به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دکتر اعظم کریمی؛ سرپرست اداره‌کل طرح‌های ملی و فراگیر جوانان و دبیر سابق ستاد خیرین ورزش‌یار وزارت ورزش و جوانان در گفت‌وگو با دبیرخانۀ جشنواره ملی اعطای نشان نیکوکاری به معرفی فعالیت‌های ستاد خیرین ورزش‌یار و تبیین دلایل حمایت وزارت ورزش و جوانان از این جشنواره پرداخت. ذکر این نکته ضروری است که اعظم کریمی در هنگام اخذ این مصاحبه، دبیر وقت ستاد خیرین ورزش‌یار بود. آنچه در ادامه می‌آید، حاصل این گفت‌وگوست:

 - مخاطبان ما به احتمال زیاد کمتر از ستاد خیرین ورزش‌یار شنیده‌اند. به خاطر همین یک مقدار توضیح بدهید که این ستاد چه کاری انجام می‌دهد؟

 مفهوم خیرخواهی ورزشی، تقریبا می‌شود گفت در میان خیرینی که از دیرباز در حوزه‌های مختلفی مانند مدرسه‌سازی، حوزه سلامت و ... فعالیت می‌کردند، مفهومی نوپا است. اما وقتی که مجموع پروژه‌هایی که در حوزه ورزش و جوانان در کشور به بهره‌برداری رسیده است را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم افراد نیکوکاری که در اقصی نقاط کشور هستند و وقف ورزشی کرده‌اند و به احداث، تکمیل و تجهیز پروژه‌های ورزشی به ما کمک کرده‌اند، بی‌شمارند. ما چیزی حدود چهار هزار و 500 پروژه نیمه‌تمام در کشور داریم که اعتبارت دولتی نمی‌توانند به تکمیل این پروژه‌ها منجر شوند و بنابراین ما هم مانند دیگر بخش‌های خدماتی، نیازمند مشارکت مردمی هستیم. در این حوزه در استان‌های مختلف، مجامع خیرین ورزش‌یار را راه‌اندازی کرده‌ایم و بحمدالله خیرین عزیز، صاحبان سرمایه، صاحبان صنایع، اصناف و معتمدمین و بزرگان بسیاری از شهرهای کشور به ما پیوستند و به ما در تکمیل بسیاری از پروژه‌های نیمه‌تمام و احداث پروژه‌ها کمک کرده‌اند.

 اگر بتوانیم در حوزه ورزش سرمایه‌گذاری کنیم به‌نوعی از خیلی هزینه‌های حوزه سلامت و هزینه‌های حوزه آسیب‌های اجتماعی کم کرده‌ایم. ما باید برای اوقات فراغت جوانان و نوجوانان و برای سلامت بانوان به عنوان مادران آینده، در حوزه ورزش برنامه‌ریزی کنیم و لازمه‌اش نیز ایجاد زیرساخت است که بدون اعتبار و مشارکت مردمی ممکن نیست. ما استعدادهای فراوان ورزشی را داریم که اگر بتوانیم آن‌ها را به موقع کشف کنیم و با حضور حامیان و خیرین، آن‌ها را تا بردنشان روی سکوی قهرمانی حمایت کنیم، می‌توانیم بیش از گذشته شاهد این باشیم که پرچم پُرافتخار کشورمان در میادین بین‌المللی به اهتزاز دربیاید. در این بین از همین‌جا از همه نیک‌اندیشان، نیکوکاران و خیرین عزیزی که به هر نحوی برای توسعه ورزش و جوانان کمک‌حال ما بودند و پس از این هم کمک می‌کنند، تشکر می‌کنم.

 رویدادی مانند اعطای نشان نیکوکاری به نوعی هویت‌بخشی به عزیزانی است که خودشان تا به حال علاقه‌ای نداشتند که به آن‌ها عنوانی داده شود و خیلی از آن‌ها به شکل گمنام کمک کرده‌اند. ما با این کار قدرشناسی خودمان را از این طریق نشان می‌دهیم و جایزه ملی نشان نیکوکاری می‌تواند برای جلب کمک‌های بیشتر مردم در حوزه‌های مختلف خیریه به مثابه یک آغاز راه محسوب شود.

