آشنایی با خدمات آموزشی و پزشکی «راه ایمان» در مناطق کم‌برخوردار
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نود و هفتمین نشست از سلسله‌نشست‌های «یک چای، یک تجربه»، دوشنبه ۲۳ تیر ۱۴۰۴ با حضور علی فرجی؛ عضو هیئت‌مدیره مؤسسه خیریه «راه ایمان» و جمعی از فعالان اجتماعی و نمایندگان خیریه‌ها و سمن‌ها، در محل آکادمی خیر ایران برگزار شد.
فرجی در ابتدای این نشست گفت: مؤسسه راه ایمان بیش از ۲۵ سال قبل توسط آقای دکتر محمدتقی اختیاری تأسیس شد و هدف آن، ارائه خدمات به خصوص در مناطق مرزی کشور بود و مناطق جنوبی کشور مانند استان خوزستان، هرمزگان، جنوب کرمان و سیستان‌وبلوچستان مناطق هدف ما محسوب می‌شد.
فعالیت مؤسسه راه ایمان تحت اشراف آیت‌الله سیستانی است
وی افزود: این مؤسسه از روز اول تحت اشراف حضرت آیت‌الله سیستانی بود و هدف مهمی که باعث شد مناطق نامبرده انتخاب شوند این بود که اینها مناطق مرزی کشور هستند و محرومیت زیادی داشتند و این محرومیت زیاد در مناطق مرزی معمولاً استقلال کشور را با خطر مواجه می‌کند و این دغدغه آیت‌الله سیستانی بود و ایشان خواستار رسیدگی به هموطنانی که در مناطق مرزی در محرومیت زندگی می‌کنند، شدند.
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان درباره مهمترین عرصه‌های خدمات و دستاورد‌های مؤسسه گفت: گستره خدماتی که مؤسسه راه ایمان دارد، یکی از محسنات این مؤسسه محسوب می‌شود. گستره خدمات مؤسسه نیز فراوان است و در آن گستره جغرافیایی، خدمات زیادی ارائه می‌شود. یکی از محسنات بزرگ مؤسسه این است که دولتی نیست و حتی کمکی هم از دولت قبول نمی‌کند و وابستگی به دولت ندارد. دغدغه مهمی که مؤسسه دارد دو مسئله است که این دو مورد را کنار هم می‌بیند. دغدغه اول، ایرانیت و حراست از وطن و دغدغه دوم، موضوع مذهب است. با حمایتی هم که مرجعیت انجام می‌دهند، کار‌ها به بهترین نحو انجام می‌شود.
وی عنوان کرد: در مورد کار‌هایی که مؤسسه انجام می‌دهد، یعنی آن گستردگی خدماتی که مؤسسه ارائه می‌دهد، باید چند نکته را عنوان کنم؛ جهت اول کار ما موضوع آموزش است. به همین دلیل کار اصلی ما مدرسه‌سازی است. ما مدرسه می‌سازیم و مدرسه‌داری می‌کنیم؛ یعنی مدارسی که می‌سازیم را اداره می‌کنیم.
بیش از ۱۴۰ مدرسه در مناطق هدف داریم
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان گفت: ما در حال حاضر بیش از ۱۴۰ کد مدرسه در این مناطق داریم. همچنین بیش از ۱۰ هزار دانش‌آموز نیز در این مدارس تحصیل می‌کنند. معلم‌هایی که موضوع آموزش را به عهده دارند نیز بسیار اهمیت دارند. این معلمین همه توسط مؤسسه آموزش می‌بینند و توسط مؤسسه مدیریت می‌شوند. به همین دلیل، مدارس ما مدارس شاخص و نمونه این مناطق هستند.
فرجی تصریح کرد: موضوع اصلی ما موضوع مدارس و آموزش است. موضوع بعدی، گروه بانوان است. گروه بانوان و رسیدگی به ایتام برای ما بسیار مهم است. ما ایتام را در این مناطق شناسایی می‌کنیم و گروه بانوان ما، مسئولیت رسیدگی به ایتام را در این مناطق بر عهده دارند.
۵۴۰ پزشک و پرستار با مؤسسه همکاری دارند
وی افزود: همچنین ما گروه پزشکی را داریم. گروه پزشکی ما در حال حاضر متشکل از بیش از ۵۴۰ پزشک و پرستار است که در کانال تلگرامی ما عضو هستند. هر دو هفته سفر‌های دوره‌ای به این مناطق داریم. در زمان‌هایی که به این مناطق سفر می‌کنیم، در این مدارس مستقر می‌شویم و در واقع گروه‌های پزشکی یکسری سفر‌ها انجام می‌دهند و در همین مدارس خودمان نیز مستقر می‌شوند. در برخی مواقع که امکان اسکان در مدارس وجود نداشته باشد، با دانشگاه هماهنگ می‌کنیم و در آنجا مستقر خواهیم شد.
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان تأکید کرد: گروه پزشکی ما که تخصص‌های مختلفی دارند و کاملاً مجهز به وسایل مختلف مانند دستگاه اکو، سونوگرافی و … هستند. معمولاً در گروه، پزشک عمومی، متخصص اطفال، متخصص زنان و متخصص چشم را داریم و حتی در بعضی از سفر‌ها، متخصص پوست یا متخصص ارتوپد نیز ما را همراهی می‌کنند.
فرجی ادامه داد: ما داروخانه‌ای داریم که در آن دپوی دارویی انجام می‌دهیم. هم در سیستان‌وبلوچستان و هم در خوزستان این داروخانه جابه‌جا می‌شود. در واقع در سفر‌ها این داروخانه همراه ما است و داروی بیمارانی که معاینه می‌کنیم را به صورت رایگان به آنها تقدیم می‌کنیم. این دارو حداقل برای دوره درمان فرد کفایت می‌کند، ولی برای بیماران حاد و بیماران مزمن، نهایتاً برای یک ماه دارو در اختیارشان می‌گذاریم. بین اینها بیمارانی پیدا می‌شوند که نیاز به ارجاع برای کار‌های بعدی دارند و تیم ارجاع ما اینها را برای انجام عمل جراحی ارجاع می‌دهند یا مثلاً اگر نیاز به عینک داشته باشند، برای آنها سفارش ثبت می‌شود و بعد از اینکه در تهران عینک را تهیه کردیم، به دست افراد می‌رسانیم و حتی این افراد خود می‌توانند فریم عینک خود را انتخاب کنند؛ زیرا باید کرامت انسانی افراد حفظ شود. علاوه بر گروه‌های پزشکی، در بعضی مناطق درمانگاه داریم که همه توسط بانیان خیر ساخته می‌شوند.
وی بیان کرد: ما در خوزستان و در شادگان و گلدشت درمانگاه داریم. در خرمشهر یک مرکز بزرگ در حال ساخت داریم که هم مرکز آموزشی و هم مرکز اعتقادی است. همچنین در خرمشهر در حال آماده کردن یک مرکز دیالیز ۲۴ تخته هستیم که ساختمان درمان آن یعنی ساختمان مرکز تقریباً و تا حد ۹۰ درصد آماده شده است. در سیستان‌وبلوچستان و در زهک و ایرانشهر درمانگاه فعال داریم و در زاهدان نیز درمانگاهی داریم که در حال تجهیز است.
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان توضیح داد: مناطقی در کشور ما وجود دارد که شیعه‌نشین بوده‌اند، اما در حال حاضر اهل تسنن در آنجا بیشتر از شیعیان هستند، یا شیعیانی هستند که در فقر بسیار شدیدی به سر می‌برند. در برخی مناطق روستایی، حمایت‌های خوبی از هموطنان اهل تسنن می‌شود، در حالی که در کنار آنها روستایی شیعه‌نشین وجود دارد که در فقر بسیار شدید هستند و ما به این مناطق رسیدگی می‌کنیم. مثلاً مسجد می‌سازیم یا مراکز اعتقادی راه‌اندازی می‌کنیم و آموزش‌های اعتقادی نیز به افراد داده می‌شود. همچنین در این مناطق مدارس علمی راه‌اندازی می‌کنیم.
تمام فعالیت‌های مؤسسه، بانی‌محور است
فرجی افزود: همچنین در برخی مناطق برای ایتام خانه می‌سازیم. البته تمام فعالیت‌های مؤسسه ما بانی‌محور است و خیرین کمک می‌کنند. سازمان جوانان ما نیز وجود دارد. این سازمان، یک سازمان بسیار مفصل است که جوانانی در آن عضویت دارند و با ما همکاری اعتقادی می‌کنند. دفتر مرکزی ما در حسین‌آباد تهران است و در چهار استان خوزستان، هرمزگان، کرمان و سیستان‌وبلوچستان نیز دفتر داریم و کارمندانمان در آنها فعال هستند.
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان درباره منابع مالی مؤسسه گفت: اصل منابع مالی ما از خیرین تأمین می‌شود و روش‌های مختلفی وجود دارد که خیرین از کار‌های مؤسسه ما مطلع شوند که یکی از آنها از طریق همایش‌های سالانه‌ای است که دوبار در سال و در تهران برگزار می‌کنیم. همچنین از طریق راه‌های حضوری و از طریق اعضای هیئت‌مدیره نیز این کار انجام می‌شود.
فرجی بیان داشت: افزون بر این، در خیریه گروهی حضور دارند که برای جذب منابع خیرین فعالیت می‌کنند. در بعضی از شهر‌های دیگر مانند اصفهان، کاشان، یزد و تبریز نیز همایش برگزار می‌کنیم و خیرین را در این همایش‌ها دعوت می‌کنیم و آنها از خدمات ما آگاهی پیدا می‌کنند. معمولاً عمده کار‌های ما بر مبنای کمک خیرین انجام می‌شود، اما در مواقع خاصی نیز ممکن است نیاز باشد که از وجوهات شرعی استفاده شود. در این موارد، آیت‌الله سیستانی این اجازه را می‌دهند که مثلاً در موضوع درمانی و آموزش از وجوهات شرعی استفاده شود. اما مسئله اساسی این است که باید از کمک خیرین استفاده کنیم.
وی عنوان کرد: البته ما به فکر برنامه‌های درآمدزایی نیز برای مؤسسه هستیم. مؤسسه ماهانه حقوق سنگینی برای معلمین پرداخت می‌کند. زمانی که یک خیّر مدرسه را می‌سازد، از او می‌خواهیم که تعهد بدهد تا هزینه‌های جاری مدرسه را نیز بر عهده بگیرد، اما بعضی مواقع ممکن است مشکلی برای خیّر پیش آید و نتواند هزینه‌های جاری را پرداخت کند. یا بعضی مواقع خیّر به رحمت خدا می‌رود و فرزندانش علاقه‌ای به انجام کار خیر ندارند و کسی باید وجود داشته باشد که پرچم کار خیر را بالا نگه دارد.
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان در ادامه افزود: روش‌های دیگری هم برای تأمین منابع داریم. مثلاً بیش از یک سال است که پویش «همچو فرزندم» را شروع کرده‌ایم. این پویش، جمع کردن منابع با مقادیر کم است. کار‌های خیر دیگری مانند اینکه یک فرد هزینه یک دانش‌آموز را بر عهده می‌گیرد و ماهانه هزینه آن را پرداخت می‌کند نیز داریم. در این مسیر گاهی اوقات پیش آمده است که با برخی خیریه‌ها همکاری کنیم؛ مخصوصاً در بخش پزشکی که بنده بیشتر در آن بخش فعال هستم. مثلاً خیریه‌ای در تهران بوده که درمان بیماران را بر عهده گرفته و با ما همکاری داشته است. اما در کل موارد همکاری‌ها محدود است.
بزرگترین مانع انجام کار خیر در ایران، دولت است
وی درباره چالش‌های کار خیر در ایران گفت: بزرگترین مانع، دولت است و در واقع، دولت باعث کندی روند کار ما می‌شود. مثلاً شما مدرسه را می‌سازید، نیرو را آموزش می‌دهید و معلم را پرورش می‌دهید. بعد آموزش‌وپرورش آزمون استخدامی برگزار می‌کند و اجازه نمی‌دهد معلم ما در مدرسه‌مان کار کند. به نظر من اولین مانع در کار خیر، بروکراسی دولتی، قوانین نامناسب و حتی بداخلاقی‌ها و حسادت‌هایی است که در کار خیر وجود دارد.
فرجی بیان کرد: ما یک بخش بزرگ عمرانی یعنی یک دپارتمان مهندسی داریم که همه ساخت‌وسازهایمان را انجام می‌دهیم. بسیاری مواقع پیش آمده است که مثلاً زمین را به ما داده‌اند و ما ساخته‌ایم و در پایان، یک ارگان دولتی آمده و شکایت کرده است و گفته است مثلاً این ساختمان را باید به من بدهید. موضوع اقتصاد نیز بسیار مهم است. خیرین وجود دارند و پای کار می‌آیند، ولی به خاطر مشکلات اقتصادی شدیدی که وجود دارد، کسب‌وکارشان دچار مشکل می‌شود و نمی‌توانند کار را ادامه دهند.
