به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، «آرشیت‌ مهر‌ رایانه» گزارش سالانۀ 1402 خود که برگرفته از تحقیق‌ بازار، سامانه ابری مهرپلاس و پلتفرم ملی نام نیک است را به صورت خاص در ارتباط با سازمان‌های مردم‌نهاد منتشر کرده است. آرشیت‌مهر‌ رایانه، هدف از تدوین و نگارش این گزارش سالانه را «ارائه یک دید کلی» به همه افرادی دانسته است که «یا در آغاز مسیر ایستاده‌اند و قصد دارند اولین گام‌های خود را در مسیر پُر فراز‌ونشیب تأسیس یک مؤسسه نیکوکاری بردارند یا برای آن‌دسته از افرادی که سال‌ها است در این حوزه فعالیت داشته‌اند و اکنون در تلاش‌اند به صورت هدفمند و متمرکز بر چالش‌های اجتماعی جدید به مسیر خود ادامه دهند.»

 این گزارش که در پنج فصل: نیکوکاران، نیکوکاری، مددجویان، نام نیک و پشتیبانی و خدمات آرشیت تهیه و تنظیم شده، درصدد است آماری از گرایش نیکوکاران برای فعالیت‌های نیکوکارانه در اختیار مؤسسات نیکوکاری قرار دهد تا آن‌ها بتوانند با شناخت ظرفیت‌های اجتماعی و تجارب دیگر مؤسسات، نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کرده و با قدرت بیشتر به مسیر خود ادامه دهند.

 افزایش تعداد نیکوکاران و میزان کمک‌های نقدی آن‌ها

 نتیجه تحقیق آرشیت‌ مهر‌ رایانه در فصل نخست که جذب نیکوکاران در سال‌های 1401 و 1402، جنسیت، رده سنی و گستره جغرافیایی نیکوکاران را مورد بررسی قرار داده است، نشانگر آن است که آمار جذب نیکوکاران در سال 1402، 20 درصد افزایش داشته و به تعداد 127 هزار و 420 نفر رسیده است که 54 درصد آن‌ها را مردان، 26 درصد را زنان و 20 درصد را اشخاص حقوقی تشکیل می‌داده‌اند.

 در قسمت جذب منابع نقدی، با رشد 155 درصدی در سال 1402 نسبت به مشابه سال قبل روبه‌رو هستیم که در این میان در ماه‌های شهریور و مهر بیشترین جذب سرمایه صورت گرفته است. براساس این گزارش، بخش عمده این جذب سرمایه یعنی 67 درصد از آن را پرداخت‌های خُردِ 100 تا 500 هزار تومان، 26 درصد را پرداخت‌های متوسط میان یک‌ میلیون تا پنج میلیون تومان و تنها هفت درصد آن را پرداخت‌های کلان یعنی بالای پنج میلیون تومان تشکیل می‌داده است. گزارش آرشیت حاکی از آن است که 31 درصد مشارکت‌کنندگان، افراد متولد دهه شصت خورشیدی با متوسط بازه سنی بالای 35 سال بوده‌اند.

 آخرین آمار ارائه‌شده در فصل نخست این گزارش مرتبط با گستره جغرافیایی نیکوکاران تهرانی است که براساس آن، بیشترین مشارکت به ترتیب در مناطق پنج و دو بوده و ساکنان مناطق 10، 7، 21 و 22 کمترین میزان مشارکت را در فعالیت‌های نیکوکارانه داشته‌اند. 

 رشد 22 درصدی مشارکت‌های نیکوکاری

 فصل دوم تحت عنوان «نیکوکاری» به مقایسه تعداد نیکوکاری، جذاب‌ترین سرفصل‌های کمک، روش‌های پرداخت، روزهای مشارکت، وفاداری نیکوکاران، صندوق صدقات و تاج گل اختصاص دارد. مقایسه تعداد نیکوکاری در سال‌های 1401 و 1402، حاکی از رشد 22 درصدی میانگین تعداد مشارکت‌ها در سال 1402 است که عمدتاً در دو سرفصل هدفمند و کمپین‌ها، با 68/39 درصد برای نیکوکاران جذابیت داشته است. صدقات، کمک به نیازمندان، بهداشت و درمان، ایتام و مستمری ماهانه به ترتیب با 68/16، 64/10، 26/5، 12/ 5 و 89/ 4 در جایگاه‌های دوم تا دوم تا پنجم قرار گرفته‌اند. 

 بررسی‌های آرشیت از روش‌های پرداخت حاکی از روند روبه‌رشد استقبال نیکوکاران از روش‌های نوین پرداخت مانند اینترنت‌بانک و درگاه پرداخت به جای روش‌های سنتی است. براساس این گزارش، نیکوکاران در سال 1402 در مناسبت‌های مذهبی مانند عید سعید فطر و روزهای آغازین ماه‌های قمری و جشن‌های ملی مانند شب یلدا و روزهای منتهی به جشن نوروز، تمایل بیشتری به مشارکت در کارهای نیکوکارانه داشته‌اند. 

 آرشیت در این گزارش با ارائه تعریفی از «نیکوکار وفادار»، آن‌ها را کسانی معرفی کرده است که «در سه‌ سال اخیر، در هر نیم‌سال حداقل یک‌بار» اقدام به کار نیکوکارانه کرده‌اند. براساس این تعریف، 34 درصد از مشارکت‌کنندگان در زمره نیکوکاران وفادار قرار گرفته‌اند که 36 درصد از آن‌ها هر ماه کمک کرده‌اند. 

 آمارهای آرشیت در ارتباط با کمک از طریق صندوق‌های صدقات حاکی از آن است که در سال 1402 نسبت به سال پیش، سفارش نصب صندوق جدید کاهش یافته است و در مقابل، 56 درصد صندوق‌های نصب‌شده، مرجوع شده‌اند. آرشیت علت این رخداد را استفاده کمتر از پول نقد و تمایل بیشتر به استفاده از روش‌های نوین مانند درگاه پرداخت و لینک‌های یادآوری پرداخت الکترونیکی دانسته است که به سرعت در حال جایگزینی نسبت به روش‌های قدیمی‌تر هستند. 

 مقایسه سفارش تاج گل، بنر و استند ترحیم در سال‌های 1401 و 1402 حاکی از آن است که استفاده از این روش در سال 1402، دو درصد نسبت به سال مشابه قبل افزایش داشته است و در این میان تنها 05/0 درصد سفارش‌ها مربوط به مراسم شادی بوده است. پنج مقصد نخست سفارش تاج گل، بنر و استند به ترتیب متعلق به مسجد جامع شهرک غرب، مسجد الهادی (مالک اشتر)، مسجد امام حسن عسکری (آیت‌الله کاشانی)، مسجد علوی (شریعتی) و مسجد حضرت ابوالفضل (ع) بوده است. 

 افزایش مشکلات معیشتی و تغییر در الگوی نیکوکاری

 فصل سوم گزارش آرشیت به مددجویان اختصاص دارد که در آن، گزارشی درباره دلایل پذیرش مددجویان، رده سنی، گروه خدمات ارائه‌شده، تحصیلات و گستردگی جغرافیایی ارائه شده است. براساس این گزارش، زنان سرپرست خانوار (ایتام) با 27 درصد، نیازمندان با 18 درصد، بیماران سرطانی با 15 درصد، هزینه‌های درمان با 9 درصد و تحصیل و آموزش با پنج درصد، پُرمخاطب‌ترین دلایل برای کمک به مددجویان بوده است.

 این گزارش نشانگر آن است که به دلیل افزایش مشکلات معیشتی خانوارها، در سال 1402 اغلب کمک‌ها صرف تهیه ارزاق مددجویان شده و توانمندسازی افراد در سایه تأمین نیازهای اولیه مددجویان، کاهش قابل توجهی داشته است. بر این اساس، 41 درصد خدمات ارائه‌شده صرف ارزاق شده است. 30 درصد از مددجویان در گزارش موجود، زیر 18 سال سن داشته‌اند و بالاترین سطح تحصیلی آن‌ها با 24 درصد، دیپلم بوده است.

 در بخش گستردگی جغرافیایی مددجویان تهرانی، داده‌های موجود در سامانه ابری مهرپلاس نشان می‌دهد که منطقه 20 بیشترین تعداد مددجویان را در خود جای داده است و مناطق 12، 18 و 15 به ترتیب در جایگاه دوم تا چهارم جای گرفته‌اند. 

 رشد 127 درصدی میزان کمک و مشارکت در پلتفرم «نام نیک»

 فصل چهارم این گزارش با عنوان «نام نیک» به مسئولیت اجتماعی شرکت آرشیت مهر رایانه می‌پردازد که در آن پروژه‌های ارائه‌شده، جنسیت و میزان رشد مشارکت کاربران مقایسه شده است و پُرطرفدارترین سرفصل‌ها، محبوب‌ترین مراسم‌ها، آمار تعداد فال حافظ و کارت‌پستال مشخص شده است.

 براساس این برآورد، میزان کمک و مشارکت در سال 1402 نسبت به مشابه سال قبل، 127 درصد افزایش نشان می‌دهد، تعداد کاربران زن و مرد پلتفرم «نام نیک» مساوی 50 درصد است، اما پروژه‌های تعریف‌شده در سال 1402 نسبت به سال قبل از آن کاهش یافته است.

 آرشیت، تولد و خاکسپاری را به عنوان سه سرفصل محبوب اهدای هزینه مراسم معرفی می‌کند و نشان می‌دهد که تحصیل با 26 درصد، معیشت با 22 درصد، ایتام با 21 درصد و دارو و درمان با 15 درصد، پرطرفدارترین سرفصل‌ها در پروژه‌های نام نیک هستند. تعداد کارت‌پستال‌های ساخته‌شده، دو هزار و 653 عدد و تعداد فال‌های گرفته‌شده، هفت هزار و 357 گزارش شده است. 

 خدمات آرشیت مهر رایانه

 فصل پنجم و پایانی گزارش به «پشتیبانی و خدمات آرشیت» اختصاص دارد که در آن آمارهایی درباره تعداد تماس‌های پشتیبانی، خدمات ارائه‌شده آموزشی و پشتیبانی تلفنی، تعداد پاسخ به تیکت و پیام‌ها و آمار سامانه پیامکی ارائه شده است. آرشیت با تأکید بر ارزش‌های اصلی مجموعه خود در ارائه خدمات با کیفیت، آموزش مکرر و ارائه راهکارهای مشاوره‌ای برای ذینفعان از چهارهزار و 738 پاسخ به تماس‌های تلفنی کاربران، 21 هزار و 780 دقیقه خدمات آموزشی و پشتیبانی و هزار و 923 پاسخ به تیکت و پیام‌های پشتیبانی خود سخن گفته و اعلام کرده است که تنها 13 هزار و 372 نفر از مجموع 20 میلیون نفری که پیامک مؤسسات نیکوکاری را دریافت کرده‌اند، بی‌میلی خود نسبت به دریافت این‌نوع پیامک‌ها را اعلام کرده‌اند. 

 گزارش از زهرا حاتمی