به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، سومین قسمت از مستند «بومرنگ 2» با عنوان «نیک‌گامان جمشید» شامگاه دوشنبه 13 فروردین‌ماه نمایش داده شد. این مستند با موضوع خیریه‌ها و خیرین، هر شب تا پایان ماه مبارک رمضان ساعت 19:30 از شبکه مستند سیما نمایش داده می‌شود.

 دکتر اشکان تقی‌پور، مدیرعامل موسسه نیک‌گامان جمشید در این مستند گفت: سال ۱۳۷۹ دخترخاله مادرم که به ایشان خاله می‌گوییم به همراه شوهرش از آمریکا به ایران آمد. آ‌نها می‌خواستند یک بچه را از بهزیستی به فرزند‌خواندگی قبول کنند. یک شب که دور هم جمع شده بودیم، خاله اعلام کرد که فردا می‌خواهد بچه‌های شیرخوارگاه آمنه را بیرون ببرد و احتیاج به کمک دارد. پسرخاله‌ها و دختر خاله‌ها کار داشتند.

 به سرپرستی گرفتن بچه‌ای از بهزیستی آغاز تحول بین مهاجران آمریکایی شد

 تقی‌پور ادامه داد: من آن روز کاری نداشتم و قبول کردم که همراه آن‌ها بروم. مینی‌بوس حامل بچه‌ها که نوپا بودند، آمد و من از مسئول آ‌ن‌ها پرسیدم که می‌توانم بچه‌ها را بغل کنم و او گفت: «اگربیماری نداری، می‌توانی.» اولین بچه‌ای را که بغل کردم، احساس کردم در وجودم جاری شد. بچه‌ها محبت زیادی داشتند و خوراکی‌هایی را که داشتند، می‌خواستند حتی به زور به من بدهند.

 خالۀ اشکان اولین فرزند را به سرپرستی گرفت و این اتفاق، آغاز تحولی در بین مهاجران ایرانی در آمریکا شد. خاله به آمریکا بازگشت تا طرحی نو را پایه‌ریزی کند و اشکان به پشت میز دانشگاه رفت. خاله دریافت که می‌تواند برای ادامه کارها روی اشکان حساب کند. اشکان دانشگاه را به پایان رساند، مشغول کار شد و بین کارهایش پیگیر کارهای خِیری بود که خاله از آمریکا سفارش می‌داد. امانت‌داری و سرعت عمل در کنار گزارش‌های درست و به موقع از روند کار باعث شد خاله بتواند افراد بیشتری را از آن سوی دنیا برای کارهای خیر همراه کند.

  مدیرعامل موسسه نیک‌گامان جمشید خاطرنشان کرد: وقتی خاله به آمریکا می‌رفت به من گفت :«می‌روم آنجا دوستان و آشنایان را جمع می‌کنم. آیا تو می‌توانی این طرف کارها را پیش ببری؟» گفتم:« بله» اولین کار ما ساخت حمامی در مرکز دخترانه شبه خانواده در اتوبان آهنگ بود. کار با بهزیستی شروع شد اما به بهزیستی ختم نشد.

  اشکان تقی‌پور مهندسی گیاه پزشکی، فوق لیسانس فرهنگ و زبان‌های باستانی و دکترای مدیریت دارد و یکی از دلایلی که در کار خیر محکم و استوار مانده است را نگاه میهن‌دوستی و خردورزانه می‌داند که او را به سمت شاهنامه، تاریخ باستان، تاریخ اسلام و شاعران کلاسیک کشانده است.

 وی اظهار داشت: از جایی به بعد، حجم کارهای خیر آنقدر زیاد شد که دیگر وقت نداشتم. خیرینی که با ما کار می‌کردند، پیشنهاد دادند مؤسسه‌ای ثبت کنیم. ضمن اینکه برای گرفتن کمک‌های افراد خارج از کشور مجوز لازم داشتیم. بهزیستی هم پیشنهاد کرد که مؤسسه‌ای تاسیس کنیم تا کارهای صورت‌گرفته معلوم باشد. اینجا بود که دچار یک پارادوکس شدم زیرا تا آن موقع به صورت دلی کار می‌کردم حالا باید بابتش پول می‌گرفتم. دوستان و خیرین گفتند که اگر می‌خواهید کارها رشد کند باید به شکل سیستم و سازمان به آن نگاه شود.

