یک شرکت بیمه سنگاپوری با طرح اسلامی «تکافل»، به دنبال ارائه یک تعهد خیریه است
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، «شرکت بیمه اتیکا» (Etiqa Insurance Singapore)، که از شرکت‌های زیرمجموعه «گروه مالی می‌بنک» (Maybank) محسوب می‌شود، در اقدامی تازه در صنعت بیمه اسلامی، طرح جدیدی را معرفی کرده که نه تنها به ارائه پوشش‌های بیمه‌ای می‌پردازد، بلکه سرمایه‌گذاری اخلاق‌محور را نیز در قلب خود جای داده است. این طرح که با نام «سرمایه‌گذاری هدفمند» (Invest Purpose) معرفی شده، تلفیقی از تکافل و سرمایه‌گذاری با رویکرد اجتماعی–اخلاقی است؛ مدلی که مطابق با شریعت بوده و امکان همسویی سرمایه شخصی با ارزش‌های اخلاقی و باورهای افراد را فراهم می‌کند.
مکانیسم تعهد خیریه؛ سرمایه‌گذاری همراه با اثر اجتماعی
در چارچوب این برنامه جدید، شرکت اتیکا تعهد کرده است که یک‌دهم درصد از حق بیمه‌های عادی سال نخست تمامی بیمه‌نامه‌های تکافل خانواده را که از زمان اجرای طرح صادر شوند، به یک سازمان خیریه محلی، اختصاص دهد. این کمک خیریه مستقیماً از سوی خود شرکت انجام می‌شود و هیچ هزینه‌ای برای بیمه‌گذاران ایجاد نمی‌کند. مشتریان نه مبلغی اضافه پرداخت می‌کنند و نه در مزایا و پوشش‌ها تغییری اعمال می‌شود. این اقدام در نگاه نخست شاید یک تصمیم بازاریابی به نظر برسد، اما در عمل، بیان‌کننده تحول در مدل‌های مالی اسلامی است؛ جایی که مفهوم سرمایه‌گذاری صرفاً با هدف سودآوری تعریف نمی‌شود، بلکه خلق ارزش اجتماعی و همسویی با وجدان اخلاقی افراد نیز بخشی از آن است. در واقع، اتیکا تلاش دارد نشان دهد که محافظت مالی، سود اقتصادی و اثر اجتماعی می‌توانند هم‌پوشانی داشته باشند، نه تعارض.
بازار هدف و پیامد اجتماعی طرح
به گفته کارشناسان صنعت بیمه در سنگاپور، نسل‌های جدید سرمایه‌گذاران به طور فزاینده‌ای به دنبال معنا و اثر اجتماعی در تصمیمات مالی خود هستند. آن‌ها مایل‌اند بدانند که پول‌شان چگونه و در چه مسیری به‌کار گرفته می‌شود و آیا بازدهی سرمایه با اثر مثبت اجتماعی همراه است یا خیر. ایده سرمایه‌گذاری هدفمند، دقیقاً برای همین طیف طراحی شده است. ریموند اونگ، مدیرعامل اتیکا بیمه سنگاپور در توصیف این رویکرد گفت:
تمایل مصرف‌کنندگان به سرمایه‌گذاری‌هایی که بازتاب‌دهنده ارزش‌های شخصی‌شان باشد، روزبه‌روز افزایش می‌یابد. تعهد خیریه ما که همراه با سبد جدید تکافل خانواده راه‌اندازی شده، برای کسانی طراحی شده که می‌خواهند از طریق سرمایه‌گذاری، نیرویی برای خلق خیر باشند. در این مدل، هر سرمایه‌گذاری به اقدامی برای جامعه بزرگ‌تر تبدیل می‌شود. اونگ تاکید کرده است که اتیکا با ترکیب بیمه مبتنی بر اصول ارزشی و عمل بخشش، مسیری برای ایجاد ثروت آگاهانه و هدفمند ارائه می‌دهد؛ مسیری که با نسل جدیدی از سرمایه‌گذاران تطابق بالایی دارد.
