همزمان با فرارسیدن اربعین حسینی، دکتر محمدرضا پویافر، جامعه‌شناس و نویسنده کتاب «آیین نیکی» در گفت‌وگو با پایگاه تحلیلی خبری خیر ایران دربارۀ تجلی جلوه‌های نیکوکارانه در رویداد عظیم پیاده‌روی اربعین گفت: نیکوکاری، کنش داوطلبانه برای رساندن منفعت به «دیگری» است. این «دیگری» ممکن است به هر شکل معنا پیدا کند. البته حتی به نظر می‌رسد نیکوکاری، رساندن نفع غیرمستقیم به دیگران از طریق حفاظت محیط زیست و امثال آن را هم شامل می‌شود.
وی در ادامه گفت: در کتاب «آیین نیکی» دسته‌بندی جلوه‌های نیکوکارانه در اربعین را آورده‌ام. به طور کلی ما در اربعین انواع خدمات را می بینیم که عموماً خیر است و بدون هیچ چشم‌داشت ارائه می‌شود. این خدمات بیشتر از همه از سمت مردم عراق و مقداری هم از سمت مردم ایران و سایر کشورها هست که از خدمات اسکان و تغذیه تا خدمات رفاهی، بهداشتی و حتی تعمیر و اصلاح وسایل مسافران و خدماتی مثل اینترنت را شامل می‌شود.
این جامعه‌شناس درباره حضور خیریه‌ها در راهپیمایی عظیم اربعین تصریح کرد: اگر خیریه‌ای در ایران، در یک زمینۀ تخصصی فعالیت می‌کند و خدماتی را ارائه می‌دهد، اشکال ندارد که بخشی از این خدمات را به طور خیرخواهانه در مسیر پیاده‌روی اربعین ارائه دهد. به عنوان مثال خیریه‌ای که در ایران خدمات سلامت ارائه می‌دهد، می‌تواند در پیاده‌روی اربعین موکب بزند و خدماتی در حوزه بهداشت ارائه کند. خیریه‌ای که کار مشاوره می‌کند، می‌تواند در اربعین به ارائه خدمات مشاوره‌ای بپردازد. حتی خیریه‌ای که در حوزه کودک کار می‌کند می‌تواند در پیاده‌روی اربعین ارائه خدماتی مفید در این حوزه داشته باشد.
وی ادامه داد: اما بنظر بنده ارائه خدمات در مواردی که به حیطه تخصصی آن خیریه مربوط نباشد، مفید نیست. مثلاً مؤسساتی داریم که کارشان تهیۀ جهیزیه و کمک‌های معیشتی برای نیازمندان است. اگر این مؤسسات بدون اینکه بخواهند در زمینه اصلی خود فعالیت کنند، یک موکب بزرگ در پیاده‌روی اربعین بزنند و آب و چای بدهند، مطلوب نیست. شاید گفته شود چه اشکالی دارد اما به نظر من شائبه‌برانگیز است. همانطور که از یک وزارتخانه، برای مثال، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، انتظار می‌رود اگر در اربعین موکب بزند، به فعالیت فرهنگی بپردازد و اگر شربت یا نهار دهد، مورد پذیرش نیست.
پویافر با بیان اینکه استفاده از میدان‌های مذهبی حساس است و باید با دقت به فعالیت پرداخت، گفت: اینکه همۀ خیریه‌ها تهییج شوند که در اربعین موکب بزنند، به نظر من قابل دفاع نیست. درست است که خیریه‌ها خدمات داوطلبانه و خیرخواهانه برای رفاه زائران ارائه می‌دهند، اما این خودش می‌تواند به یک موضع اتهام تبدیل شود و برای ناظر بیرونی این شائبه پیش می‌آید که گویی خیریه‌ها می‌خواهند از خدمات اربعین استفاده کنند برای اینکه خودشان را موجه‌تر نشان دهند و امتیازات دولتی کسب کنند. این مسئله برای اعتبار بخش غیر دولتی و خیریه‌ها خوب نیست.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تأکید کرد: اگر این شائبه پیش بیاید که خیریه‌ای از ارائه خدمات، استفاده تبلیغاتی می‌کند، هم به جایگاه خیریه‌ها لطمه می‌زند و هم به جایگاه و ذهنیت ویژۀ معنوی که در عموم مردم نسبت به پیاده‌روی اربعین شکل گرفته است، خدشه وارد می‌شود. ضمن اینکه به جایگاه بخش اجتماعی غیر دولتی از جمله خیریه هم لطمه می‌زند. لذا خوب است اگر خیریه‌ها می‌خواهند خدمتی در این پیاده‌روی انجام دهند، در حیطه کارهای مربوط به خودشان و به دور از اقدامات تبلیغاتی و شائبه‌برانگیز باشد، در این صورت ممکن است اقداماتشان مفید واقع شود و به رفاه حال زائران در اربعین کمک کند.
دیدگاه خود را بنویسید