نهضت ساخت «مساجد بین راهی» را با کمک خیرین احیا کنیم / مجمع خیرین کشور آمادگی دارد در طرح «نذر تخصص» با مساجد همکاری کند
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نشست تخصصی «تقویت کارکردهای اجتماعی مسجد»، چهارشنبه ۲۹ مردادماه ۱۴۰۴، به مناسبت روز جهانی جمعیت و با همت خبرگزاری شبستان و پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران در ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور برگزار شد.
مهندس حبیب‌الله بوربور؛ رئیس هیئت‌مدیره مجمع خیرین کشور، به عنوان یکی از سخنرانان در این نشست بیان کرد: در قرآن کریم، دربارۀ اهمیت مسجد سخن گفته شده است و جایگاه مسجد در تمدن اسلامی، مشخص است. امروز در همۀ کشورها مساجد بسیاری ساخته شده است و عمدتاً از آنها به خوبی استفاده می‌شود ولی در کشور ما، کارکرد بخش قابل توجهی از مساجد به کارهای تشریفاتی (ختم و ...) و کارهای سیاسی خلاصه شده است؛ بنابراین باید برای این موضوع فکری بکنیم.
ماجرای تأسیس مساجد بین راهی در ایران
وی با اشاره به سابقه ساخت «مساجد بین راهی» توسط خیرین در ایران تصریح کرد: حدود ۳۰ سال قبل که در وزارت دفاع مشغول به کار بودم، یک جلسه عمومی افطار خدمت رهبر معظم انقلاب بودیم. ایشان گفتند: کشور باید «اسلامی» دیده شود. ما فکر کردیم که باید چه کاری در این زمینه انجام بدهیم تا کشور، اسلامی دیده شود؟ به نظرم آمد که بیاییم و بین راه‌های کشور مسجد بسازیم. این مساجد بین راهی که همه آنها نیز اسمشان مسجد اهل بیت (ع) است ثمره همان فکر محسوب می‌شود.
بوربور افزود: در مرحله اول ۱۰ مسجد ساختیم و در کمتر از شش ماه، آنها را افتتاح کردیم و بعد، ساخت ۱۰ مسجد دیگر را نیز آغاز کردیم. همزمان با زلزله جنوب خراسان نیز چند مسجد در آنجا ساختیم. اینها را نیز طوری طراحی کردیم که خودکفا باشند؛ یعنی بخش اقتصادی برای آنها تعریف کردیم. امام جماعت، فرماندار و شهردار آن بخش را نیز به عنوان عضو حقوقی مسجد مشخص کردیم. از ثمرات این کار، این شد که در سال دوم ساخت این مساجد، نیروی انتظامی و پلیس راه به ما اطلاع داد که ساخت مسجد بین راهی میان نیشابور و مشهد موجب شده است که ۳۵ درصد تصادفات کاهش یابد. چراکه فراهم آوردن فرصت عبادت و آرامش معنوی برای رانندگان و استراحتشان، بر کیفیت رانندگی آنها تأثیر می‌گذارد. همین امر نشان می‌دهد که وجود مسجد، می‌تواند کارکردهای اجتماعی مهمی داشته باشد که ما بعضاً به آنها توجه نمی‌کنیم.
رئیس هیئت‌مدیره مجمع خیرین کشور در ادامه اظهار داشت: بنابراین یکی از کار‌هایی که باید از این جلسه انتظار داشته باشیم که محقق شود، این است که نهضت ساخت مساجد بین راهی احیا شود. باید کار کارشناسی بکنیم و مشخص شود که در هر چند کیلومتر به این مساجد نیاز است. اینها می‌تواند اقتصادی هم بشوند؛ یعنی به سرمایه‌گذار زمین واگذار شود و بخش تجاری نیز در اختیارش قرار بگیرد.
چگونگی تأسیس جامعۀ خیرین مدرسه‌ساز
بوربور در بخش دیگری از سخنان خود به چگونگی شکل‌گیری مجمع خیرین کشور اشاره کرد و گفت: حدود ۲۷ سال قبل که معاون وزیر آموزش و پرورش بودم، در یک جلسه خصوصی به آقا گزارش دادیم که به علت کثرت دانش‌آموزان، مدارس پنج‌نوبته شده است. آن زمان ۱۹ میلیون و ۸۰۰ هزار دانش‌آموز داشتیم. رهبری گفتند برای حل مشکل، به مردم مراجعه کنید و اگر مردم بدانند چقدر می‌توانند مؤثر باشند، حتماً کمک می‌کنند. بلافاصله بعد از این جلسه، من دست به کار شدم. قرار شد در هر استان یک نفر توسط آموزش و پرورش مشخص شود و بعد آنها را به مشهد بردیم و در آنجا به آنها مأموریت دادیم که در دو ماه، خیرین را شناسایی کنند. بر همین اساس بود که «جامعۀ خیرین مدرسه‌ساز» را تأسیس کردیم.
وی ادامه داد: به نظرمان آمد کمک گرفتن از مردم کار خوبی است و تقریباً ۱۰ سال بعد از مسجدسازی که مدرسه‌سازی را به اینصورت پیش بردیم، از آقای عبدالعلی‌زاده که وزیر مسکن دولت دوم آقای خاتمی بود، خواستیم کمک کند تا برای کسانی که معلول دارند، مسکن تهیه کنیم. قرار شد زمین را مجانی بگیریم و در ساخت نیز از خیرین کمک گرفتیم. نتیجه این شد که ۱۷ هزار مسکن ساختیم و همه خانواده‌هایی را که دو معلول به بالا داشتند، در آنها ساکن کردیم. در ادامه نیز به سمت کتابخانه‌سازی رفتیم و به مرور، هشت بنیاد خیریه و هشت جامعۀ خیّری و بنیاد خیرینِ سه دانشگاه (بعضی قبلاً ایجاد شده بود و بعضی جدید ایجاد شدند) و نوزده شخص حقیقی به ما پیوستند و زمینه تشکیل مجمع خیرین کشور فراهم شد.
روند شکل‌گیری مجمع خیرین کشور
رئیس هیئت‌مدیره مجمع خیرین کشور در ادامه به تأسیس و فعالیت‌های مجمع خیرین کشور اشاره کرد و گفت: ۱۰ سال قبل، اعضای شورای اجتماعی کشور خدمت مقام معظم رهبری رسیدند. ایشان در این جلسه فرمودند که یک بنیاد ملی کار خیر ایجاد کنید که اولویت‌های کار خیر در کشور روشن شود؛ بنابراین ما نیز مجمع خیرین کشور را راه انداختیم و الان ۴۲ جامعه خیّری؛ بنیاد خیریه یا خیرین شاخص و هشت دانشگاه عضو ما هستند. همچنین به وزارت علوم پیشنهاد دادیم که از مقطع لیسانس تا دکتری، رشته‌های تحصیلی مرتبط با امور خیر ایجاد کند تا مراکز خیریۀ کشور، فارغ‌التحصیلان دانشگاهیِ متخصص را برای کارهایشان استخدام کنند. امسال این موضوع را دانشگاه آزاد تصویب کرد که برای رشتۀ مدیریت امور خیر، دانشجو پذیرش کند.
وی که در حاضر عضو شورای اجتماعی کشور است، اظهار داشت: مجمع خیرین کشور، هر مسئله‌ای در کشور وجود داشته باشد را دنبال می‌کند. مثلاً می‌بینیم که خطر بحران سالمندی وجود دارد که در این زمینه اقدامات لازم را انجام می‌دهیم. در همین راستا، در زمان شهید رئیسی پیشنهادی دادیم و قبول هم کردند. در نهایت بحث بانک زمان تصویب شد که توانمندان به نیازمندان کمک کنند. الان هم دنبال تشکیل سازمان خیر و احسان هستیم. تاکنون هزار و ۴۰۰ مصوبه داشته‌ایم که بیش از هزار مورد، اجرایی شده است.
مسجد باید برای مردم خاصیت داشته باشد
بوربور در ادامه سخنان خود، به بحث مربوط به مسجد بازگشت و بیان کرد: مساجد ما باید خاصیت داشته باشند که در اینصورت مردم به آنها مراجعه می‌کنند. الان وضعیت اینطور است که وقتی مردم به آنجا می‌روند، حس می‌کنند فقط نمازی هست و نماز نیز یک روز هست و یک روز نیست و فقط یکسری پیرمرد به مسجد می‌روند؛ بنابراین باید مساجد را از این وضع دربیاوریم.
وی پیشنهاد کرد: می‌توان ساعت‌هایی که دانش‌آموزان کلاس‌های قرآن و دینی دارند آنها را به مسجد برد و پیوند مدرسه و مسجد را تقویت کرد. همچنین مساجد نباید فقط به مراسم عزاداری محدود شود بلکه می‌توان مراسم عقد را نیز با رعایت ملاحظات شرعی در آن برگزار کرد. دربِ مساجد باید به روی همه مردم در کل روز باز باشد. با وضعیت فعلی که درب‌های مسجد بسته است، به جایی نمی‌رسیم.
امام جماعت باید فقط بر مسجد متمرکز باشد
رئیس هیئت‌مدیره مجمع خیرین کشور در ادامه سخنان خود به ضرورت تمرکز امام جماعت بر مسجد تأکید کرد و گفت: نهاد موقوفات باید به نحوی از امام جماعت مسجد حمایت کند که امام جماعت، از اشتغال به کارهای دیگر دور بماند و برای معیشت خود مجبور به انجام کارهای دیگر نشود. امام جماعت باید برای ارتباط با نمازگزاران و اهالی محل و پیگیری مشکلات آنها فرصت کافی در اختیار داشته باشد.
مجمع خیرین کشور و مساجد می‌توانند در زمینۀ «نذر تخصص» همکاری کنند
وی در انتهای سخنان خود گفت: با ابتکار و پیگیری مجمع خیرین کشور و با همکاری جمعیت هلال احمر، اجرای طرح «نذر تخصص» در کشور آغاز شده است.
بوربور تأکید کرد: آمادگی داریم تا با همکاری مساجد کشور، طرح نذر تخصص را در مساجد اجرایی کنیم. در این طرح می‌توان به بازماندگان از مسجد، یعنی افرادی که به دلیل مشکلات مختلف یا کهولت سن و ... امکان حضور در مسجد را ندارند، به کمک بسیج و افراد داوطلب، خدمت ارائه نمود و حوائجشان را برطرف کرد.
گفتنی است در این جلسه، حجت‌الاسلام والمسلمین علی ملانوری (مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور)، علیرضا اتشک (مشاور رئیس سازمان بهزیستی کشور و مدیرعامل شبکه ملی مؤسسات نیکوکاری و خیریه)، حجت‌الاسلام دکتر یاسر تک فلاح (عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و امام جماعت مسجد حضرت زینب س)، حجت‌الاسلام عباس غلامرضا زاده (مشاور کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران و امام جماعت مسجدجامع الزهرا) و دکتر سینا عصاره‌نژاد دزفولی (مدیرگروه دین، ارشاد اسلامی و اوقاف مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی) نیز به ایراد سخن پرداختند.
