شعار هفتۀ جهانی ناشنوایان در سال ۲۰۲۵: «بدون توجه به زبان‌های اشاره، حقوق بشر معنا ندارد»
به گزارش پایگاه خبری تحلیل خیر ایران، فدراسیون جهانی ناشنوایان به مناسبت هفته جهانی ناشنوایان و به منظور حمایت جهانی از زبان‌های اشاره از همه اماکن، بناهای عمومی و ساختمان‌های رسمی، کاخ‌های ریاست جمهوری، شهرداری‌ها و سایر اماکن تقاضا کرد که با نور آبی نورپردازی شوند تا به مناسبت هفته جهانی ناشنوایان اهمیت زبان‌های اشاره ملی را برجسته سازد . «اهمیت دادن به زبان‌های اشاره» فرصتی بی‌نظیر برای حمایت و حفاظت از هویت زبانی و تنوع فرهنگی همه ناشنوایان و سایر کاربران زبان اشاره است. همه افراد از بدو تولد حق ذاتی برای حقوق بشر دارند. برای ناشنوایان، حقوق زبان اشاره برای بهره‌مندی کامل از حقوق بشر آنها، همانطور که در اعلامیه جهانی حقوق بشر تعریف شده است، اساسی است.
سازمان ملل متحد، 23 سپتامبر را «روز جهانی زبان اشاره» تعیین کرده است. سازمان‌های مردم نهاد سراسر جهان به همراه دولت و سایر بخ‌ها این روز را تا آخر ماه سپتامبر برای حمایت از حقوق ناشنوایان فعالیت می‌کنند. آنان با گرامی‌داشتن روز جهانی زبان اشاره و به تبع آن هفته ناشنوایان، برای رسیدن ناشنوایان به حقوق برابر با سایر افراد عادی تلاش خود را مضاعف می‌کنند. این تلاش‌ها می‌بایست در جهتی حرکت کند که در آن ناشنوایان در همه جا می‌توانند در هر مکانی با زبان اشاره، به تعاملات انسانی ادامه دهند. طبق اعلام «فدراسیون جهانی ناشنوایان»، بیش از ۷۰ میلیون ناشنوا در سراسر جهان وجود دارد. بیش از ۸۰ درصد از آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند. در مجموع، آنها از بیش از ۳۰۰ زبان اشاره مختلف استفاده می‌کنند. زبان‌های اشاره، زبان‌های طبیعی کاملاً تکامل‌یافته‌ای هستند که از نظر ساختاری با زبان‌های گفتاری متمایز هستند.
زبان اشاره حقی بشری برای ناشنوایان است
روز جهانی زبان اشاره و به تبع آن هفته حمایت از حقوق ناشنوایان، به ابتکار فدراسیون جهانی ناشنوایان (WFD)، که سازمانی با عضویت ۱۳۵ انجمن ملی ناشنوایان، است و تقریباً ۷۰ میلیون ناشنوا را در سراسر جهان نمایندگی می‌کند، هر ساله در این هفته بر موضوعات مورد چالش ج. انتخاب این روز، یادآور تاریخ تأسیس فدراسیون جهانی ناشنوایان در سال ۱۹۵۱ با هدف حفظ زبان‌های اشاره و فرهنگ ناشنوایان به عنوان پیش‌نیاز‌های تحقق حقوق بشر ناشنوایان است. این سازمان بین‌المللی غیردولتی بر این باور است که حمایت از زبان اشاره، آموزش با کیفیت به ناشنوایان، برای رشد و توسعه افراد ناشنوا و برای دستیابی به اهداف توسعه توافق شده بین‌المللی، حیاتی است. روز جانی زبان اشاره و هفته جهانی ناشنوایان، اهمیت حفظ زبان‌های اشاره را به عنوان بخشی از تنوع زبانی و فرهنگی به رسمیت شناخته و بر اصل «هیچ چیز درباره ما بدون ما» در زمینه همکاری با جوامع ناشنوایان تأکید می‌کند. روز جهانی زبان‌های اشاره برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ به عنوان بخشی از هفته بین‌المللی ناشنوایان جشن برگزار شد این روز به تابعیت از هفته جهانی ناشنوایان به یک جنبش جهانی برای اتحاد ناشنوایان و حمایت هماهنگ برای افزایش آگاهی از مسائلی که ناشنوایان در زندگی روزمره خود با آن رو‌به‌رو هستند، تبدیل شده است.
نقش سازمان‌های مردمنهاد (NGO ها) در ارتقای حقوق ناشنوایان و حمایت از آنان
زبان اشاره، بیش از یک ابزار ارتباطی، بخش عمده‌ای از هویت فرهنگی و میراث جامعه ناشنوایان به شمار می‌رود. با رشد تعاملات بشری و ارتقای حقوق معلولان، نقش سازمان‌های مردمنهاد (NGO ها) در حمایت، ترویج و حفظ زبان اشاره برای حمایت از جامعه ناشنوایان پررنگ‌تر از همیشه است. این سازمان‌ها که به صورت داوطلبانه و مستقل از دولت فعالیت می‌کنند، پل ارتباطی قدرتمندی بین جامعه ناشنوایان، دولت‌ها و عموم مردم ایجاد کرده‌اند. از آن‌جایی که سازمان‌های مردمنهاد یا «سمن‌ها»، با رویکرد پیشبرد اهداف اجتماعی، فرهنگی یا بشردوستانه تشکیل می‌شوند و به عنوان واسطه بین مردم و حکومت عمل می‌کنند، نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی، تاثیرگذاری بر سیاست‌ها و ارائه خدمات تخصصی ایفا می‌کنند. آنان با حمایت و لابیگری تلاش برای تصویب قوانین برای به رسمیت‌شناختن زبان اشاره به عنوان یک زبان رسمی و تضمین دسترسی ناشنوایان به اطلاعات و خدمات، می‌توانند به جامعه ناشنوایان کمک کنند و یا با آموزش و توانمندسازی برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی زبان اشاره برای عموم مردم، خانواده‌های ناشنوایان و کارکنان مراکز عمومی، نسبت به آگاهی بخشی هدف‌مند برای جامعه ناشنوایان اقدام نمایند.
برای مثال آنان می‌توانند با برگزاری کمپین‌ها، جشنواره‌ها و رویداد‌های عمومی (مانند هفته جهانی ناشنوایان)، تولید منابع و پژوهش تدوین و استانداردسازی منابع آموزشی، تولید محتوای بصری و پشتیبانی از پژوهش‌های مرتبط با زبان اشاره، ر راستای تحقق حقوق جامعه ناشنوایان گام بردارند. سازمان‌های مردمنهاد به عنوان پیشگامان و مدافعان خستگی‌ناپذیر حقوق ناشنوایان، نقشی غیرقابل انکار در زنده نگه داشتن، ترویج و توسعه زبان‌های اشاره در سراسر جهان ایفا می‌کنند. فعالیت آنان از سطح محلی تا بین‌المللی، از آموزش عمومی تا لابیگری برای تغییر قوانین، نشان‌دهنده یک رویکرد جامع و چندوجهی است. با این حال، موفقیت نهایی در ایجاد یک جامعه فراگیر که در آن ناشنوایان بتوانند به طور کامل مشارکت داشته باشند، نیازمند همکاری همه‌جانبه دولت‌ها، بخش خصوصی و تک‌تک اعضای جامعه است.
فدراسیون جهانی ناشنوایان (WFD)
این فدراسیون، که یک سازمان بین‌المللی غیردولتی است، از سال ۱۹۵۱ میلادی به عنوان مهم‌ترین نهاد حامی حقوق ناشنوایان در سطح جهان فعالیت می‌کند. WFD نقش محوری در نامگذاری و ترویج «هفته جهانی ناشنوایان» (۲۲ تا ۲۸ سپتامبر) و «روز جهانی زبان‌های اشاره» دارد و با نمایندگی از بیش از ۱۳۰ کشور جهان، به طور خستگی‌ناپذیری برای به رسمیت‌شناخته شدن زبان‌های اشاره در مجامع بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد لابی می‌کند. شعار این هفته در سال ۲۰۲۵، «هیچ حقوق بشری بدون حقوق زبان اشاره وجود ندارد» است که نشان‌دهنده تمرکز این سازمان بر پیوند جدایی‌ناپذیر حقوق بشر و زبان اشاره است.
انجمن ملی ناشنوایان آمریکا (NAD)
انجمن ملی ناشنوایان آمریکا یکی از اعضای عادی فدراسیون جهانی ناشنوایان است که نقش مهمی در حمایت از حقوق ناشنوایان در سطح ایالات متحده و همچنین در عرصه بین‌المللی ایفا می‌کند. تمرکز اصلی این انجمن بر چهار عامل اساسی برای حمایت از حقوق ناشنوایان است: اکتساب و استفاده از زبان اشاره، آموزش دوزبانه، دسترسی‌پذیری و دسترسی به مترجمین زبان اشاره. NAD همچنین از تصویب کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت سازمان ملل متحد (CRPD) حمایت می‌کند و بر حفظ و احترام به زبان‌های اشاره بومی در سراسر جهان تأکید دارد.
