«امید» نه‌تنها یک فضیلت شخصی بلکه یک مسئولیت جمعی است
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، امید یک نیاز جهانی در دنیای ناآرامی‌ها، شکاف‌های اجتماعی فزاینده و چالش‌های مداوم اقتصادی و زیست‌محیطی است. در چنین شرایطی که عدم قطعیت، بشر را با ناامیدی مواجه کرده است، جامعه جهانی شاید بتواند با دنبال کردن ارزش‌هایی که به جای تفرقه، اتحاد را ایجاد می‌کنند، راه نجاتی برای خود فراهم کند و به عنوان نیرویی قدرتمند، جهان را به سمت فردایی بهتر رهنمون سازد. این تفکر از سوی سازمان ملل متحد، زیربنای «روز جهانی امید» (International Day of Hope) قرار گرفته و مجمع عمومی، ۱۲ ژولای مصادف با بیست و یکم تیر را به عنوان روزی برای بزرگداشت و ترویج امید به عنوان یک اصل راهنما برای افراد، جوامع و ملت‌ها، در نظر گرفته است.
قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در رابطه با روز جهانی امید، مبتنی بر ارزش‌های پایدار منشور این سازمان و اعلامیه جهانی حقوق بشر است که خواستار صلح، کرامت، مدارا و پیشرفت مشترک هستند. این قطعنامه بر نقش اساسی امید در ارتقای رفاه، احترام متقابل، ثبات اجتماعی و توسعه پایدار، تکیه دارد و با استناد به اسناد و قطعنامه‌های قبلی سازمان ملل متحد همچون «روز جهانی وجدان» (International Day of Conscience) بنا شده است.
امید را به عمل تبدیل کنید
اعلامیه روز جهانی امید، فراتر از یک روز نمادین و دعوتی از همه برای اقدام است. این قطعنامه از کشور‌های عضو، نهاد‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، سازمان‌های جامعه مدنی و افراد می‌خواهد تا محیط‌هایی را برای پرورش و شکوفایی امید به وجود آورند. محیط‌هایی که آموزش عمومی، پویش‌های آگاهی‌بخشی، اقدامات محبت‌آمیز و ترویج بخشش و آشتی را پشتیبانی کنند و جوامع با پذیرش این ارزش‌ها بتوانند شمول، همدلی و تاب‌آوری را تقویت کنند.
روز جهانی امید، یادآوری می‌کند که حتی در دوران سخت، امید همچنان یک نیروی دگرگون‌کننده است. می‌تواند شکاف‌ها را از بین ببرد، پیشرفت را هموار سازد و روح انسان را تعالی بخشد. روز جهانی امید همه ما را دعوت می‌کند تا مکث کنیم، تأمل کنیم و به آینده‌ای که نه بر اساس ناامیدی یا تفرقه، بلکه بر اساس انسانیت مشترک و ایمان راسخ به فردایی بهتر ساخته شده است، دوباره متعهد شویم. در زندگی روزمره بسیار ساده می‌توانیم امید را با خوش‌بینی به اقدامی معنادار تبدیل کنیم. برای مثال با گردهم آمدن و گفت‌و‌گو در مورد چالش‌های محلی و پیشنهاد راه‌حل‌ها، امید به فردایی بهتر را در میان خود زنده می‌کنیم. اقدام و امید برای ساخت فردایی بهتر، بسیار ساده‌تر از تصور ماست، تمیز‌سازی یک فضای عمومی، احوالپرسی از همسایه سالمند یا فعالیت داوطلبانه و هر حرکت کوچکی که مهربانی را ترویج کند، راهی برای الهام‌بخشی و ادامۀ امیدوارانۀ زندگی است.
تأثیر امید بر سلامت روان و جسم
سی. آر. اسنایدر؛ دانشمند روانشناس، امید را ترکیبی از تفکر سازنده و مسیری معین می‌داند. به عبارت دیگر، امید، انگیزه برای دنبال کردن اهداف، توانایی‌ها، یافتن راه‌حل‌ها و دستیابی به آنها است. تحقیقات تصویربرداری عصبی نشان می‌دهد که امید، مراکزی از مغز، مانند ناحیه تگمنتال شکمی را فعال می‌کند و با تسکین علائم افسردگی نیز مرتبط است. «سازمان بهداشت جهانی»، سلامت روان را به عنوان توانایی مدیریت استرس، کار مؤثر و مشارکت در جامعه تعریف می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که سطوح بالایی از امید با میزان پایین‌تر افسردگی و کاهش اضطراب و استرس مرتبط با تروما، مرتبط است.
