به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران مستند «بومرنگ» در نهمین قسمت خود که در نخستین روز از سال 1403 از شبکه مستند سیما پخش شد، به معرفی انجمن خیریه حمایت از مبتلایان به سرطان استان زنجان با عنوان «مهرانه» پرداخت. «مهرانه» در شهریور ۱۳۸۵ با پیشنهاد دکتر مینوش مقیمی؛ فوق تخصص خون و آنکولوژی و کمک مهندس اصغر وثوق؛ تاجر خیّر و جمعی از خیرین زنجانی شکل گرفت.

 «مهرانه» در ۲۲ آذر سال 1385 با گرفتن مجوز از نیروی انتظامی، فعالیت خود را رسماً آغاز کرد. مهرانه، خیریه‌ای غیردولتی و خودجوش است که با مشارکت و کمک‌های نقدی و غیرنقدی مردم زنجان اداره می‌شود و جامعۀ هدف آن، بیماران مبتلا به سرطان است. این خیریه علاوه بر بخش درمان، بخش‌های مختلف از جمله آموزشی و پیشگیری دارد. بخش دیگر این خیریه، مهمانسرای مهرانه است و به بیمارانی اختصاص دارد که از شهرهای دیگر به زنجان می‌آیند.

 «مهرانه» ورزش همگانی را در زنجان فراگیر کرده است

  این خیریه برای ورزش همگانی تلاش زیادی کرده است. در کنار کمیته‌های مختلف، کمیته ورزش تشکیل داده که توانسته است، فرهنگ ورزش را در زنجان به یک امر همگانی و روزانه تبدیل کند؛ به گونه‌ای که در اکثر پارک‌های شهر ورزش همگانی صورت می‌گیرد. حتی در دوران شیوع کرونا، ورزش به صورت انفرادی در پارک‌ها صورت می‌گرفت زیرا به گونه‌ای ورزش تبدیل به عادت مردم شده است.

 در بخش پیشگیری مهرانه، گروه‌های آموزشی وجود دارند. این بخش سالن اجتماعات بزرگی دارد که توسط یکی از خیرین ساخته شده است و جلسات و کارگاه‌های مختلف آموزشی درآن تشکیل می‌شود. گوشه گوشه این تشکیلات به درخواست چند خّیر و تحت نظارت آن‌ها تاسیس شده است و اداره می‌شود. بسیاری از مردم زنجان عتیقه‌ها و اشیای گرانبهای خود را به مهرانه هدیه دادند. تعداد این هدایا آنقدر زیاد است که مسئولان مهرانه به فکر تشکیل یک موزه افتادند. بسیاری از مردم زنجان در محل کار و منزل خود صندوق مهرانه را دارند و خیرات خود را در داخل آن می‌اندازند.

  مهندس اصغر وثوق یکی از بانیان اصلی خیریه مهرانه است که اصالتاً اهل زنجان و تاجرزاده است. مهندس وثوق از ابتدا دغدغه کمک به دیگران را داشت اما نوع کمک‌هایش مثل ما نبود. وی تا رفع کامل درد و نیاز با فرد همراه می‌شد. با این وجود این کمک‌ها هرگز اقناعش نمی‌کرد. مهندس وثوق به انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی در زنجان دعوت شد. با ورود وی به این خیریه، اتفاقات خوبی رقم خورد اما باز هم کار در آنجا وی را اقناع نکرد. مهندس وثوق به همراه آقای گرانمایه دنبال کار متفاوتی بودند. آن‌ها کارهایی می‌کردند که یا به درِ بسته می‌خورد یا آنقدر بزرگ بود که از پس آن بر نمی‌آمدند.

  سرانجام مهندس وثوق به پیشنهاد دکتر مینوش مقیمی و همراهی گروه کوچکی وارد میدان شدند و مهرانه را تشکیل دادند. شرط آنها این بود که دنبال خیریه غیر سنتی نباشند و مهرانه مطابق استانداردهای خیریه جهانی باشد. کار با حمایت امین‌ترین و معتمدترین افراد استان زنجان آغاز شد. فرایند ساخت مهرانه تا تکمیل تجهیزات آن، قصه مفصلی است که شرح آن نیاز به ساخت یک فیلم دارد.

 راز موفقیت «مهرانه» همبستگی زنجانی‌هاست

  هرچند که بانیان اصلی این خیریه اشخاصی مانند دکتر مقیمی و مهندس وثوق هستند اما راز شکل‌گیری و موفقیت این خیریه چیزی نیست جز همبستگی مردم زنجان. یکی از بارزترین نشانه‌های این همبستگی، حسینیه زنجانی‌هاست که به خاطر عظمتی که دارد از شهرت جهانی برخوردار است. مردم زنجان به جای اینکه در ایام محرم در گروه‌های کوچک در هر کوچه و محله به عزاداری بپردازند همه با هم در حسینیه زنجانی‌ها به عزاداری می‌پردازند.