 دکتر تقی‌پور؛ حلقه وصلی بین دولت و خیرین مقیم در آمریکا

  اشکان تقی‌پور از دوراهی که پیش پایش بود راهی را برگزید که نفع اجتماعی داشته باشد و بدین ترتیب موسسه نیک‌گامان جمشید تاسیس شد. دکتر اشکان تقی‌پور رسماً تبدیل به حلقه وصل بین ایران و خیرین مهاجر در آمریکا شد که به دنبال کار خیر در کشور خود بودند.

  به گفته مدیرعامل موسسه خیریه نیک‌گامان جمشید، افرادی که در خیریه‌ها کار می‌کنند، صرفاً ارتزاق می‌کنند نه انتفاع. حقوقی که می‌گیرند در حدی است که زندگی‌شان بگذرد و بقیه‌اش حال خوش و خوبی است که به دست می‌آورند. 

 وی با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۴ مجوز خود را از بهزیستی و در سال ۱۳۹۵ پروانه فعالیت کشوری را گرفتیم، افزود: دو سال بعد با حکم آقای شریعتمداری؛ وزیر وقت رفاه، عضو شورای مشارکت‌های مرکزی بهزیستی شدم. این شورا پنج نفر عضو حقیقی دارد. پولی بابت کارها از سازمان‌های دولتی نمی‌گیریم بلکه فقط تسهیلگری داریم.

                                                                       دکتر تقی‌پور با بیان اینکه من حلقۀ آخر یک زنجیره بزرگ هستم، عنوان کرد: من فقط پُزش را می‌دهم چون همه از من تشکر می‌کنند. جمع کردن جماعتی که مطمئن به انجام کار خیر و درستی آن باشند به خصوص اینکه بسیاری از آن‌ها مقیم خارج هستند، دشوار است. باید قانع کردن و شفاف سازی برای آن‌ها باید صورت گیرد.

 «نیک‌گامان جمشید» بازوی اجرایی آموزش و پرورش و بهزیستی است

 هماهنگی بین حاکمیت و مهاجران آمریکایی یکی از بزرگترین مشکلات دکتر تقی‌پور بود. از یک طرف جلب اعتماد خیرین دور از وطن برای پرداخت هزینه کارهای خیر. از یک طرف دولت را قانع کردن برای صدور اجازه همکاری با خیرین مقیم آمریکا. در چنین شرایطی موسسه نیک‌گامان جمشید رابط این خیرین در به ثمر رساندن پروژه‌ها شد. در این مشارکت که بین بهزیستی و نیک‌گامان جمشید شکل گرفت نیازها از طریق نیک گامان جمشید بررسی و تبدیل به طرح می‌شود و سپس برای آن به دنبال خیّر می‌گردد.

  وی با بیان اینکه چهارچوب جمهوری اسلامی ایران و تمامیت ارضی جزو اصول من است، گفت: جمهوری اسلامی ایران برای من اصل انکارناپذیر است. اگر خیرین خارج از کشور می‌خواستند مستقیماً به حساب بهزیستی پول واریز کنند به دلیل قوانین حاکم برآن کشورها، برایشان مشکل ایجاد می‌شد. آن‌ها به حساب موسسه نیک‌گامان جمشید پول واریز می‌کنند و ما پروژه و کار خیر را پیش می‌بریم.

  مدیرعامل موسسه خیریه نیک‌گامان جمشید با اشاره به اینکه ما بازوی اجرایی آموزش و پرورش و بهزیستی هستیم، بیان کرد: این کار برای بهزیستی و آموزش و پرورش هم خوب است و هم اینکه کار خوب انجام می‌شود ضمن اینکه نقدی هم باشد به آن‌ها انتقال می‌دهیم. از طرفی خودمان به سراغ نهادهای امنیتی و نظارتی می‌رویم که بیایند و ببینند چون ما آدم سیاسی نیستیم. هر کس پول دهد تشکر می‌کنیم و نمی‌خواهیم تبدیل شویم به قطعه پازلی که نمی‌دانیم کل پازل چیست اما این را نهادهای امنیتی می‌توانند به ما بگوید.

 تقی‌پور اظهار داشت: متقاعد کردن دولت با برگزاری جلسات و همچنین بازنگری پروژه‌های انجام شده شروع شد. اعتماد خیرین خارج از کشور نیز با گزارش‌های دقیق انجام شد. برای ارائه این گزارش‌ها سالی یک بار به آمریکا سفر می‌کنم. خاله هم هر سال به ایران می‌آید تا از نزدیک شاهد کارها باشد. در آمریکا برای خیرین توضیحات را به صورت‌های مختلف فردی و گروهی می‌دهم. گاهی لازم است برای انجمنی در دانشگاه یا مدیران یک شرکت که خیرین ما هستند، سخنرانی کنم. گاهی هم باید به دیدن یک فرد خیّر بروم و به او گزارشی بدهم.

 ۱۵۰۰ خیّر ایرانی مقیم در غرب آمریکا داریم

این خیّر یادآور شد: با روی کار آمدن ترامپ نتوانستم به آمریکا سفر کنم و البته عدو سبب خیر شد. یاد کانادا افتادم و خیرین آنجا را هم جذب کردیم. خیرین کانادا نسل جوان هستند که رفت‌و‌آمد بیشتری به ایران دارند و جلب اعتماد آنها راحت‌تر است. از طرفی خیرین آمریکا از نظر شرایط مالی در وضع بهتری هستند.

 وی با بیان اینکه ۱۵۰۰ خیر ایرانی مقیم در غرب آمریکا داریم، عنوان کرد: این خیرین به همین تعداد  فامیل و آشنا و دوست دارند. این افراد در شرکت‌های مختلف آمریکا همکاران خود را نیز پای کار آوردند و ما هم گزارش دقیق ارائه می دادیم و بدین ترتیب جمع بزرگ شد. خوشبختانه ما مجوزهای لازم را هم گرفتیم. به خاطر این مجوزها مردم در آمریکا مثل خیریه‌ای که در آمریکا ثبت شده است به ما نگاه می‌کنند ضمن اینکه آنجا با کمک به خیریه‌ها از مالیات هم معاف می‌شوند.

 دکتر تقی‌پور ادامه داد: همیشه به عزیزانی که در خیریه کار می‌کنند، شفاف‌سازی و گزارش دقیق را توصیه می‌کنم. کار ما مثل فروش است اما حس و عشق خوب می‌فروشیم. ماحصل فروش ما برای بچه‌هاست. کار ما قواعد بیزینس را دارد اما ماحصل آن دل است. مسئله دیگر این است که در شرایط کنونی تنها خیریه سنتی نمی‌تواند جوابگوی همه مشکلات باشد.

 ساخت 50 مدرسه، 100 روستامهد و تجهیز 200 خانه بهداشت

  مدیرعامل موسسه خیریه نیک‌گامان جمشید با بیان اینکه 50 مدرسه در ۱۷ استان ساختیم، گفت: با توجه به اینکه ما خیریه حوزه مدرسه‌سازی نیستیم، سالی ۱۰ مدرسه احداث می‌کنیم. 200 خانه بهداشت در کمتر از یک سال گذشته سیستان و بلوچستان تجهیز کردیم. برای بهزیستی ۱۰۰ روستامهد در ۲۹ استان ساختیم که یک وعده غذای گرم به بچه‌ها می‌دهیم.

 این عضو حقوقی هیئت‌مدیره مجمع خیرین کشور ادامه داد: کمپین‌هایی برای لباس گرم و نوشت‌افزار نیز به صورت محلی برگزار می‌کنیم. معاونت سلامت وزارت بهداشت قرار است از مهر امسال صبحانه دانش‌آموزی را با نان غنی‌شده و شیر راه بیندازد. البته بودجه کافی برای این کار ندارد اما خیرین پای کار هستند. این در حالیست که ما در خراسان جنوبی سه هزار و 984 دانش‌آموز عشایری را هر روز صبحانه کامل با کالری لازم و مواد‌غذایی مفید می‌دهیم.

 نیک‌گامان جمشید نه‌تنها شریک اجتماعی بهزیستی است بلکه با اغلب سازمان‌ها که نیاز به جذب مشارکت مردمی دارند، همکاری می‌کند. مشارکت اجتماعی با بخش‌های دولتی باعث شکل‌گیری ارتباط دوسویه شده است. یکی از مهمترین اقدامات مؤسسه نیک‌گامان جمشید، تسهیلگری میان ادارات دولتی است و در واقع این موسسه مانند یک حلقه وصل عمل می‌کند. موسسه نیک گامان جمشید همچنین نقش رابط و واسط میان خیرین، مددجویان و خیریه‌ها را به خوبی ایفا می‌کند.

«نیک‌گامان جمشید» پروژه‌محور است نه مددجو‌محور

 دکتر تقی‌پور خاطرنشان کرد: بهزیستی زمانی برای کمک به سیل‌زدگان کمپین راه‌اندازی کرده بود تا وسایل خانه برای آن‌ها بخرد. عصر همان روز در هلال احمر جلسه‌ای داشتم و دیدم آنها اعلام می‌کنند هر کسی لوازم خانگی خواست به ما بگوید چون بودجه‌اش را داریم. من بهزیستی و هلال احمر را به هم وصل کردم تا کار پیش رود.