نمودار بالا نشان می‌دهد که با افزایش امید در انسان، میزان مراجعه به مراکز درمانی کاهش پیدا می‌کند، افسردگی بهبود و ترومای روانی التیام می‌یابد. این مزایای روانشناختی در سلامت جسمی نیز منعکس می‌شود. برای مثال بیماران سرطانی با امید بالاتر، میزان بقای بهتر و پایبندی قوی‌تر به درمان را گزارش می‌کنند. امید در اوایل بزرگسالی با پیامد‌های بلندمدت زندگی سالم‌تر مرتبط است و امید منجر به مراجعه کمتر به اورژانس و کاهش مرگ و میر می‌شود.
امید، بنیادی برای توسعه پایدار و صلح‌سازی
امید در پیشبرد اهداف توسعه پایدار (SDGs) نقشی حیاتی دارد و سلامت و رفاه روانی را بهبود می‌بخشد و از مشارکت در درمان پشتیبانی می‌کند. بنابر گزارش‌های سازمان ملل متحد، امید به زندگی در میان یک جامعه، تحقق اهداف توسعه پایدار از جمله ارتقای سلامت، آموزش، کار، اقدامات آب و هوایی و صلح و عدالت را ممکن می‌سازد. امید با تقویت اعتماد، تشویق گفت‌و‌گو بین گروه‌ها و توانمندسازی مدیران جوان، از صلح‌سازی حمایت می‌کند و از طریق ارتقای اعتماد، گفت‌و‌گو و تقویت انسجام و آشتی اجتماعی بیشتر، به ایجاد صلح کمک می‌کند که در کنار هم، پایه و اساسی قوی برای صلح پایدار هستند. همچنین:
- امید، سلامت روان را بهبود می‌بخشد و از مشارکت در درمان پشتیبانی می‌کند
- امید، انگیزه دانش‌آموزان و نتایج تحصیلی را افزایش می‌دهد
- امید، اقتصاد، پس‌انداز و کارآفرینی را هدایت می‌کند
- امید، تعهد بلندمدت به تلاش‌های زیست‌محیطی را تضمین می‌کند
امید و خیر عمومی
امید نیرویی قدرتمند برای بهبود شخصی و تاب‌آوری جمعی است. اعتماد اجتماعی را تقویت و مشارکت مدنی را تشویق می‌کند، قطبی شدن را کاهش می‌دهد و باعث تقویت حس هویت مشترک می‌شود. این ویژگی‌ها از شمول، صلح و پیشرفت پایدار، جنبه‌های اصلی خیر عمومی، یعنی صلح و عدالت پشتیبانی می‌کنند. روز جهانی امید به ما یادآوری می‌کند که امید نه‌تنها یک فضیلت شخصی، بلکه یک مسئولیت جمعی است. ترویج امید در سازمان‌های جامعه مدنی در موفقیت این سازمان‌ها و رسیدن به اهدافشان تأثیر‌گذار است. برای ترویج امید، با آموزش تاب‌آوری، عاملیت و سواد عاطفی را ارتقا می‌دهیم و مدیران سازمان‌های جامعه مدنی مانند خیریه‌ها می‌توانند با میزبانی رویداد‌های اجتماعی شمول، ارتباط و حمایت متقابل را گسترش دهند. رسانه‌ها با پرداختن به داستان‌های الهام‌بخش، همکاری و تغییر مثبت را ایجاد کرده و متخصصان سلامت، رویکرد‌های امیدمحور را در مراقبت و درمان ادغام می‌کنند. خیرین، نیز با حمایت خود، امید و تاب‌آوری را ایجاد و تأمین مالی می‌کنند.
نقش امید در خیررسانی به جامعه را در بخش‌های زیر بهتر می‌توانیم درک نماییم:
آموزش و آگاهی: سازماندهی گفت‌وگوها، فعالیت‌ها یا پویش‌های عمومی برای ترویج درک و الهام بخشیدن به امید.
مشارکت اجتماعی: راه‌اندازی ابتکاراتی مانند مراکز امید، برنامه‌های توانمندسازی یا گروه‌های حمایتی که ارتباط و تاب‌آوری را تقویت می‌کنند.
بیان فرهنگی: میزبانی نمایشگاه‌های هنری، اجرا‌ها یا رویداد‌هایی که ارزش‌های مشترک و تجربیات متنوع را به اشتراک می‌گذارند.
خدمت و آشتی: گفت‌و‌گو‌های صلح یا تلاش‌های داوطلبانه، پل‌هایی را ایجاد کرده و اختلافات را التیام می‌بخشند. با شرکت در این فعالیت‌ها امید را در جهت آشتی، نیکوکاری و بشردوستی به کار می‌بریم.
منبع:
UN