طرح سرمایه‌گذاری هدفمند چگونه کار می‌کند؟
سرمایه‌گذاری هدفمند در طرح اتیکا از لحاظ ساختار، مشابه محصولات بیمه عمر سرمایه‌گذاری‌محور (Investment-Linked Products) است. این طرح‌ها دو کارکرد همزمان دارند:
- پوشش بیمه‌ای: در صورت فوت بیمه‌گذار یا ابتلا به بیماری‌های خاص، پوشش مالی برای خانواده یا ذی‌نفعان فراهم می‌شود.
- سرمایه‌گذاری: بخش عمده‌ای از حق بیمه در صندوق‌های سرمایه‌گذاری قرار گرفته و به رشد دارایی اشخاص کمک می‌کند.
در سازوکار عملی، بیمه‌گذار مبالغ حق بیمه را به صورت ماهانه یا سالانه پرداخت می‌کند. این مبلغ به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود:
- بخش محدود برای هزینه پوشش بیمه‌ای
- بخش عمده جهت حساب سرمایه‌گذاری
شرکت بیمه، وجوه سرمایه‌گذاری شده را طبق انتخاب مشتری در صندوق‌های مربوطه تخصیص می‌دهد. ماهیت متمایز سرمایه‌گذاری هدفمند در این است که سرمایه‌گذاری‌ها فقط در مسیرهای سازگار با اخلاق و شریعت انجام می‌شوند، مانند شرکت‌های تولید محصولات پاک، فناوری‌های اجتماعی مفید، پروژه‌های عمرانی یا طرح‌های زیست‌محیطی. طرح شرکت سنگاپوری، گواهی مطابقت شریعت را از «شورای مشاوره مالی شریعت»، (FSAC) در شهر پرگاس دریافت کرده است و از طریق شبکه فروش اتیکا و همچنین می‌بنک سنگاپور توزیع می‌شود.
تکافل؛ ستون اخلاقی بیمه اسلامی
برای درک اهمیت، طرح سرمایه‌گذاری هدفمند همراه با تکافل شرکت ایتکا، باید مفهوم تکافل را درک کنیم. تکافل (Takaful) شکل اسلامی بیمه است که بر پایه اصول همکاری و مسؤولیت‌پذیری جمعی استوار است. در این سیستم، شرکت بیمه به عنوان مدیر صندوق عمل می‌کند و شرکت‌کنندگان با پرداخت حق بیمه، صندوق مشترکی تشکیل می‌دهند که برای جبران خسارات اعضا استفاده می‌شود.
مهم‌ترین ویژگی‌های تکافل:
-
مطابقت با شریعت: بر اساس قوانین اسلامی طراحی شده و از فعالیت‌های غیرشرعی (مانند قمار، ربا) پرهیز می‌کند.
-
سهم‌الغرم (همکاری در ریسک): شرکت‌کنندگان در سود و زیان شریک هستند.
-
شفافیت: نحوه مدیریت صندوق و سرمایه‌گذاری‌ها به وضوح اعلام می‌شود.
-
اهداف اخلاقی: معمولاً بخشی از سود حاصله به امور خیریه اختصاص می‌یابد.
تکافل نه تنها یک گزینه حاشیه‌ای، بلکه مجموعه‌ای در حال رشد در نظام‌های مالی اسلامی است که در بسیاری از کشورها جایگزینی عملی برای الگوهای سنتی بیمه‌گری تلقی می‌شود. تجربه بحران مالی سال ۲۰۰۸ نشان داد که ساختارهای مبتنی بر ریسک مشترک نسبت به مدل‌های مالی مبتنی بر بدهی آسیب‌پذیری کمتری دارند. بسیاری از مؤسسات مالی اسلامی به دلیل عدم استفاده از ابزارهای بهره‌محور، از سقوط شدید مصون ماندند. طبق آمارهای موجود، ارزش دارایی بازار تکافل و تکافل اتکایی حدود ۲۷ میلیارد دلار است و حدود ۵۰۰ شرکت تکافل و ۴۰ شرکت تکافل اتکایی در سراسر جهان فعال هستند. پیش‌بینی می‌شود که ارزش این بازار تا سال ۲۰۲۷ به ۵۰ میلیارد دلار برسد.
منبع: