مدینۀ فاضله زمانی محقق می‌شود که همۀ انسان‌ها خیّر شوند / کمک فکری از کمک مادی مهمتر است
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، قسمت نخست پادکست «روایت خیر» که به همت رسانۀ بنیاد آلاء تولید می‌شود، به گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام والمسلمین علی دیانی؛ مدیرعامل بنیاد خیریه راهبری آلاء اختصاص دارد. آنچه در ادامه می‌خوانید گزارشی تفصیلی از این مصاحبه است:
تأثیر نیت در عمل نیکوکارانه
دیانی در این مصاحبه و در پاسخ به پرسش مصاحبه‌کننده درباره تأثیر نیت در کار خیر و تفاوت‌های حاصل‌شده در اعمال آدمی در اثر نوع نیت، به توضیح تفاوت خالق و مخلوق در رابطه با انجام کار پرداخت و گفت: خدا نیازی به اعمال ما ندارد و هر کاری را بخواهد با یک کُن فَیَکون می‌تواند انجام دهد. برای خداوند کار سخت و آسان بی‌معنا است و همانطور که کار سخت برای خداوند قابل انجام است، کار آسان نیز امکان‌پذیر است. خداوند نیازی به صدقه‌دادن و کار خیر ما ندارد و خودش می‌تواند همه انسان‌ها را کاملاً بی‌نیاز کند؛ به‌نحوی‌که اصلاً نیازی به کمک ما نداشته باشند اما قرار خدا این است که این عالم را برای فقیر و ثروتمند محل امتحان قرار داده است. این عمل است که برای خدا مهم است که ارزش آن به اندازه نیت آن است. ممکن است کار بسیار کوچکی که کوچک‌تر از آن قابل تصور نیست وقتی نیت خوب داشته باشد کار ارزشمندی باشد و خداوند آن را بهانه‌ای برای رحمت بی‌حد و حصر خود قرار دهد اما برعکس، ممکن است کار بسیار بزرگی به‌حسب ظاهر که برای خدا و نیت خیر نباشد، هیچ ارزشی نداشته باشد.
مدیرعامل بنیاد خیریه راهبری آلاء با تشبیه نیت خیر به نخ اسکناس به اهمیت این موضوع اشاره کرد و ادامه داد: نیت در کار خیر حرف اول را می‌زند. به نقل از یکی از علما، نیت برای کار خیر مثل نخ اسکناس برای اسکناس است که اگر این نخ و علامت ویژه را نداشته باشد، همانطور که اسکناس ارزشی ندارد، کار خیر هم بی‌ارزش خواهد بود. به دلیل اینکه ارزش عمل صالح به واسطه نیت خالص و خدایی آن است.
تفاوت‌های بنیاد آلاء و دیگر خیریه‌ها
حجت‌الاسلام و المسلمین دیانی در پاسخ به پرسش دیگری درباره چیستی بنیاد خیریه راهبری آلاء و تفاوت‌های آن با دیگر خیریه‌های کشور به عنوان توضیح مقدماتی و شباهت این خیریه با دیگر مؤسسات مشابه آن، گفت: بنیاد آلاء یک خیریه است و بنیاد آن براساس خیر است و از جهات ثبتی هم به عنوان خیریه ثبت شده است. وی در ادامه به پنج تفاوت این خیریه با نمونه‌های مشابه آن اشاره کرد و افزود: آلاء خیریه‌ای متفاوت از خیریه‌های سنتی است. اولاً بنیاد آلاء یک هلدینگ یعنی مجموعه خیریه است و فقط یک کار خیر انجام نمی‌دهد بلکه کارهای متعددی انجام می‌دهد.
دیانی فعالیت در عرصه‌های متنوع را از دیگر تفاوت‌های بنیاد آلاء با خیریه‌های دیگر برشمرد و گفت: بنیاد آلاء در عرصه‌های متفاوت خدماتی، فرهنگی، اجتماعی، بهداشت، درمان و سلامت مشغول به خدمت است و هم‌زمان به آموزش خیریه‌ها و پرورش انسان‌های متخصص در امور خیر هم می‌پردازد که می‌تواند کار خیر و خیریه را در کشور رشد دهد و تقویت کند.
برنامه‌محوری، سومین ویژگی منحصر‌به‌فرد آلاء است که حجت‌الاسلام و المسلمین دیانی به آن اشاره کرد و افزود: در بنیاد آلاء سعی شده است همه کارهایی که می‌خواهیم انجام دهیم، برنامه‌محور باشد و از آغاز فکر کنیم که برای چه چیز، با کدام رویکرد و به چه اندازه‌ای مایل به انجام کار هستیم و بنابراین برای هر برنامه، استراتژی داریم.
چهارمین ویژگی بنیاد خیریه راهبری آلاء به گفته مدیرعامل آن، آی‌تی‌محور بودن آن است. دیانی در توضیح این ویژگی گفت: سعی کردیم در فضای مجازی فعالیت‌های خود را توسعه دهیم و از نرم‌افزارها و فضای مجازی حتی‌الامکان استفاده کنیم و بنیاد آلاء را در فضای مجازی گسترش دهیم. خصوصاً تلاش ما این بوده که برای مراکزمان پلتفرم یا سکوهایی ایجاد کنیم که نیرو، همت و اراده افراد مختلف جامعه در آن‌جا امکان هم‌افزایی داشته باشند و یکپارچه و متحد کارهای بزرگی را خلق کند.
جریان‌سازی، آخرین ویژگی مهم بنیاد خیریه آلاء بود که در این مصاحبه به آن اشاره شد. حجت‌الاسلام والمسلمین دیانی پیرامون این خصلت اینطور توضیح داد که: بنیاد آلاء سعی کرده در امور خیر جریان‌ساز باشد و در امور مختلف فقط یک خیریه نباشد که کار خیر انجام می‌دهد، بلکه یک جریان جاری و مداوم در طول تاریخ ایجاد کند که در میان طیف وسیعی از جامعه ادامه یابد.
بنیاد آلاء و تلاش برای تغییر فکر
مدیرعامل بنیاد خیریه راهبری آلاء در پاسخ به پرسش دیگری در خصوص نیت و آرمان‌های بانیان این مجموعه به آیه چهاردهم سوره صف اشاره کرد و گفت: بهترین کار خیر کمک کردن افراد برای دستیابی به فکر و عقیده درست است که از کمک مادی ارزشمندتر است. دیانی در ادامه سخنان خود به بیان ویژگی‌های یک خیریه خوب و سرآمد پرداخت و افزود: ویژگی یک خیریه خوب و سرآمد این است که اولاً نسبت به فکر صحیح به مردم کمک کند و در مرحله بعدی به رفع نیازهای مادی آن‌ها اقدام نماید.
چالش‌های خیریه‌ها در ایران امروز
پرسش از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین چالش‌های خیریه‌ها در جامعه کنونی، دیگر مسئله‌ای بود که حجت‌الاسلام والمسلمین دیانی به آن پاسخ داد. وی کوتاهی در فرهنگ‌سازی و اعتمادسازی بیشتر را از جمله مهم‌ترین چالش‌های پیش روی خیریه‌ها در ایران امروز برشمرد و گفت: مردم ما فطرتاً و از جهت دینی و فرهنگی می‌توانند در کار خیر سرآمد همه ملت‌های جهان باشند اما مشکلی که وجود دارد این است که بسیاری از آن‌ها فکر می‌کنند کار خیر فقط برای ثروتمندان است و کسی که ثروتی ندارد، نمی‌تواند کار خیر انجام دهد و این در حالی است که بسیار زیاد کارهای خیری هست که افراد غیرثروتمند می‌توانند آن‌ها را انجام دهند ولی مردم ما باید به این باور برسند و یاد بگیرند و ببینند که می‌توان بدون اینکه ثروتمند بود، کارهای بسیار زیادی در امور خیر از جمله آلودگی هوا انجام داد.
