به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران؛ سومین نشست از سلسله‌نشست‌های مجازی «تجربه‌های مسئولیت اجتماعی دانشگاهیان» که به همت انجمن ترویج فرهنگ مسئولیت اجتماعی برگزار می‌شود، جمعه 21 مهرماه 1402 با حضور دکتر علی صاحبی، فوق دکترای روانشناسی بالینی از استرالیا و عضو هیئت علمی مؤسسه بین‌المللی ویلیام گلسر برگزار شد.
الگوی بنیادین فکری داخلی برای مسئولیت اجتماعی
دکتر علی صاحبی در ابتدای سخنانش از الگوی بنیادین فکری داخلی خود برای گذر از مسئولیت فردی به سمت مسئولیت اجتماعی سخن گفت. بنیانگذار و مدیر مؤسسه «انتخاب بهتر» به افرادی همچون مصدق، طالقانی و ... اشاره کرد و از آنان به عنوان دغدغه‌مندان اجتماعی که به ایران می‌اندیشیدند، نام برد.
وی افزود: در دانشگاه سیدنی با تئوری «انتخاب» گلسر آشنا شدم و از آن پس سعی کردم تا از تجربه و دانش خود برای ایران استفاده کنم.
مسئولیت‌پذیری؛ آموزه بنیادین تئوری «انتخاب»
به گفته این روانشناس بالینی آموزه بنیادین تئوری «انتخاب»، مسئولیت‌پذیری است. در این تئوری برخلاف نظریه فروید که معتقد بود انسان‌ها به دلیل رنج روانی، از انجام مسئولیت اجتماعی خود سرباز می‌زنند، گلسر بر این باور است که انسان‌ها با کاستن از میزان مسئولیت‌پذیری خود در عرصه فردی، خانوادگی و اجتماعی، دچار رنج روانی می‌شوند.
«مسئولیت اجتماعی» دانشگاهیان
صاحبی، مسئولیت اجتماعی یک فرد دانشگاهی را توأم با مسئولیت حرفه‌ای او دانست و گفت یک استاد دانشگاه نخست باید الگوی شجاعت و خردمندی برای دانشجویان خود باشد و دقت کند که جامعه به چه واکنشی نیاز دارد تا براساس آن عمل کند. او مسئولیت اجتماعی اصلی استادان را توانمندسازی دانشجویان دانست و اضافه کرد استادان باید به بهبود وضع اجتماع و بالارفتن کیفیت آن یاری رسانند.
«مسئولیت اجتماعی نهاد دانشگاه»
به نظر این نویسنده و مترجم، نهاد دانشگاه باید محل تولید آگاهی، دانش، تفکر نقاد و انسان‌های مبدع باشد. به گفته او نهاد دانشگاه باید در برابر مسائل اجتماعی و آنچه به سرنوشت دانشگاه مرتبط است، موضع‌گیری کند و به نسل جوان جامعه، امید و وعده فردایی بهتر را بدهد.
آثار علمی و عمومی با موضوع «مسئولیت‌پذیری»
نماینده مؤسسه گلسر در ایران نگارش کتاب‌هایی چون «روش تحقیق در روانشناسی درمانی»، «گروه‌درمانی اختلالات هیجانی» و «واژگان استنادی روانشناسی و علوم تربیتی» را از جمله آثار علمی خود معرفی کرد که برای دانشگاهیان به رشته تحریر درآمده است. علاوه بر این، او از آثار دیگر خود تحت عناوین «تئوری انتخاب»، «مسئولیت گریزی؛ فضیلت گمشده در خانواده، مدرسه و اجتماع» و «به‌پاخاستن برای انسانیت» به عنوان کتاب‌هایی با مخاطب عام یاد کرد.
مسئولیت‌گریزی؛ فضیلت گمشده و درد بزرگ جامعه ایرانی
دکتر صاحبی، فضیلت گمشده و درد بزرگ جامعه ایرانی را مسئولیت‌گریزی افراد آن دانست. به نظر این نویسنده و مترجم دانشگاهی، در ایران همه اقشار جامعه نقش قربانی را بازی می‌کنند و با قربانی جلوه‌دادن خود مانع از پیشرفت امور می‌شوند. او بر این باور است که ما نیاز داریم تا مسئولیت نیازها و خواست‌هایمان را پذیرفته با تغییر خود در جهت تغییر جامعه قدم برداریم.
