به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دکتر حسین نحوی‌نژاد؛ مدیرعامل آسایشگاه کهریزک و رئیس تشکیلات المپیک ویژه خاص کم‌توانان ذهنی کشور در میزگرد «انتظارات بخش مردم‌نهاد از دولت چهاردهم» که آبان‌ماه 1403 به همت پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران و با همکاری انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات برگزار شد، به ایراد سخن پرداخت.

 وی بیان کرد: داشتم فکر می‌کردم چه هدیه‌ای به دوستان بدهم که به روایتی رسیدم. آن روایت این است که حضرت موسی (ع) که خیلی آدم تیزهوشی بوده و با خدا هم صحبت می‌کرده است، یکبار به خدا می‌گوید اگر یک لحظه جای ما عوض شود از من چه می‌خواهی؟ خداوند فرمود اگر جای تو بودم از خدا توفیق خدمت به مخلوقاتش را می‌خواستم. اما چون قرار است امروز مسائل عمومی گفته شود از مسائل مربوط به سالمندان، معلولان و بهزیستی که سال‌ها در این زمینه‌ها کار کرده‌ایم می‌گذرم و یکسری مسائل کلی را مطرح می‌کنم.

 چهار رکن سلامتی انسان‌ها از دید سازمان بهداشت جهانی

 وی در ادامه افزود: از جمله مشکلات ما در مسئله رفاهی است که در این زمینه مسائلی وجود دارد. اگر از بعد جهانی ببینیم، سازمان بهداشت جهانی می‌گوید سلامتی انسان‌ها چهار رکن دارد؛ رفاه جسمی، رفاه روانی، رفاه اجتماعی و رفاه معنوی. به اعتقاد بنده مقوله امنیت را اگر نخواهیم پنجمین مورد بدانیم، یا جزء سلامت اجتماعی صورت‌‎بندی می‌شود یا سلامت معنوی. این ان‌جی‌اوها و نهادهای غیردولتی باید در ساحتاین تعریف جلو بروند. در اینجا مشکلاتی داریم؛ از جمله اینکه تعریف رفاه چیست؟ فکر می‌کنم بعد از انقلاب نهادی مانند بهزیستی یا کمیته امداد امام خمینی و ... مسائل پیچیده اجتماعی را ساده‌سازی کردند. 

 مدیرعامل آسایشگاه کهریزک گفت: وقتی یک معلول یا یک بچه‌یتیم به هر نماینده مجلسی مراجعه می‌کند و می‌گوید مشکل دارم، اولین سؤالی که از او می‌پرسند این است که مستمری می‌گیری؟ تا می‌گوید مستمری می‌گیرم خیال نماینده راحت می‌شود. اما چیزی به نام مستمری در نظام جمهوری اسلامی وجود ندارد، بلکه یک کمک‌هزینه نگهداری به آن‌ها داده می‌شود، در حالی که مستمری مبلغی است که در کشورهای مرتقی به شاه و گدا داده می‌شود و اگر طرف معلول باشد یا پدر و مادرش را از دست داده باشد هم این مستمری را می‌گیرد تا از رشد جامعه عقب نماند. چیزی که ما داریم می‌دهیم خرج عصا و چرخ ویلچر معلول است که این را هم کفایت نمی‌کند. 

 توزیع سرانه سلامت ناعادلانه است

 نحوی‌نژاد در ادامه افزود: بنابراین تعریف ما باید تغییر کند. نظام جمهوری اسلامی از رفاه دنبال چیست؟ باید این را بررسی کنیم. همچنین سرانه‌هایی که برای این زمینه قرار داده شده است را باید بررسی کرد. برای نمونه سرانه سلامت را داریم که سرانه سلامت جمهوری اسلامی نسبت به دیگر کشورهای منطقه کمتر نیست، اما توزیع آن ناعادلانه است؛ یعنی سرانه سلامت در ایران به جیب یک عده پزشک متخصص می‌رود. به قدری که ما سی‌تی‌اسکن، آندوسکوپی و ام‌آرآی می‌کنیم، به فکر افزایش پیشگیری و ارتقای سلامت نیستیم و در مسائل اجتماعی نیز موضوع به همین صورت است.

