به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دکتر اشکان تقی پور؛ مدیرعامل مؤسسه خیریه «نیک‌گامان جمشید» و عضو هیئت‌امنای کانون حمایت از مراکز شبه‌خانواده کشور با بیان این مطلب که حدود ۶۸۴ مرکز شبه‌خانواده یا به بیان دیگر خانه‌های شبانه‌روزیِ زندگی که در بالیدن، رشد و پرورش کودکان و نوجوانان بی‌سرپرست یا فاقد سرپرست، مؤثر هستند، هم‌اکنون توسط فعالان حقوقی در قالب مؤسسات خیریه ثبت‌شده و مورد تأیید بهزیستی کشور در عرصه‌ کودکان و نوجوانان فعالیت می‌کنند.

 وی در ادامه افزود: هرچند در مؤسسه خیریه نیک‌گامان جمشید فعالیت‌های پروژه‌محور با هدف آسایش، سلامت، آموزش و مهارت‌آموزی کودکان و نوجوانان نیازمند اما کرامت‌مند و زنان سرپرست خانواده همانند مدرسه‌سازی، مدرسه‌یاری و ساخت و تجهیز کارگاه‌ها و هنرستان‌ها به شکل گسترده در نقاط کم‌برخوردار صورت می‌گیرد و پروژه‌های عمرانی و تجهیز حوزه‌ بهداشت و درمان و حتی تأمین معیشت مددجویان نیز به شکل پروژه در شرایط خاص انجام می‌شود، اما مبحث مراکز شبه‌خانواده، بحثی به مراتب سخت‌تر، حساس‌تر و از زوایایی، مهم‌تر از عرصه‌های مهم یاد شده است.

 عضو هیئت‌مدیره شبکه ملی مؤسسات نیکوکاری و خیریه تصریح کرد: وضعیت خاص فرزندان مراکز شبه‌خانواده در مقاطع سنّی مختلف، آسیب‌های خانوادگی و اجتماعی در طیف‌های مختلف که هریک از آن‌ها از آن گذر کرده‌اند و موارد بسیار در حوزه‌ روانشناختی و مددکاری، سبب می‌شود تیم مراقبت مراکز شبه‌خانواده یا به اختصار «خانه‌ها» شرایط علمی و عملی حساس و دشواری را در برخورد با هریک از کودکان و نوجوانان عزیزمان تجربه کنند.

 چهار مرکز شبه‌خانواده خیریه نیک‌گامان جمشید در کشور

 تقی‌پور گفت: مؤسسه خیریه نیک‌گامان جمشید در راستای یکی از اهداف خود، راه‌اندازی، تأسیس و اداره چهار مرکز شبه‌خانواده یا خانه‌ شبانه‌روزی فرزندانمان را در سه استان تهران، کرمان و گیلان در مقاطع مختلف سنی عهده‌دار است. تمام سعی مؤسسه بر آن است تا در این خانه‌ها همانند کانون گرم هر خانواده منسجم ایرانی، زندگی طبیعی توأم با شادمانی، اخلاق، رشد و پیشرفت جریان داشته باشد. همچنین کادر تیم مراقبت در خانه که همانند خانواده در کنار فرزندانمان زندگی می‌کنند همگی از تحصیلات مرتبط لیسانس و فراتر از لیسانس در رشته‌های روانشناسی، مددکاری اجتماعی و شاخه‌های مختلف علوم تربیتی و جامعه‌شناسی برخوردارند و تجربه‌ کافی در این زمینه دارند.

 وی در ادامه تصریح کرد: حضور مددکار و روانشناس در ساعت اداری و اغلب فراتر از آن، علاوه بر مربیان که دارای تحصیلات فوق‌الذکر هستند، سبب می‌شود فرآیندهایی چون «بازپیوند» به معنای تلاش جهت توانمند کردن خانواده‌ بیولوژیک فرزند یا عضو موجه از آن برای بازگشت کودک به خانواده‌ زیستی یا «فرزندخواندگی» به معنای یافتن خانواده‌ای جایگزین مبتنی بر قوانین و آیین‌نامه‌ها و با حکم قضایی، انجام شود.

 قانون دربارۀ فرزندان مستقل‌شده کاربردی نیست

 تقی‌پور بیان کرد: البته در یک مورد قانون ساکت است یا آنچنان که باید و شاید کاربردی نیست که سبب آسیب دیدن فرزندان می‌شود. فرزندان مراکز شبه‌خانواده پس از ۱۸ سال با دریافت مبلغی از سازمان بهزیستی منطبق بر قانون که البته به هیچ‌وجه برای حل مشکلات اولیه فرزندان نیز کافی نیست، مستقل می‌شوند. این استقلال هرچند به صورت ذاتی خوب است اما با وجود حمایت هدفمند مادی، معنوی و آموزشی مبتنی بر دانش و روش‌های تربیتی کودکان در مراکز شبه‌خانواده‌ موسسه خیریه نیک‌گامان جمشید، ممکن است نوجوان را در فرآیند اجتماع‌پذیری با چالش روبه‌رو کند. مشکلی که بسیاری از نوجوانان و جوانان حتی در خانواده‌های بیولوژیک طبقه‌ متوسط و مرفه جامعه هم با آن به هنگام جدا شدن از خانواده مواجه هستند. بدیهی است این مشکلات درباره‌ فرزندانی با خاطراتی از آسیب‌های اجتماعی می‌تواند پُررنگ‌تر باشد.

 وی اظهار داشت: مؤسسه خیریه نیک‌گامان جمشید با هماهنگی بهزیستی کشور برای کاهش این آسیب، به ایجاد خانه‌ نیمه‌مستقل برای فرزندان بالای ۱۸ سال خود اقدام کرده است؛ به‌گونه‌ای که برای ۱۸ سالگی فرزندان، بر مبنای شاخص‌های تربیتی و با حضور در خانه‌ مستقل در تعداد کم و با آزادی عمل بیشتر اما با مشورت و نظارت و همراهی مددکار مقیم در نزدیکی خود، هم استقلال اقامتی در خانه‌ خود و استقلال تحصیلی، دانشگاهی و کاری را دریابند و هم حمایت معنوی، مادی، همفکری و مشورت مؤسسه را همانند خانواده‌ خود همراه داشته باشند.

 تقی‌پور در ادامه افزود: قطعاً در شرایط ایده‌آل فرآیند استقلال کودک نه در نزدیک به ۱۸ سالگی، بلکه از بدو تولد و با فراز و فرودهایی تا جوانی به شکل مستمر باید انجام شود. با این وجود در مورد فرزندان مراکز شبه‌خانواده که این فرآیند طی نشده است موجب شده است که نقص‌های جدی به وجود آید. اما راهکار ما سبب می‌شود ریسک آسیب به فرزندان به هنگام مستقل شدن پایین آید و از سوی دیگر، فرزندان همواره علی‌رغم حس خوش استقلال، حس خوب حمایت مؤسسه در جایگاه خانواده را هم همچنان احساس کنند.

 مدیرعامل مؤسسه خیریه نیک‌گامان جمشید گفت: مؤسسه خیریه نیک‌گامان جمشید در حوزه‌ مراکز شبه‌خانواده هم‌اکنون با راه‌اندازی، تأسیس و مدیریت کامل پنج خانه شامل خانه گلها در کرمان (مخصوص دختران ۶ تا ۱۲ سال)، خانه ستارگان در کرمان (مخصوص دختران ۱۲ تا ۱۸ سال)، خانه‌ شعاع منور در گیلان (مخصوص کودکان ۳ تا ۶ سال)  و خانه دختران ایران در شهرستان ری استان تهران (مخصوص دختران ۷ تا ۱۲ و ۱۲ تا ۱۸ سال در دو مقطع سنی) در راستای سلامت جسم و روان، آموزش و استقلال فرزندان این مرز و بوم تلاش می‌کند. این کوشش بر مبنای قوانین کشور و نظارت و هماهنگی کامل با سازمان بهزیستی، با استفاده از جدیدترین روش‌های فرزندپروری و مباحث کاهش آسیب و به شکل کاملاً مردم‌نهاد است و مؤسسه برای ۵۰ فرزند خود با تکیه بر شناخت استعداد، خواست و علاقه‌ هر فرزند با بررسی تمام مؤلفه‌های زندگی برای هریک از عزیزان‌ تلاش می‌کند.

 وی تصریح کرد: در راستای بهبود شرایط مراکز شبه‌خانواده و فرزندان، نیاز جدی به مطالعات پیوسته و پایش مستمر در چارچوب‌های روانشناختی، مددکاری، تربیتی و دیگر علوم انسانی مرتبط به کودکان و نوجوانان و حوزه کاهش آسیب‌های اجتماعی به دلایل مهمی مانند تغییر نیازها و میزان درک نسل جدید کودکان و نوجوانان، از بدیهیات است. همچنین تلاش ما برای تأمین مایحتاج اولیه، مهارت‌آموزی و توانمندسازی مراکز شبه‌خانواده دیگر نیز در حد امکان با جدیت در حال انجام است.