اشتیاق هنگ‌کنگ برای تبدیل شدن به قطب خیریۀ جهان و چالش‌های تحقق این هدف
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دولت هنگ‌کنگ مشتاق است تا این شهر را به قطب بین‌المللی فعالیت‌های نیکوکارانه تبدیل کند، بودجه‌های خیریه را از سراسر جهان به «دفاتر خانواده»(1) این شهر گسیل دارد و آن را تبدیل به مأمنی برای خیریه‌های بزرگ کند. در این راستا و در هماهنگی با سیاست‌های چین، هنگ‌کنگ بنا دارد تا با سازوکار‌های عملیاتی، این شهر را به محور اصلی خیریه در جهان و مخصوصاً آسیا تبدیل کند. با وجود این اراده حاکمیتی، فقدان قانون خاص حاکم بر سازمان‌های خیریه، فقدان یک نهاد نظارتی و شفافیت محدود، مانع مهمی برای رسیدن به این هدف تلقی می‌شود. کارشناسان سازمان‌های جامعه مدنی معتقدند که مقامات باید چشم‌انداز و استراتژی واضح‌تری را تعیین کنند، مشوق‌ها و مطالعات موردی بیشتری را انجام دهند و این موضوع را برای خیریه‌ها شفاف کنند که خیریه فقط مرتبط با پول نیست، بلکه این رویکرد در مورد آموزش جوهره نیکوکاری به مردم نیز وجود دارد.
سنت خیریه در هنگ‌کنگ
سنت خیریه در هنگ‌کنگ به دهه ۸۰ میلادی برمی‌گردد و سازمان‌های خیریه معروف این کشور همچون «گروه بیمارستان‌های تونگ‌وا»، «پولئونگ کوک» و «لوک سین تونگ» سال‌هاست که فعالیت‌های عمده‌ای را دارند. طبق آمار اداره مالیات، در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۰ هزار سازمان خیریه این شهر، فعالیت داشته‌اند. کمک‌های مالی افراد و کسب‌وکار‌ها به این خیریه‌های معاف از مالیات از ۱۱.۸ میلیارد دلار هنگ‌کنگ در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۴ میلیارد دلار هنگ‌کنگ در سال ۲۰۲۱ رسیده است که این افزایش ۲.۵ میلیارد دلاری در کمک‌های مالی معاف از مالیات، نشان‌دهنده حمایت گسترده مردم از اهداف خیریه است. چان می‌یونگ؛ رئیس مشاوره خیریه و نیکوکاری بانک خصوصی «اچ اس بی سی» (HSBC)، هنگ‌کنگ را دارای «ژن خیریه» توصیف می‌کند. به گفته این بانک، دفاتر خانوادگی خیریه در هنگ‌کنگ به پلتفرم‌هایی برای مدیریت ثروت خانوادگی تبدیل شده‌اند و در کمک‌های بشردوستانه مشارکتی فعال دارند.
پروفسور پنی‌پانگ؛ مدیر مرکز تحقیقات کسب‌وکار خانوادگی آسیایی و دفتر خانواده در دانشگاه علم و فناوری هنگ‌کنگ نیز در مورد قابلیت هنگ‌کنگ به تبدیل شدن به قطب خیریه می‌گوید: پس از ژاپن، هنگ‌کنگ بیشترین تعداد مشاغل خانوادگی خیریه را در آسیا دارد که در طول سال، بیشتر ثروت خود را در امور خیریه صرف کرده‌اند. او معتقد است که این خانواده‌ها برای افزایش رقابت‌پذیری، نه‌تنها بر ثروت و جانشینی کسب‌وکار، بلکه بر ارزش‌ها -به‌ویژه «نوع‌دوستی» بر «منافع شخصی»- نیز تمرکز می‌کنند.
هنگ‌کنگ به بسیاری از خانواده‌های ثروتمند در مدیریت تلاش‌های خیریه بین نسلی کمک کرده است و طیف گسترده‌ای از محصولات مالی را ارائه می‌دهد. هنگ‌کنگ با ترکیب تجربیات دولتی چین و بخش خصوصی توانسته است یک مدل «مالی ترکیبی» را برای فعالیت بشردوستانه اتخاذ کند تا رقابت‌پذیری خود را افزایش دهد. کمیسیون اصلاح قانون هنگ‌کنگ از اوایل سال ۲۰۱۱ توصیه کرد که یک کمیته امور خیریه به عنوان یک نهاد نظارتی تشکیل شود. در حال حاضر، سازمان‌های غیرانتفاعی یا خیریه‌ها معمولاً از طریق ماده ۸۸ قانون درآمد داخلی این شهر، وضعیت معافیت مالیاتی دریافت می‌کنند که یا به عنوان شرکت یا انجمن در اداره ثبت شرکت‌ها یا اداره پلیس ثبت می‌شوند. مقررات به ماهیت و فعالیت‌های هر سازمان بستگی دارد. برای نمونه، معابد توسط اداره امور داخلی و خیریه‌های آموزشی توسط اداره آموزش تنظیم می‌شوند.
عدم تسهیل‌گری دولت در هنگ‌کنگ
با وجود همه قابلیت‌های خیریه در این شهر، فقدان فعلی قوانین خاص یا یک نهاد نظارتی واحد برای نظارت بر سازمان‌های خیریه و عدم وجود تعریف قانونی از «سازمان خیریه»، از چالش‌های پیش روی هنگ‌کنگ برای تبدیل شدن به قطب خیریه در آسیاست. یکی دیگر از چالش‌های خیریه در این شهر، عدم همکاری دولت برای تسهیل کار خیریه‌های محلی کوچک و عدم همکاری با آنان است. برای نمونه، نشریه هنگ‌کنگی «فری پرس»، از عدم همکاری دولت با یک سازمان غیردولتی به نام «ایمپکت اچ کی» (ImpactHK) برای رفع معضل بی‌خانمانی در این شهر گزارش داده است. به گفته این نشریه، هنگ‌کنگ به هیچ‌وجه تسهیل‌گر فعالیت خیریه‌های محلی نیست.
ایمپکت اچ کی، بنا داشت در زمینی که دولت قرار بود در اختیار آنان بگذارد، یک پناهگاه برای بی‌خانمان‌ها بسازد. این خیریه می‌خواست برای سازماندهی معضل بی‌خانمانی در منطقه «چونگ شا وان» (Cheung Sha Wan) وارد عمل شود. ایمپکت اچ کی، در ابتدا تصیم داشت در طرح خود با ساخت یک ساختمان چهارطبقه در این زمین، هزینه‌های اجاره سالانه خود را تا حدود چهار میلیون دلار هنگ‌کنگ کاهش دهد و در عین حال، مرکز پذیرش فوری خود را برای ارائه خدمات به بی‌خانمان‌ها حفظ کند. با وجود مزایای اقتصادی و اجتماعی این طرح، مقامات دولتی هنگ‌کنگ، درخواست ایمپکت اچ کی را رد کردند. این تصمیم پس از مخالفت‌هایی از سوی قانون‌گذاران، اعضای شورا‌های منطقه‌ای و ساکنان محلی اتخاذ شد. مخالفان، نگرانی‌هایی درباره مسائل بهداشتی و امنیتی طرح پیشنهادیِ ایمپکت اچ کی مطرح کردند. در مقابل جف راتمایر؛ بنیان‌گذار و مدیرعامل ایمپکت اچ کی، تأکید کرد که هزینه‌های بالای اجاره برای سازمان‌های خیریه غیرقابل تحمل است و استفاده از زمین‌های دولتی می‌تواند به ارائه خدمات پایدارتر به بی‌خانمان‌ها کمک کند. او افزود که رد این درخواست، فرصتی ازدست‌رفته برای حمایت از یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های جامعه است و نشان‌دهنده عدم تسهیل‌گری کافی دولت برای امور خیریه است.
پی‌نوشت:
1- دفاتر خانوادگی (Family Offices) در هنگ‌کنگ ساختارهای تخصصی هستند که برای مدیریت جامع ثروت، دارایی‌ها و امور مرتبط با خانواده‌های بسیار ثروتمند (Ultra-High-Net-Worth Individuals - UHNWIs) طراحی شده‌اند. این نهادها با ترکیبی از خدمات مالی، حقوقی، سرمایه‌گذاری و سبک زندگی، به‌عنوان هسته مرکزی مدیریت ثروت بین نسلی عمل می‌کنند. دفاتری که با مجوز دولتی برای اداره ثروت خانوادگی افراد، امور مالیاتی و امور خیریه این خانواده‌ها تأسیس می‌شود. آن‌‌ها، تسهیل‌گر امور مالیاتی خانواده‌های ثروتمند و امور مربوط به معافیت‌های مالیاتی خیریه آنان هستند. همچنین این دفاتر که زیرنظر دولت و با بودجه مشارکتی دولت و خیریه‌ها اداره می‌شوند، مسئولیت نظارت محدود مالی بر خیریه‌ها را نیز دارند.
منابع: