتر سارا نوروزی؛ مدیرعامل مؤسسه خیریه «ترویج مشارکت اجتماعی مردمی» و جمعی از مدیران و اعضای از برخی مؤسسات خیریه و سمن‌ها در سالن جلسات آکادمی خیر ایران برگزار شد.

 سارا نوروزی که متولد ۱۳۷۳ است و دکترای مدیریت دارد در این نشست با بیان اینکه ۱۰ سال است که در حوزه آسیب‌های اجتماعی با تاکید بر آسیب‌های کودکان کار فعالیت می‌کنم، گفت: مؤسسه «ترویج مشارکت اجتماعی مردمی»، با نام اختصاری «تمام»، بیش از پنج سال است که در حوزه کودکان کار فعالیت می‌کند. از سال گذشته، با طرح پایان بی‌سوادی و طرح آموزش‌محوربودن در موسسه، به سمت ثبت حقوقی رفتیم تا به تعداد بیشتری از کودکان خدمات ارائه دهیم. در حال حاضر مجوز مرکز نیکوکاری از کمیته امداد داریم و در حال اخذ مجوز از بهزیستی نیز هستیم.

 هدف اصلی ما کاهش آسیب‌های کودکان کار است

  وی با اشاره به اینکه کار اصلی موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی، کاهش آسیب‌های کودکان کار با محوریت خروج کامل کودکان از چرخۀ کار است، بیان کرد: در مرحله نخست، کار ما، پیدا کردن جامعۀ هدف است. بچه‌های کار فقط بچه‌هایی نیستند که سر چهارراه ایستاده‌اند. تعداد بسیاری از بچه‌های کار در کارگاه‌های زیرزمینی و جاهایی که دسترسی به آنجا سخت است، کار می‌کنند و اتفاقاً بیشترین آسیب را این کودکان می‌بینند.

 مدیرعامل موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی ادامه داد: مرحله دوم کار ما، قانع‌سازی بچه‌هاست تا به مؤسسه بیایند. بعد از اینکه بچه به مؤسسه می‌آید مرحله بعدی کار ما یعنی ارتباط گیری با خانواده و تشکیل پرونده شروع می‌شود. عمدتاً دو دلیل برای ورود بچه‌ها به چرخۀ کار وجود دارد: یکی فرهنگ خانواده و دیگری فقر اقتصادی. در دسته اول که نشئت‌گرفته از عدم آموزش است، آگاه‌سازی را مد نظر قرار می‌دهیم.

 نوروزی خاطرنشان کرد: بعد از تشکیل پرونده، به خانه کودک می‌رویم تا راستی‌آزمایی صورت گیرد و ببینیم کودک در خانواده چه شرایطی دارد. بدین ترتیب پرونده تکمیل می‌شود و کودک نیز وارد چرخه آموزش می‌شود. کودک استعدادیابی می‌شود و با توجه به استعداد به او جهت‌دهی می‌شود تا آموزش ببیند.

 وی با بیان اینکه جامعۀ هدف ما، غالباً کودکان کار در رنج سنی ۸ تا ۱۲ سال هستند، عنوان کرد: سن کودکان کار طبق کنوانسیون کودک، زیر 18 سال و در قوانین ایران، زیر 15 سال است. هدف اصلی ما، کاهش آسیب کودکان کار است و اینکه همه آن‌ها از نعمت تحصیل برخوردار شوند. مهر امسال جشن پایان بی‌سوادی را برای بچه‌های خودمان که حدود ۲۶۰ نفر هستند، برگزار کردیم.