وی در بخش دیگری از این‌گفت‌و‌گو درباره اعتمادسازی صحبت کرد و افزود: اگر مردم ما به این باور برسند که خیریه‌ها مورد اعتماد هستند و سطح اعتماد مردم نسبت به خیریه‌ها بیشتر شود بسیار بسیار میزان کارهای خیر ما افزایش پیدا می‌کند. دیانی درباره ذهنیت‌های اشتباه درباره چگونگی حل مشکلات مردم هم صحبت کرد و ادامه داد: خیلی‌ها اشتباه فکر می‌کنند که اگر دلار و ارز ارزان شود، جامعه خوشبخت می‌شود. به نظر من راه رسیدن به مدینه فاضله این است که همه انسان‌ها خیّر شوند.
مدیرعامل بنیاد خیریه راهبری آلاء با اشاره به جشنواره عکس نیکوکاری به لزوم گسترش کار خیر میان همه افراد و سنین پرداخت و در ادامه از راهپیمایی اربعین به عنوان نمونه‌ای جالب توجه از کار نیکوکارانه اشاره کرد و بیان کرد: به نظر من اگر ۱۰ روز اربعین و پیاده‌روی آن را به عنوان الگو قرار دهیم، می‌توانیم گوشه‌ای از برکات دوران ظهور امام زمان (عج) را که «یملأ الله قسطاً و عدلاً» است و بخشی از آن حکومت عالی و مهربان و مدینه فاضله را به جهانیان نشان دهیم.
مشارکت مردم و افزایش اعتماد آن‌ها به خیریه‌ها
پرسش دیگر این‌گفت‌و‌گو، چرایی فاصله میان مردم و خیریه‌ها بود که حجت‌الاسلام و المسلمین دیانی در پاسخ آن گفت: ما باید اعتماد مردم به خیریه‌ها را افزایش دهیم. بهترین راه برای جلب اعتماد مردم، شفاف‌سازی صداقت، برنامه‌ریزی و مشارکت دادن به آن‌ها است.
وی با انتقاد از انجام کارهای خیر توسط خود خیریه‌ها افزود: از دلایل دیگری که گاهی خیریه‌ها کم‌تر توانسته‌اند آنطور که باید و شاید اعتماد مردم را جلب کنند، این است که کارهای خیر را خودشان انجام می‌دهند و فقط برای جذب منابع به سراغ مردم می‌روند. اگر ما بتوانیم خود مردم را در کارهای خیر مشارکت بدهیم، قطعاً خیلی بهتر می‌توانیم حمایت مردم را جلب کنیم، کمااینکه حکومت‌ها هم در دنیا به این نتیجه رسیده‌اند که هرجا مردم پای کار هستند آن کار بسیار موفق خواهد شد. هرجا که مردم پای کار بودند، انقلاب و مملکت ما در آن کار بسیار موفق شد و هرجا که مردم کنار کشیدند و فقط نگاهشان به بعضی مسئولان بود، آنطور که باید موفق نبودیم. هرچقدر بتوانیم مردم را در کارهای خیر مشارکت بدهیم، مردم بهتر به ما اعتماد می‌کنند.
آخرین بخش این گفت‌و‌گو، به پیام مدیرعامل بنیاد آلاء به مناسبت ۶ سپتامبر/ ۱۵ شهریور؛ روز جهانی خیریه‌ها اختصاص داشت. حجت‌الاسلام و المسلمین دیانی پیام خود را به این شکل بیان کرد که همه انسان‌ها فطرتاً خیّر هستند. مدینه فاضله در گرو این است که همه انسان‌ها خیّر شوند. اولین سود خیّر شدن به خود فرد و بعد به کسانی می‌رسد که از آن کار خیر استفاده می‌کنند. باید همه باهم دست‌در‌دست هم بدهیم تا بتوانیم از این ظرفیت مردمی استفاده کنیم و خیّر بودن را در میان همه مردم، اقشار، سنین و زنان، مردان و حتی کودکان گسترش دهیم و فطرت خیّر بودن را بالفعل کنیم، به ظهور برسانیم و ارتقا بدهیم.