آسیب‌شناسی فعالیت‌های خیریه در ایران
صاحبی در بخش دیگری از سخنان خود، ضمن انتقاد از روش کمک‌رسانی خیریه‌های ایرانی، از آنها به عنوان عامل اصلی افزایش شکاف اجتماعی و فقر یاد کرد و از همکاری فکری خود با پاره‌ای از این مؤسسات سخن گفت. در این مسیر، او از برنامه مشترکی با مؤسسه خیریه دارالاکرام سخن گفت که در آن به آسیب‌شناسی خیریه‌ها پرداخته و از آنها خواسته‌است به جای قربانی قلمداد کردن مددجویان و پرورش آنها به مثابه قربانی، به دنبال توانمندسازی آنها باشند.
آموزش تئوری «انتخاب» به معلمان با هدف توانمندسازی دانش‌آموزان
در ادامه این نشست، نویسنده کتاب «انسان و انتخاب دشوار» از برنامه‌های رایگان آموزشی خود برای معلمان سراوان در سیستان و بلوچستان و مهاباد در کردستان سخن گفت که او در این برنامه‌ها تلاش کرده‌است ضمن آموزش تئوری «انتخاب» به معلمان این نواحی، شیوه‌های افزایش سرمایه روانی، تاب‌آوری و مسئولیت‌پذیری، خوش‌بینی و داشتن چشم‌انداز مثبت و امیدواری را از طریق آنان در میان دانش‌آموزان گسترش دهد.
مشارکت نیکوکارانه در روستاهای سیل‌زده لرستان
همچنین نماینده مؤسسه بین‌المللی گلسر در ایران از فعالیت نیکوکارانه خود در لرستان با تمرکز بر دانش‌آموزان کنکوری مناطق سیل‌زده برای آموختن شیوه‌های تمرکز بیشتر، تنظیم هیجانات و تحمل ناکامی‌ها و افزایش حس ارزشمندی در میان این نوجوانان سخن گفت.
کرونا و مسئولیت اجتماعی
دکتر علی صاحبی از برنامه «جویبار لحظه‌ها جاریست» خود که در روزهای شیوع کرونا به صورت زنده از اینستاگرام او پخش می‌شد به عنوان بخش دیگری از تجربه زیسته مسئولیت اجتماعی خود یاد کرد که در آن او تلاش کرده‌است به خانواده‌های ایرانی شیوه مدیریت استرس، اضطراب و نحوه تنظیم روابط خانوادگی، کنترل خشم و هیجان را بیاموزد.
آموزش مربیان مدارس کودکان کار
بخش دیگری از تجربه زیسته بنیانگذار مؤسسه روانشناسی «انتخاب بهتر» به آموزش مربیان مدارس شهر مشهد اختصاص دارد که در آن طرح، مربیان برای هدایت و مدیریت رفتار با کودکان کار محصل در این مدارس، آموزش‌های لازم را می‌بینند.
مسئولیت اجتماعی و مسأله کودکان افغانستانی
دکتر صاحبی در ادامه سخنان خود از فعالیت‌های نیکوکارانه اش در ارتباط با مدارس خودگردان کودکان افغانستانی در ایران پرده برداشت که در آن به صورت رایگان تئوری «انتخاب» به معلمان این آموزشگاه‌ها آموزش داده شده و با همکاری دانشگاه شریف، کارآفرینان با دانش‌آموزان این مراکز مرتبط شده‌اند تا امکان مهارت‌آموزی و ورود به بازار کسب‌و‌کار برای آنها فراهم گردد.
«کنترل درونی»؛ بهترین راهکار پیشرفت
نویسنده کتاب «مدارس صلح‌آموز» در پایان نشست به تعریف «کنترل درونی» و مقایسه آن با «کنترل بیرونی» پرداخت. به نظر این محقق دانشگاهی، برخلاف شرایط «کنترل بیرونی» که فرد به دنبال تغییر شرایط جامعه به امید بهبود زندگی خود است، در «کنترل درونی» او تغییر را از خود شروع می‌کند و پس از تغییر خود، موفق به تغییر افراد پیرامون و حتی جامعه می‌شود.
راهکارهایی برای هم‌افزایی بیشتر گروه های فعال در عرصه «مسئولیت اجتماعی»
دکتر صاحبی در پایان نشست و در پاسخ به پرسش یکی از حضار برای افزایش میزان هم‌افزایی گروه‌های فعال در عرصه «مسئولیت اجتماعی» گفت: این گروه‌ها از طریق نخست؛ تعریف چشم‌انداز خود برای آینده، دوم؛ تعیین مأموریت و رسالت خود برای زمان حال، سوم؛ توجه به ظرفیت‌ها و توانمندی‌های درونی گروه و چهارم؛ تعریف هدف می‌توانند به هم‌افزایی گروه خود یاری رسانند.
گزارش از زهرا حاتمی
دیدگاه خود را بنویسید