 بیش از 80 درصد کودکان کار، غیر ایرانی هستند

 مدیرعامل موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی اظهار داشت: هفت هزار کودک کار به طور رسمی در تهران شناسایی شده‌اند درحالی که برخی از آمارهای غیر رسمی، تعداد آن‌ها را حدود 11 هزارنفر بیان می‌کند. بیش از ۸۰ درصد کودکان کار، غیرایرانی هستند. بیشترین منطقه‌ای که در این حوزه آسیب دارد، مناطق نزدیک بازار است. مؤسسه ما واقع در خیابان قزوین است. ما کلاس‌های مختلفی اعم از نویسندگی، شعر، آموزش مهارت‌های اجتماعی، آموزش ترافیک، خودشناسی، خودمراقبتی و آموزش هنری که منجر به مهارت‌افزایی شود، برای کودکان کار برگزار می‌کنیم.

 نوروزی با تأکید بر اینکه «مؤسسۀ ما مدرسه نیست»، اظهار داشت: امسال سومین سالی است که طبق دستور رهبری، مدارس موظف به ثبت‌نام بچه‌های اتباع هستند. کودکان کاری که با آن‌ها برخورد می‌کنیم دو دسته هستند: عده‌ای که سن آن‌ها به مدرسه می‌خورد و برای ثبت‌نام آن‌ها در مدارس تسهیلگری می‌کنیم. عده‌ای هم که سنشان به مدرسه نمی‌خورد (یعنی از سن 9 سال گذشته‌‌اند)، باید به نهضت بروند. برای دسته دوم ۱۵ جلسه سه‌ساعته آموزش در نظر می‌گیریم که مهارت خواندن و نوشتن را یاد بگیرند.

  وی درباره انگیزۀ خود از تأسیس مؤسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی بیان کرد: ما شاهد دیدن نتایج کار بر روی بچه‌ها بودیم. مشاهده کردیم با کوچک‌ترین سرمایه‌گذاری بر روی بچه‌ها، آن‌ها مسیر را سریعتر و تاثیرگذارتر طی می‌کنند. یکی از انگیزه‌های دیگر، پسری با نام «باعث» بود. باعث از صبح تا ظهر پیش ما می‌آمد و سپس تا یک شب در یک مبل‌سازی کار می‌کرد. او از دست طالبان فرار کرده بود و طوری حرف می‌زد که انگار با یک مرد بزرگ مواجه هستیم. باعث در یک سال، چهار پایه تحصیلی را خواند و در تمام مسابقات مقام آورد. سپس وارد مدرسه دولتی شد. باعث برای تشکر کیفی به من هدیه داد که خودش با رویه‌های مبل ساخته بود.

 مدیرعامل موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی با اشاره به اینکه ما فقط دو نیروی موظف داریم و بقیه نیروهای داوطلب هستند، عنوان کرد: رسیدگی به کودکان کار، مسئله مشترک بین شهرداری و بهزیستی است. در حال حاضر شهرداری به مؤسساتی که بخواهند در زمینۀ کودکان کار فعالیت کنند، فضا اختصاص می‌دهد. ما نیز فضای خود را از شهرداری گرفته‌ایم. 

 آگاه سازی مردم نسبت به مسئولیت اجتماعی‌شان ضروری است

  نوروزی خاطرنشان کرد: اسم موسسه را «تمام» گذاشتیم که اشاره‌ای به پایان‌رساندن یک سری آسیب‌ها باشد. «تمام» برگرفته از حروف اول «ترویج مشارکت اجتماعی مردمی» است. کودکان خاموش‌ترین و بی‌گناه‌ترین قربانیان آسیب‌های اجتماعی هستند. ترویج مشارکت مردمی دو قسمت دارد: یک قسمت آن آگاه‌سازی مردم نسبت به مسئولیت اجتماعی‌شان است. کار داوطلبانه و معنوی ارزشی بیشتر از کار مالی دارد. مؤسسه ما از نظر مالی، خیّرمحور است.

 وی در پاسخ به این سوال که با توجه به رقابتی که بین برخی موسسات در حوزه کودکان و کار وجود دارد چطور موسسه خود را در این حوزه جا انداختید، گفت: درٍ موسسه ما به روی موسسات دیگر باز است. ما معتقدیم اگر رقابتی هم باشد باید در راستای منفعتِ بیشتر رساندن به بچه‌ها باشد. سعی می‌کنیم با سایر موسسات گفت‌وگو داشته باشیم و به نوعی مکمل هم باشیم. به عنوان مثال ما بدون کمک موسساتِ کارآفرین در این حوزه، نمی‌توانیم کار را پیش ببریم.

