به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نشریه مطرح «اکونومیست» (هفته‌نامه خبری و بین‌المللی به زبان انگلیسی  مستقر در لندن) در گزارشی به رشد فعالیت‌های خیرخواهانه در آسیا پرداخته است که اهم مطالب آن در ادامه از نظر می‌گذرد.

اندونزی و میانمار؛ در فهرست 10 کشور برتر نیکوکار

 «بنیاد کمک‌­های خیریه» که موسسه‌ای غیردولتی در بریتانیاست، یک نظرسنجی‌ برای یافتن سخاوتمندترین کشورهای جهان انجام داده است. معیارهای ترکیبی این نظرسنجی، اهدای پول (به هر میزانی) توسط افراد، صرف وقت برای کمک داوطلبانه در سازمان‌های خیریه و کمک به افراد غریبه است. با این تعریف گسترده، آمریکا در صدر نیکوکارترین کشورها قرار گرفته است و «اندونزی» و «میانمار» (و البته سنگاپور- که در متن اکونومیست به آن اشاره نشده است) نیز در میان 10 کشور برتر قرار گرفته‌اند. وجود دو کشور آسیایی در این فهرست در کنار کشوری همچون آمریکا، خبر از جهش فعالیت‌های خیریه در آسیا می‌دهد.

آسیا 896 اَبَرثروتمند دارد

 کمک‌کردن در مقیاس کوچک و به صورت غیررسمی با ارائه کمک­‌های حیاتی به جوامع فقیر در سراسر منطقه آسیا، همواره وجود داشته است اما این منطقه در دهۀ گذشته با تحولی بزرگ روبرو بوده و رونق اقتصادی  طبقه جدیدی از اَبَرثروتمندان ایجاد کرده است. برای مثال در حال حاضر تعداد 896 ابرثروتمند در آسیا که مجموعاً 3.4 تریلیون دلار دارایی دارند با روش‌های جدید اقدام به کمک و مشارکت در امور خیریه می‌کنند.

 تغییر نقشه اقدامات خیرخواهانه در جهان

نوع دیگری از کمک‌­های استراتژیک که آسیا در آن نیز از سایر نقاط جهان پیشی گرفته است، ظهور افراد حرفه‌ای متخصص در عرصه  بشردوستانه  است. این متخصصان با فعالیت هدفمند و نوآورانه، اقدامات خیریه و بشردوستانه را در آسیا به نقطه اوج خود در دهه اخیر رسانده‌اند. خیرین بزرگ در آسیا که یا به صورت فردی اقدام می‌کنند و یا معمولا خود بنیادهایی بزرگ را تاسیس کرده‌اند و به تدریج نقشه اقدامات بشردوستانه و خیریه را در جهان تغییر داده و آن را از انحصار کشورهای غربی درآورده‌اند. 

 شیوه‌های کمک و اقدامات خیر نیز همانند تنوع فرهنگی، مذهبی مردمان آسیا بسیار متعدد و متفاوت است. برای مثال بخشش در "هند" و بخش بزرگی از آسیای جنوب شرقی که در آن جامعه مدنی قوی وجود دارد، با "چین" متفاوت است؛ و یا بنیادهای خیریۀ خاورمیانه به تنهایی توانسته‌اند شاخص‌های جدیدی را برای امر خیر در جهان به وجود آورند. 

 اما علیرغم همه پیشرفت‌ها، خیرین در آسیا هنوز نتوانسته‌اند در عرصه سازماندهی به پای خیریه‌ها و بنیادهای غربی از لحاظ نظم سازمانی برسند.  اقدامات بشردوستانۀ سازمان­‌یافته در سراسر آسیا در مقایسه با غرب بسیار کمتر است. 

 مقایسه گردش مالی خیر در سه قطب اقتصادی دنیا: هند، چین و آمریکا

 اگرچه داده قابل مقایسه‌­ای در مورد کشورهای مختلف وجود ندارد، اما گزارشی از  موسسه مشاوره‌ای "Bain & Company"  و "Dasra" یک سازمان غیر‌دولتی مستقر در "بمبئی"،  نشان می‌دهد که کل کمک‌های خصوصی در هند در سال مالی 2022 به حدود 13 میلیارد دلار رسیده است و یا محققان "آکادمی علوم اجتماعی چین"، مجموع کمک‌های مالی در چین در سال 2020 را حدود 21 میلیارد دلار اعلام کرده‌اند. در مقابل، محققان دانشگاه "ایندیانا" تخمین می‌زنند که حتی با وجود کاهش کمک‌­های بشردوستانه پس از همه­‌گیری کووید، مجموع کمک‌ها در آمریکا در سال 2022 به تقریباً 500 میلیارد دلار رسیده است.

خانوادگی‌بودن بسیاری از خیریه‌ها

 بسیاری از بنیادهای خیریه در آسیا توسط خانواده‌های ثروتمند تأسیس می‌شوند و به شکل خانوادگی اداره می‌شوند و نمی‌توانند مشارکت و تصمیم‌گیری را در ابعاد جهانی و با موفقیت انجام دهند. خانوادگی بودن خیریه‌ها در بی‌اعتمادبودن به آن‌ها بی‌تأثیر نبوده است. بی‌اعتمادی عمومی به گروه‌های غیرانتفاعی و خیریه‌ها، باعث شده است تا بسیاری از نیکوکاران و نیک‌اندیشان ترجیح دهند خودشان پروژه‌های داوطلبانه را اجرا کنند و کمک‌­هایشان را به موسسات خیریه ندهند. 

ضعف فعالیت‌های خیریۀ بین‌المللی در آسیا

 خیرین آسیایی، کمک‌های بشردوستانۀ بین‌المللی زیادی انجام نمی‌دهند. تحقیقات اخیر که تا حدی توسط بنیاد گیتس انجام شده است، نشان می‌دهد که درصد کل کمک‌های فرامرزی حتی در بازارهای توسعه‌یافته آسیایی، مانند ژاپن و کره جنوبی، تک‌رقمی باقی می‌ماند. این کمک‌ها در هند و چین ناچیز است. در مقابل، در غرب، بسیاری از خیرین، به نیازمندانِ خارج از کشور کمک مالی می‌کنند. 

تمایل خیرین آسیایی به همکاری با دولت

 طبق ادعای اکونومیست، بسیاری از نیکوکاران آمریکایی از کمک‌های خود برای پاسخگوکردن دولت استفاده می‌کنند و به خیریه‌هایی کمک می‌کنند که نسبت به دولت موضع مطالبه‌گرانه دارند و یا حداقل، کاملاً از دولت و جهت‌گیری‌های دولتی به دور هستند، اما بسیاری از اهداکنندگان و خیرین آسیایی اغلب از هدایا برای جلب رضایت دولت استفاده کنند؛ برای مثال آن‌ها به خیریه‌هایی که با دولت‌ها همسو هستند یا وابستگی پنهان به دولت دارند، بیشتر کمک می‌کنند، این مورد در چین، شایع است و بیشترین خیرین تمایل دارند به خیریه‌های مرتبط با حزب دولتیِ کمونیست کمک کنند.

امید به آیندۀ گردش مالی خیر در آسیا

با وجود آن‌که کمک‌­های بشردوستانه در آسیا نسبت به کشورهای غربی به ظاهر و  در آمار و داده‌ها، کمتر است اما روند خوبی آغاز شده است که می­‌تواند  نویدبخش آینده‌ای روشن در میدان  خیریه و نوع‌دوستی در این منطقه باشد.  وجود نسل جدیدی از ثروتمندان در کشورهای مختلف قارۀ کهن از جمله در کشورهای شرق آسیا و کشورهای حوزه خلیج فارس و علاقه آن‌ها به امور خیریه را  می‌­توان نشانه خوبی از رشد روند کمک‌های بشردوستانه در آسیا قلمداد کرد.

جمع‌بندی

گزارش اکونومیست با وجود اطلاعات خوبی که در اختیار مخاطبان قرار داده است، تأکید ویژه‌ای به مطلوبیت و جامعیت  کارهای خیر در آمریکا دارد، اشاره‌ای به فعالیت‌های خیریه غیر رسمی در  کشورهای آسیایی به خصوص جوامع مسلمان ندارد. بسیاری از مساجد و گروه‌های  مذهبی در جوامع اسلامی آسیا، از جمله کشور خودمان ایران، فعالیت‌های خیریه و  انسان‌دوستانه بدون جهت‌گیری و وابستگی دولتی انجام می‌دهند اما از آنجا  که فعالیت‌هایشان در جایی متمرکز ثبت نمی‌شود، به عنوان فعالیت‌های خیریه  در آمار وارد نمی‌شوند. لذا از این منظر، ضروری بنظر می‌رسد که در تحلیل‌ها  باید به بخش غیر رسمی فعالیت‌های خیریه نیز توجه کرد.  

گزارش از مینا خاکی

منبع: اکونومیست