به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نخستین نشست هم‌اندیشی مدیران تشکل‌های مردم‌نهاد با دکتر سیدمحمد بطحایی؛ معاون وزیر کشور و رئیس سازمان امور اجتماعی کشور، یکشنبه، ۲ دی‌ماه ۱۴۰۳ با حضور ۵۵ نفر از مدیران و نمایندگان تشکل‌ها در سازمان امور اجتماعی کشور برگزار شد.
در ابتدای این نشست دکتر محسن ولیئی؛ معاون مشارکت‌های اجتماعی سازمان امور اجتماعی کشور، گزارشی از فعالیت‌ها و وضعیت موجود ارائه داد. سپس حبیب‌الله بوربور؛ رئیس هیئت‌مدیره مجمع خیرین کشور به معرفی و ارائه گزارش عملکرد این مجمع پرداخت. در ادامه نیز نوبت به ارائه گزارش عملکرد توسط واعظ مهدوی از انجمن حاسب، دلشادی از انجمن محکم، بیگ‌‌پوری از انجمن پندار رسید. سخنرانان در این بخش بر این مطلب تأکید کردند که معاونت مشارکت‌های اجتماعی مظلوم است و کمترین توجه به این معاونت وجود دارد. افزون بر این، عدم شفافیت، آسیب‌زننده است و از دیگر سو لازم است که از درگیر شدن با فضای سیاسی وزارت کشور اجتناب شود.
در ثبت شرکت‌ها مشکلاتی وجود دارد
در بخش دیگری از این نشست، جمشیدی از انجمن مسئولیت اجتماعی این انجمن را معرفی کرد و گفت: ما در زمینه اطلاع‌رسانی چالش داریم و همچنین مسئولیت اجتماعی مورد توجه قرار نگرفته است. خانم جمالی‌نژاد از شبکه ارتباطی تشکل‌های زنان جمهوری اسلامی ایران به عنوان سخنران بعدی بیان کرد: در این سال‌ها آقای دکتر ولیئی و آقای دکتر عباسی روابط خوبی با ما برقرار کردند. البته در ثبت شرکت‌ها مشکل داریم. ما همه در دولت هم کار کرده‌ایم و خدمات گرفته‌ایم، ولی در سازمان غیردولتی داریم خدمات می‌دهیم..
خانم شاهسوند از شبکه رشد فراگیر و توسعه پایدار در ادامه نشست به ایراد سخن پرداخت و گفت: ما در اینجا خیریه‌ها و تعدادی از سازمان‌های مردم‌نهاد را داریم. این‌ها باهم به لحاظ محتوایی و ساختاری فرق دارند که به این موضوع توجه نشده است. ما در اهداف توسعه پایدار، از خط شاخص‌های جهانی پایین‌تر هستیم. در سال ۲۰۰۰ فقط در سه شاخص، پایین بودیم ولی الان در همه شاخص‌ها سقوط کرده‌ایم. چالش‌ها زیادند و خطاهایی داشتیم که باید بپذیریم. در ادامه نیز خانم چوپانی از بنیاد آبشار عاطفه‌ها به معرفی و اارائه گزارش عملکرد پرداخت.
در بخش دیگری از نشست، خامنوی؛ رئیس هیئت‌مدیرۀ شبکه ملی مؤسسات خیریه و نیکوکاری، گزارش عملکرد شبکه را ارائه کرد و گفت: تعداد نمایندگان ما در شوراهای توسعه تشکل‌ها متناسب نیست و باید افزایش یابد.
سپس خانم نعیمی از بنیاد بین‌المللی صلوات و رضا درمان؛ مدیرعامل مؤسسه خیریه ابتکار و توسعه نوید گزارش عملکرد خود را ارائه دادند. اشکان تقی‌پور؛ مدیرعامل مؤسسه خیریه نیک‌گامان جمشید نیز پس از ارائه گزارش عملکرد گفت: خیلی از فاندها در دنیا مختص خاورمیانه هستند که ما بلد نیستیم از آن‌ها استفاده کنیم. نعمتی، از شبکه طلایه‌داران جهادی نیز طی سخنانی گفت: سازمان امور اجتماعی، رو‌به‌رشد است. ولی ظرفیت‌های سازمانی‌اش کامل نیست. باید قفل دستگاه‌های دیگر باز شود. الان اولویت را می‌دانیم، ولی باید برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنیم. چه‌اینکه کارهای هم‌افزایی را می‌توان ساده انجام داد.
