به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، گزارش‌ بانک جهانی نشان می‌دهد که در سال 2020، به دلیل بحران کرونا، فقر در جهان افزایش زیادی داشته و تعداد افراد در فقر شدید، به بیش از 700 میلیون نفر رسیده است. در چنین شرایطی، بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی برای مبازه با فقر تلاش می‌کنند و در سال‌های اخیر برخی از بنیاد‌های خیریه اسلامی توانسته‌اند با تکیه بر مفاهیم اسلامی به اعتباری مهم در عرصه مبارزه با فقر، در سطح جهان برسند که  بنیاد «خیریه قطر» یکی از این سازمان‌ها می‌باشد.

کمک به 233 میلیون نفر در جهان

 بنیاد خیریه قطر (Qatar Charity)، یک سازمان بین‌المللی غیردولتی است. پیشینه تأسیس این بنیاد به تصمیم گروهی از نیکوکاران قطری برای حمایت از کودکان یتیم در جنگ و درگیری‌ها، برمی‌گردد. این افراد در سال 1995 یک خیریه ملی را تشکیل دادند و امروزه با گذشت چند سال از شروع فعالیت و در طول چهار دهه، خیریه قطر، به یکی از بزرگ‌ترین سازمان‌های بشردوستانه غیردولتی در جهان، تبدیل شده است.

 چارچوب کاری این بنیاد، ایجاد راه‌حل‌های بادوام برای مبارزه با فقر از طریق کمک به افراد آسیب‌دیده است. این بنیاد خود را به برنامه‌های توسعه پایدار در زمینه‌های اجتماعی، متعهد می‌داند و در حوزه‌های رفاه، آب و فاضلاب، آموزش، تغذیه و توانمندسازی اقتصادی، ورود می‌کند. در حال حاضر  خیریه قطر در 36 کشور جهان دفتر فعال دارد و در 60 کشور  با سازمان‌های غیردولتی ملی و محلی، اهداف خود را پیگیری می‌کند. ارزش خدمات این بنیاد خیریه بیش از نه میلیارد ریال قطری، برآورد شده است و در نهایت بیش از 233 میلیون نفر در سراسر جهان از خدمات آن بهره‌مند شده‌اند.

 خیریه قطر به عنوان یکی از بزرگترین سازمان‌های نیکوکاری در جهان اسلام، نقش مهمی در ترویج فرهنگ اسلامی صدقه، انفاق و کمک به نیازمندان ایفا می‌کند. این بنیاد تاکنون، 10 هزار  پروژه را به اجرا گذاشته  و  با راه‌اندازی پویش‌های مختلف و استفاده از رسانه‌های اجتماعی، توانسته است آگاهی عمومی را در مورد مسائل بشردوستانه جهان اسلام افزایش دهد و افراد بیشتری را به مشارکت در امر نیکوکاری با استفاده از مفاهیم اسلامی تشویق کند. 

مفاهیم اسلامی برای  مبارزه با فقر  

 یکی از ویژگی‌های خیریه قطر، استفاده از مفاهیم اسلامی برای ترویج امر خیر و نیکوکاری در کنار اقدامات بشردوستانه است. خیریه قطر، راهکارهای بین‌المللی مبارزه با فقر را در قالب مفاهیم اسلامی، اجرایی می‌کند. عوامل موثر در فقر شامل، کمبود آموزش، تبعیض، بیکاری، دستمزد کم، ناتوانی، بیماری روانی، جنگ‌ها و  بلایای طبیعی، می‌باشد و این بنیاد، چارچوب کاری خود را برای مبارزه با فقر،  با توجه به این عوامل تنظیم کرده است.  بنیاد خیریه قطر  برای جمع‌آوری کمک‌های مالی در راستای اجرای پروژه‌های خود از دو مفهوم اسلامی صدقه و انفاق  در کنار سایر مفاهیم اسلامی، بهره می‌جوید. 