 - پس وزارت ورزش و جوانان از دو جهت می‌تواند با خیریه‌ها و سمن‌ها ارتباط داشته باشد؛ یک جنبه‌اش خیرین یا خیریه‌هایی هستند که می‌خواهند به حوزه ورزش کمک کنند و یک جنبه نیز سمن‌هایی هستند که در حوزه جوانان از وزارت ورزش و جوانان مجوز می‌گیرند. درست است؟

 بله. ما تشکل‌های خیریه را داریم که تحت عنوان مجامع خیرین ورزش‌یار در استان‌ها فعالیت می‌کنند و به صورت اختصاصی در حوزه ورزش فعالیت دارند. اما علاوه بر وزارت کشور و چند دستگاه دیگر، از دیرباز معاونت جوانانِ وزارت ورزش و جوانان اقدام به صدور مجوز فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد می‌کرده است و من هم این توفیق را داشتم که چندسالی در خدمت این دوستان باشم. از نزدیک شاهد فعالیت‌ها و تلاش سازمان‌های مردم‌نهاد جوانان در حوزه‌های مختفلی بودم که در نهایت فعالیت‌های عام‌المنفعه و خیر را در آن شاهد بودیم. 

 شاید مدل فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد ما با خیریه‌ها متفاوت باشد؛ به اینصورت که شاید سازمان‌های مردم‌نهاد ما جمع‌آوری کمک‌های مالی را نداشته باشند، اما در حوزه‌های فرهنگ سازی، توانمندسازی، مهارت‌افزایی و کارآفرینی در نقاط محروم، حادثه‌دیده و آسیب‌پذیر، فعالیت‌های چشم‌گیری را داشته‌اند و به نظر می‌رسد که حضورشان در این رویداد هم حضور چشم‌گیری است. بنا بر اطلاعی که از دبیرخانه جشنواره نشان نیکوکاری کسب کرده‌ام، شمار زیادی از این عزیزان هم بنا بر فراخوان اعلام‌شده، آمده‌اند و اطلاعات لازم را اعلام کرده‌اند و امیدوارم که در میان برگزیدگان جشنواره که نشان نیکوکاری را در نهایت دریافت می‌کنند، شاهد حضور این عزیزان جوان هم باشیم.

 - با توجه به حوزه کاری شما که به امر خیرین و خیریه‌ها مرتبط است، تحلیل کلی شما از وضعیت فعالیت‌های خیر در کشور چیست؟ فکر می‌کنید اگر این فعالیت‌ها بخواهد یک پله ارتقا پیدا کند چه راهکارها و کارهایی لازم است تا انجام شود؟

 خوشبختانه فرهنگ خیرخواهی و نوع‌دوستی ریشه در فرهنگ زیسته مردم ما دارد. علاوه‌براینکه در آموزه‌های دینی به موضوع دست‌گیری تأکیدات فراوانی شده است، اما در جای‌جای کشورمان و در میان اقوام مختلف هم این فرهنگ خیرخواهی و دستگیری وجود دارد و ما شاهد مشارکت مردمی در حوزه‌های مختلف بوده‌ایم؛ از ساخت مسجد، مدرسه و درمانگاه تا امکانات و پروژه‌های ورزشی که ما در خدمت دوستان هستیم.

 اما به نظر بنده شاید یک مقدار فعالیت‌های موازی از سوی دستگاه‌هایی که متولی امر جلب کمک‌های خیرین هستند، وجود دارد و این وضعیت یا باید متوقف شود یا سامان‌دهی شود تا بتوانیم در یک قالب هم‌افزا کمک‌های مردمی را بر مبنای اولویت و نیاز هر منطقه توزیع کنیم. ما سامانه جامعی نداشته‌ایم که خیریه‌های کشور در آن سامانه عضو باشند و برای نمونه اگر مددجویی حائز شرایط است و باید کمک دریافت کند، در اولویت دریافت کمک باشد و خدای‌ناکرده در این میان سوءاستفاده‌ای صورت نگیرد و فرد دیگری، هم‌زمان از چند خیریه کمک دریافت نکند. به نظر بنده این نقصی بوده که در گذشته وجود داشته است و امیدواریم که سازمان‌های متولی برای رفع آن چاره‌اندیشی بکنند.

 نکته بعدی مربوط به حوزه فرهنگ‌سازی است که باید بهتر از گذشته عمل کنیم. نسل جوان ما دارد به سمت زندگی مصرف‌گرا سوق پیدا می‌کند و اگر ما نتوانیم باورها و ارزش‌هایی مانند خیرخواهی را در آن‌ها نهادینه کنیم، نمی‌توانیم در آینده امیدوار باشیم که میزان قابل توجه مشارکت‌های مردمی را در حوزه‌های مختلف داشته باشیم. نسل جوان ما باید با فواید و آثار کار خیر در حوزه‌های مختلف آشنا بشود و به نوعی بیاید و حتی در حد بضاعت محدود خودش در راستای مسئولیت اجتماعی‌اش کار کند.

 در حوزه صنایع و بنگاه‌های اقتصادی نیز به نظر می‌رسد که با اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی می‌توان بحث مسئولیت‌های اجتماعی را در حوزه‌های مختلف خیریه قرار داد و از این بستر و ظرفیت استفاده کرد. همچنین، قطعاً ارائه تسهیلات و مشوق‌هایی برای خیرین می‌تواند در نهایت منجر به افزایش مشارکت‌های مردمی باشد. اقداماتی که از سوی سازمان امور مالیاتی در خصوص امور مالیاتی اتفاق افتاده است یا بخشودگی‌ها و ارائه تسهیلات مختلفی که از سوی سیستم بانکی برای این عزیزان در نظر گرفته شده است نیز می‌تواند مشوق هایی باشد برای اینکه شاهد مشارکت بیشتر خیرین باشیم. در نهایت به نظرم اتفاقی مانند برگزاری رویداد نشان نیکوکاری با هویت‌بخشی به فعالیت اثربخش خیرین در حوزه‌های مختلف و ایجاد فضای رقابتی می‌تواند دیگر افرادی را که شاید تا به حال قدم خیر برنداشته‌اند را ترغیب کند تا بیایند و در این حوزه فعالیت کنند و آثار و خیرات کار خودشان را مشاهده کنند.

 - در فرمایشاتتان گریزی هم به بحث جشنواره نشان نیکوکاری زدید. سؤال اصلی من هم دربارۀ همین جشنواره است. نهادهای مختلف دولتی و غیردولتی آمدند و در این جشنواره مشارکت کردند و یکسری شاخص‌هایی گذاشته شد تا خیریه‌ها ارزیابی شوند و الگوهای برتر کار خیریه در این جشنواره نشان داده شود. یک مقدار در مورد اهمیت این جشنواره و اهمیت آموزش، توانمندسازی و ارتقاء خیریه‌ها برای ما بفرماییید.

 در بخشی از صحبت‌ها اشاره شد که چه موانعی پیش روی پیش‌برد اهدافمان در گسترش جذب مشارکت‌های مردمی وجود دارد. ما به میزانی که بتوانیم میان دستگاه‌های مختلف دست‌اندرکار و حامی خیرین، هم‌افزایی ایجاد کنیم می‌توانیم به یک خروجی موفق برسیم. احساس می‌کنم که نشان نیکوکاری برای اولین‌بار توانسته است دستگاه‌های مختلف دست‌اندرکار را که به نوعی از مشارکت‌های مردمی استفاده می‌کنند در کنار مجموعه‌های غیردولتی که خیریه‌ها هستند قرار بدهد و این ظرفیت خوبی که با هم‌افزایی ایجاد شده است، اگر درست مورد استفاده قرار بگیرد می‌تواند آینده خوبی را پیش روی فعالیت خیریه و مشارکت‌های مردمی در کشور ایجاد کند. 

 قطعاً شاخص‌هایی هم در نظر گرفته شده است و جشنواره به عنوان جشنواره اول با نقاط قوت و ضعفی همراه خواهد بود، اما دیدم که تیم برگزاری تلاش کرده‌اند تا نقطه نظرات همه افراد صاحب نظر و همه دستگاه‌ها و مجموعه‌های خیریه را در برگزاری جشنواره به کار بگیرند و در نتیجۀ یک خرد جمعی این رویداد دارد به ایستگاه اختتامیه می‌رسد. امیدوارم خروجی و برآیندش در نهایت خیر عمومی داشته باشد و موجب افزایش مشارکت مردمی در امور خیریه شود.

 -آیا وزارت ورزش و جوانان و خیرین ورزش‌یار برای بهتر برگزار شدن مراسم اختتامیه کمکی خواهند کرد یا خیر؟

 بله. قطعاً. در جلسات مختلفی که با برگزارکنندگان جشنواره و اعضای دبیرخانه برگزار شد، نکاتی را از باب تجربه برگزاری رویدادهای بزرگ یادآور شدیم. ما دیر به جشنواره ملحق شدیم اما به‌قدری این حوزه برای ما مهم بود که خودمان علاقه‌مندانه اعلام آمادگی کردیم و به جمع دستگاه‌هایی که حضور داشتند اضافه شدیم. قطعاً حمایت جامع و کاملی از برگزاری این رویداد خواهیم داشت؛ چون اعتقاد داریم نه‌تنها در حوزه خیرین ورزش، بلکه در حوزه تشکل‌های جوانان نیز این جشنواره می‌تواند عامل ترغیب‌کننده خوبی باشد تا تشکل‌های ما به سمت انجام امور عام‌المنفعه بیایند.