فراکسیون خیرین مجلس راه‌اندازی شود
در ادامه، یاسمیان، از مؤسسه محبت و کارگشایی نیک پس از معرفی و ارائه گزارش عملکرد گفت: نیاز به هم‌افزایی داریم و باید فرهنگ، آموزش و ابعاد دیگر را مورد توجه قرار بدهیم. کسانی که می‌توانند، بیایند و به ما کمک کنند. ما همگی طلبه هستیم و در کنار حوزه، داریم کارهای اجتماعی می‌کنیم. حاجبی از مجمع خیرین آبرسان کشور نیز بیان کرد: نیاز است که با وزارت خارجه ارتباط برقرار شود که بتوانیم از ظرفیت‌های خارجی استفاده کنیم. همچنین باید تفاهم‌نامه‌ای با شهرداری‌ها داشته باشیم که نام خیرین در خیابان‌ها استفاده شود. افزون بر این‌ها باید فراکسیون خیرین مجلس هم راه‌اندازی شود. در بخش دیگری از این نشست مرادی از انجمن انسان و زیست پایدار به معرفی و گزارش عملکرد پرداخت و گفت: مشکل مالیاتی داریم؛ چراکه می‌گویند برای تشکل‌ها قاعده‌ای وجود ندارد.
حیدری از تیم جهادی دوازده مستضعفین و نماینده تشکل‌ها در شورای ملی توسعه و حمایت، سخنران دیگر این نشست بود که بیان کرد: مشارکت اجتماعی واژه‌ای مظلوم و مبهم است. هر کس به نحوی به این مفهوم نگاه می‌کند. سازوکارهای مدیریت این حوزه بسیار حداقلی دیده شده است که نیاز است در این زمینه تدبیری صورت بگیرد.
نیری از خیرین نیز بیان کرد: از دکتر ولیئی تشکر می‌کنم؛ زیرا در ۲۵ سال اخیر، مدیری مانند ایشان نداشته‌ایم. دلیل موفقیت ایشان هم به خاطر این است که خودشان از بدنه خیریه‌ها هستند. اما مشکل ما این است که در دولت کسی ما را گردن نمی‌گیرد. بر این اساس، همه باید از ارتباطاتمان استفاده کنیم که کارها پیش برود. همچنین هیچ اطلاعات و آماری در این حوزه وجود ندارد.
در ادامه، نبی‌الله عشقی ثانی؛ مدیرعامل شبکه خیرین حامی ایتام به ایراد سخن پرداخت و گفت: کار شما در یک وزارتخانه سیاسی بسیار سخت است. ما آمار دقیق نداریم. هیچ‌کس نمی‌تواند یک آمار دقیق ارائه دهد. بر این اساس، نیاز به اطلاع‌رسانی داریم و باید در این حوزه بخش خاص داشته باشیم. تکیان از انجمن اتیسم نیز خاطره‌ای از تأسیس یک خیریه در ژنو تعریف کرد که این کار در نیم ساعت انجام شد. همچنین وی بر حل شدن مسئله بیمه و مالیات در این نشست تأکید کرد. در ادامه متقی از مؤسسه مهر هوشمند (آگاپه) بر تشکیل اطلاعات ارتباطی، قواعد و مصوبات کمیته مشترک سازمان و مجلس تأکید کرد و گفت: مشکلات بیمه و محل فعالیت تشکل‌ها نیز باید با وزارت کار و شهرداری‌ها رفع شود.
احمد قویدل از کانون هموفیلی ایران سخنران بعدی این نشست بود. وی بیان کرد: شما به سازمانی وارد شده‌اید که یک قیف برعکس است. وزارت کشور نمی‌تواند مرکز کار اجتماعی باشد. بالاخره دل خود را با تشکل‌ها و کار اجتماعی صاف کنید. معلوم است که شما از خیریه خوشتان می‌آید؛ چون مشکلات شما را حل می‌کنند، ولی با بقیه مشکل دارید. مسائل بین‌المللی می‌توانست با تشکل‌ها پیش برود. اصول‌فلاح از انجمن گردشگری ماجراجویانه نیز بزرگترین مشکل تشکل‌ها را ثبت شرکت‌ها دانست و نماینده انجمن صبح امید ابراز امیدواری کرد که بستر و سامانه‌ای ایجاد شود تا همه بتوانند از یکدیگر اطلاع داشته باشند. در بخش دیگری از این نشست، مشتاق از انجمن بلاکچین به ایراد سخن پرداخت و گفت: ما در حوزه مجازی به عنوان یک تشکل خودتنظیم‌گر شناخته شده‌ایم و این کار را می‌شود در حوزه تشکل‌ها هم انجام داد. چاوشیان از مؤسسه بین‌المللی خانواده معنوی خاتم نیز بیان کرد: ما تنها مؤسسه‌ای هستیم که ابتدا در خارج از کشور تأسیس شدیم و بعد برای دریافت مجوز به ایران آمدیم.
خیریه‌ها را به اپوزیسیون و یا پیمانکار تبدیل نکنیم
مهدی توسلی از بنیاد خیریه آلاء، سخنران دیگر این نشست بود. وی در ابتدا به معرفی این بنیاد پرداخت و گفت: بنیاد خیریۀ راهبری آلاء، سازمانِ مادر مجموعه‌های متعدد و متنوع مردم‌نهاد در عرصه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی، با نزدیک به ۱۵ سال سابقۀ فعالیت‌های خیرخواهانه و نیکوکارانه در بسیاری از نقاط کشور است. این سازمان، مهد بسیاری از حرکت‌های نیکوکارانۀ فرهنگی و اجتماعی و ایده‌های نو در کشور قرار گرفته است که هم‌اکنون با شتاب و رشد روزافزون به حرکت خود ادامه می‌دهند. ایده‌پردازان آلاء از بدو تأسیس این نهاد، در کلیشه‌های معمول خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد، چه در عرصۀ مدیریت و چه در عرصۀ مأموریت، تغییر و تحول را در دستور کار خود قرار دادند. آلاء نگاه آرمان‌گرا و اندیشۀ راهبردی-توحیدی را با حرکت جهادی، علمی، پویا، درون‌زا و مردمی، بر اساس فناوری‌های روز در هم آمیخت تا بتواند امور خیری را به سرانجام برساند که اثربخشی آن تا سالیان طولانی ماندگار است. داشتن نگاه نظام‌مند و جامع برای انجام‌دادن فعالیت‌های خیر، مشخصۀ محوری بنیاد آلاء است که با نگاه جهادی و مردمی آمیخته می‌شود.
وی در ادامه با تأکید بر این نکته که باید شخصیت سازمان اجتماعی حفظ شود گفت: لازم است که نقش راهبر، تسهیل‌گر و نظام‌بخش به حوزه خیریه‌ها حفظ شود و شرایط به‌نحوی نباشد که مانند قضیه فرهنگ کار صرفاً به مردم سپرده شود. همچنین نیاز است که از یکسو سمن‌ها را تبدیل به اپوزیسیون نکنیم و از دیگرسو آن‌ها را به پیمانکار تبدیل نکنیم، بلکه باید به سمت تأسیس خیریه‌های تخصصی حرکت کنیم و نیروهای انسانی متخصص پرورش دهیم. چه‌اینکه افرادی که دور این میز نشسته‌اند هرکدام به منزله یک ستاره قطبی هستند. همچنین نکته مهم دیگر اینکه نباید درگیر فضای دوگانه ماهی‌دادن و ماهی‌گیری یاددادن شویم؛ یعنی شرایط نباید اینگونه باشد که با ایجاد این دوگانه از کمک کردن به نیازمندان غافل شویم، بلکه باید به نحوی حرکت کنیم که هم کمک‌ها صورت بگیرد و هم در ادامه، آموزش ماهی‌گرفتن و توانمندسازی در دستور قرار بگیرد که از این موضوع می‌توان به ارتقای صنعت ماهی‌گیری تعبیر کرد.
توسلی در انتهای صحبتهای خود بیان کرد: نیازمند یک مطالعه آمایش ملی در حوزه نیکوکاری هستیم تا نظام مسائل خیریه و اجتماعی کشور استخراج شود؛ به این معنا که باید مشخص شود در هر استان اولویت کار خیر چیست و در کدام شهرها باید کمک‌رسانی در اولویت قرار بگیرد و از سوی دیگر نیازهایی که مردم دارند چه چیزهایی است.
در ادامه، دکتر محمدمهدی جعفری؛ مدیرعامل بنیاد تعالی زندگی با تأکید بر اینکه باید جایگاه سازمان امور اجتماعی ارتقا یابد گفت: در حوزه مشارکت‌ها، نیاز به قانون جهش مشارکت‌های اجتماعی داریم. به نظر می‌رسد نوآوری اجتماعی و کارآفرینی اجتماعی در دستگاه‌های اجرایی نقشی ندارند و به این موضوع توجهی نمی‌شود. لازم است که تسهیل فرآیند صدور مجوز و ارزیابی تشکل‌ها جدی گرفته شود. فرآیند اعتبارسنجی نیز باید از مسیر درست پیش رود؛ یعنی تنظیم‌گری اصلی با دولت باشد، ولی مجموعه‌های تنظیم‌گر میانی از خود تشکل‌ها باشند و به رسمیت شناخته شوند. همچنین معراجی از انجمن مسئولیت اجتماعی رهنما نیز طی سخنانی گفت: پیش‌نویس قانون مسئولیت اجتماعی، مشکلاتی دارد که باید رفع شود. همچنین نیاز است که کمیته‌های تخصصی نیز تشکیل شود.
شهرابی از مؤسسه مهرورزان پارسه سخنران دیگر این نشست بود که بر حفظ شأن خیریه‌ها تأکید کرد و گفت: به سامانه آموزشی و مالیاتی و بانک اطلاعاتی نیاز داریم. مؤیدی از انجمن صلح و دوستی برای تونیک نیز به معرفی و ارائه گزارش عملکرد پرداخت و سپس بابازاده از انجمن ترویج اینترنت اشیاء طی سخنانی گفت: اگر تشکل‌ها با موضوعات هوشمندسازی آشنا نباشند با شرایط قدیمی نمی‌توان کار کرد. همچنین قانون کار داوطلبانه باید تصویب بشود. یکی از مشکلاتی که وجود دارد هم این است که فرمانداری‌ها و استانداری‌ها همراه نیستند. خانم صالح‌غفاری از انجمن اتیسم ایران نیز بر این نکته تأکید کرد که تشخیص زودهنگام اتیسم، به منزله درمان اتیسم است.
در ادامه این نشست نوبت به سخنرانی الموتی از شبکه محیط زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار کشور و نماینده سازمان‌های مردم‌نهاد در شورای ملی توسعه و حمایت از تشکل‌ها رسید. وی بیان کرد: رویکرد دولت در دهه اخیر معطوف به خیریه‌ها شده است که در جای خودش خیلی بسیار خوب است، ولی ما ۱۴ حوزۀ موضوعیِ دیگر هم داریم و متأسفانه سایر نهادهای اجتماعی مورد توجه نیستند. در تمام دنیا مجموعه‌هایی فقط برای شناسایی و بیان مشکلات و مطالبه‌گری آن‌ها وجود دارد و اتفاقاً بسیار هم مورد توجه هستند، ولی در اینجا بیش از نیمی از تشکل‌های کشور به خاطر مطالبه‌گری، پُشت در تمدید مجوز مانده‌اند. این مدل مدیریت حوزه آسیب‌های اجتماعی باعث به وجود آمدن صنعت آسیب‌های اجتماعی شده است. یک بده‌بستان عجیب شکل گرفته است که به دنبال رفع آسیب‌ها نیست؛ زیرا گردش مالی بسیار بالایی وجود دارد و باید تولید آسیب وجود داشته باشد که مصرف این پول‌ها توجیه داشته باشد.
وی تصریح کرد: بند ب مادۀ ۵ آیین‌نامه شورای برنامه‌ریزی استان‌ها اجرا نمی‌شود. حضور حداقل دو تشکل در کارگروه‌های استانداری الزامی است، ولی استاندارها یا به این بند عمل نمی‌کنند یا تشکل همراه با خود را دعوت می‌کنند. سازمان امور اجتماعی باید مستقل از وزارت کشور باشد. این ساختمان از وزارت کشور جدا شده است، ولی هنوز به لحاظ فکری و رویکردی مستقل نشده است. همچنین آیین‌نامه موجود، دهها ظرفیت، سازوکار و ساختار تعریف‌شده دارد که رویه اجرایی‌اش مشخص نیست. دستورالعمل اجرایی این آیین‌نامه ناقص است و باید دستورالعمل جدید ابلاغ بشود. نکته دیگر اینکه هماهنگی بین ستاد و صف وجود ندارد. استان‌ها طبق رویه واحد عمل نمی‌کنند. بر این اساس باید در شورای اجتماعی کشور و سازمان امور اجتماعی کشور، تحول و تغییراتی ایجاد بشود.
الموتی در انتهای صحبتهای خود گفت: آخرین نکته بحث شفافیت است. یک روزی بالاخره در این دولت باید به مردم و تشکل‌ها توضیح داده شود که بیش از هزار میلیارد تومان اعتبار سالانه این حوزه کجا رفته است؟ چطور تخصیص پیدا کرده است؟ به چه کسانی داده شده و چه مشکلاتی را رفع کرده است؟ برخی تشکل‌های داوطلب ما گاهی برای ۲۰ میلیون تومان، به مشکل برخورد می‌کنند، ولی مبالغ میلیاردی به جاهای خاص اختصاص پیدا می‌کند. تقاضای یک جلسه اختصاصی با نمایندگان تشکل‌ها در شورای ملی توسعه و حمایت را دارم و امیدوارم که هرچه زودتر این جلسه برگزار شود.
در ادامه نشست چراغچی از انجمن دیابت گابریک، به معرفی این انجمن، بیماری دیابت و آثار اطلاع‌رسانی در این زمینه پرداخت. وی بیان کرد: در خیلی از کشورها فرآیند صدور مجوز در یک نصف روز انجام می‌شود و همانطور که دوستان گفتند، ورود به این حوزه خیلی آسان انجام می‌شود، ولی ماندن در کار ان‌جی‌اویی سخت است؛ زیرا نظارت‌ها خیلی جدی و دقیق است. راستینه از بنیاد پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی نیز به ارائه گزارش عملکرد پرداخت و در نهایت مولایی از بنیاد علوی بیان کرد: در این جلسات برای شنیدن نظرات فعالان اجتماعی شرکت می‌کنم.
با بکارگیری ظرفیت عظیم تشکل‌های مردمی مشکلات اجتماعی کشور حل خواهد شد
سید محمد بطحایی پس از جلسه با منتخبی از تشکل‌های مردمی و خیریه‌ها فعال کشور در مصاحبه با خبرنگار مرکز اطلاع‌رسانی وزارت کشور گفت: در این جلسه درباره موانع و مشکلاتی که در پیشبرد کارها وجود دارد، همچنین در خصوص امکاناتی که برای برون‌رفت از مشکلات هست، بحث و تبادل نظر شد.
وی با اشاره به ظرفیت عظیم تشکل‌ها و سمن‌ها در کشور گفت: مشکلات اجتماعی کشور را با استفاده از ظرفیت این تشکل‌ها و به دست خود مردم می‌توان حل کرد و ما به عنوان سازمان امور اجتماعی نقش حمایتی باید داشته باشیم و موانع سر راه را هموار کنیم.
بطحایی از استمرار این جلسات خبر داد و تاکید کرد: هزینه‌ای که برای حل مشکلات اجتماعی صرف می‌شود باید در این راستا صرف شود.
دیدگاه خود را بنویسید