 استفاده هدفمند از صدقات، یکی از  روش‌های جمع‌آوری کمک‌های مالی مردم برای فعالیت‌های خیریه این بنیاد است. از نظر خیریه قطر، صدقه ترویج یک عمل خیر اسلامی است. بنابراین این بنیاد بر این مساله تاکید دارد که  کار خیر از طریق صدقه، مزایای متعددی را برای گیرندگان و هم برای اهداکنندگان آن  دارد و  صدقه، می‌تواند اثرات مثبتی را برای سلامت روح و جسم، پرورش احساس و مسئولیت اجتماعی و نهایتاً ایجاد جامعه‌ای عادلانه‌تر، به ارمغان آورد. 

ترویج انفاق اسلامی، که همان مفهوم کمک و بخشش را تداعی می‌کند، از دیگر مفاهیمی است که خیریه قطر از آن بهره می‌جوید. این بنیاد انفاق را در پروژه‌های خود در اشکال مختلف زیر تعریف می‌کند:

انفاق هدفمند که  شامل هدایت کمک‌های مالی اهدا‌کنندگان به سازمان‌ها یا برنامه‌هایی است که بر حوزه‌های خاصی از نیازهای افراد فقیر، تمرکز دارند. به عنوان مثال، ارائه خدمات و حمایت از پناهندگان و افراد آواره، غذا، دارو و مراقبت های بهداشتی، شامل این دسته می‌شوند. با تمرکز بر حوزه‌های خاص،  انفاق هدفمند می‌تواند به تخصیص منابع در جایی که بیشتر مورد نیاز است، کمک کند. در مثالی دیگر، این بنیاد در زلزله سال 2023 ترکیه با برنامه انفاق هدفمند توانست مبلغ اجاره‌بها خانه را برای بیش از 250 خانواده آسیب‌دیده از زلزله تامین کند. اهدکنندگان در سایت این بنیاد می‌توانند پروژه‌های مد نظر خود را با اهداف مشخص انتخاب کنند.

انفاق مشارکتی، شامل تجمیع منابع همه اهداکنندگان برای حمایت از یک هدف خاص است. در طرح‌های مشارکتی بنیاد خیریه قطر، تمامی مراحل پروژه‌ها برای اهداکننده قابل رهگیری است و افراد می‌توانند از تمامی مراحل انفاق خود، به صورت آنلاین اطلاعات داشته باشند. در این طرح‌ها از یک  تا چندین میلیون دلار مبالغ اهدایی افراد قابل پیگیری و نظارت برای همه است. در سایت بنیاد خیریه قطری، تاریخ، زمانبندی و تعداد پروژه‌ها برای بازدیدکنندگان و اهداکنندگان قابل مشاهده است.

انفاق تاثیرگذار شامل یک رویکرد استراتژیک برای اهدا است، که در آن اهداکنندگان به دقت نتیجه مورد نظر اهدای خود و تأثیرات بلندمدتی را که می‌تواند بر جامعه یا موضوعی که می‌خواهند به آن رسیدگی کنند، در نظر می‌گیرند. انفاق تأثیرگذار فقط به مقدار پول اهدایی نیست، بلکه در مورد اثربخشی و پایداری برنامه‌ها یا طرح‌های مورد حمایت است. در این راستا، پروژه‌های مختلفی در سایت اصلی این بنیاد معرفی شده‌اند که آمار روزانه مبالغ انفاقی و تعداد بهره‌مندانی که می‌توانند از آن استفاده کنند، به تفصیل آورده‌ شده است. در این پروژه‌ها میزان تاثیر‌گذاری و گزارش کمک‌ در مراحل مختلف، از جمله امداد، نجات، غذارسانی، آموزش و بهداشت و غیره را می‌توان  مشاهده کرد.  

بنیاد خیریه قطر توانسته است با حضور در اکثر مناطق بحرانی دنیا به یک بازیگر برجسته در عرصه فعالیت بین‌المللی  تبدیل شود و به طیف وسیعی از نیازهای بشردوستانه از جمله فقرزدایی، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، تامین آب و رفاه اجتماعی پاسخ دهد و  در کنار این فعالیت گسترده، استفاده از تعاریف و مفاهیم اسلامی برای مبارزه با فقر، به افزایش اعتبار این بنیاد در میان مسلمانان جهان، کمک شایانی کرده است.

گزارش از نرگس اسفندیاری

منبع:سایت موسسه خیریه قطر