 وی بیان کرد: یعنی هزینه‌های ما کم نیست اما چون تعریف واضحی نکرده‌ایم مشکلاتی داریم و همین موجب می‌شود تا مشکل رفاه در سطح دوم خودنمایی کند. کمیته امداد، بنیاد مستضعفان و ... دارند خانه‌سازی و مدرسه‌سازی می‌کنند و به کمک معیشتی می‌پردازند. اما بارها دیده‌ام که یک نفر در رأس این نهادها تصمیم می‌گیرد که به شهر خودش یک کمک وافر کند. حتی یادم هست یک امیری در ارتش بود که مسئول محرومیت‌زدایی ارتش بود. او اهل یک شهر کوچکی از استان ما بود و تمام کمک‌ها را هم به همان شهر اختصاص می‌داد. آیا نباید این تعریف در میان ایرانیان براساس بانک اطلاعاتی ایرانیان لحاظ شود؟ همین مشکل را در باره ان‌جی‌اوها و نهادهای غیردولتی هم داریم.

 نحوی‌نژاد گفت: دو نوع ان‌جی‌او دارند حالت انحرافی پیدا می‌کنند؛ ان‌جی‌او‌هایی که خیلی بزرگ و با اقتدار و خوب دارند کار می‌کنند و می‌گونید دولت چوب لای چرخ ما نگذارد، ما چیزی از دولت نمی‌خواهیم. بنده سال گذشته آقایی را آوردم و دو ساعت با او حرف زدم که نتیجه آن دو ساعت حرف زدن، شد هزار و 100 میلیارد تومان که ایشان آورده است و دارد برای ما ساخت‌وساز میکند. ایشان این پول را آورد اما من با شهرداری منطقه درگیر بودم؛ زیرا شهرداری می‌گفت نصف این پول را به ما بدهید. مشکل این است که شهرداری این را نمی‌بیند که هزار و 700 نفر در آنجا نگهداری می‌شوند که عائله رسول‌الله و نظام جمهوری اسلامی‌اند. همین مشکل در مورد ان‌جی‌او‌ها وجود دارد.

 مدیرعامل آسایشگاه کهریزک گفت: ان‌جی‌اوهای کوچک نیز مانند ماهی‌های کوچکی که دنبال یک کوسه راه می‌افتند، دنبال آدم‌های پولدار می‌گردند. بنابراین فلان آدمی که در فلان نهاد پول دارد، می‌بینید که شرایطش طوری می‌شود که 20 ان‌جی‌او امضا می‌کنند که این آدم رئیس فلان‌ اداره شود. دلیلش این است که این آدم که در ان‌جی‌اوی کوچک کار می‌کند، وابسته است و مشکل و گرفتاری دارد و چون از فلان آدم احساس آرامش می‌کند دنبال این آدم می‌دود و حواسش هست که اگر مشکلی پیدا کند، بودجه‌اش قطع می‌شود. این عدم عدالت، در توزیع منابع و در مشارکت است.

 وی تصریح کرد: واقعاً ما نمی‌دانیم که الآن در بشاگرد یا بجنورد چه خبر است. چون اصلاٌ به مسئولین دسترسی ندارند که در جلسات شرکت کنند. هر مسئولی اعم از آقای قالیباف یا پزشکیان اگر از خیرین و دست‌اندرکاران امر خیر دعوت کنند و برنامه‌ای بگذارند همین افرادی که الآن هستیم، حاضر هستند. در حالی که شاید در خیلی از استان‌ها و مناطق، افرادی باشند که از من برتر هستند.

 نحوی‌نژاد گفت: مؤسسات غیردولتی می‌خواهند کار دولت را انجام دهند اما با این حال درگیر هستند. به طور مشخص ماده 139 و 172 قانون مالیات‌های مستقیم واضح گفته است که خیریه نباید مالیات بدهد و مالیات دادن خیریه شروطی دارد و یکی از شروطش این است که ناظر سازمان مالیاتی بیاید و نظارت کند اما این ناظر نمی‌آید و در این زمینه هم میان بهزیستی و وزارت کشور پاس‌کاری می‌شود و هیچ کسی هم زیر بار مسئولیت نمی‌رود. در نهایت خیّری که آمده است و دارد کمک می‌کند نمی‌تواند مطمئن شود این پول دارد در راستای هدفی که داشته خرج می‌شود یا نه. یا ماده 172 که ممیزمحور شده است و ممیز تصمیم می‌گیرد. 

  مدیرعامل آسایشگاه کهریزک بیان کرد: بحث دیگر قانون کار است. وزیر کار که باید کار ایجاد کند و از حقوق محرومین و کارگران دفاع کند، خودش مسئول ایجاد رفاه هم هست؛ یعنی اگر در کوچه یک سالمندی باشد باید شرایط او را هم سامان بدهد. مرکزی که دارد کار وزارتخانه را انجام می‌دهد، توسط نیروهای بخش اول وزارتخانه دارد آسیب می‌بیند. همه هم می‌گویند به من ربطی ندارد؛ یعنی مدیرکل کار می‌گوید قانون کار را می‌بینم و مدیرکل بهزیستی نیز آن سالمند یا بچه یتیمی که بیرون است را می‌بیند؛ یعنی نمی‌گویند که باید در چارچوب یک بُرداری حرکت کنیم؛ به خصوص که در یک وزارتخانه هستند؛ به این معنا که اگر یک آدمی در اثر شکایت چند نیروی کار ورشکست شود، 10 بچه یتیم را اخراج می‌کنند.

 هزینه انرژی خیریه‌ها را رایگان کنید

 نحوی‌نژاد تصریح کرد: بحث دیگر هزینه انرژی است. الان برای مساجد، تکایا و حسینه‌ها اینطور است که هزینه‌های انرژی آن‌ها رایگان است. حتی بسیاری از پادگان‌های نیروهای نظامی و انتظامی که پول هم دارند، هزینه انرژیشان رایگان است اما خیلی از عزیزانی که در خیریه‌ها هستند چنین شرایطی را ندارند. وزیر نیرو اگر بخواهد به جایی مانند کهریزک آبرسانی کند، این کار فقط دائر مدار روابط است و هیچ قانونی نیست که او را به انجام این کار ملزم کند. عرض من این است که شما امروز در سازمان بهزیستی 12 هزار و 500 تخت بیمار روانی مزمن در 20 سال ایجاد کرده‌اید، بدون اینکه دولت یک ریال هزینه کند؛ در حالی که وزارت بهداشت برای هر تخت حدود 500 میلیون تومان هزینه می‌کند. یک ریال کمک نکرده‌اند، اما همین مراکزی که بیماران روانی را نگهداری می‌کنند در مالیات و انرژی و مسائل دیگر گیر هستند. ما در دولت آقای روحانی در سال 1396 قانون حمایت از معلولان را داشتیم. اما از زمانی که وزارت دکتر ربیعیان تمام شده است، تا الان یک جلسه هم براساس ماده 27 قانون تشکیل نشده است که سه کمیسیون مجلس گزارش دولت را بررسی کند و از تریبون بخواند. وقتی اینطور نمی‌شود می‌بینید که ماده 27 و 32 اجرا نمی‌شود. 

 وی گفت: نکته دیگر اینکه بیمه مراقبتی طولانی‌مدت نداریم؛ یعنی کسی که پیر شود یا باید کمیته امداد او را از زمین بردارد یا اگر بچه‌های او نباشند باید شهرداری وارد شود؛ در حالی که در دنیا بیمه مراقبتی داریم؛ یعنی اگر فردِ بازنشسته نیاز به آسایشگاه داشته باشد بیمه از او حمایت می‌کند، اما چون ما بیمه نداریم رقابت هم نداریم؛ یعنی شما می‌بینید که یک مرکزی ماهیانه 150 میلیون تومان می‌گیرد و یک‌جایی هم مانند کهریزک است. پس بیمه مراقبتی طولانی‌مدت حتماً باید در دستور کار دولت باشد. 

 مدیرعامل آسایشگاه کهریزک تصریح کرد: بحث بعدی کنواسیون جهانی حقوق معلولین است. آقای دکتر ربیعیان ما را به نیویورک اعزام کرد و ما هم رفتیم و در این زمینه گزارش دادیم اما الان چندین سال است که این حلقه قطع شده است؛ یعنی ما کار انجام می‌دهیم اما زبان گویا در نهادهای بین‌المللی نداریم. یادم هست که آقای ظریف در سال 1385-1384 رئیس نمایندگی ما در سازمان ملل بود. به قدری من برای آقای ظریف نامه نوشتم که خسته شد و در نهایت این بحث کنوانسیون را در آنجا جلو بردیم.

 وی در انتها بیان کرد: آخرین حرف نیز بحث مرجع صدور مجوز و نظارت است. وزارت کشور، نیروی انتظامی و بهزیستی هرسه مدعی‌اند و یک آدمی هم مانند قبادی دانا می‌آید و برای خودش قانون وضع می‌کند که خیریه‌ها قبلاً نامحدود بودند اما این‌ها را دو ساله می‌کند و بعد اعلام می‌کند که هرکسی از من مجوز خیریه نگرفته است، من به او مرکز نمی‌دهم. این به چه معنا است؟ این قوانین خلق‌الساعه‌ای که رؤسای بی‌اطلاع ایجاد می‌کنند نیز باید برداشته شود.

متن کامل میزگرد