به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، آن دسته از کشورهایی که در مدیریت امور خیر موفق‌تر هستند، کشورهایی‌اند که ساز و کار مدیریتی لازم را برای امور خیر فراهم کرده‌اند. در کشور ما، ایران، با وجود ظرفیت‌های گستردۀ کار خیر و تعدد مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد، انسجام و اثربخشی مطلوب شکل نگرفته است. یکی از دلایل این معضل، فقدان نهادهایی متمرکز برای نظارت و تسهیل کار خیر است. در ایران، مجموعه‌های متعدد؛ از وزارت کشور گرفته تا سازمان بهزیستی به صدور مجوز اقدام می‌کنند. مشخص نیست اطلاعات دقیق خیریه‌ها در کدام ارگان ثبت می‌شود و نظارت و ارزیابی سالانه (غیر از امور مالی) برای خیریه‌ها وجود ندارد. در حالی که کشوری مثل انگلستان با ایجاد نهادهایی مثل «کمیسیون خیریه»، نظارت و تسهیلگری یکپارچۀ امور خیر را ایجاد کرده است.
«کمیسیون خیریه» (Charity Commission) یک ادارۀ دولتی مستقل و غیروزارتی است که به پارلمان انگلستان پاسخ‌گوست. کمیسیون خیریه مسئول ثبت دقیق، تنظیم، نگهداری و به‌روزرسانی اطلاعات موسسات خیریه در انگلستان و ولز است. این کمیسیون، بر مبنای قوانین موسسات خیریه در انگلستان، شرایط سازمانهایی که درخواست ثبت در این کمیسیون دارند و باید ثبت شوند را بررسی و درمورد ثبت یا عدم ثبت آنها تصمیم‌گیری می‌کند. همچنین خیریه‌هایی را که بنابه دلایل مختلف از جمله تغییر در فعالیت‌ها و ماهیت آنها، دیگر خیریه محسوب نمی‌شوند، یا دیگر وجود ندارند یا فعالیت نمی‌کنند، از بانک اطلاعاتی خود حذف می‌کند. این کمیسیون در چهارمنطقه در لیورپول، لندن، نیوپورت و تاونتون کار می‌کند. دفتر نیوپورت آن، به دو زبان ولزی و انگلیسی فعالیت می‌کند و حدود ۳۵۰ نفر کارمند دارد.
هدف کمیسیون خیریه
مهمترین هدفی که کمیسیون برای خود تعریف کرده و از آن دفاع می‌کند کسب اطمینان از این امر است که امر «خیریه» می‌تواند رشد کند و در جامعه اعتماد ایجاد کند تا مردم بتوانند کیفیت زندگی را بهبود بخشیده و جامعه را تقویت کنند. این هدف کلان در قالب ۵ هدف استراتژیک دنبال می‌شود: ۱) رسیدگی به امور خیریه ۲) برخورد با تخلفات و آسیب‌ها ۳) اطلاع‌رسانی به افکار عمومی برای انتخاب بین خیریه‌ها ۴) دادن درک و ابزارهایی به مؤسسات خیریه که برای موفقیت بدان‌ها نیاز دارند، و ۵) برقراری ارتباط امور خیریه با دنیای امروز و الزامات جدید.
برای دستیابی به این اهداف، وظایف کمیسیون عبارتند از:
- ثبت سازمان‌های واجد شرایط در انگلستان و ولز که فقط برای اهداف خیریه تأسیس شده‌اند.
- شناسایی و بررسی سوء‌استفاده و سوء‌مدیریت موسسات خیریه و انجام اقدامات اجرایی در صورت احراز تخلف و انحراف از قوانین.
- حصول اطمینان از رعایت الزامات قانونی توسط سازمان‌های خیریه، از جمله ارائه اطلاعات و گزارش‌های سالانه مالی و عملکردی.
این کمیسیون یک هدف قانونی دارد که اطمینان حاصل کند که متولیان موسسات خیریه به تعهدات قانونی خود در مدیریت موسسات خیریه عمل می‌کنند و به طور کلی اعتماد و اطمینان عمومی به موسسات خیریه را ارتقاء می‌دهند.
- ایجاد اطلاعات مناسب در مورد هر موسسه خیریه ثبت‌شده و اطلاع‌رسانی گسترده درباره فعالیت‌های موسسه به عموم مردم. مردم می‌توانند به صورت رایگان بر اساس نام خیریه، شماره، تاریخ ثبت‌نام یا محل موسسه خیریه جست‌وجو کنند. همچنین خیریه‌ها از حیث درآمد، دستۀ درآمد و حوزۀ فعالیت مؤسسه نیز دسته‌بندی شده و 10 موسسه برتر از نظر درآمد، هزینه یا معیارهای دیگر معرفی می‌شوند.
- ارائه راهنمایی و مشاوره برای کمک به مؤسسات خیریه که تا حد امکان مؤثر باشند و بتوانند فعالیت‌های خود را به نحو احسن انجام دهند.
- ارائه خدمات آنلاین برای موسسات خیریه مانند درخواست ثبت، مشاوره، انتقال زمین یا اموال خیریه به متولی رسمی، ارائه گزارش‌های سالانه، گزارش تغییر در جزئیات موسسه خیریه یا یک رخداد جدی در موسسه خیریه از طرف متولیان، فروش یا اجاره ملک به شخصی که با موسسه خیریه مرتبط است و بستن یا ادغام یک موسسه خیریه و ...
نحوه همکاری کمیسیون با موسسات خیریه
در یک ارتباط متقابل و دوسویه، کمیسیون علاوه بر نظارت بر موسسات خیریه، از عملکرد این موسسات نیز پشتیبانی و در صورت لزوم آن را تقویت می‌کند. در قسمت راهنمایی کوتاه در مورد اصولی که همه متولیان باید بدانند، مطالب مفید و دستورالعمل‌های موثری درباره اهداف و قوانین خیریه، تصمیم‌گیری در یک موسسه خیریه، مدیریت امور مالی خیریه، مدیریت تضاد منافع در یک موسسه خیریه، چه چیزی به کمیسیون خیریه ارسال شود و چگونه می‌توان کمک گرفت، حفاظت از مؤسسات خیریه و معتمدین و همینطور فعالیت سیاسی و مبارزات انتخاباتی توسط موسسات خیریه آمده است.
پشتیبانی، اطلاعات و خدمات کمیسیون به متولیان کمک می‌کند تا در پیشبرد فعالیت‌ها و دستیابی به اهداف خود موفق شوند و موسسات خیریه خود را مطابق با قانون اداره کنند. این بخش مهمی از نحوه تنظیم فعالیت سازمان‌های خیریه است و در مواردی که تشخیص داده شود یک موسسه خیریه در معرض خطر است، بعد از بررسی و در صورت لزوم، کمیسیون از قدرت خود برای محافظت از موسسه در برابر آسیب و خطر بوجود آمده، استفاده می‌کند.
در وبلاگ کمیسیون، راهنمایی‌های عملی و گام‌به‌گام بسیاری از نحوه ثبت موسسات در کمیسیون تا نحوه حمایت و تنظیم سازمان‌های خیریه آمده است. در این وبلاگ اطلاعاتی نیز درباره شکایت موسسات خیریه از کمیسیون درباره موضوع یا خدمتی اختصاص داده شد با این توضیح که: ما متعهد به ارائه بهترین خدمات به شما هستیم. اما ممکن است زمانی لازم باشد از خدماتی که ما ارائه کرده‌ایم شکایت کنید. در این خصوص راهنمایی‌های لازم نیز در وبلاگ کمیسیون منتشر شده است.
اهداف مؤسسات خیریه در انگلستان
مطابق قوانین انگلستان و قانون خیریه‌ها مصوب سال 2011، اهداف موسسات خیریه در جهت تأمین منافع عمومی جامعه عبارتند از: ۱. پیشگیری یا رفع فقر ۲. پیشرفت آموزش ۳. پیشرفت و حفاظت از نظام‌های اعتقادی مختلف، ۴. پیشرفت سلامت یا نجات جان انسان ۵. پیشرفت شهروندی و توسعه جامعه ۶. پیشرفت هنر، فرهنگ، میراث بشری و علم ۷. پیشرفت ورزش آماتور ۸. پیشبرد حقوق بشر، حل منازعه، آشتی و ترویج برابری و تنوع ۹. پیشرفت حفاظت یا بهبود محیط زیست ۱۰. امداد رسانی به نیازمندان به دلیل جوانی، سن، بیماری، ناتوانی، تنگنای مالی یا سایر مضرات. ۱۱. کمک به حیوانات ۱۲. ارتقای کارایی نیروهای مسلح یا کارآیی پلیس، خدمات آتش‌نشانی و نجات یا خدمات آمبولانس. ۱۳. هر گونه اهداف خیریه‌ای دیگر.
علاوه بر اینکه بخش مهمی از مطالب وبلاگ کمیسیون در خصوص قوانین و مقرارت دولتی، سازو کارهای اداری، ارائه خدمات و تنظیم فعالیت‌های موسسات خیریه است بخش دیگری از مطالب آن اختصاص یافته است به آگاهی‌بخشی عمومی و ارتقای سطح دانش جامعه در رابطه با عملکرد موسسات خیریه و همچنین مسائل به روز در سطح جامعه و در سطح بین‌المللی. برای مثال مطالبی که در ماه گذشته در وبلاگ این کمیسیون منتشر شده است عبارتند از:
- تحقیق در مورد اعتماد عمومی به موسسات خیریه و تجربه متولیان از نقش آنها در سال 2023
- پس از کلاهبرداری 2.7 میلیون پوندی، قانون‌گذاران از مردم می‌خواهند هنگام کمک به خیریه‌ها مراقب باشند
- مدل اجاره مبتنی بر مسکن حمایتی از دیدگاه کمیسیون خیریه
منبع اصلی گزارش: https://www.gov.uk/government/organisations/charity-commission
گزارش از شورانگیز داداشی
دیدگاه خود را بنویسید