به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، پنجاه‌وپنجمین نشست «یک چای، یک تجربه» عصر دوشنبه، 7 خرداد با حضور علی کلاهدوز؛ مدیرعامل «انجمن خیریۀ چهارده معصوم (ع)» اهواز و جمعی از مدیران و اعضای برخی مؤسسات خیریه و سمن‌ها در سالن جلسات آکادمی خیر ایران برگزار شد.

 تشکیل خیریه چهارده معصوم (ع) از سال ۱۳۶۷

 کلاهدوز در این نشست با بیان اینکه خیریه چهارده معصوم (ع) بزرگترین و قدیمی‌ترین خیریه استان خوزستان است بیان کرد: دیپلم گرفته بودم که جنگ شروع شد و در جبهه‌ها مشغول شدم. خیریه چهارده معصوم (ع) از سال ۱۳۶۷ تشکیل شده بود. چهار - پنج سال از تأسیس آن گذشته بود که به آن خیریه ورود پیدا کردم. در زمینه‌ پوشاک کار می‌کردم؛ از واردات تا تولید و بنکداری و خرده‌فروشی.

 وی اظهار داشت: جلساتی در شب‌های شنبه‌ برگزار می‌شد که از ابتدای تأسیس خیریه تا همه‌گیری کرونا جریان داشت و در آن، خیرین جمع می‌شدند و خیریه چهارده معصوم (ع) را به مردم معرفی می‌کردند. بدین‌شکل که یک نفر بانی می‌شد و جلسه شنبه را با حدود 40-30 نفر از آشنایان و همسایگان برگزار می‌کرد. تعدادی از پرونده‌های خیریه چهارده معصوم (ع) در این جلسه مطرح و مبالغی تأمین می‌شد. یکی از هم‌مسجدی‌ها که قبلاً همکلاسی‌ام بود، من را به منزلش در این جلسات شب‌های شنبه دعوت کرد و بدین‌ترتیب با خیریه چهارده معصوم (ع) آشنا شدم.

 مدیرعامل انجمن خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز با اشاره به اولین بازدید خود از خانۀ یکی از نیازمندان خاطرنشان کرد: در آن خانواده، مادری با چهار دختر از چهار - پنج ساله تا ۱۲ ساله زندگی می‌کرد. آن‌ها یخچال نداشتند و مرغی را لای پارچه نمناک پیچیده و به طناب آویزان کرده بودند. خانه که نه، در یک آلونک زندگی می‌کردند. این وضعیت را دیدم و جذب خیریه چهارده معصوم (ع) شدم و در فعالیت‌های آن‌ها شرکت کردم اما دیگر به بازدید خانواده‌ای نرفتم، چون تحملش را نداشتم.

 ذکر خاطره‌ای از آیت‌الله سیستانی

 کلاهدوز ادامه داد: مدتی گذشت که دوستان پیشنهاد کردند مدیرعامل خیریه بشوم. بدین‌ترتیب از سال ۱۳۷۱ تاکنون مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز هستم. خیریه کارش را در جایی ۱۰ متری شروع کرد که شب‌های جمعه مواد غذایی را بین نیازمندان تقسیم می‌کرد و حالا با شاخه‌های مختلف توسعه پیدا کرده است. ۱۶ نفر از مؤسسان این خیریه به رحمت خدا رفتند و سه - چهار نفر از آن‌ها بیمار شدند و تعدادی از آن‌ها هم هستند و به خیریه کمک مالی می‌کنند.

 وی با اشاره به اینکه خوزستان ثروتمندترین استان کشور است بیان کرد: بعد از جنگ، اهواز حاشیه‌نشین‌ترین شهر در کشور شد. نیازهایی در این استان حس می‌شد که باعث شکل‌گیری خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز توسط خیرین که عمدتاً بازاری‌های خوزستان بودند، شد. در ابتدای شکل‌گیری، ۱۴ نفر عضویت داشتند. ارزاق و پوشاک تهیه و بین نیازمندان پخش می‌شد. به مرور تهیه جهیزیه و مسکن نیز جزء اهداف این خیریه قرار گرفت.