 250 هزار نفر از مردم استان زنجان، حامی و یاور مهرانه هستند. جمع‌آوری کمک‌های مردمی کار آسانی نیست. نظارت بر خدمات مهرانه نیز کار طاقت‌فرسایی است. مهرانه، خیریه‌ای است که به جز اصلی‌ترین بخش آن که کادر درمان است، بقیه بخش‌هایش توسط مردم اداره می‌شود. از هزار و 200 نفری که به طور مستمر با مهرانه در ارتباط هستند، ۹۰ نفر کارمند ثابت و حقوق‌بگیر و بقیه داوطلب هستند و به طور رایگان به خدمت می‌پردازند.

  زنگی مقابل بخش درمان مهرانه وجود دارد. وقتی بیماری سلامتی خود را باز می‌یابد هنگام خداحافظی آن زنگ را به صدا در می‌آورد. صدای آن زنگ چند معنا دارد. نخست ناامیدنشدن از رحمت پروردگار است و دوم یادآوری زحماتی است که پرسنل مهرانه برای بیماران کشیدند. این زنگ همچنین آرزویی در دل همه بیدار می‌کند که ای کاش در همۀ شهرها روزی با هم همت کنیم و مهرانۀ آن را بسازیم. آرزویی که محال نیست و فقط عزمی جدی طلب می‌کند.

 رشد ابتلا به سرطان در استان زنجان منفی شده است

 مهندس صغر وثوق؛ مدیرعامل مهرانه با بیان اینکه رشد ابتلا به سرطان در استان زنجان منفی شده است، گفت: افتخار ما این است که جلوی ابتلا به سرطان را تا حدود بسیاری گرفتتیم. حدود چهار سال است که در مهرانه روی موضوع پیشگیری از جمله تغذیه، عدم استعمال دخانیات و ورزش کار می‌کنیم. از فروردین تا مهر سال ۱۳۹۸ تعداد 661 پرونده تشکیل دادیم که در همین بازه زمانی در سال 1399 تعداد پرونده‌ها  به ۵۰۰ عدد رسید؛ یعنی در سال 1399، ۱۱۱ پرونده کمتر تشکیل دادیم.

  وی بعد از کمک خدا، نظم و ترتیب حاکم بر مهرانه را مهم‌ترین عامل موفقیت آن دانست و افزود: هر خیّری که پا به مهرانه می‌گذارد در مسیر مشخص و تخصصی خود کار می‌کند. هزار و 290 نفر کارمند داریم که هزار و 200 نفر آن‌ها خیّر هستند و عوامل اجرایی خیریه را تشکیل می‌دهند. ۲۵۰ هزار نفر نیز هستند که آن‌ها عقبۀ خیریه را تشکیل می‌دهند. ۶۱ نفر هیئت امنا هستند که رئیس آن‌ها پروفسور ثبوتی است. مدیرعامل نیز به کمیته‌ها وصل است. ما ۱۵ کمیته تخصصی داریم. یک‌چهارم جمعیت استان زنجان به صورت خیّر شناسنامه‌دار در مهرانه هستند.

زنجان، تمام‌قد حامی «مهرانه» است

  مدیرعامل مهرانه اظهار داشت: به بیمار در زمان پذیرش گفته می‌شود که از بابت هزینه دغدغه‌ای نداشته باشد زیرا همه چیز رایگان است. ما از دارا و ندار هیچ هزینه‌ای نمی‌گیریم برای همین اینجا کسی شرمنده نمی‌شود. نام تمام خیرین که به مهرانه اهدایی داشتند بر روی تابلویی حک شده است. برای مشارکت مهرانه تمام مردم زنجان همکاری کردند به عنوان مثال قسمت آزمایشگاه توسط خیّری تجهیز شد. دختر فردی که مرحوم شده بود برای عزیز از دست رفته خود یک و نیم میلیارد تومان به مهرانه داد.

 وی گل سرسبد خیرین مهرانه را «ربابه صادقی» معرفی کرد و گفت: ایشان تمام زندگی خود را به مهرانه داد. این آدم‌ها، «پاک‌باز» هستند که خدا هر چند قرن یک بار یکی از آن‌ها را به زمین می‌فرستد. خانم صادقی یک خانه ۵۲ متری در زنجان داشت که تنها دارایی‌اش بود و آن را به مهرانه بخشید.

