برگزاری نخستین نشست «پیمان اثر» با هدف ترویج رویکرد توانمندسازی در خیریه‌ها
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نخستین نشست «پیمان اثر» عصر پنجشنبه ۲۲ آبان‌ماه از ساعت ۱۵ تا ۱۸ به ابتکار مؤسسه خیریه «آوای همدلی» و با همراهی جمعی از فعالان خیریه‌ها، در خانه فرهنگی هنری خیابان ظفر برگزار شد. این دورهمی با هدف شکل‌دهی به ائتلافی از سازمان‌های مردم‌نهاد توانمند و ایجاد چارچوبی تازه برای مدیریت حرفه‌ای در حوزه نیکوکاری ایران برگزار شد؛ چارچوبی که به گفته بنیان‌گذاران «اثر»، قرار است نیکوکاری را از رویکرد سنتی و اعانه‌محور، به سمت یک نظام منسجم، پایدار و مبتنی بر توانمندسازی هدایت کند.
حرکتی برای عبور از نیکوکاری سنتی به مدیریت حرفه‌ای
در این نشست، دکتر یاسر احسان؛ مدرس مؤسسه کسب‌وکار ماهان و از حامیان ایدۀ پیمان اثر ضمن اشاره به تجربه مدیرانی که در دوره مدیریت سازمان‌های مردم‌نهاد حضور داشتند، توضیح داد که «پیمان اثر» نتیجه گفت‌وگوی گروهی از فعالان خیریه‌ای است که تصمیم گرفته‌اند در کنار یکدیگر بمانند، دانش و تجربه خود را به اشتراک بگذارند و با یک عهد مشترک، گامی تازه برای توانمندسازی سمن‌ها بردارند.
وی گفت: می‌خواهیم از نگاه چریکی و مقطعی در نیکوکاری فاصله بگیریم. قرار نیست فقط اعانه بدهیم؛ باید خودمان توانمند باشیم تا بتوانیم دیگران را توانمند کنیم. هدف این است که یک نگاه سازمانی و حرفه‌ای در مدیریت خیریه‌ها شکل بگیرد، نه یک فعالیت واکنشی و مقطعی. به گفته وی، این پیمان در قالب بنیاد اثر شکل خواهد گرفت؛ نهادی مستقل که وظیفه اصلی آن توانمندسازی سازمان‌های مردم‌نهاد، توسعه اخلاق حرفه‌ای و گسترش شبکه همکاری میان سمن‌هاست.
بنیاد اثر؛ نهادی مستقل با مأموریت توانمندسازی
«پیمان اثر» نتیجه گفت‌وگوی گروهی از فعالان خیریه‌ای است که تصمیم گرفته‌اند در کنار یکدیگر بمانند، دانش و تجربه خود را به اشتراک بگذارند و با یک عهد مشترک، گامی تازه برای توانمندسازی سمن‌ها بردارند.
بنیاد اثر به گفته اعضای مؤسس، قرار است هویتی مستقل داشته باشد و مأموریت آن آموزش، مشاوره، شبکه‌سازی و تقویت مهارت‌های مدیریتی فعالان حوزه نیکوکاری است. احسان با اشاره به اهداف بنیاد گفت: اگر ما بتوانیم خودمان را تقویت کنیم، می‌توانیم شبکه‌ای قوی ایجاد کنیم؛ جایی که هر موسسه در حوزه‌ای که قوی‌تر است به دیگری کمک کند و ضعف‌های همدیگر را بپوشانیم. این هم‌افزایی می‌تواند در حوزه جذب داوطلب، جذب حامی، مدیریت مالی، برنامه‌ریزی، توانمندسازی نیروی انسانی و حتی طراحی پروژه‌ها اتفاق بیفتد. وی افزود: هدف نهایی ما این است که مدیران را توانمند کنیم تا چرخه توانمندسازی در جامعه ادامه داشته باشد و اثر ماندگاری از ما باقی بماند.
رونمایی از مدرسه اثر؛ نخستین بازوی آموزشی بنیاد
یکی از بخش‌های مهم این نشست، معرفی «مدرسه اثر» بود؛ نهادی که مسئولیت آموزش مدیران و فعالان سمن‌ها را بر عهده دارد. مدرسه اثر اولین دوره رسمی خود را با عنوان «مهارت‌های ارائه» آغاز خواهد کرد؛ دوره‌ای که شامل آموزش جمع‌آوری داده، اصول اسلایدسازی، ساختاردهی به محتوا و مهارت‌های ارائه شفاهی است.
