به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، چهاردهمین قسمت پادکست نیک‌آوا-نخستین پادکست در زمینه خیر و نیکوکاری- به بررسی زندگی و اقدامات نیکوکارانه دکتر فاطمه دانشور اختصاص دارد. 

 در این قسمت که با بخش‌هایی از فیلم‌های مطرح اجتماعی از جمله «قصه‌ها» اثر رخشان بنی‌اعتماد، «رگ خواب» و «بی‌پولی» از حمید نعمت‌الله، «مرخصی» از مسعود آب‌پرور، «دارکوب» از بهروز شعیبی و «همسر» ساخته مهدی فخیم‌زاده همراه است، مخاطبان می‌توانند ضمن درک مفهوم مسئولیت اجتماعی، به صورت بی‌واسطه با اقدامات و فعالیت‌های مؤسس خیریه مهرآفرین و کنش‌های مسئولانۀ دانشور در یاری‌رسانی به زنان و کودکان در معرض آسیب در کسوت عضو شورای اسلامی شهر تهران و نماینده بخش خصوصی در اتاق بازرگانی ایران آشنا شوند. 

از شاهنامه‌خوانی با مادربزرگ تا اتاق بازرگانی

 فاطمه دانشور درخانواده‌ای اهل کتاب و در دامان و تحت تأثیر مادربزرگش که با آن‌ها زندگی می‌کرد، رشد کرد و بالید. مادربزرگ او، زنی مؤمنه و ادیب بود که نواده‌هایش را با شاهنامه و داستان‌های قهرمانانه پرورد و به آن‌ها اجازه گذر از مرزهای تنگ ذهنیت‌های محدود و فرارفتن از امور عادی را بخشید. دانشور معتقد است که خواندن کتاب به او وسعت دید داده و باعث شده است که او در تمام مراحل زندگی‌اش با همسالان خود متفاوت باشد. مطالعه آثار متفاوت در حوزه روانشناسی، فلسفه و عرفان او را به توان و قدرت خود آگاه کرد و همین آگاهی به او امکان داد تا بفهمد آدمی قادر به انجام کارهایی بزرگ در حد معجزه است. مطالعات عرفانی، هوش معنوی‌اش را تقویت کرد و همین موضوع سبب شد که توان ریسک‌پذیری او بالا برود. قدرتی که در بسیاری از مقطع زندگی‌اش به او کمک کرد تا موفق شود. او نترس‌بودن خود را حاصل و دستاورد اعتقاد و باور عمیق و قلبی خود به خدا می‌داند و بر نقش خانواده و به خصوص مادربزرگ در چنین مسیری تأکید می‌کند. 

 دانشور از مهم‌ترین و دشوارترین تصمیم‌های زندگی خود را ترک کارمندی و ورود به عرصه تجارت می‌داند. او که در رشته مدیریت بازرگانی تحصیل کرده بود، ابتدا در یک شرکت خودروسازی مشغول به کار شد اما به سرعت دریافت که شرایط کارمندی با روحیات او سازگار نیست. بنابراین استعفا داد و وارد تجارت شد. کاری که موفقیت‌آمیز نبود و در نخستین و دومین تجربه به شکست انجامید. دانشور اما ناامید نشد و این‌بار با همکاری مهرداد اکبریان که با او همکار و سپس ازدواج کرد، کار دشوار راه‌اندازی کسب‌و‌کار فردی را ادامه داد و با همکاری دو تبعه غیر ایرانی –چینی- شرکتی برای صادرات و واردات تأسیس کرد. پس از آن به صورت کاملاً اتفاقی و با تکیه بر زمینه ریسک‌پذیری بالایی که در خود حس می‌کرد، به عرصه صادرات سنگ آهن ورود کرد و از این پس قراردادهای جدیدی در عرصه صنعت و معدن بست که به او قدرت مالی بسیاری داد. سال 1388 به عنوان نخستین زن در تاریخ ایران وارد بخش معدن اتاق بازرگانی و با آرای بالا به عنوان نماینده بخش خصوصی در حوزه معدن انتخاب شد. در اتاق بازرگانی بود که برای نخستین بار طرح مسئولیت اجتماعی را مطرح کرد و از تجار و بازرگانان درخواست نمود تا در اجرای این طرح کمک کنند. او سابقه دو دوره حضور در اتاق بازرگانی را در کارنامه دارد و از او به عنوان نخستین زنی یاد می‌کنند که توانسته به ریاست کمیسون‌های تخصصی اتاق بازرگانی ایران دست یابد. 

مهرآفرین، چگونه مهر می‌آفریند

 بخش دیگری از حیات فکری فاطمه دانشور به تأسیس خیریه مهرآفرین اختصاص دارد که در آن او تلاش می‌کرد به دغدغه‌های ذهنی خود پاسخ دهد و برای رفع مشکلات و آسیب‌های اجتماعی تلاش کند. مجموعه مهرآفرین بالغ بر 250 نفر پرسنل دارد و تا به حال موفق شده است به جمعیتی بالغ بر هفت هزار خانواده خدمات دهد. از این تعداد، رقم بالای چهارهزار خانواده با کمک‌های مؤسسه به توانمندی دست یافته و موفق شده‌اند از چرخه حمایت مؤسسه بیرون بیایند. رویدادی که به زعم دانشور حاصل هدف‌گذاری، مصمم‌بودن در کار، اعتماد به نفس و پشتکار اوست؛ توانایی‌هایی که در مرحله خودشناسی در ضمیر خود کشف کرد و به آن‌ها باور یافت. 

 کمک‌رسانی به نوزادان معتاد و تلاش برای سم‌زدایی از جسم آن‌ها با تأمین شیر خشک برایشان، یکی از مهم‌ترین اقدامات دانشور است که از طریق خیریه مهرآفرین عملیاتی شده است. دانشور که تلاشش برای جلب کمک‌های دولتی به نتیجه نرسیده بود به مردم روی آورد و به گفته خودش به سرعت قادر شد تا با تکیه بر کمک‌های مردم هزینه شیر خشک کودکان تازه‌متولدشده از مادرانِ معتاد را تأمین کند. اقدامی که مانع از اعتیاد نوزادان و پیامدهای خطرناک آن برای کودکان می‌شد. او اقدامات خود در این خیریه را حاصل عهدبستن با خداوند در مکه و اهداف اجتماعی‌اش می‌داند که او را برآن داشته است تا بخشی از درآمد خود را به مردم اختصاص دهد. دانشور بزرگترین دستاورد خود در حوزه خیریه را جلب مشارکت‌های بزرگ اجتماعی برای حل مشکلات می‌داند که به او کمک کرده است بر مشکل کمبود منابع غلبه کند و به سرمایه و اعتبار اجتماعی‌ای دست یابد که او را از نگرانی مالی رهانده است. 

دانشور با عضویت در شورای شهر تهران، نیکوکاران را وارد عرصه سیاستگذاری کرد

 دانشور در تلاش برای جلب نظر مقامات و سیاستگذاران، اقدام به تأسیس پژوهشکده‌ای می‌کند و در آنجا با برگزاری نشست‌هایی با نمایندگان مجلس شورای اسلامی تلاش می‌کند تا قوانینی به نفع زنان و کودکان بدسرپرست تصویب کند اما با عدم موفقیت در این مرحله، تصمیم می‌‎گیرد که کاندیدای شورای اسلامی شهر تهران شود. دانشور معتقد است که در زندگی‌اش همیشه تابوشکن بوده و به همین دلیل علیرغم فضای سیاسی شورای شهر تصمیم می‌گیرد تا به عنوان یک نیکوکار در جایگاه سیاستگذاری قرار گیرد تا نماینده خیرین و خیریه‌ها در این ارگان باشد. 

 تأسیس کمیته اجتماعی و سخن‌گفتن از آسیب‌های اجتماعی، از جمله دستاوردهای فاطمه دانشور در شورای شهر تهران است. او که به عنوان یک زن فضای مردانه شورای شهر را دگرگون کرده بود برای نخستین بار نگاه به خیریه‌ها را دگرگون کرد و گفت‌وگو پیرامون امر خیر را از کمک‌رسانی به بیماران سرطانی، سالمندان و یتیمان به زنان و کودکان معتاد و بدسرپرست معطوف کرد. در این رویکرد جدید به بدسرپرستی، به آسیب‌های پیرامون مادران معتاد و کارتن‌خوابی که دچار بارداریِ ناخواسته می‌شدند، توجه ویژه شد. 

 دانشور ضمن گسترش خیریه مهرآفرین و استخدام مددکاران اجتماعی جدید، تلاش کرد تا بحث‌های نو و چالش‌برانگیزی چون تن‌فروشی زنان، اعتیاد نوزادان، کارتن‌خوابی زنان و پیامدهای آن را در جلسات شورا مطرح کند که گرچه در بادی امر سیاه‌نمایی به نظر می‌آمد اما اندک‌اندک توجه سیاستگذاران را به این عرصه جلب کرد. از جمله دستاورهای این اقدام، صدور بخشنامه‌هایی در بدنه دستگاه‌های دولتی شد تا براساس آن مراکزی با نام «پرتو» در سطح شهر تهران راه‌اندازی شد که وظیفه داشتند کودکان کار را تحت حمایت خود قرار دهند. گشایش گرمخانه برای زنان و آغاز به کار کمپ‌های ترک اعتیاد مادر و کودک از دیگر دستاوردهای حضور دانشور در شورای شهر تهران است. او که به درستی دریافته بود برای زنان در تهران گرمخانه‌ای موجود نیست، از خلاء این نهاد سخن گفت و با جلب نظر شهرداری‌ها موفق به راه‌اندازی این مراکز شد. کمپ‌های «سرای زندگی» دیگر دستاورد دانشور بود که براساس آن معتادان پس از ترک و پیش از ورود به جامعه، مهارت‌هایی را می‌آموختند تا امکان بیشتری برای جلب و ادغام در جامعه بیابند.  

علاقه‌مندان می‌توانند به لینک مستقیم قسمت چهاردهم پادکست نیک‌آوا مراجعه فرمایند. 

گزارش از زهرا حاتمی