وی افزود: آیت‌الله سیستانی علی‌رغم سن بالایشان بسیار پیگیر هستند. هیئت‌مدیره معمولاً سالی یکبار خدمت ایشان می‌رسند و رئیس هیئت‌مدیره در سال، چندبار خدمت ایشان می‌رسد و گزارش کار را تقدیم ایشان می‌کند و ایشان هم هر بار توصیه‌هایی دارند و راهنمایی‌هایی می‌کنند.
تداوم حمایت‌های آیت‌الله سیستانی از مؤسسه
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان در ادامه گفت: آخرین جلسه‌ای که خدمت ایشان رسیدیم، ۱۲ بهمن ۱۴۰۳ بود که ایشان مبحثی را توضیح دادند و گفتند: من از زحمات شما که سال‌های سال است در رفع احتیاجات مردم به مقدار مقدور فعالیت می‌کنید تشکر می‌کنم. رسیدگی به فقرا مخصوصاً در مناطق محروم، روستا‌ها و مانند آنها خصوصاً در این شرایط که ارزش پول کم شده و مردم از جهت تأمین خوراک خود هم در زحمت هستند، بسیار اهمیت دارد. سلام من را به اهل خیری که دستشان باز است و با شما در مسیر رسیدگی به فقرا و محرومین همراهی می‌کنند برسانید. من از آنان متشکرم و برایشان دعا می‌کنم. ان‌شاالله آثار این خدمات را در دنیا و آخرت می‌بینند. کار آنان هم در خدمت معاش مردم کشور است و هم در تقویت دیانت آنان است. این بخشی از سخنان حضرت آیت‌الله سیستانی بود که در دیدار اعضای هیئت‌مدیره در بهمن ۱۴۰۳ مطرح کردند.
فرجی درباره مناطق تحت پوشش مؤسسه توضیح داد: ما در تهران فعالیت نداریم و در مناطق محرومی که نام بردم فعالیت می‌کنیم. ما در مناطق محروم، هنرستان‌های مختلفی برای دختر خانم‌ها ساختیم و این افراد از همان ابتدای ورود به هنرستان به درآمدزایی می‌رسند و این کار در شخصیت اجتماعی و روحیه آنها تأثیر بسیار مثبتی دارد.
وی گفت: در زمینه سرطان در خوزستان با دانشگاه اهواز و دانشگاه آبادان تفاهم‌نامه امضا کردیم و سعی داریم در سیستان‌وبلوچستان هم با دانشگاه ایرانشهر به تفاهم برسیم. طبق این تفاهم‌نامه، بیمارستان‌هایی مشخص شدند که وقتی مؤسسه، بیماری را معرفی می‌کند، از طریق مددکاری، بیمار مراجعه می‌کند و تمام کارهایش رایگان انجام می‌شود. ما چنین اقدامی را در منطقه انجام دادیم و حتی برخی از بیمارانی که امکان درمان در منطقه را ندارند، به تهران منتقل می‌کنیم، اما با خیریه خاصی در این زمینه همکاری نداریم.
عضو هیئت‌مدیره مؤسسه راه ایمان در ادامه توضیح داد: ما یک سازمان مدارس داریم و این سازمان با یک گروه با تجربه اداره می‌شود. سازمان مدارس ما یک کمیته آموزشی دارد که برنامه‌ریزی آموزشی مدارسمان را در اختیار دارد. بهترین مدرسین تربیت معلم در بهترین مدارس و بهترین دانشگاه‌ها را انتخاب می‌کنیم و به مناطق محروم می‌بریم و دوره‌های آموزشی برای معلمین را برگزار می‌کنیم. درباره گزینش معلمین نیز امتحاناتی را از آنها می‌گیریم و هر ساله هم معلمان، آموزش ضمن خدمت دارند. همچنین این معلمان، تابستان‌ها آموزش می‌بینند. به دلیل اینکه محدودیت منابع مالی داریم، امکان پرداخت حقوق بالا به معلمین را نداریم. آموزش معلمین در مناطق محروم یک نوع ایجاد اشتغال محسوب می‌شود.
فرجی در پایان گفت: همچنین ما دانش‌آموزان مدارس خود را تشویق می‌کنیم که در دانشگاه تربیت معلم تحصیلات خود را ادامه دهند و بعداً مجدداً به این مناطق برگردند و تدریس کنند. استراتژی مؤسسه ما این نیست که مناطق تحت پوشش را افرایش دهد، بلکه بر روی افزایش کیفیت کار تأکید می‌کنیم.
