دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری آغاز به کار کرد
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نشست خبری دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری، یکشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۴، با حضور حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد شرفخانی؛ دبیر دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری، محمدحسین رضایی؛ عضو شورای سیاستگذاری دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری، دکتر محمدمهدی جعفری؛ دبیر کمیته علمی و ارزیابی دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری، دکتر محسن سعادت؛ دبیر اجرایی دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری و جمعی از اهالی رسانه در سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.
در ابتدای این نشست، محمدحسین رضایی؛ عضو شورای سیاستگذاری دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری و مشاور وزیر بهداشت در امور خیرین به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: در جشنواره نشان نیکوکاری این موضوع دنبال می‌شود که اگر خیرین و خیریه‌ها فعالیتی انجام می‌دهند، این فعالیت توسط نظام دیده شود و کرامت آنها نیز حفظ شود.
وی در ادامه به طرح بحث در زمینه انتظارات خیرین پرداخت و گفت: در زمان ریاست‌جمهوری شهید رئیسی، حدودا یک تا یک‌ونیم سال با خیرین و خیریه‌ها جلساتی را برگزار کردیم و از آنها خواستیم تا انتظاراتشان از دولت را بیان کنند. در نهایت خیرین و خیریه‌ها ۱۶ مسئله به همراه ۳۷ راه حل پیشنهادی را به نگارش درآوردند. این مسائل و راه حل‌ها در اختیار شهید رئیسی قرار گرفت و ایشان هم دستور دادند تا کار پیگیری شود. البته نسبت به اینکه چرا آماده کردن این فایل و رساندنش به دست ایشان، اینقدر طول کشیده است، گلایه هم کردند. این فایل در اختیار دولت فعلی نیز قرار گرفته است و خیرین انتظار دارند که ببینند این مسائل چه شد. مسئولیت پیگیری این کار بر عهده آقای دکتر ربیعی، دستیار اجتماعی رئیس‌جمهور قرار گرفته است.
به دستگاه‌های دولتی تسهیلگرِ امور خیر هم نشان داده شود
رضایی با تأکید بر اینکه باید مسئولان دولتی که به کمک خیریه‌ها می‌آیند نیز تجلیل شوند، پیشنهاد کرد: درست است که نشان نیکوکاری به خیریه‌ها داده می‌شود، اما باید به مسئولان دولتی که کار خیرین و خیریه‌ها را تسهیل می‌کنند و به برطرف کردن موانع کار آنها می‌پردازند نیز توجه شود و از آنها نیز تجلیل به عمل آمد تا نشان دهیم که کدام بخش‌های دولت بهتر کار کرده‌اند. مانند کاری که ستاد اقامه نماز هر سال انجام می‌دهد و آن عبارت از برگزاری اجلاس سالانه است که در آن ارزیابی می‌کنند که کدام دستگاه به نماز اهمیت بیشتری داده است.
وی تصریح کرد: دربارۀ حل ۱۶ مسئله‌ای که اشاره شد، بهترین عملکرد را حوزه سازمان مالیاتی کشور داشت. یک جوان جدی و پیگیر مانند آقای سبحانیان ایستاد و بیشترین گره‌های مسائل مالیاتی را در مورد خیریه‌ها و خیرین باز کرد. این قابل تقدیر است و باید هم اسمش برده شود و همه بدانند چه کسی بیشترین زحمت را کشیده است.
رضایی بیان کرد: موضوع دیگر اینکه، خواسته‌ام این است که نشان دهیم اقتصاد خیر چیست و الان در کشور ما چقدر است؟ باید مشخص شود خیرین چقدر دارند کار می‌کنند و چه جمعی را دارند جمع می‌کنند. این جزء خواسته‌های ما است که انجامش بدهیم. اینکه فرهنگ خیر را در کشور عوض کنیم نیز مهم است. برای فرهنگ وقف زحمات زیادی کشیده شده است. امروز در نمایشگاه وقف آثار مهمی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌شود. بر همین اساس، در حوزه خیر نیز صحبت‌های زیادی با خیرین شده است که مثلاً کار دیروز شما، نیاز امروز نیست و باید در فلان حوزه کار کنید؛ لذا اینکه خیر چیست و اولویت خیر چیست، جزء کار‌هایی است که دارد شروع می‌شود و ما باید روی آن کار کنیم.
خیرین چه انتظاراتی از دولت دارند؟
مشاور وزیر بهداشت در امور خیرین در ادامه افزود: خیّر نیازی ندارد که بگوید من را تشویق کنید و دنبال این چیز‌ها نیست، اما وظیفه ما به عنوان یک نهاد این است که نهضت «صَلِّ علیهم» را راه بیندازیم که اگر کسی کاری می‌کند، در یک جایی مورد ارزیابی قرار بگیرد؛ بنابراین خیّر دنبال اینکه عکسی از او گرفته شود نیست. خیرین دنبال این هستند که چند اتفاق برایشان بیفتد؛ یکی اینکه دولت آنها را شریک راهبردی خود بداند. خیرین نباید حس کنند برای دولت مانند بانک هستند، بلکه باید کرامت آنها در بودن کنار دولت دیده شود. دوم اینکه باید ببینند برایشان تسهیلگری می‌کنیم و سوم اینکه ببینند ما به تعهد خود عمل می‌کنیم. یک اعتمادسازی میان خیریه‌ها و دولت دارد به وجود می‌آید. در وزارت بهداشت هم دارم این موضوع را پیش می‌برم که این اعتماد‌ها پیش بیاید.
رضایی تصریح کرد: نکته دیگر اینکه در خیلی از مسائل وظیفه ما پیشگیری است؛ یعنی اگر در جریان اعطای تندیس و نشان نیکوکاری به این سمت برویم که ببینیم چه کسانی بیشترین کار را برای پیشگیری کرده‌اند، کار بزرگی است. بحث دیابت و سرطان در کشور ما دارد بیداد می‌کند، اما برای پیشگیری چه کاری شده است؟ باید در این زمینه‌ها نیز کار کنیم.
وی در ادامه اظهار داشت: در پایان باید به این اشاره کنم که در حال حاضر سامانه «سخا» توسط کمیته امداد راه‌اندازی شده است که امر خیر را مدیریت می‌کند تا شرایط به نحوی نباشد که یک نیازمند از چند خیریه کمک دریافت کند و یک نفر موفق به دریافت هیچ کمکی نشود. همچنین خیریه‌ها نیز باید به سمت تخصصی شدن بروند و اگر قرار باشد خیریه‌ها را برای دریافت نشان نیکوکاری انتخاب کنیم باید به تخصصی شدن آنها نیز توجه کنیم که به جای کار کردن در چند زمینه در یکی دو زمینه به صورت عمیق کار کنند.
خیرخواهی از پایه‌های تمدن ایرانی اسلامی است
در بخش دیگری از این نشست، حجت‌الاسلام‌والمسلمین احمد شرفخانی؛ دبیر دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری و رئیس مرکز خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: خدا را شاکریم در کشوری زندگی می‌کنیم که در تمدن ایران، انفاق، احسان و نیکوکاری جزء تمدن اصیل و پایه‌های اصلی این تمدن ایران اسلامی محسوب می‌شود. در کشوری هستیم که مردان و زنانی برای توسعه، رفاه، ارتقای بهداشت و ارتقای علم و فرهنگ کشور، از اموال خود گذشتند و در عرصه انفاق و نیکوکاری گام‌های بلندی را برداشتند. نشان این تمدن به این برمی‌گردد که بیش از ۲۳۰ هزار موقوفه در کشور با تنوع نیات واقفین وجود دارد. بیش از ۸۰۷ نیت نیز نشان از این است که در هر بخشی مردم احساس نیاز کردند، وارد عرصه شدند و اموالشان را با رویکرد احسان و نیکوکاری وقف کردند.
وی اظهار داشت: در ایران انفاق، احسان و صدقات جاریه جزء سبد خانواده و فرهنگ اصیل ایرانی است. خمس، زکات و برخی از تأکیداتی که در دین مبین اسلام نسبت به انفاق وجود دارد نیز به نحوی است که مردم در این زمینه‌ها پیش‌قدم بوده‌اند. بعد از انقلاب، ساختار نیکوکاری، انفاق و احسان شکل جدیدی به خودش گرفت و شاهد رشد و شکوفایی در این زمینه بودیم. به نحوی که امروز شاهد این هستیم که بیش از هفت هزار تشکل خیریه در کشور داریم که با مجوز و پروانه فعالیت در عرصه‌های مختلف، اقدامات نیکوکارانه‌ای انجام می‌دهند.
شرفخانی تصریح کرد: به جز این مؤسسات و تشکل‌های خیریه، مراکز نیکوکاری که در مساجد، حسینیه‌ها و مجموعه‌های مردم‌نهاد فعالیت می‌کنند نیز به وجود آمدند که تعداد آنها بیش از هشت هزار مرکز است. این یعنی ۱۵ هزار تشکل خیریه که کارشان اقدامات خیرخواهانه است در کشور ما وجود دارد. همچنین بیش از ۷۰ هزار تشکل مردم‌نهاد داریم که کار‌های خیرخواهانه انجام می‌دهند، اما براساس عرف و تعریفی که در کشور ما وجود دارد، جزء تشکل‌های خیریه محسوب نمی‌شوند و براساس تعریف عام، آنها خیریه تلقی می‌شوند.
هدف جشنواره ارتقای کیفیت فعالیت‌های خیرخواهانه است
رئیس مرکز خیریه سازمان اوقاف و امور خیریه بیان کرد: اقدامات خیرخواهانه در قالب تشکل‌های خیریه، یک امر تخصصی، فنی، حرفه‌ای و مهم‌تر از آن یک موضوع علمیِ به تمام معنا است. میان کار خیر به صورت فردی و تشکیلاتی، تفاوت وجود دارد. همین که من در یک تشکل قرار گرفتم، باید ابعاد مختلف این موضوع خیرخواهانه را در نظر بگیرم. همچنین ضرورت دارد در یک تشکل خیریه، کار مالی به صورت تخصصی انجام شود. به خاطر همین است که تشکل خیریه‌ای که بیان می‌کنیم، یک کار تخصصی به تمام معنا است و بر همین اساس، ضرورت داشت که در مورد تشکل‌های خیریه با این نگاه که ارتقای کیفیت فعالیت‌های خیرخواهانه تشکل‌های خیریه را رقم بزنیم، یک رویداد بزرگ را طراحی کنیم.
شرفخانی تصریح کرد: در خیلی از کشور‌ها برای ارتقای کیفیت خیریه‌ها و برای اینکه یک تشکل بداند در چه سطحی است، بعضاً هزینه هم می‌کنند. اما در کشور ما این ساختار نبوده است. حتی در برخی از کشور‌ها الزام است و باید یک تشکل برای تمدید مجوزش، مورد این ارزیابی قرار بگیرد تا این سطح‌بندی مشخص شود؛ بنابراین ما هم تصمیم گرفتیم تا با حضور اندیشمندان و اساتیدی که در زمینه فعالیت‌های اجتماعی و خیرخواهانه کار‌های ارزشمندی را انجام داده بودند، نشست‌هایی را برگزار کنیم. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که براساس ساختار بومی ایران، ضرورت دارد که این سطح‌بندی و رتبه‌بندی را از طریق اقداماتی که مجموعه تشکل‌ها به صورت داوطلبانه انجام دهند و حضور یابند انجام دهیم.
وی در ادامه اظهار داشت: بر این اساس، طراحی جشنواره در دستور کار قرار گرفت و سال قبل، با شکوه بالایی برگزار شد و استقبال بی‌نظیری را شاهد بودیم. بیش از هزار و ۹۹۸ تشکل خیریه در این جشنواره حضور یافتند و ۲۷ تشکل خیریه نیز تجلیل شدند که برخی از آنها نشان نیکوکاری دریافت کردند و به برخی دیگر نیز شایسته تقدیر معرفی شدند.
شرفخانی با اشاره به ساختار و اهداف جشنواره دوم بیان کرد: تجلیل از تشکل‌های خیریه برای ایجاد انگیزه در مسیر احسان و نیکوکاری، ترویج، تبلیغ و فرهنگ‌سازی امر نیکوکاری حرفه‌ای و تخصصی، معرفی نمونه‌های موفق نیکوکاری برای الهام‌بخشی به جامعه و کمک به مؤسسات خیریه از جمله اهداف برگزاری جشنواره است؛ بنابراین با این اهداف کار دومین جشنواره را امروز آغاز می‌کنیم و فراخوان آن امروز در اختیار تمام تشکل‌های خیریه قرار می‌گیرد. نگاه ما این است که از ظرفیت‌های مختلف استفاده کنیم و امسال با شکوه‌تر از قبل بتوانیم ارزیابی‌های لازم را براساس شاخص‌ها داشته باشیم. تمام تشکل‌های خیریه تا پایان شهریورماه فرصت دارند تا در جشنواره شرکت کنند. جشنواره نیز دو مرحله دارد؛ در آذرماه داوری انجام می‌شود و آخر دی‌ماه نیز اختتامیه.
امسال کدام تشکل‌های خیریه می‌توانند در جشنواره شرکت کنند؟
دبیر دومین جشنواره ملی نشان نیکوکاری اظهار داشت: امسال افزون بر مؤسسات خیریه‌ای که از وزارت کشور، وزارت ورزش و جوانان، فراجا و سازمان بهزیستی مجوز خود را دریافت کرده‌اند، مراکز نیکوکاری که از کمیته امداد مجوز دریافت کرده‌اند نیز می‌توانند در جشنواره شرکت کنند. به طور کلی، امسال سه گروه می‌توانند در جشنواره شرکت کنند؛ مؤسسات خدماتی – حمایتی، مؤسسات فعال در زمینه توسعه زیست‌بوم احسان و نیکوکاری و مراکز نیکوکاری. از این میان نیز سهم مؤسسات خدماتی – حمایتی ۱۰ نشان و ۱۰ لوح شایسته تقدیر، مؤسسات فعال در زمینه توسعه زیست‌بوم احسان و نیکوکاری یک نشان و مراکز نیکوکاری نیز پنج نشان و هفت لوح شایسته تقدیر است. جوایز نیز معنوی است و بیشترین اهمیت را همان نشان نیکوکاری دارد.
شرفخانی در پایان گفت: امسال داوری‌ها سختگیرانه‌تر می‌شود، چون ارتقای کار حرفه‌ای اینگونه است که باید شاخص‌ها با دقت کامل بررسی شوند. همچنین دو دبیرخانه داریم؛ یکی علمی و ارزیابی و دیگری اجرایی. شورای سیاستگذاری نیز متشکل از نمایندگان دستگاه‌های دولتی و حاکمیتی و نمایندگان تشکل‌های خیریه است.
اهداف و دستاور‌های جشنواره
در بخش دیگری از این نشست، دکتر محمدمهدی جعفری؛ دبیر کمیته علمی و ارزیابی دومین جشنواره نشان نیکوکاری و مدیرعامل بنیاد تعالی اجتماعی زندگی به ایراد سخن پرداخت و گفت: معرفی مؤسسات خیریه الگو، صیانت از اعتبار اجتماعی مؤسسات خیریه در کشور و کمک به جهت‌دهی مؤسسات خیریه به سمت بهترشدن از جمله اهداف جشنواره نشان نیکوکاری محسوب می‌شوند.
وی در ادامه به دستاورد‌های نخستین دوره جشنواره پرداخت و گفت: این دستاورد‌ها عبارت از این موارد هستند: جشنواره در دور نخست یک نمونه موفق از مشارکت بخش دولتی و غیردولتی بود، کلیه فرایند معرفی و ارزیابی و داوری توسط غیردولتی‌ها صورت گرفت، اعطای نشان در مسیر حرکت مؤسسات خیریه موثر بود، بسیاری از مؤسسات خیریه برگزیده شهرستانی بودند، مؤسساتی معرفی شدند که کارشان قابل قیاس با مؤسسات بین‌المللی است و از مؤسسات الگو مستنداتی تهیه و سپس در صداوسیما و ... منتشر شد.
جعفری بیان کرد: ویژگی‌های جشنواره دوم عبارت از این موارد هستند: مراکز نیکوکاری که از کمیته امداد مجوز دارند می‌توانند در جشنواره شرکت کنند، برای آموزش و توانمندسازی جدی مؤسسات خیریه برنامه‌ریزی می‌کنیم، با مؤسساتی که در جشنواره ثبت نام می‌کنند تعاملی پیش می‌رویم و دلایل رد شدن آنها را بیان می‌کنیم، سامانه خودارزیابی طراحی شده است و مؤسسات می‌توانند براساس این سامانه خودشان را ارزیابی کنند و همچنین فرایند ارزیابی و ثبت نام دقیق‌تر و آسان‌تر است.
شاخص‌های ارزیابی تشکل‌های خیریه در جشنواره
در انتهای این نشست که اجرای آن را دکتر مجتبی اصغری، سردبیر پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران بر عهده داشت، دکتر محسن سعادت؛ دبیر اجرایی دومین جشنواره نشان نیکوکاری، شاخص‌های ارزیابی را برشمرد و بیان کرد: ساختار و الگوی راهبری و مدیریت تشکل‌ها، تخصص‌گرایی و رویکرد حرفه‌ای تشکل در ارائه خدمات اجتماعی، اثربخشی خدمات اجتماعی ارائه‌شده، جذب و تأمین منابع مالی مطلوب و پایدار برای تشکل، انضباط مالی، شفافیت و پاسخ‌گویی در برابر گروه‌های مختلف ذینفع، اعتبار و سرمایه اجتماعی تشکل، توان ایجاد حرکت جمعی توسط تشکل‌ها، مدیریت مطلوب کارکنان، سازمان‌دهی داوطلبان و همکاری و ارتباطات برون‌سازمانی تشکل از جمله شاخص‌ها هستند که پس از انجام مطالعات وسیع در کمیته علمی و ارزیابی استخراج شده‌اند.
سعادت اضافه کرد: در این جشنواره به همه شرکت‌کنندگان فارغ از اینکه برنده نشان بشوند یا نه، گواهی شرکت در جشنواره اعطا می‌شود. در این جشنواره همچنین نسبت به دور قبل، جشنواره‌های استانی فعال‌تر خواهند شد.
