به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دبیرخانۀ نخستین جشنواره ملی اعطای نشان نیکوکاری طی ماه‌های اخیر با همت تعدادی از سازمان‌های مرتبط با نیکوکاری و همکاری تعدادی از شبکه‌های ملی نیکوکاری و تشکل‌های خیریه تشکیل شده است.

 تشکل‌های خیریۀ فعال در عرصه‌های خدماتی-حمایتی، عمران و آبادانی و توسعه زیست‌بوم احسان و نیکوکاری تا 15 مردادماه سال جاری امکان ثبت‌نام در این جشنواره  را دارند. برای بررسی اهداف و کارکردهای این جشنواره با حجت‌الاسلام والمسلمین علی ملانوری؛ مدیر مرکز خیر ماندگار و دبیر کارگروه اجرایی نخستین دورۀ این جشنواره به گفت‌وگو نشستیم. آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل این گفت‌وگوست:

_ شما به عنوان عضو شورای سیاست‌گذاری نخستین جشنواره ملی اعطای نشان نیکوکاری چه اهداف و کارکردهایی را برای این جشنواره متصور هستید؟ 

 برای برگزاری این جشنواره مباحثه زیادی انجام شد. یک بخشی از این گفت‌و‌گوها پیرامون این محور بود که با نگاه علمی و حرفه‌ای به امر خیر نگاه شود. یک مسئله مهم، ارزیابی عملکرد موسسات نیکوکاری و مقایسه آن‌ها با یکدیگر و نوعی درجه‌بندی است یا رفتن به سمت ارزشیابی از نوع تعالی و اعطای جایزه‌ای که علامت یا نشانی است مبنی بر اینکه این موسسه نیکوکاری و خیریه مراحل رشد و تعالی را طی کرده است.

یک مباحثه دیگر پیرامون این بود که ما به لحاظ شرایطی که الان در موسسات خیریه داریم از این جهت که عمده چیزی که باعث تاسیس موسسات خیریه شده است، نیت‌های خالص و صاف جمعی از مردم با گرایشات مختلف در روستاها و شهرهای کوچک و بزرگ با دامنه فعالیت محلی، ملی و بین‌المللی بوده است، لذا ما در در جایگاهی نیستیم که شرایط ارزیابی و رتبه‌بندی خیریه‌ها فراهم باشد بلکه چیزی که ما بیشتر به آن نیاز داریم، این است که تجربه‌های موفق امر خیر را در موضوعات مختلف و در حیطه‌های جغرافیایی مختلف بررسی کنیم و بهترین‌ها را به جامعه امر خیر کشور معرفی کنیم.

 به عبارت دیگر، ضرورت ما برای مسئله امر خیر در کشور، معرفی الگوها و روش‌های انجام‌شدۀ موفق و افعال بهره‌ور در خیریه‌هاست. از این رو می‌توانم این طور خدمت شما عرض کنم که هدف اصلی از برگزاری این جشنواره ملی، معرفی الگوهای موفق است به منظور تبادل تجربیات موفق برای کسب تجربه نهادها، موسسات و مراکز خیریه‌ای که ممکن است یا تازه‌تأسیس باشند یا فرصت کافی برای بررسی و تحقیق و پیمودن راه را نداشته باشند. از طرفی ما موسسات خیریه‌ای داریم که در حیطه فعالیت خود در شهر و استان خودشان و در حیطه ملی تجربیاتی موفق داشتند و این تجربیات موفق را معرفی می‌کنند.

 به جز این هدف اصلی و مهم یعنی معرفی تجربیات موفق به عنوان الگو برای سایر خیریه‌ها، می‌توان اهداف دیگری را در کنارش تعقیب کرد که جزء اهداف فرعی هستند. شناسایی بیشتر ظرفیت خیریه‌ها، تکمیل کردن بانک‌های اطلاعاتی مربوط به خیریه‌ها، تلاش در جهت هم‌افزایی و شبکه‌سازی برای خیریه‌ها از جمله اهداف ملی است اما هدف اصلی که بر تارک این جشنواره، که دوره اول آن هم است، می‌درخشد موضوعِ معرفی تجربه‌های موفق و الگوسازی است. در واقع، این جشنواره یک بستر فرهنگی است و هدف از جشنواره نوعی فرهنگ‌سازی برای ارائه الگوهای موفق است. امیدواریم این جشنواره در صورت برگزاری موفق، فرصت پیدا کند در دوره‌های آتی به سمت اهدافی حرفه‌ا‌ی‌تر در زمینه خیریه‌ها حرکت کند.

_ کیفیت ساختار اجرایی و حامیان جشنواره را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

 مسئله امر خیر با ساحت‌ها و جلوه‌های مختلفی روبرو است. یک سمت مراکز و موسسات خیریه و نیکوکاری است و یک سمت دستگاه‌ها و نهادهای دولتی و حاکمیتی هستند که وظیفه صدور مجوز موسسات خیریه و یا نظارت بر عملکرد آن‌ها را بر عهده دارند. به زعم ما از سوی دیگر، نهادهای علمی هستند که وظیفه مطالعه امر خیر را بر عهده دارند چه نهادهای دانشگاهی و چه نهادهای حوزوی و فقهی و دینی. ما مراکز علمی مختص و تخصصی برای مطالعه امر خیر در ایران کم داریم. از سوی دیگر افراد موثری هستند که به عنوان فعال امر خیر و یا به عنوان گروه جهادی یا گروه داوطلب شناخته می‌شوند.

 ما برای برگزاری هر رویدادی که در این بستر شمولیت داشته باشد ناگزیر باید به سمت نهادهای مختلفی که در این زمینه فعال هستند، برویم. در این جشنواره از میان نهادهای دولتی و حاکمیتی تقریبا عمده عناصر موثر در نظام خیریه حضور دارند؛ مانند: وزارت کشور، سازمان بهزیستی، سازمان اوقاف و امور خیریه، وزارت بهداشت و نیروی انتظامی. از سوی دیگر نمایندگانی از سوی جامعه علمی و به عنوان افراد صاحبنظر و صاحب‌رای در زمینه مسائل خیریه تلاش و فعالیت کرده‌اند و تجربیات علمی در این زمینه دارند و در برگزاری این جشنواره حضور پیدا کردند. از سویی برخی شبکه‌هایی که موفق شدند تعداد قابل توجهی از خیریه‌ها را بهم متصل کنند نیز حضور دارند.

 برای برگزاری چنین جشنواره‌ای که موضوع آن، ارائه و معرفی تجربه‌های موفق خیریه‌هاست، نمی‌شد خود موسسات خیریه میزبان و بانی قرار بگیرند چون قرار است که مخاطب یا نقطه مقابل توجه این جایزه موسسات نیکوکاری و موسسات خیریه باشند. برای آغاز، این جمع اقدام به تاسیس این جشنواره کردند و در حال حاضر فعال هستند. هیچ منعی ندارد که در ادامه مسیر چه گروه‌ها و شبکه‌های دیگر و دستگاه‌ها و نهادهای دیگری به این موضوع بپیوندند و به عنوان حامیان در کنار این جشنواره قرار بگیرند. حتی به نظر می‌رسد برخی از سازمان‌های علمی و اجتماعی و یا فعالان در زمینه محصولات اجتماعی نیز می‌توانند از این جشنواره حمایت کنند. در حال حاضر عمده نهادهای حاکمیتی و نظارتی در زمینه خیریه‌ها به‌علاوه شبکه‌های نیکوکاری و برخی عناصر علمی که دارای تجربه و دانش هستند در برگزاری این جشنواره سهیم و دخیل هستند.

_ وقتی به سایت جشنواره مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم مدیر مجموعه خیر ماندگار به عنوان دبیر کارگروه اجرایی این مجموعه معرفی شده است. این کارگروه چه وظایفی بر عهده دارد و هدف ورود خیر ماندگار به این جشنواره چه بود؟

 مجموعه خیر ماندگار در آستانه ده سالگی فعالیت خود قرار دارد و قدم‌هایی را در مسیر مطالعه بهتر امر خیر در ایران برداشته و تجربیاتی در زمینه‌های مختلف مدیریتی امر خیر در ایران به دست آورده است. مدیر مرکز خیر ماندگار، هم در شورای سیاستگذاری جشنواره حضور دارد و هم به عنوان نماینده‌ای از خیر ماندگار در کمیته علمی و کمیته اجرایی. مسئولیت ما در کمیته اجرایی این است که پیگیر امور اجرایی این جشنواره و پیگیر جلب حضور و مشارکت موسسات خیریه و نیکوکاری باشیم. در کمیته علمی هم در زمینه انجام ارزیابی و سنجش علمی، به این کمیته مساعدت و کمک می‌دهیم. در نهایت برگزاری رویداد اصلی وظیفه‌ای است که به خیر ماندگار سپرده شده است. به صورت دسته‌بندی شاید بتوان به این موارد به عنوان وظیفه کمیته اجرایی اشاره کرد: اولین وظیفه، مسئله اطلاع‌رسانی؛ به این شکل که موفق بشویم عمده موسسات خیریه و نیکوکاری سرتاسر کشور عزیزمان در سطوح مختلف را از برگزاری این رویداد مطلع کنیم و برای حضور و مشارکتشان درخواست کنیم. تیمی تجهیز شده‌اند که با تماس مستقیم با موسسات خیریه آن‌ها را به مشارکت در این برنامه و رویداد تشویق و ترغیب می‌کنند. این یکی از وظایف اصلی ماست.

 وظیفه دیگر ما تمهید شرایط برای برگزاری یک رویداد علمی، حرفه ای و ملی است که در شأن موسسات نیکوکاری است، این مرحله می‌تواند به تجمیع اطلاعات خیریه‌ها و به تحلیل داده‌های موجود در نظام امر خیر کشور نیاز داشته باشد و هم به آماده‌سازی برخی از منشورات یا برخی از محصولات لازم نیاز داشته باشد. نیازمند به تولید محتوای خاص جشنواره هستیم. امر اطلاع‌رسانی و رسانه یک مسئله است و تولید محتوا به عنوان مقدمه این کار، یک مسئله مهم دیگر و پراهمیت برگزاری این رویداد است که امیدواریم با کمک و مساعدت اعضای محترم شورای سیاستگذاری و دبیر محترم جشنواره و کمیته محترم علمی و تمام علاقه‌مندانی که دلشان برای پیشرفت امر خیر در کشور می‌تپد، موفق به برگزاری این رویداد شویم.

_ به نظر شما برای اینکه این جشنواره در سطح کشور دیده شود و تمام خیریه‌ها مطلع شوند و برای ثبت نام تشویق شوند، در فرصت باقی‌مانده از ثبت نام چه کارهایی باید انجام داد؟

 استمرار در اطلاع‌رسانی و فعالیت بدون وقفه شرط است. ما نمی‌توانیم تنها از یک ابزار اطلاع‌رسانی و یک رسانه استفاده کنیم بلکه باید تمام امکانات موجود را در اختیار بگیریم. جا دارد بیان یک آسیب یا نقد را داشته باشم. متاسفانه رسانه‌های فراگیر ملی صرفاً به اخبار مربوط به دستگاه‌های دولتی و نهادهای حاکمیتی معطوف هستند و کمتر به اخبار مراکز غیر انتفاعی و غیر دولتی و مردمی توجه دارند. اینجا درخواستی از رسانه ملی داریم تا در این کار مشارکت کنند. از رسانه‌های فعال در فضای مجازی و رسانه‌های غیر دولتی هم درخواست کمک داریم. این اولین رویداد است و برای حضور در این جشنواره لازم است موسسات خیریه مسیری را از طریق سایت جشنواره طی کنند و عضویت یا ثبت نام خود را تکمیل و مدارک را ارسال کنند. بر این اساس لازم است ما با یک شبکه ملی از طریق نمایندگان دستگاه‌های اجرایی که در شورای سیاستگذاری هستند و شبکه‌های متعدد موسسات نیکوکاری که در سرتاسر کشور داریم و هم از طریق فعالیت چهره به چهره با موسسات خیریه و همچنین رسانه‌ها به عنوان بسترساز و پشتیبان حرکت کنیم.

 من به شکل خاص از پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران که اولین پایگاه تخصصی در زمینه اطلاع‌رسانی خیریه‌ها در ایران است، سپاسگزاری می‌کنم و انتظار فراوان دارم تا این رسانه در معرفی این رویداد و رساندن پیام این جشنواره به یکایک کسانی که اهلیت شرکت و مشارکت دارند، یاری‌رسان باشد. عام‌ترین و شامل‌ترین امری که می‌توان در یک جامعه از آن صحبت کرد، امر خیر و نیکوکاری است. عده‌ای در امر خیر مشارکت می‌کنند و عده‌ای از مشارکت آن‌ها مدد می‌گیرند. این امری انسانی، الهی، دینی و اخلاقی است و بدون توجه به شغل، صنف و گرایشات سیاسی و دیگر دسته‌بندی‌ها، همه می‌توانند با گشاده‌رویی در این کار مشارکت کنند و علاوه بر فایده‌ای که برای رشد کشور و توسعه ایران عزیز دارد، حظ معنوی هم در کنارش ببریم و برخوردار شویم.