برگزارکنندگان اعلام کردند که دوره‌های آموزشی با هزینه‌ای بسیار کمتر از تعرفه‌های معمول اجرا خواهد شد، اما رایگان نخواهد بود. زیرا تجربه نشان داده دوره‌های رایگان معمولاً تعهد و ماندگاری لازم را ایجاد نمی‌کند. بخشی از شهریه دوره‌ها صرف توانمندسازی یکی از سازمان‌های عضو پیمان اثر خواهد شد تا چرخه حمایت و توسعه به‌طور مداوم ادامه یابد. بنیاد اثر علاوه بر آموزش، یک بخش مشاوره نیز ایجاد خواهد کرد. این بخش قرار است در حوزه‌های مدیریت و برنامه‌ریزی استراتژیک، مالی و حسابداری، روانشناسی اجتماعی و ارائه خدمات مشاوره تخصصی برای تدوین مدل‌های عملیاتی و توسعه سازمان، به سازمان‌های مردم‌نهاد کمک کند. تعرفه این خدمات بر اساس مدل توانمندسازی تعیین شده و درآمد آن کاملاً برای توسعه خدمات بنیاد مصرف خواهد شد.
شبکه‌سازی و دوری از موازی‌کاری
یکی از نکات مورد تأکید در این نشست، همکاری با شبکه ملی مؤسسات خیریه و نیکوکاری بود. برگزارکنندگان اعلام کردند که بنیاد اثر هیچ‌گونه رویکرد موازی‌کارانه با نهاد‌های موجود ندارد و برعکس، قصد دارد نمایندگانی از شبکه ملی در جلسات حضور داشته باشند تا انسجام و یکپارچگی بیشتری در سیاست‌گذاری‌های حوزه نیکوکاری ایجاد شود.
به گفته یکی از حاضران، یکی از هدف‌های مهم این پیمان، ایجاد امکان تکرار تجربیات موفق و گسترش آن در سطح کشور است. این کار تنها زمانی ممکن می‌شود که شبکه‌ای از همکاری و تبادل تجربه شکل بگیرد.
گسترش فعالیت به سراسر کشور
یکی از دغدغه‌های مطرح‌شده در این نشست، وضعیت فعالیت خیریه‌ها در استان‌ها بود؛ جایی که نقش بسیاری از سمن‌ها همچنان به اعانه‌دادن و اقدامات مقطعی محدود می‌شود. برگزارکنندگان تأکید کردند که بنیاد اثر قصد دارد دامنه فعالیت خود را به شهرستان‌ها گسترش دهد تا الگوی توانمندسازی و توسعه مهارت‌های مدیریتی جایگزین مدل صرفاً حمایتی شود. در این بخش از بحث، ضرورت ایجاد ساختار‌هایی برای آموزش و ارتقای ظرفیت سمن‌ها برجسته شد؛ ساختار‌هایی که بتوانند به خیریه‌های محلی کمک کنند تا از نقش دریافت‌کننده و توزیع‌کننده منابع فراتر رفته و به بازیگران مؤثر در ایجاد تغییرات پایدار اجتماعی تبدیل شوند.
مستندسازی تجربه‌های موفق؛ از تکرار تا سیاست‌گذاری
در بخش دیگری از نشست، اهمیت مستندسازی تجربه‌های موفق خیریه‌ها مطرح شد. مدرسان و فعالان این حوزه توضیح دادند که بسیاری از سمن‌ها تجربه‌های ارزشمند دارند، اما ثبت و اطلاع‌رسانی نشده‌اند. قرار است بنیاد اثر این تجربیات را جمع‌آوری، مستند و منتشر کند تا هم برای دیگر موسسات قابل استفاده باشد و هم در مدل‌های توسعه‌ای تکرار شود. یکی از کارشناسان حاضر با تأکید بر این موضوع گفت: تکرار تجربه موفق یک بخش مهم است، اما مهم‌تر از آن اثرگذاری بر سیاست‌گذاری‌هاست. اگر بتوانیم در سطح تصمیم‌سازی تأثیر بگذاریم، از بروز آسیب‌های اجتماعی پیشگیری می‌شود.
در ادامه نشست، شرکت‌کنندگان از ضرورت استفاده از «پتانسیل‌های خاموش» سخن گفتند؛ ظرفیت‌هایی در سازمان‌ها و افراد که به دلایل مختلف فعال نشده است. هدف بنیاد اثر این است که این پتانسیل‌ها را شناسایی کرده و آنها را برای توسعه پایدار نیکوکاری به‌کار گیرد. بنیاد اثر در مرحله نخست، در حال تکمیل ساختار داخلی و اجرایی خود است و هنوز ثبت رسمی نشده، اما به گفته برگزارکنندگان، مراحل ثبت و دریافت مجوز‌های لازم در آینده انجام خواهد شد.
گزارش از فاطمه غریبی