به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، «شورای اقتصاد و سلامت برای همه» که از زیرمجموعه‌های سازمان جهانی بهداشت است، به مناسبت هفتم آوریل (مصادف با 19 فروردین)، روز جهانی بهداشت، موضوع امسال را «سلامت من، حق من» اعلام کرده است. این شورا در گزارش خود عنوان کرده که حداقل 140 کشور جهان حق سلامت را به عنوان یک حق بشری در قانون اساسی خود به رسمیت می‌شناسند ولی با این وجود در برخی کشورها این حق، ضمانتی برای اجرا ندارد و حداقل چهار و نیم میلیارد نفر (بیش از نیمی از جمعیت جهان) در سال 2021 تحت پوشش خدمات سلامت ضروری نبوده‌اند.
در دهه‌های اخیر، پیشرفت‌های فناوری و پزشکی باعث افزایش امید به زندگی و سلامت عمومی مردم در سراسر جهان شده است. اما نابرابری‌ها در تحقق سلامت و نبود مراقبت‌های بهداشتی براساس جغرافیا و ثروت، هنوز وجود دارد. به عنوان مثال، تمام 20 کشور با کمترین امید به زندگی در سال 2021 در آفریقا بوده‌اند، در حالی که کشورهایی که بیشترین امید به زندگی را داشته‌اند در اروپا و کشورهای ثروتمند آسیا به سر می‌‌برند.
علل اصلی مرگ و میر در سراسر جهان چیست؟
میزان مرگ و میر جهانی در دهه گذشته به طور پیوسته کاهش داشته است. البته تنها در سال‌های 2020 و 2021 به دلیل همه‌گیری کووید 19 این میزان افزایش یافته است. در سال 2019، نرخ مرگ و میر جهانی 7.47 در هر هزار نفر بوده و در سال 2021 به نرخ 8.72 رسیده است. در سال 2019، علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان بیماری ایسکمیک (سکته) قلبی، مغزی و بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) بوده است. با این حال، علل اصلی مرگ و میر در میان کشورها می‌تواند بسیار متفاوت باشد.
به عنوان مثال، کشورهای ثروتمندتر و توسعه‌یافته‌تر احتمال بیشتری دارد که بیماری‌های مزمن مانند سکته، سرطان، آلزایمر و دیابت را از جمله علل اصلی مرگ و میر گزارش کنند و کشورهای کم‌درآمد، بیشتر تحت تأثیر بیماری‌های عفونی مانند مالاریا، ایدز و بیماری‌های اسهالی هستند. یک نظرسنجی جهانی از سال 2019 نشان داد که مردم تمایل دارند نسبت مرگ و میرهای جهانی ناشی از مواردی مانند خشونت، سوء مصرف مواد مخدر و خودکشی را بیش از حد برآورد کنند و سهم مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی و سرطان را بسیار دست‌کم بگیرند. (1)
حق سلامت
سلامتی حق اساسی هر انسانی است و به عنوان یکی از اصول حقوق بشر در منشور تأسیس سازمان بهداشت جهانی، اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948) و بسیاری از معاهدات بین‌المللی و منطقه‌ای حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است. همه کشورهای عضو سازمان بهداشت جهانی، حداقل یک معاهده را تصویب کرده‌اند که حق داشتن بالاترین استانداردهای قابل دستیابی سلامت جسمی و روانی را به رسمیت می‌شناسد.
این بدان معنا است که کشورها دارای تعهدات قانونی مبنی بر تضمین عدم تبعیض در تحقق سلامت، هستند. حق بر سلامتی، شامل حقوقی مانند حق کنترل سلامت، رضایت آگاهانه، اختیار بر بدن خود داشتن و مشارکت در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با سلامت است. حق بر سلامتی با تحقق سایر حقوق بشر از جمله حقوق زندگی، غذا، مسکن، کار، تحصیل، حریم خصوصی، دسترسی به اطلاعات و آزادی اجتماعات و رفت‌وآمد ارتباط تنگاتنگی دارد و به آن وابسته است. دسترسی بدون تبعیض به خدمات و سیستم‌های بهداشتی با کیفیت، به موقع و مناسب، از عوامل تعیین‌کننده حق سلامت محسوب می‌شوند.
انواع خیریه‌های سلامت در جهان
خیریه‌ها و سازمان‌های غیردولتی، در کنار دولت‌ها به مسئله سلامت می‌پردازند. این مؤسسات در این عرصه فعالیت‌های متنوعی داشته‌اند و در بخش‌های مختلف خدمات سلامت، جوامع متنوعی را تحت پوشش خود دارند.
بنیادهای خیریه بیمارستانی
بنیادهای خیریه بیمارستانی، معمولاً مؤسسات غیرانتفاعی جمع‌آوری کمک‌های مالی برای بیمارستان‌ها هستند. با هزینه‌های بالای ارائه مراقبت‌های پزشکی امروزی، بیمارستان‌ها اغلب بودجه کافی برای خدمات، برنامه‌ها و تجهیزات را حتی پس از پرداخت بیمه و بیمار ندارند. بنابراین گاهی بنیادهای خیریه می‌توانند به ارائه مراقبت، تجهیزات و درمان کمک کنند. در ایالات متحده آمریکا این خیریه‌ها رواج فراوانی دارند؛ برای مثال، سازمان خیریه آمریکایی سوریه و لبنان (ALSAC) در سال 2019 نزدیک به شش میلیون دلار برای بیمارستان‌های ممفیس، تنسی و همچنین 20 بیمارستان دیگر در 15 کشور در جهان، جمع‌آوری کرد. همچنین بنیاد سنت جوزف در فینیکس (شهری در آریزونا)، یکی دیگر از بنیادهای خیریه معروف بیمارستانی است.
سازمان‌های تحقیقات پزشکی
بسیاری از خیریه‌های حوزه سلامت در واقع سازمان‌های تحقیقاتی پزشکی هستند و در فرآیند بیماری و مبارزه با آن تمرکز می‌کنند. اگرچه بیمارستان‌های غیرانتفاعی نیز ممکن است آزمایش‌های بالینی یا تحقیقات دیگری را انجام دهند، اما تمرکز اصلی آن‌ها بیماران هستند و نه موضوع تحقیق و پژوهش. برای نمونه مرکز تحقیقات ایدز «آرون دیاموند» یکی از بزرگترین مراکز تحقیقاتی خیریه در جهان است که به مبارزه با (HIV) اختصاص دارد. یا مؤسسه تحقیقاتی اوتیسم از سال 1967 تحقیقات اوتیسم را انجام داده و از آن حمایت کرده است. این مؤسسه بزرگترین بانک اطلاعاتی در این زمینه را در اختیار دارد. بر این اساس، بیش از 40 هزار نفر بیمار مبتلا به اوتیسم در 60 کشور جهان نگهداری می‌شوند.
خیریه‌های بیماری خاص
این دسته ممکن است شامل مؤسسات خیریه بزرگ و شناخته‌شده‌ای باشد که می‌توانند بر انواع بیماری‌ها مانند سرطان تمرکز کنند. همچنین ممکن است شامل مؤسسات خیریه خصوصی کوچک‌تر باشند که اغلب با بودجه محدودتری بر روی یک مشکل سلامت خاص تمرکز می‌کنند. این مؤسسات خیریه ممکن است از یک تجربه شخصی یا یک وقف یکجانبه برای ریشه‌کن کردن یک بیماری خاص ایجاد شوند. آن‌ها اغلب بسیاری از پول خود را صرف تحقیقات کرده و معمولاً با جمع‌آوری پول به بنیادهای تحقیقاتی کمک مالی می‌کنند.
تیم‌های امداد و اطلاع‌رسانی سلامت
بسیاری از خیریه‌های سلامت نیز در سطح جهان برای فعالیت‌های امدادی تأسیس شده‌اند و در هنگام بلایای طبیعی یا بحران‌‌هایی همانند جنگ، به دفاع از حق سلامت می‌پردازند. برای نمونه صلیب سرخ، هلال احمر یا سازمان خیریه ارتش نجات، از نمونه خیریه‌ها یا سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی هستند که برای امدادرسانی در هنگام بلایا به افراد آسیب‌دیده کمک می‌کنند.
مؤسسات خیریه مدافع
مؤسسات خیریه مدافع، فعالیت خود را در دفاع از حق سلامت با روش‌های مختلف قرار داده‌اند. اطلاع‌رسانی در قالب برنامه‌های آموزشی، بسیج مردمی برای حمایت از تلاش‌های قانونی، غربالگری برای پیشگیری و آموزش و حمایت از متخصصان پزشکی و مردم، عمده فعالیت این خیریه‌ها را تشکیل می‌دهد. برای نمونه انجمن قلب آمریکا برای پیشگیری، آموزش و حمایت از بیماری قلبی کار می‌کند.
منابع:
دیدگاه خود را بنویسید