 مدیرعامل انجمن خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز با بیان اینکه سه‌نوبت خدمت آیت‌الله سیستانی در نجف رسیدم عنوان کرد: ایشان به طور عجیبی به خوزستان و حتی روستاها و مناطق محروم آن اشراف دارد. عده‌ای از اهالی اهواز پول و طلا خدمت آیت‌الله سیستانی برده بودند و ایشان با ناراحتی گفته بود: «چرا وقتی این همه محروم در اهواز وجود دارد پول را اینجا می‌آورید؟» آیت‌الله سیستانی پول و طلا را از آن‌ها نگرفته و گفته بودند: «این پول‌ها را باید صرف محرومان خوزستان کنید.»

 وضعیت خوزستان دست کمی از سیستان و بلوچستان ندارد

 کلاهدوز با اشاره به مشکلات استان خوزستان بیان کرد: در این استان مشکلاتی بر اثر هشت سال جنگ به وجود آمد. ضمن اینکه خوزستان مشکل قومیتی هم دارد. در خوزستان اقوام مختلفی زندگی می‌کنند. تاکنون در این استان حدود ۲۸ استاندار عوض شده است، در صورتی که استان‌های دیگر حدود هفت - هشت استاندار عوض کرده‌اند. عده‌ای از هویزه و سوسنگرد به اهواز آمدند و دیگر برنگشتند و این جمعیت به اهواز اضافه شد و مشکلات بیکاری را ایجاد کرد.

 وی ادامه داد: آلودگی با توجه به وجود صنایع پتروشیمی در خوزستان زیاد است. وجود ریزگردها از دیگر مشکلات این استان است؛ به‌ گونه‌ای که چند بارانِ اول اسیدی است و تعداد زیادی از افراد را به بیمارستان راهی می‌کند. مشکلات فاضلاب هم در این استان حل نشده است. وضعیت سیستان و بلوچستان نامطلوب است و خوزستان دست کمی از آن ندارد، به همین دلیل آیت‌الله سیستانی تأکید زیادی بر رسیدگی به خوزستان به خصوص اهواز دارد.

 مدیرعامل انجمن خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز با بیان اینکه مهد کودکی در این خیریه وجود دارد گفت: با حدود 15 ماشین ۱۱۰ بچه‌یتیم را روزانه از خانه‌ها به مهد می‌آوریم و ظهرها به خانه‌شان برمی‌گردانیم. اهدای مواد غذایی به طور ماهیانه به نیازمندان داریم. مددکاران مجرب ما سالی دوبار به خانواده‌ها سر می‌زنند. پنج‌هزار و 500 نفر تحت پوشش ما هستند؛ یعنی بالای دوهزار خانواده داریم. قرض‌الحسنه بنی‌هاشم را هم داریم که بدون کارمزد تسهیلاتی را به متقاضیان ارائه می‌دهد.

 1900 دانش‌آموز تحت پوشش ما هستند

 کلاهدوز خاطرنشان کرد: تعدادی مسکن برای مددجویان ساخته‌ایم. آموزش‌های درسی و تربیتی، بازدیدهای علمی و فرهنگی و اردوهای تفریحی و علمی داریم. هزار و 900 دانش‌آموز تحت پوشش داریم که شناسنامه تحصیلی دارند. همچنین کلاس‌های مختلف فنی‌حرفه‌ای و مهارتی برای افراد تحت پوشش برگزار می‌کنیم. همچنین در دو نوبت که عبارت از مهرماه و عید نوروز باشد، به توزیع لوازم‌التحریر و کیف و کفش می‌پردازیم.

 مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز یکی از منابع درآمدی این خیریه را سفارش تاج گل ذکر کرد و افزود: عید قربان گوسفند قربانی می‌کنیم و مازاد نیاز مددجویان را بین حدود ۲۳ خیریه توزیع می‌کنیم. تهیه جهیزیه و برگزاری کارگاه آموزشی ازدواج و کارگاه‌های مختلف روانشناسی و انگیزشی و همایش‌های مختلف در طول سال، جزء برنامه‌های ماست. اهدای لوازم خانگی و وسایل گرمایشی و سرمایشی هم در دستور کارمان داریم.

 وی با اشاره به اینکه در خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز هیچ محدودیت سنی وجود ندارد و در تمام زمینه‌ها کمک‌رسانی می‌شود گفت: فعالیت ما گسترده است، چون خیریه در خوزستان کم است. عده‌ای از ثروت‌مندان در جنگ از خوزستان به تهران یا خارج از کشور مهاجرت کردند. این استان در برخی از حوزه‌ها مانند آموزش، بهداشت و درمان و امنیت رتبه آخر را دارد. مشکل اصلی خوزستان مهاجرت افراد کارآمد است.

 کمک‌های خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز در چهار حوزه است

 کلاهدوز اظهار داشت: ما چند خط قرمز تعیین کرده‌ایم؛ یکی از آن‌ها این است که طبق نیت خیّر عمل کنیم؛ مثلاً اگر خیری می‌گوید که این مبلغ را صرف جهیزیه کنید، ما این مبلغ را صرف کار دیگری نمی‌کنیم. کمک‌های خیریه را در چهار بخش مجزا تقسیم‌بندی کرد‌ه‌ایم؛ بخش معیشتی شامل مستمری و آذوقه، درمان، تهیه جهیزیه، مسکن و لوازم خانگی است. در بخش آموزش زبانزد بسیاری از خیریه‌ها هستیم و هزار و 900 بچه‌یتیم را تحت پوشش داریم.

 وی تصریح کرد: در بخش مشاوره چندین نفر با مدارک کارشناسی ارشد و دکترای روانشناسی داریم. این افراد مشاور با خانواده‌ها از کوچکترین تا بزرگترین عضو مصاحبه می‌کنند. در طول سال کارگاه‌های فردی و جمعی روانشناسی برای خانواده‌ها برگزار می‌کنیم. در بخش خودکفایی سرویس‌دهی به مددجویان را داریم. کارگاه‌های آموزشی را طی تفاهم‌نامه با سازمان فنی‌و‌حرفه‌ای برگزار می‌کنیم. برای مستقل‌شدن افراد می‌کوشیم و اگر ببینیم شاغل و بیمه شدند، آن‌ها را از تحت پوشش خارج می‌کنیم.

 مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز با اشاره به مجموعه آموزشی این خیریه با عنوان مؤسسۀ «پویندگان آیین و معرفت» اظهار داشت: ۵۰ دبیر با ما همکاری می‌کنند و هزار و 600 دانش‌آموز ممتاز از بین هزار و 900 دانش‌آموز تحت پوشش داریم. بسیاری از آن‌ها پزشک، مهندس و حقوق‌دان شدند و در حال حاضر خودشان به این خیریه کمک می‌کنند. این مجموعه در مجاورت خیریه با ۳۷ هزار متر بنا وجود دارد. 10 مدرسه شامل پنج مدرسه دخترانه و پنج مدرسه پسرانه نیز تعریف کرده‌ایم.

 تأسیس مؤسسۀ «پویندگان آیین و معرفت» با هدف تربیت آینده‌سازان کارآمد

 کلاهدوز ادامه داد: برای طراحی این مجموعه ۳۰ مجموعه آموزشی را در کل کشور دیدیم و سال‌ها تحقیق کردیم. ۱۰ هزار متر زمین خریدیم که چهار هزار و 500 متر آن ساخته شده است و اکنون مدرسه و زمین ورزشی تأسیس کرده‌ایم. مجموعه را با هدف رشد بچه‌های مستعد اعم از نیازمند و غیر نیازمند ساختیم. مدرسۀ ساخته‌شده با عنوان «آیین» احداث شد. در این مدرسه فقط آموزش و کنکور مطرح نیست و روی مسائل تربیتی و پرورشی هم کار می‌شود و جلسات مفصلی با والدین در این مدرسه برگزار می‌کنیم.

 وی در پاسخ به این سؤال که چه فکری برای فرار مغزها از خوزستان کرده‌اید؟ گفت: در وهلۀ اول می‌گوییم که افراد مستعد و باسواد تربیت می‌کنیم و هرجا خواستند می‌توانند بروند. از نظر ما اشکالی ندارد اما مشکل خوزستان این است که نیروهای کارآمد و مستعد شهر از آنجا می‌روند.

 مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز در پاسخ به این سؤال که اگر کیف و کفش بچه‌های نیازمند همگی یکدست باشند موجب انگشت‌نما شدن و مورد طعن قرارگرفتن آن‌ها نمی‌شود؟ بیان کرد: درسال‌های ابتدایی که لباس یک‌دست بین بچه‌ها توزیع می‌شد، دیدیم این کار اشتباه است. برای توزیع کفش و لباس به ترتیب با چند فروشنده قرارداد بستیم تا کفش‌ها و لباس‌ها متفاوت باشد. هزار و 900 کیف به تعداد دانش‌آموزان تهیه می‌کنیم که متنوع هستند، ضمن اینکه همه دانش‌آموزان در یک مدرسه نیستند.

 اثرگذاری جذب افراد متبحر و مورد اعتماد در هیئت‌امنا در موفقیت خیریه

 کلاهدوز در پاسخ به این سؤال که آیا قبایل مختلفی که در اهواز هستند به هم‌قبیله‌های خود کمک می‌کنند یا خیر؟ گفت: جذب حداکثری قومیت‌ها را با کمک سران اقوام عرب و لُر داریم. البته برخی از عشیره‌ها وضع مالی خوبی ندارند و کمک بیشتری لازم دارند. چند خط قرمز نیز در خیریه چهارده معصوم (ع) داریم؛ یکی اینکه نگاه قومیتی نداریم و دیگری حفظ شأن خانواده‌ها است. ما سبد کالا را با ماشین آرم‌دار به در خانه‌ها نمی‌بریم که کسی متوجه نشود. نگاه سیاسی هم نداریم و از همسایه‌ها هم تحقیق نمی‌کنیم.

 مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز در پاسخ به پرسش یکی از حضار مبنی بر عوامل مؤثر در موفقیت خیریه‌ها اظهار داشت: در درجه اول شأن خانواده‌ها باید حفظ شود و نگاه سیاسی هم وجود نداشته باشد. یکی از کارهای مهم این است که افراد متبحر و مورد وثوق به جمع هیئت‌‎امنا و مدیره بپیوندند. خوب است با حداقل نیرو، مؤثرترین کارها صورت بگیرد و همچنین جذب نیروهای افتخاری در موفقیت خیریه مؤثر است.

 وی در پاسخ به این سئوال که آیا افغانستانی‌ها هم تحت پوشش خیریه شما هستند یا خیر؟ بیان کرد: افغانستانی‌های خیلی زیادی در خوزستان وجود دارند که متأسفانه عمدتاً شغل‌های کف جامعه را دارند و ما هم برای کمک به آن‌ها محدودیت نداریم و خانواده‌های افغانستانی زیادی تحت پوشش ما قرار دارند.

 بیش از ۲۰ ردیف کار در «پویندگان آیین و معرفت» تعریف کرده‌ایم

 کلاهدوز در پاسخ به این سؤال که چه برنامه آموزشی برای فرزندان متکدیان دارید؟ عنوان کرد: دوهزار مادر تحت پوشش ما هستند که کلاس‌های مختلف هنری و آشپزی برای آن‌ها برگزار می‌کنیم. در این حوزه نتوانستیم کاری کنیم که کارستان باشد. مخاطبان ما متکدیان نیستند. تعداد قابل توجهی از متکدیان وضع مالی خوبی دارند و تحت پوشش ما نیستند. برای افراد تحت پوشش خود چندین تعریف داریم و سطح درآمد آن‌ها را می‌سنجیم.

 مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز بالاترین کار خیر را کار آموزشی و تربیتی دانست و افزود: با این کار جامعه تکان می‌خورد. در بخش آموزشی خیریه، هزار و 900 دانش‌آموز تحت پوشش داریم. در مؤسسه پویندگان آیین و معرفت نیز تمام بچه‌های با استعداد می‌توانند از امکانات استفاده کنند. 