  این فعال اجتماعی در پاسخ به این سؤال که آیا برای توسعه فعالیت خود به کشور افغانستان ورود پیدا کرده‌اید و یا به وزارت صحت افغانستان پیشنهاداتی ارائه داده‌اید، گفت: مسئله مهاجرت، ان جی او محور نیست. دولت‌ها در این حوزه تصمیم‌گیرنده هستند و کنترل‌کننده مرزها، کشورها هستند. ما حتی وقتی به خانه بچه‌ها می‌رویم در مورد نژاد، فرهنگ، دین و کشورشان از آن‌ها سوال نمی‌کنیم. کنترل مهاجرت بستگی به کشورها دارد و در دست موسساتی چون ما نیست.

 تحت پوشش قراردادن 264 کودک کار

  مدیرعامل موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون به هنگام مراجعه به خانه بچه‌های کار، با رفتار بدی از سوی پدر و مادر آن‌ها مواجه شدید، بیان کرد: نه. ما با مهربانی به خانواده‌ها سر می‌زنیم و تا حالا اتفاق بدی نیفتاده است. از ابتدا تخصصی عمل می‌کنیم و زیرساخت‌ها را آماده می‌کنیم.

 تعداد افراد تحت پوشش در موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی و درصد جنسیت آن‌ها سؤال دیگری بود که در این نشست مطرح شد و نوروزی در پاسخ به آن اظهار داشت: جمعیت تحت پوشش ما 264 نفر هستند. اکثر کودکان کاری که تحت پوشش ما هستند، پسر هستند. می‌توان گفت که ۷۰ درصد کودکان ما را پسران تشکیل می‌دهند.

 وی در پاسخ به این سؤال که در مورد ترویج مشارکت مردمی چه کردید،گفت: تلاش کردیم که مردم درگیر جامعه هدف شوند. یکی از راهکارهای ما در این زمینه، جذب داوطلب بود. تعداد ساعاتی که افراد صرف آموزش تخصصی برای بچه‌ها می‌کنند برای ما ارزشمند است. ما حتی یک تیم روانشناسی داریم که با ما همکاری می‌کنند. آموزش و فرهنگ‌سازی را در راستای کارهای داوطلبانه مد نظر قرار دادیم.

 باندی در حوزه کودکان کار وجود ندارد

  مدیرعامل موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی در پاسخ به این پرسش که چطور و با چه روش‌هایی به بچه‌ها سواد خواندن و نوشتن یاد می‌دهید، عنوان کرد: پایه تحصیلی ما سه مدل است: تقویتی تک درس، گروهی تقویتی پایه دوم و سوم متوسطه و سوادآموزی.در بخش سوادآموزی ۱۵ جلسه سه ساعته برای رسیدن به مهارت خواندن و نوشتن داریم.

 یکی از حضار با بیان اینکه افغانستان قابلیت‌های زیادی دارد، خطاب به دکتر نوروزی گفت: آیا شما کودکان افغانستانی را با رویش‌های و قابلیت‌های کشور خودشان آشنا می‌کنید تا در صورت امکان برای خدمت و کار به همان کشور بازگردند؟ و نوروزی در پاسخ بیان کرد: ایران برای عموم افغانستانی‌ها یک مقصد میانی است و انتخاب اول و آخر نیست. برخی از آن‌ها به محضی که شرایطشان خوب می‌شود به کشورشان بازمی‌گردند، برخی دیگر نیز به اروپا می‌روند. اینکه شرایط مهاجرت‌پذیری را برای متخصصان افغانستانی‌ مناسب کنیم، خوب است زیرا جای خیلی از متخصصان ما را که مهاجرت کرده‌اند، می‌گیرند.

  مسئله باند بودن کودکان کار پرسش دیگری بود که در این نشست مطرح شد و نورزوی در پاسخ، افزود: در حوزه کودکان کار آنطور که رسانه نشان می‌دهد، باندی وجود ندارد و به تعداد انگشت‌شمار باند وجود دارد. ما در مورد تکدی‌گری صحبت نمی‌کنیم. صحبت ما درباره بچه‌های کار است؛ بچه‌هایی که صبح‌ها وسایلی می‌خرند، در مترو یا خیابان می‌فروشند و شب پول آن را به خانه می‌برند.

 موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی 20 داوطلب فعال دارد

 دکتر اشکان تقی‌پور؛ مدیر عامل موسسه نیک‌گامان جمشید و عضو هیئت‌مدیره مجمع خیرین کشور نیز در این نشست به عنوان یکی از مشوقان دکتر نوروزی در حوزه کار خیر، اظهار داشت: خانم نوروزی علاوه بر ویژگی‌های خوبی که دارد، می‌تواند داوطلبان را به خوبی کنار هم جمع کند. موسسه ایشان ۲۰ داوطلب فعال دارد به گونه‌ای که حتی از نیروهای موظف، وظایف خود را بهتر انجام می‌دهند. 

 وی افزود: مؤسسه «تمام» عضو افتخاری در شبکه ملی موسسات خیریه و نیکوکاری است و همکاری آن با سایر موسسات خیریه به واسطه این شبکه اتفاق می‌افتد و ناخودآگاه دیالوگ و همکاری بین آن‌ها ایجاد می‌شود. خانم نوروزی با اینکه جوان هست با وجود همه سختی‌ها وارد حوزه خیر و نیکوکاری شد.

همه خانواده سارا نوروزی، حامی او هستند

  آرمیتا شقاقی فر؛ روانشناس و مسئول فنی موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی در این نشست گفت: سابقه آشنایی من با خانم سارا نوروزی به بچگی برمی‌گردد زیرا من با خواهر ایشان دوست هستم. ارشد روانشناسی خواندم و کار هماهنگی کلاس‌ها و سازماندهی برنامه‌ها را در موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی انجام می‌دهم.

 فاطمه خاکبازان؛ مادر سارا نوروزی نیز در این نشست اظهار داشت: در کارهای خیر سابقه دارم و زمانی در موسساتی مانند «طلوع بی‌نشان‌ها» داوطلب بودم. در موسسه ترویج مشارکت اجتماعی مردمی، کارهای آموزشی و هنری انجام می‌دهم. از کار سارا خوشحال هستم و همه فامیل از کار او استقبال کردند و اگر کمکی باشد، دریغ نمی‌کنند.

  عموی سارا نوروزی که از فعالان اقتصادی است، در این نشست عنوان کرد: من عاشق سارا و کارهایش هستم. پشتیبان مالی مؤسسه هستم. سارا را دوست دارم زیرا بسیار دغدغه کار خیر دارد.

  پدر سارا نوروزی نیز در این نشست با بیان اینکه ۴۰ سال در کار خود با افغانستانی‌ها همکار بوده‌ام، گفت: افغانستانی‌ها بهترین انسان‌هایی هستند که با آن‌ها کار کردم. دخترم سارا برایم عزیز است و امروز خوشحالم که در این نشست در جمع بزرگانی که در این حوزه استخوان خرد کردند، مشق می‌کند و یاد می‌گیرد. زیباتر از خدمت به خلق کاری نیست. در ابتدا می‌خواستم به خاطر یکسری مسائل و سختی‌ها مانع کار سارا شوم اما دیدم که عشق او زیاد است و سپس قانع شدم. انقدر در وجودش عشق و علاقه دیدم که مرا راضی کرد. حضور سارا امروز در چنین جلسه‌ای برای من مایۀ افتخار است.

گزارش از مریم داوری