 مدیرعامل موسسه خیریه نیک‌گامان جمشید با اشاره به اینکه کار ما ظرایفی دارد، بیان کرد: تسهیلگری و خساست به خرج ندادن می‌تواند مشکلات ما را حل کند. لازمه اینکه شکل‌گیری پیکره واحده بشریت و ایجاد وحدت حاصل از تکثر این است که مرزبندی‌های موهوم را پاک کنیم چون فقط حاشیه هستند.

  وی با بیان اینکه ما پروژه‌محور هستیم، عنوان کرد: از اول تا آخر پروژه را انجام می‌دهیم اما مددجو‌محور نشدیم. کمک ما به مددجو به شکل ارجاع‌دادن آن است. به عنوان مثال، اگر کسی به خاطر مشکل سرطان به ما مراجعه کند یا حتی خیّری برای کمک به بیماران سرطانی بخواهد به ما پول دهد ما آن‌ها را به موسسه بهنام دهش‌پور یا محک معرفی می‌کنیم. کسی که برای جهیزیه به ما مراجعه کند را به خیریه حضرت رقیه و یا آبشارعاطفه‌ها ارجاع می‌دهیم. در واقع ما بخشی از مشکلات را خودمان حل می‌کنیم و بخشی را ارجاع می‌دهیم به خیریه‌های دیگر.

 حمایت موسسه نیک‌گامان جمشید از مددجویان به شکل رایجی که در دیگر خیریه‌ها وجود دارد، نیست. این امر به علت تعریف خاصی است که این موسسه از ابتدا با آن نیت کار خود را آغاز کرد و آن انجام فعالیت‌های پروژه محور با اولویت نیازهای بهزیستی است.

 پروژه‌ها را به آموزش و پرورش، بهزیستی و وزارت بهداشت ارجاع می‌دهیم

  دکتر تقی‌پور در توضیح شکل پروژه‌محور بودن موسسه نیک‌گامان جمشید، اظهار داشت: کار ما در حوزه آموزش، سلامت و آسایش دانش آموزان کم‌برخوردار با تکیه به مددجویان بهزیستی است. اولویت ما بهزیستی است که بتوانیم خوب رصد کنیم، گزارش خوبی بگیریم و پیگیرهم باشیم. ضمن اینکه شرایط بچه‌های بهزیستی خوب نیست. پروژه‌ها را دسته‌بندی می‌کنیم و به آموزش و پرورش، بهزیستی و وزارت بهداشت و در بحران‌ها هم به هلال احمر ارجاع می‌دهیم.

 وی ادامه داد: ما پولی به حساب دولت نمی‌ریزیم اما تاییدیه هر کدام از این سازمان‌ها را باید بگیریم. اگر خیرین خارج از کشور بخواهند به حساب دولت پول واریز کنند برای آن‌ها طبق قوانین موجود در آن کشورها مشکل پیش می‌آید. ما پروژه تعریف می‌کنیم به عنوان مثال اینکه برای اینکه فلان مدرسه را در فلان روستای کردستان بسازیم باید تاییدیه از جامعه خیرین مدرسه‌ساز که اتفاقا عضو آن هم هستیم، بگیریم.

 موسسه نیک‌گامان جمشید تصریح کرد: جامعه خیرین مدرسه‌ساز به سازمان نوسازی کشور وصل است. چنین نیازی را یا خیری نیت کرده است که در فلان روستا مدرسه بسازد یا خود سازمان نوسازی کردستان به ما اعلام می‌کند. نیت خیر را در هر صورت انجام می‌دهیم. کار را به پروپوزال تبدیل می‌کنیم که یک سری جزئیات دارد. یک سری هم اطلاعات محرمانه کشور است و ما باید طبق قوانین کشورمان آن را رعایت کنیم.

  کشور در این سال‌های اخیر در تمام حوزه‌ها به حلقه‌های وصلی که مردم و دستگاه‌های دولتی را به هم پیوند دهد، نیاز دارد. به وجود کسانی مثل دکتر اشکان تقی‌پور که اطلاع درست و روشنی از وضع موجود داشته باشند و راهکار هم برای حل مشکلات به دولت ارائه دهند، نیاز است تا از شکافی که از عدم تفاهم و درک ایجاد و باعث شکل‌گیری چندقطبی‌های بسیارشده است، کاسته شود.

گزارش از مریم داوری