 وی خاطرنشان کرد: بسیاری از دیپلمه‌ها و لیسانسه‌های ما چیزی بلد نیستند. در مؤسسه «پویندگان آیین و معرفت» این نگاه را داریم که افرادِ باسواد و کارآمدی به جامعه تحویل دهیم. بر همین اساس بیش از ۲۰ ردیف کار تعریف کرده‌ایم. سیستم معلم راهنمامحور تعریف کرده‌ایم که معلم باید با بچه‌ها انس بگیرد و همراه بچه‌ها باشد تا بچه‌ها به راحتی بتوانند مشکلات خود را به او منتقل کنند.

 منابع درآمدی خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز

 کلاهدوز در مورد منبع درآمد خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز تصریح کرد: حدود ۹۵ درصد درآمد ما بر روی دوش خیرین و مردم است. یکی از منابع درآمدی ما نیز همایش‌هایی است که در طول سال برای خیرین برگزار می‌کنیم. یکی دیگر از منابع درآمدی ما جلسات شنبه‌شب‌ها است. در آنجا پرونده‌ها را مطرح می‌کنیم و خیرین برای رسیدگی به آن‌ها اعلام آمادگی می‌کنند. تاج گل، صندوق صدقات و عضویت ماهانه هم از دیگر منابع درآمدی ما محسوب می‌شوند.

 مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز ادامه داد: ما ۲۰ هزار صندوق صدقات توزیع کرده‌ایم و همچنین پل ارتباطی بین خیریه‌ها و خیرین در طول این سال‌ها هستیم. وقتی در خوزستان سیل آمد، خیرین را می‌بردیم تا از مناطق سیل‌زده بازدید به عمل آورند و بتوانند در حد وسع خود کمک کنند. در دو سال اخیر به فکر درآمدزایی افتادیم و شرکت کوشش‌گران را تأسیس کردیم.

 وی در پاسخ به این سؤال که آیا با افزایش رونق شرکت کوشش‌گران از فعالیت خیرین خیریه کاسته نمی‌شود؟ گفت: برای تأسیس شرکت سال‌های سال تحقیق کردیم. احتیاط کردیم که درآمد خیریه کم نشود. به ما پیشنهاد پذیرش تاکسی سرویس فرودگاه‌های اهواز را دادند اما ما ترسیدیم که به خاطر برخورد نامناسب یک راننده، بدنامی برای خیریه ما ایجاد شود.

 تمام خیریه‌های بزرگ و مطرح به سمت درآمدزایی رفته‌اند

 کلاهدوز خاطرنشان کرد: ما با چندین معضل مواجه هستیم؛ از جمله اینکه ۷۰ نفر پرسنل داریم که باید حقوق و دستمزد آن‌ها را بدهیم. نیروی انسانی با صدقه مردم کار نمی‌کند و ما هم از پولی که مردم می‌دهند دستمزد کارکنان را نمی‌دهیم. با توجه به تمامی این موارد با احتیاط کار را شروع کردیم که مشکلی برای خیریه ایجاد نشود. در تمام دنیا و حتی در چند خیریه بزرگ در کشورمان هم به این سمت رفته‌اند که درآمدزایی داشته باشند.

 مدیرعامل خیریه چهارده معصوم (ع) اهواز در مورد تأسیس شرکت تعاونی در کنار خیریه‌ها اظهار داشت: تأسیس شرکت تعاونی خوب است اما شدنی نیست. به نظر بنده مهارت و حرفه‌آموزی بسیار مهم است. چشم‌انداز اصلی ما توانمندسازی و رشد افراد مستعد به عنوان آینده‌سازان کشور است. البته نمرۀ خوبی در امر توانمندسازی به خودمان نمی‌دهم.

 وی تصریح کرد: ما برنامه‌های خیریه‌های موفق در ایران و خارج از کشور را بررسی می‌کنیم تا از تجربیات آن‌ها استفاده کنیم. برخی شعار می‌دهند یاد دادن ماهی‌گیری بهتر از ماهی‌دادن به دست مردم است. این خوب است اما وقتی مادری چندین بچه زیر ۱۲ سال دارد، اصلاً نباید از خانه بیرون بیاید و باید به بچه‌ها رسیدگی کند. در چنین شرایطی ما هم به این افراد مستمری می‌دهیم و آموزشی در نظر می‌گیریم که برای توانمندشدن تشویق شوند.

 گزارش از مریم داوری