 پدرم موتور محرکه‌ام بود

  مهندس وثوق با بیان اینکه موتور محرکه من پدرم بود، تصریح کرد: بچه که بودم می‌دیدم یک عده به خانه‌مان می‌آیند و پدرم بر روی برگ‌هایی، مُهر می‌زند و به آن‌ها می‌دهد. بعدها فهمیدم که این برگه‌ها را به آن‌ها می‌دهد که بتوانند رایگان از قصابی و نانوایی، گوشت و نان تهیه کنند. در نوجوانی پیش دوستم در داروخانه‌ای که سر کوچه‌مان بود، می‌رفتم و کمک می‌کردم. بعد از گرفتن دیپلم، بیماران را پیدا می‌کردم و به آن‌ها کمک می‌کردم.

 وی ادامه داد: بعد از لیسانس وارد بازار شدم و به پدر در کارهایش کمک کردم و گشایشی در کار ایشان ایجاد شد. سپس مرا به انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی در زنجان دعوت کردند. جلسه‌ای با آن‌ها داشتم و دیدم تمام کارها به شکل سنتی پیش می‌رود. با کمک هم کارهای بزرگی در انجمن انجام دادیم. بعد از حدود هفت ماه اتفاقات خوبی رقم خورد و دفتر آبرومندی با کمک خیرین در اختیار آن‌ها گذاشته شد.

 داستان راه‌اندازی «مهرانه»

 چگونگی تاسیس مهرانه موضوع دیگری بود که وثوق به آن اشاره کرد و افزود: روزی دکتر مقیمی؛ فوق تخصص خون و آنکولوژی از تهران به زنجان آمد. ایشان در بیمارستان ولیعصر زنجان، بیماران را شیمی‌درمانی می‌کرد. خانم‌ها عسگری و حیدری از بیمارستان ولیعصر به دفتر من آمدند و گفتند که بیماران مبتلا به سرطان با مشکلات زیادی مواجه هستند.

 این خیّر دادمه داد: آنها مجدداً به دفتر من آمدند و پیگیر مسئله بودند. سرطان جزو بیماری‌های خاص نبوده و نیست. این بیماران هیچ حمایتی نداشتند و ندارند. سرطان آنقدر پیچیده است که در تمام دنیا، مردم، سرطان را مدیریت می‌کنند و دولت‌ها توان حمایت ندارند. این مسئله حتی در کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد.

  مدیرعامل مهرانه خاطرنشان کرد: با دکتر مقیمی قرار گذاشتیم و ایشان به دفتر من آمد و در مورد وضعیت بیماران سرطانی از ایشان اطلاعاتی گرفتم. سه تخت در راهرو برای این بیماران در بیمارستان ولیعصر زنجان وجود داشت. تصمیم گرفتیم که به این بیماران کمک کنیم. نیت کردم و به خدا گفتم: «در مورد بیماران سرطانی چه کار کنیم؟» قرآن را باز کردم و آیه‌ای با این مضمون آمد: «اگر می‌خواهید راهی به شما نشان دهیم که از عذاب بزرگ، شما را خلاص کند، مجاهده کنید در راه خدا با مال‌ها و جان‌ها. این برای شما خوب است، اگر فهمیده باشید.»

 وی اظهار داشت: فردای آن روز به دکتر مقیمی گفتم که کار را شروع کنیم. ما چیزی نداشتیم. من بودم، خانم دکتر مقیمی و آقایان گرانمایه و محرمی. حتی یک میز نداشتیم. به انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی گفتیم که یک اتاق کوچک به ما بدهد. همانجا کار را آغاز کردیم. برنامه‌های بلندمدت، میان‌مدت و کوتاه‌مدت را تعریف کردیم. برنامۀ کوتاه‌مدت ما این بود که این خیریه وقتی می‌خواهد مردم‌محور باشد باید مردم را قبل از بیماران در کنار خود داشته باشد.

 مهندس وثوق با بیان اینکه مشخصاتی برای هیئت‌امنای مهرانه تعریف کردیم، گفت: ما زنجانی هستیم و همدیگر را می‌شناسیم. سراغ نخبه‌های شهر زنجان رفتیم یعنی شایسته‌سالاری را مد نظر قرار دادیم. باورهای اعتقادی، مورد اعتمادبودن و تحصیلات، از ملاک‌های ما بود و اگر فرد، متمول هم بود که چه بهتر. در گام اول به سراغ پروفسور ثبوتی؛ شخص اول علمیِ استان رفتیم که ایشان براحتی پذیرفت. در حال حاضر، پروفسور ثبوتی، رئیس هیئت‌امنا و رضا میرکریمی، یکی از اعضای هیئت‌امناست.

 «مهرانه» حدود ۹۷ درصد کمک‌ها را از مردم زنجان دریافت می‌کند

 وی با اشاره به اینکه در مهرانه حدود ۹۷ درصد کمک‌ها را از مردم زنجان دریافت می‌کنیم، بیان کرد: البته کمک‌هایی از کشورهایی همچون آلمان، فرانسه و اسپانیا داریم از آپارتمان گرفته تا 200 میلیون‌ها تومان اما عمده کمک‌ها از زنجانی‌هاست که به خاطر اعتمادسازی است. هر که در حد توان خود به مهرانه کمک می‌کند. فردی دو کندوی عسل خود را به مهرانه داده است که یا عسل را می‌آورد و یا پول آن را. ۲۴۰ درخت زیتون در طارم زنجان از سوی خیرین به مهرانه بخشیده شده است.

 مدیرعامل مهرانه تصریح کرد: برخی فکر می‌کنند زندگی یعنی شغلی داشتن و خانواده‌ای تشکیل‌دادن و سپس رفتن. خواسته خدا از بنده‌ها این نیست. در قرآن کریم آمده است: «در کار خیر از یکدیگر سبقت بگیرید.» ما وقتی سوار ماشین هستیم از هم سبقت می‌گیریم. اهل فن باید بگویند که با کار خیر چگونه سبقت می‌گیریم و با این سبقت به کجا می‌رسیم.

 بر اساس این گزارش، دکتر مینوش مقیمی؛ فوق تخصص خون و آنکولوژی و عضو هیئت‌مدیره مهرانه نیز با بیان اینکه از وقتی در مهرانه کار می‌کنم حتی رفتارم با بچه‌هایم تغییر کرده است، اظهار داشت: نیت بسیار مهم است. نیت تشکیل مهرانه درست بود و مختص شخص خاصی هم نبود، برای همین خدا راه‌ها را باز کرد. ما در ابتدا فکر نمی‌کردیم مهرانه گسترده شود. فکر می‌کردیم دفترچه‌ای به بیماران می‌دهیم و آن‌ها دارویی تهیه می‌کنند. 

 کار خیر، زندگی‌مان را متحول کرده است

  ملیحه قدیمی؛ مدیر کمیته مددکاری مهرانه تصریح کرد: از وقتی وارد مهرانه شدم چیزهای زیادی فهمیدم حتی متوجه شدم که به بچه‌ها چه یاد بدهم و چه بگویم. آنقدر برکات مهرانه و الطاف خدا زیاد است که تمام ما که اینجا کار می‌کنیم از آن بهره‌مند شدیم. بارها مشکلات زیادی در زندگی هر یک از ما پیش آمد که با میلیاردها تومان هزینه نمی‌توانستیم آن را حل کنیم اما به لطف خدا به خاطر خدمت در مهرانه، حل شد.

 قدیمی بیان کرد: قبل از ورود به مهرانه وقتی به بازار می‌رفتم چند مانتو برای خود می‌خریدم. از وقتی وارد مهرانه شدم، نمی‌توانم این کار را بکنم. در حد نیاز می‌خرم و باقی پول را کنار می‌گذارم تا به نیازمندی بدهم. به نظرم خانم‌های ما باید از فضای بسته خارج شوند و انسان‌های دیگری را ببینند که با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند.

 منیره فیروزه؛ مدیر کمیته منابع انسانی مهرانه سفر خود همراه با بیماران مهرانه به مشهد را سفر خاص و پرخاطره زندگیش دانست به طوری که این سفرگویی ستاره‌ای در زندگی وی است.

 خدا ما را برای خدمت به خلق آفریده است

  کمال‌الدین محرمی؛ مدیر کمیته فنی و مهندسی مهرانه نیز خاطرنشان کرد: حال من از وقتی به مهرانه آمدم، دگرگون شده است و حس و حال خوبی دارم.

  به گفته سمیرا قربانی؛ مدیر آموزش مهرانه، فرهنگ نوع‌دوستی را باید از همان اوایل جوانی نهادینه کرد در این صورت یک جامعه آرمانی بوجود می‌آید.

  کارکنان دیگر خیریه مهرانه نیز در این مستند اذعان داشتند: اگر چند روز به مهرانه نیاییم، دلتنگ می‌شویم. خدا ما را برای خدمت به خلق آفریده است و همه چیز با مادیات سنجیده نمی‌شود. آدم‌ها وقتی بزرگ می‌شوند که بیرون از خود را بینند و دغدغه‌مند شوند. این به کاهش خودخواهی آن‌ها منجر می‌شود. وقتی مشکل یک بیمار را حل می‌کنیم، انگار تمام دنیا را به ما می‌دهند و آن روز شادترین روز ما می‌شود. معجزات زیادی در مهرانه دیدیم. وقتی افراد، دیگران به خصوص نیازمندان را درک و به آن‌ها کمک می‌کنند به غایتِ آرزوهایی که فراموش کردند، می‌رسند؛ یعنی زندگی بدون کابوس و با آرامش.

 گزارش از مریم داوری