سازمان بین‌المللی ناشنوایان و نابینایان (DbI)
سازمان بین‌المللی ناشنوایان و نابینایان (DbI) نقطه اتصال در حوزه ناشنوایان و نابینایان در سراسر جهان است که برای به حداکثر رساندن ارتباطاتجامعه معلولن ناشنوا و نابینا فعالیت جهانی دارد. این سازمان غیردولتی بین‌المللی، اعضایی از سراسر جهان، دارد و ۱۷ شبکه موضوعی یا جغرافیایی متمرکز به آن متصل هستند. سازمان بین‌المللی ناشنوایان-نابینایان، نقطه اتصال جهانی در زمینه مسائل مربوط به ناشنوایی-نابینایی عمل می‌کند. مأموریت اصلی این سازمان، ایجاد ارتباط و هماهنگی بین افراد، خانواده‌ها، متخصصان و سازمان‌ها به منظور حداکثر کردن تاثیر مثبت بر زندگی افراد ناشنوا-نابینا است. یکی از کمپین‌های مهم این سازمان، کمپین جهانی آموزش با شعار "Let Me In!" است که بر بهبود تجربیات آموزشی برای کودکان دارای ناشنوایی-نابینایی، مانند بررسی وضعیت آموزش این کودکان در کشورهایی مانند تانزانیا، تمرکز دارد.
کمیته بین‌المللی ورزش ناشنوایان (International Committee of Sports for the Deaf - ICSD)
سازمان ICSD که در سال ۱۹۲۴ تأسیس شده، نهاد حاکم بر ورزش ناشنوایان در سطح جهان است و مسابقات Deaflympics (بازی‌های جهانی ناشنوایان) را سازماندهی می‌کند. این سازمان کاملاً مستقل است و تحت نظر کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) فعالیت می‌کند. یک ویژگی منحصربه‌فرد ICSD و Deaflympics این است که این رویدادها توسط خود جامعه ناشنوایان مدیریت و اداره می‌شوند که این امر نشان‌دهنده هویت فرهنگی خاص و استفاده از زبان‌های اشاره ملی است. اهداف ICSD شامل ترویج ورزش در سطح بین‌المللی، گسترش فرصت‌ها برای ورزشکاران ناشنوا و توسعه ورزش ناشنوایان در کشورهای در حال توسعه است. این سازمان همکاری نزدیکی با IOC دارد و از سال ۱۹۵۵ توسط آن به رسمیت شناخته شده است.
سخن آخر
گرامیداشت هفته جهانی ناشنوایان با تمرکز بر موضوع حقوق بشر از طریق زبان‌های اشاره جشن بگیرند موجبات توجه بیشتر به فرهنگ ناشنوایان و دستاوردهای ناشنوایان که به شکلی مثبت به تصویر کشیده شده‌اند، را فراهم می‌آورد. این تمرکز همچنین همبستگی بین ناشنوایان و حامیان آنها را افزایش داده و فرصتی را برای تحریک تلاش‌های بیشتر برای ارتقای حقوق ناشنوایان در سراسر جهان فراهم می‌کند. زبان اشاره، بسیار فراتر از یک ابزار ارتباطی، شالوده هویت، فرهنگ و دستیابی به حقوق بنیادین بشر برای جامعه ناشنوایان است. حمایت از ناشنوایان و حقوق آنان یادآوری تعهدی جمعی برای ساختن جهانی فراگیر است. سازمان‌های مردمنهاد، به عنوان پیشقراولان این حرکت، نقش بی‌بدیلی در لابیگری، آموزش و توانمندسازی ایفا می‌کنند. با این حال، تحقق کامل این آرمان زمانی ممکن می‌شود که حمایت از ناشنوایان به دغدغه‌ای همگانی تبدیل شود و همکاری سه‌جانبه دولت‌ها، بخش خصوصی و جامعه مدنی را دربرگیرد. تنها در چنین شرایطی است که می‌توان به آینده‌ای امید داشت که در آن همه افراد، از جمله ناشنوایان، بتوانند با حفظ هویت زبانی و فرهنگی خود، به طور کامل و برابر در تمام عرصه‌های زندگی مشارکت داشته باشند.
گزارش از زهرا میرابیان
پی‌نوشت:
1-زبان پیجین، توسط افرادی که سعی در برقراری ارتباط بین زبان ها دارند توسعه یافته‌اند و به پیچیدگی یک زبان کامل نیستند. پیجینها زمانی شکل می‌گیرند که دو گروه از افرادی که به زبان‌های مختلف صحبت می‌کنند سعی در برقراری و تمایل به ارتباط اولیه و ابتدایی دارند.
منابع: