به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، بر اساس برآوردهای منتشرشده، سالانه نزدیک به 300 هزار زن به‌دلیل بارداری یا زایمان جان خود را از دست می‌دهند، بیش از 2 میلیون نوزاد در ماه اول زندگی خود می‌میرند و حدود 2 میلیون نفر دیگر نیز مرده متولد می‌شوند. این میزان معادل یک مرگ قابل پیشگیری در هر 7 ثانیه است.
«سازمان جهانی بهداشت»[1] (WHO) به طور رسمی شعار روز جهانی بهداشت را در سال 2025، «آغاز سالم، آینده‌ای امیدوار» اعلام کرده است که بر بهبود سلامت و بقای مادر و نوزاد تمرکز دارد. بر اساس روندهای کنونی، آمار نگران‌کننده‌ای نشان می‌دهد که ۸۰ درصد از کشورهای جهان در تحقق اهداف خود برای بهبود نرخ بقا مادران تا سال ۲۰۳۰ ناکام مانده‌اند. علاوه بر این، یک سوم این کشورها احتمالاً نمی‌توانند به اهداف خود در کاهش نرخ مرگ و میر نوزادان نیز دست یابند.
سلامت مادران و نوزادان بنیان خانواده و جوامع سالم است و به تأمین آینده‌ای روشن برای همه کمک می‌کند. امسال، به مناسبت روز جهانی بهداشت که در ۷ آوریل مصادف با ۱۹ فروردین ۱۴۰۴ برگزار می‌شود، یک کمپین یک ساله تحت نظارت WHO با عنوان «آغازهای سالم، آینده‌های امیدوارانه» آغاز خواهد شد. این کمپین از دولت‌ها و جامعه سلامت می‌خواهد تلاش‌های خود را برای کاهش مرگ‌های قابل پیشگیری مادران و نوزادان افزایش دهند و رفاه زنان را در اولویت قرار دهند. هدف آن افزایش آگاهی درباره چالش‌های زنده‌ماندن مادران و نوزادان و تشویق به اقدامات جمعی برای حمایت از والدین و متخصصان بهداشتی است.
همکاری سازمان‌های غیردولتی با سازمان بهداشت جهانی: فرصت‌هایی برای تأثیرگذاری بر سلامت جهانی
در حوزه سلامت، همکاری بین سازمان‌های غیردولتی (NGO) و سازمان بهداشت جهانی (WHO) به‌طور فزاینده‌ای اهمیت یافته است. با توجه به چالش‌های بهداشتی نظیر پاندمی‌ها و بیماری‌های مزمن، نیاز به اتخاذ رویکرد چندوجهی در مراقبت‌های بهداشتی ضروری‌تر از همیشه است. سازمان‌های غیردولتی با تخصص و ارتباطات خود، نقش مهمی در تکمیل تلاش‌های WHO ایفا می‌کنند و اطمینان می‌دهند که دیدگاه‌های متنوع در بحث‌های جهانی شنیده شوند. این همکاری، با استفاده از دانش محلی، راه‌حل‌های نوآورانه و اعتماد جامعه محلی رویکردی جامع‌تر را به مراقبت‌های بهداشتی به ویژه در زمینه سلامت مادران و نوزادن می‌آورد و به طراحی مداخلات مناسب برای جمعیت‌های خاص کمک می‌کند.
نقش سازمان‌های غیردولتی در ارتقای سلامت مادران و نوزادان
سازمان‌های غیردولتی و خیریه نقش بسیار مهمی در ارتقای سلامت مادران و نوزادان در سطح جهانی دارند و با اجرای مجموعه‌ای از اقدامات و ابتکارات به بهبود این حوزه کمک می‌کنند. یکی از اقدامات اصلی این سازمان‌ها، بهبود دسترسی به خدمات بهداشتی است، به‌ویژه در مناطق محروم. آن‌ها با تأسیس کلینیک‌ها و واحدهای بهداشت سیار، خدمات مراقبت پیش از زایمان و پس از زایمان را ارائه می‌دهند و همچنین تلاش می‌کنند تا داروها و تجهیزات ضروری به دست ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی برسد.
آموزش و آگاهی‌رسانی در زمینه سلامت نیز از دیگر فعالیت‌های این سازمان‌هاست. آن‌ها کارگاه‌های آموزشی برای مادران و خانواده‌ها در زمینه‌های تغذیه، شیردهی و علائم خطر در دوران بارداری برگزار می‌کنند و در کمپین‌های آگاهی‌بخشی از شیوه‌های مضر و اهمیت مشاوره با پزشک توضیح می‌دهند. علاوه بر این، بسیاری از سازمان‌ها به آموزش و افزایش ظرفیت کارکنان بهداشتی محلی، از جمله ماماها و پرستاران، می‌پردازند تا کیفیت خدمات در دوران بارداری و زایمان را بهبود بخشند.
سازمان‌های غیردولتی همچنین در تلاش برای تأثیرگذاری بر سیاست‌های مرتبط(ترویج و مطالبه‌گری) با سلامت مادران و نوزادان فعال هستند. آن‌ها با رایزنی برای تخصیص منابع بیشتر و اجرای سیاست‌های مبتنی بر شواهد، حقوق زنان و نوزادان را حفظ می‌کنند. جمع‌آوری داده‌ها و تحقیق نیز یکی دیگر از فعالیت‌های این سازمان‌هاست که به شناسایی چالش‌ها و نقاط ضعف در خدمات بهداشتی کمک می‌کند. علاوه بر این، سازمان‌های غیردولتی و خیریه‌ها برنامه‌های حمایتی جامعه‌محور برای مادران شکل می‌دهند که شامل گروه‌های حمایتی همتا است. در زمان بحران‌ها، آن‌ها خدمات بهداشتی-سلامتی فوری برای مادران و نوزادان ارائه می‌دهند و در راستای آمادگی برای موارد اضطراری تلاش می‌کنند.
با همکاری با سازمان‌های بین‌المللی و دیگر ذینفعان، این سازمان‌ها به اجرای برنامه‌های جامع سلامت مادران و نوزادان کمک می‌کنند و نقش حیاتی در کاهش مرگ‌ومیر مادران و نوزادان ایفا می‌کنند. با پرداختن به ابعاد مختلف سلامت مادران و نوزادان، سازمان‌های غیردولتی و خیریه نقش اساسی در کاهش نرخ مرگ‌ومیر مادران و نوزادان و بهبود نتایج بهداشتی در سطح جهانی ایفا می‌کنند.
چالش‌های موسسات خیریه و سازمان‌های غیردولتی
مهمترین چالش موسسات خیریه و سازمان‌های غیردولتی محدودیت تامین منابع مالی است. این چالش به دو دلیل عمده نمایان می‌شود: نخست، این سازمان‌ها به شدت به کمک‌ها و حمایت‌های مالی وابسته‌اند، که این وابستگی می‌تواند برای حفظ پروژه‌های بلندمدت غیرقابل پیش‌بینی و ناکافی باشد. ودر قدم بعدی، رقابت شدید میان سازمان‌ها برای جذب منابع مالی از یک گروه خاص از اهداکنندگان است که کسب حمایت‌های مالی لازم را برای برخی از این سازمان‌ها به ویژه سازمان‌های کوچک محلی، دشوار می‌سازد.
علاوه بر این، موانع بوروکراسی نیز به عنوان یک چالش بزرگ به شمار می‌روند، زیرا کار در چارچوب‌های پیچیده نظارتی می‌تواند مانع از عملکرد مؤثر سازمان‌های غیردولتی شود، به ویژه در مناطقی که کنترل‌های دولتی شدیدی وجود دارد. این شرایط منجر به تأخیر اجرای برنامه‌ها می‌شود، به‌ویژه در شرایط اضطراری که نیاز به واکنش سریع وجود دارد.
چالش‌های فرهنگی و اجتماعی نیز بر کارایی این سازمان‌ها تأثیر می‌گذارند. سازمان‌های غیردولتی باید با هنجارهای فرهنگی و باورهای اجتماعی جوامع محلی سازگار شوند تا برنامه‌های بهداشتی آن‌ها پذیرفته شود و اثربخشی لازم را داشته باشد. ایجاد اعتماد و جلب رضایت جوامع محلی، اگرچه چالش‌برانگیز است، اما برای موفقیت طرح‌های بهداشتی ضروری است.
در عین حال، مسائل منابع انسانی از دیگر چالش‌ها به شمار می‌رود. استخدام و حفظ پرسنل واجد شرایط، به ویژه در مناطق دورافتاده، می‌تواند به چالشی بزرگ تبدیل شود. ضمن آن‌که سازمان‌ها باید در آموزش کارکنان بهداشتی محلی سرمایه‌گذاری کنند تا از اجرای مؤثر برنامه‌ها اطمینان حاصل کنند.
مسئله ادغام با سیستم‌های بهداشتی نیز پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. همکاری با مقامات بهداشتی محلی و همسوشدن با سیاست‌های بهداشت ملی، زمان‌بر و پیچیده است. در بعضی موارد، سازمان‌های غیردولتی ممکن است به‌طور ناخواسته خدمات تکه‌تکه‌ای را ایجاد کنند که به جای تقویت سیستم کلی بهداشت، آن را پیچیده‌تر می‌کند.
از سوی دیگر، جمع‌آوری داده‌ها و گزارش‌گیری نیاز به زیرساخت و فناوری مناسب دارد، که در برخی مناطق، به ویژه در محیط‌های بی‌ثبات سیاسی، عدم دسترسی به این منابع می‌تواند چالش‌زا باشد. در نهایت، بی‌ثباتی سیاسی و تغییرات ناگهانی در سیاست‌های دولتی می‌تواند تأثیرات عمیقی بر فعالیت این سازمان‌ها داشته باشد و آنان را در مواجهه با مشکلات جدید قرار دهد.
با وجود این چالش‌ها، مؤسسات خیریه و سازمان‌های غیردولتی، نقشی حیاتی در سیستم‌های بهداشتی در سطح جهان ایفا می‌کنند. با عبور از این موانع با انعطاف‌پذیری و سازگاری، آن‌ها همچنان به کمک قابل توجهی در بهبود نتایج سلامت در جوامع، به‌ویژه در مناطق محروم می‌پردازند.
ابتکاراتی برای روز جهانی بهداشت ۲۰۲۵
برای این روز می‌توان ابتکارات مؤثری را راه‌اندازی کرد. نخست، کمپین آموزشی و آگاهی‌دهی در زمینه بهبود دسترسی به بهداشت، سلامت و خدمات بهداشتی از طریق کلینیک‌های سیار، گسترش خدمات تله‌پزشکی و آموزش کارکنان محلی بهداشتی در مناطق کمتر برخوردار است. دوم، چالش پیشگیری از بیماری و سلامت با هدف ترویج سبک‌های زندگی سالم از طریق برگزاری رویدادهای ورزشی اجتماعی، کارگاه‌های تغذیه سالم و کمپین‌های آگاهی از سلامت روان، مشارکت فعال در سلامت فردی و اجتماعی را تشویق می‌کند.
در نهایت، برنامه سفیران سلامت جوانان به توانمندسازی جوانان برای ترویج و مطالبه‌گری (Advocacy) در زمینه بهداشت می‌پردازد، این کار با سازماندهی کارگاه‌های آموزشی در موضوعات بهداشتی مهم، ایجاد شبکه‌های آموزش همتا و استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال برای ارسال پیام‌های بهداشتی انجام می‌شود. این ابتکارات به هدف تقویت مشارکت‌های اجتماعی، بهبود سواد سلامت و افزایش دسترسی به خدمات بهداشتی کمک می‌کنند و در نهایت به سلامت جوامع همسو با اهداف روز جهانی بهداشت می‌انجامند.
نتیجه
تأثیر همکاری‌های سازمان‌های غیردولتی و سازمان بهداشت جهانی بر سلامت جهانی عمیق و گسترده است. این همکاری‌ها منجر به پیشرفت‌های قابل توجهی در پیشگیری از بیماری، دسترسی به درمان و آموزش بهداشت در مناطق مختلف شده است. به عنوان مثال، تلاش‌های مشترک در کمپین‌های واکسیناسیون منجر به افزایش نرخ ایمن‌سازی در جوامع محروم شده و در نهایت جان‌های بی‌شماری را نجات داده است.
علاوه بر این، همکاری‌ها فرهنگی از اشتراک دانش و توانمندسازی بین کارکنان بهداشتی ایجاد کرده است. با همکاری یکدیگر، سازمان‌های غیردولتی، خیریه‌ها و سازمان بهداشت جهانی برنامه‌های آموزشی را توسعه داده‌اند که مهارت‌های متخصصان بهداشت محلی را بهبود می‌بخشد و اطمینان حاصل می‌کند که جوامع بهتر می‌توانند به چالش‌های بهداشتی خود پاسخ دهند. این توانمندسازی برای ساخت سیستم‌های بهداشتی مقاوم که قادر به پاسخگویی به بحران‌های آینده هستند، حیاتی است.
نویسنده و مترجم: شورانگیز داداشی
[1]. World Health Organization
منابع:
دیدگاه خود را بنویسید