دست نوازش انجمن مددکاری امام زمان (عج) بر سر ایتام/ حمایت‌هایی که فقط معیشتی نیست
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نودویکمین نشست «یک چای، یک تجربه» در سال ۱۴۰۴، دوشنبه ۱۵ اردیبهشت با حضور محمد انصاری؛ عضو هیئت‌مدیره انجمن مددکاری امام زمان (عج) و با حضور جمعی از فعالان اجتماعی و نمایندگان خیریه‌ها و سمن‌ها در محل آکادمی خیر ایران برگزار شد.
انصاری در خصوص تأسیس انجمن مددکاری امام زمان (عج)، گفت: در سال ۱۳۴۹ همزمان با ایام شهادت حضرت امیرالمؤمنین (ع)، انجمن مددکاری امام زمان (عج) با پیشنهاد مرحوم حاج شیخ مهدی مظاهری که مشهورترین خطیب اصفهان بود، همچنین همکاری و همراهی شهید آیت‌الله شمس‌آبادی و همراهی جمعی از خیرین این مؤسسه، تأسیس شد. خیرین نیز همه از صنعتگران و تجار معروف اصفهان بودند که دست به این اقدام خیرخواهانه زدند.
وی افزود: هدف و مأموریت انجمن مددکاری امام زمان (عج) حمایت از ایتام نیازمند در تمام ابعادی بود که یک یتیم و مادر یتیم به آن نیازمند هستند. در دهه ۴۰ که یک دهه طلایی از نظر أسیس خیریه بود، حاج شیخ مهدی مظاهری خیریه‌های زیادی از جمله ابابصیر با تخصص حمایت از نابینایان را تأسیس کردند. در واقع ایشان یا خودش خیریه تأسیس می‌کرد یا پیشنهاددهنده تأسیس خیریه‌های فراوان در اصفهان بود.
عضو هیئت‌مدیره انجمن مددکاری امام زمان (عج) در ادامه بیان کرد: حاج شیخ مظاهری در تمام ابعاد یک خیریه احساس مسئولیت می‌کردند. در واقع ایشان واعظ و خطیبی بود که صرفاً سخنرانی نمی‌کرد، بلکه جلسات دعا در مسجد جامع اصفهان نیز برگزار می‌کرد و در این جلسات در ماه رمضان، حدود ۴۰ هزار نفر شرکت می‌کردند. ایشان دعای ابوحمزه که طولانی‌ترین دعای مفاتیح‌الجنان است را می‌خواندند و با همین دعا خیلی از خیریه‌ها و دارالقرآن‌ها را تأسیس کردند و در همه این خیریه‌ها فعال بودند. دلیلش هم مسئولیت‌پذیری بالای ایشان بود.
فرایند تولید استند در انجمن مددکاری امام زمان (عج)
انصاری در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره تولید استند توسط انجمن مددکاری امام زمان (عج) توضیح داد و گفت: در دهه ۶۰ استند به شکل امروزی وجود نداشت، بلکه ما تابلوها را خطاطی می‌کردیم و می‌نوشتیم و مواردی مثل چاپ بنر در آن زمان موجود نبود. این طرح استند با طرح همین قاب‌های تسلیت شروع شد و ایده آن از اینجا شکل گرفت که گل‌های طبیعی در جلسات آورده می‌شد و این گل‌ها نیز از فروشگاه‌ها خریداری می‌شد و در واقع در اینکار چندین جنبه خیر نهفته بود؛ از جمله اینکه کار خیری بود که شخص انجام می‌داد و این کار برای شخص و متوفی یک ذخیره معنوی به حساب می‌آمد و ما موظف هستیم به کسی که عزیزش را از دست داده تسلیت بگوییم. با این کار می‌توان چنین عملی را انجام داد و از همین ایده ساده بود که کار شروع شد و بعد به تاج گل‌های تسلیت تبدیل شد.
وی ادامه داد: زمانی که تاج گل‌ها را درست می‌کردیم، باز هم قسمت خطاطی را نیز انجام می‌دادیم. خاطرم هست زمانی اهالی اصفهان تماس می‌گرفتند و آدرس مراسمات ختم را از ما می‌خواستند. در آن زمان خیریه دیگری هم به غیر از خیریه امام زمان (عج) نبود و این خیلی مؤثر بود و همین الان هم که خیریه‌های متعددی به وجود آمده است، بعید می‌دانم کسی در اصفهان مراسمی داشته باشد و از انجمن مددکاری امام زمان (عج) تاج گلی نداشته باشد. حالا انجمن مددکاری امام زمان (عج) در تهران هم شعبه دارد ولی گستردگی شعبه اصفهان را ندارد.
عضو هیئت‌مدیره انجمن مددکاری امام زمان (عج) عنوان کرد: تاج گل‌هایی که طرح طبیعی دارند و خیلی از دوستان اعتراف می‌کنند که بسیار شبیه گل‌های طبیعی است، مراسمات و جلسات را تزئین می‌کند. اولین‌بار این کار استند توسط انجمن مددکاری امام زمان (عج) انجام شد. کار تولید استندها همچنان ادامه دارد و حتی امروز تاج گل مجازی هم به آن اضافه شده است. با توجه به اپلیکیشن قابل دسترس، انواع و اقسام موارد خیر و طرح‌های خیر را انجام می‌دهند و در علاوه‌براین‌ها، سفارش تاج گل را هم دارند و بعضی اوقات هم برخی دوستان می‌توانند کار خود را ثبت کنند. یک صفحه‌ای هم برای متوفی ایجاد می‌شود و اولین نفری که می‌آید و برای آن فرد سفارش می‌دهد، صفحه یادبودی برای آن متوفی ایجاد می‌شود که در آن صفحه یادبود امکان بارگذاری تصاویر، کلیپ‌ها و بیوگرافی وجود دارد.
انصاری در ادامه درباره صفحه مجازی برای سفارش استندها گفت: این موضوع صفحه مجازی می‌تواند محور برخی از جلسات باشد. البته هنوز گسترده نشده است و این تاج گل‌هایی که به صورت فیزیکی در مجالس هستند نیز می‌تواند از طریق اپلیکیشن سفارش داده شوند. بعد از اعتبارسنجی که ادمین انجام می‌دهد افراد می‌توانند تصاویر، کلیپ‌ها یا بیوگرافی متوفی را در صفحه یادبود وی ثبت کنند.
خیرین، موقوفه‌ها و تولید استند؛ منابع مالی انجمن مددکاری امام زمان (عج)
وی درباره منابع مالی انجمن مددکاری امام زمان (عج) توضیح داد: منابع درآمدی ما ترکیبی از کمک خیرین، موقوفه‌ها و استند است و هرکدام در بخش خودش مصرف خواهد شد. درآمد می‌تواند اهدایی عام یا اهدایی خاص باشد؛ یعنی خود فرد تعیین کند در چه زمینه‌ای مصرف شود و این کار، هم در اپلیکیشن قابل انجام است و هم به صورت مراجعه به شعب امکان‌پذیر است. ۵۵ سال از عمر انجمن گذشته و موقوفات زیادی نیز دارد. انجمن مغازه‌های زیادی دارد که به صورت فروشگاه در اختیارش قرار داده شده است و ما حتی در تهران هم موقوفات زیادی داریم.
عضو هیئت‌مدیره انجمن مددکاری امام زمان (عج) در خصوص مقتصد و حسابگر بودن اصفهانی‌ها و وجود خیریه‌های متعدد در اصفهان گفت: جلسات دعای حاج‌آقا مظاهری بسیار پُرجمعیت بود و افراد در جلسات بسیار کمک می‌کردند. مقتصد بودن اصفهانی‌ها به معنای خسیس بودن آنها نیست، بلکه آنها آن جایی که هزینه کردن را بجا بدانند بسیار هزینه می‌کنند و خوشبختانه آنها خرج کردن برای یتیم و کار خیر را بجا می‌دانند و در امور خیر واقعا فعال هستند. مقتصد بودن در عمل برای اصفهانی‌ها، بجا خرج کردن است.
انصاری درباره دستاوردهای انجمن مددکاری امام زمان (عج) اظهار داشت: به دلیل اینکه عمر مؤسسه طولانی است، می‌توانیم بگوییم که کارهای خیر زیادی انجام شده است. شمار خانواده‌هایی که تحت پوشش مؤسسه بودند یا هستند در سال 1403، از ۱۶ هزار خانواده فراتر رفت. اولین پرونده نیز مربوط به سال ۱۳۴۹ است. همچنین ۱۴ هزار خانواده نیز خودکفا شدند و دیگر تحت پوشش نیستند.
وی افزود: با توجه به اینکه انجمن ما در تهران هم فعالیت دارد و بنده بعضی از مؤسسات را دیده‌ام، متوجه شده‌ام که انجمن مددکاری امام زمان (عج) و سایر خیریه‌هایی که حاج‌آقا مظاهری هدایت می‌کردند مبتنی بر چارچوب احکام دینی بودند. ایشان همواره یک مجتهد و یک فقیه مسلط به احکام دینی بودند و در مجموعه هم به این شکل عمل می‌کردند. همه منابعی که وارد انجمن می‌شود با یک دقت خاصی پذیرفته و مصرف می‌شود. همانطور که توضیح دادم در انجمن مراعات ویژه‌ای نسبت به احکام و اصول وجود داشته و کار بر مبنای تقوا و با هدایت و حمایت علمای ربانی شهر پیش رفته است.
انجمن متکی به شخص یا اشخاص خاصی نبوده است
انصاری در ادامه در خصوص اصول انجمن مددکاری امام زمان (عج) توضيح داد و گفت: همراهی خیراندیشانی که مؤسسه را حمایت می‌کردند، بسیار نزدیک و صمیمانه بوده و در طول این دوران خلوص ویژه‌ای در کارشان وجود داشته است. الان هم این روند استمرار دارد و اینگونه شد که در طول سال‌ها مورد اعتماد مردم واقع شدند. انجمن بر محور شخص یا اشخاص خاصی نبوده و به اسم کسی شناخته نشده است بلکه از ابتدا سازمان، اساسنامه و هیئت‌امنایی داشته که نقش این هیئت‌امنا، اعتمادسازی در مردم بوده است. اکثر افرادی که به عنوان هیئت‌امنا فعالیت می‌کنند، در جامعه افراد شناخته‌شده‌ای هستند و اعضای هیئت‌مدیره هم از همین هیئت‌امنا انتخاب می‌شوند.
وی تأکید کرد: اعضای هیئت‌مدیره و هیئت‌امنا تا امروز وجهی دریافت نکرده‌اند و خودشان حامی مالی خیریه هستن.د برخی از این افراد کارخانه داشتند که سهام آن را به انجمن اختصاص دادند. در انجمن، کفالت یتیم مهم است و کفالت معنایی بیش از حمایت دارد. ما در ابعاد مهم به یتیمان توجه می‌کنیم و صرفاً رسیدگی به معیشت آنها محل توجه نیست، بلکه موارد اخلاقی، فرهنگی، پزشکی، آموزشی و … نیز بسیار حائز اهمیت است. ما طرحی داریم که طبق آن، ظرفیت‌ها و استعدادهای علمی ایتام را شناسایی می‌کنیم. همچنین طرح نذر وقت برای امام عصر (عج) را داریم که به صورت افتخاری انجام می‌شود؛ به این صورت که افراد وقتشان را در ارتباط با آن سرویس یا خدمتی که می‌توانند انجام دهند می‌گذرانند و اینگونه افراد اعلام آمادگی می‌کنند.
انصاری درباره طرح‌هایی که در انجمن مددکاری امام زمان (عج) در حال اجرا است، گفت: طرح معین را داریم که یک آقا و خانم فرهنگی نقش پدر مهربان را ایفا می‌کنند و به خانواده سر می‌زنند که کارشان حمایت مالی نیست، بلکه حمایت معنوی و روانی است. طرح معین در واقع سرکشی به خانواده است و نیاز عاطفی فرزندان را برطرف می‌کند.
عضو هیئت‌مدیره انجمن مددکاری امام زمان (ج) ادامه داد: انجمن واسطه هدایت و تربیت ایتام است و همه این کارها را مبتنی بر تذکرات و هدایتی که عالمان ربانی داشتند انجام می‌دهد. افرادی که تحت پوشش انجمن قرار می‌گیرند، تبدیل به افرادی فرهیخته می‌شوند. زمانی که بچه‌ها به انجمن ما آورده می‌شوند، قبل از اینکه پذیرش شوند در ۱۶ کلاس شرکت می‌کنند تا با برخی مسائل مهم و حیاتی آشنا شوند؛ مثلاً وظایف خودشان را بدانند و همچنین کلاس‌های آموزشی بسیار مفیدی را برای کسانی که می‌خواهند به دانشگاه بروند برگزار می‌کنیم. همچنین دوره‌های آموزشی مانند هوش مصنوعی نیز برگزار می‌کنیم.
انصاری درباره نحوه شناسایی افراد تحت پوشش گفت: مأموریت خیریه ما یتیم و مادر یتیم است و تفاوت ما با سایر خیریه‌ها این است که ممکن است خیریه‌های دیگر به صورت موردی کار کنند؛ یعنی فردی معرفی می‌شود و مورد حمایت قرار می‌گیرد اما انجمن ما اینگونه نیست و یک خانواده تحت پوشش قرار می‌گیرند و علت اینکه انجمن شاخه‌های متعدد دارد این است فرد هدف (مورد حمایت) انواع و اقسام نیازها را دارد.
وی تصریح کرد: انجمن ما معتقد است که یک یتیم هر نیازی که یک انسان که هنوز به خودکفایی نرسیده است را دارد و این نیازها باید برطرف شود. این افراد شناسایی می‌شوند و طبق طرح‌های ما مورد حمایت قرار می‌گرند. نیازهای اعضای یک خانواده متفاوت است و محقق ما این نیازها را شناسایی می‌کند و ما پاسخ کافی به آنها می‌دهیم.
عضو هیئت‌مدیره انجمن مددکاری امام زمان (عج)، بیان کرد: مؤسسه ما هیئت‌امنا دارد و اعضای آن نیز از مردم هستند نه اینکه وابسته به جای خاصی باشند. هیئت‌امنا هم موروثی نیست و افراد جدید که قرار است در آن عضو شوند، باید مورد تأیید هیئت‌امنای فعلی قرار بگیرند. مدیرعامل انجمن در اصفهان حاج‌آقا سهرابی است و در تهران بنده و جناب ترابی کارها را مدیریت می‌کنیم.
انصاری در ادامه تأکید کرد: ما برای پذیرش ایتام در تهران نیز هیچ محدودیتی قائل نمی‌شویم. اگر خانواده تحت پوشش کمیته امداد باشد، برای تحت پوشش گرفتن توسط انجمن مانعی وجود ندارد و حتی اگر در خیریه دیگری که به صورت مقطعی کار کند نیز عضویت داشته باشد، بازهم برای پذیرش این خانواده مانعی وجود ندارد. ما تمام تلاشمان را جهت فراگیرشدن اپلیکیشن یار یتیم و اضافه کردن گزینه‌هایی به این اپلیکیشن انجام می‌دهیم.
وی درباره اهمیت عزت نفس افراد تحت پوشش، گفت: ما دوره‌های زیادی برای کودکان و نوجوانان تحت پوشش برگزار می‌کنیم که متوجه شدند ما نسبت به آنها ترحم نمی‌کنیم و حتی چهره این افراد در فیلم نشان داده نمی‌شود و حتی پرسنلی که با این بچه‌ها سروکار دارند نیز تحت آموزش‌های خاصی قرار می‌گیرد.
عضو هیئت‌مدیره انجمن مددکاری امام زمان (عج) درباره نیروی کار انجمن، عنوان کرد: ۳۵۰ نفر با معاونت فرهنگی ما همکاری دارند و در مجموع به اندازه یک‌چهارم حقوق وزارت کار دریافت می‌کنند. در واقع به صورت داوطلبانه کار می‌کنند و این افراد طبق طرح نذر وقت برای امام زمان (عج) فعالیت می‌کنند. ۶۳ نفر نیز در حوزه اداری کار می‌کنند که ۲۰ نفر آنان مربوط به واحدی هستند کل خدمات تاج گل را ارائه می‌دهند. همچنین ۶۰ نفر در واحد اداری، حقوق دریافت می‌کنند.
گزارش از مهسا احمدی