به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، در ادامه برگزاری سلسله‌جلسات بررسی حکمرانی مردمی، نشست هجدهم با موضوع «بررسی نقش خیریه‌ها در تحقق حکمرانی مردمی» روز سه‌شنبه ۱۶ آبان‌ماه ۱۴۰۲ به همت اندیشکده امت (اداره مردمی تمدن‌ساز) در مرکز ترابِ بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع) برگزار شد.

در این جلسه دکتر سیدمحمدرضا سیدی، عضو هیئت علمی و معاون پژوهشکده مطالعات وقف و نیکوکاری (خیر ماندگار) با حضور جمعی از اندیشه‌ورزان حوزه حکمرانی مردمی به ارائه مطالب پرداخت.

 در این نشست با جایابی مفهوم خیریه و مشارکت خیرین در ادبیات حکمرانی و مدیریت دولتی، خیریه‌ها و موسسات نیکوکاری را در قالب نوع سوم نظریات اداره طبقه‌بندی و به تعریف حکمرانی و بیان ویژگی‌ها، چالش‌ها و راهکارها با محوریت موضوع نیکوکاری پرداخته شد.

 دکتر سیدی با اشاره به دو الگوی حکمرانی مردمی امام خمینی (ره) و الگوی مردمی وقف، مسائل موجود در حوزه حکمرانی مردمی حوزه خیریه و نیکوکاری را در شش حوزه قانونی، داده‌ای، دیوان‌سالارانه، نظارتی، اعتمادی و ارتباطی و بین المللی دسته‌بندی کرد و به تشریح هریک از این مسائل پرداخت.

 وی فقدان قانون جامع، ضمانت اجرایی تحقق حقوق خیریه‌ها و سازوکار مشخص و صریح حل دعاوی بین خیریه‌ها و حاکمیت را از جمله مسائل و مشکلات موجود در حوزه حقوقی و قانونی عنوان و به مصادیقی از آن‌ها در خیریه‌های کشور اشاره کرد.

 عضو هیئت علمی و معاون پژوهشکده مطالعات وقف و نیکوکاری (خیر ماندگار) به عدم وجود آمار و اطلاعات دقیق و صحیح در حوزه خیریه‌ها و فقدان نظام مدیریت اطلاعات به عنوان دومین دسته از مسائل حوزه نیکوکاری اشاره کرد و افزود: دسته سوم از مشکلات مربوط به خیریه‌ها به مسائل دیوان‌سالارانه اعم از تعدد مراجع متولی نهادهای خیریه، سردرگمی و عدم راهبرد و الگوی مشخص راهبری، تشریفات زائد اداری در صدور مجوزهای قانونی، پیچیدگی آن‌ها و دخالت مراجع مختلف در فرایند صدور مجوزها مربوط می‌شود.

 دکتر سیدی مسائل نظارتی را دسته چهارم مشکلات مربوط به خیریه‌ها دانست و بیان کرد: ابهام در شاخص‌های نظارت بر خیریه‌ها، نبود الگوی نظارت همه‌جانبه، نظارت ناکارآمد دولتی و عدم تعیین مرجع مشخص نظارتی برای خیریه‌ها از جمله زیرمحورهای دسته چهارم مسائل مربوط به این حوزه هستند.

 وی با بیان اینکه دسته پنجم مشکلات مربوط به خیریه‌ها به مسائل ارتباطی و اعتماد متقابل دولت‌ها و نهاد‌های خیریه بر می‌گردد، گفت: با توجه به تنش‌های سیاسی و ارتباطی بین دولت‌ها و نهاد خیریه و ضعف خیریه‌ها در ارتباط سازنده با ذی‌نفعان خود، مسائلی از قبیل نگاه سیاسی و اقتصادی به نهاد خیریه، استفاده ابزاری و وابستگی جناحی و انتخاباتی به احزاب و گروه‌ها و قطع اتصال نهاد خیریه با رسانه‌ها به علت عدم تعامل مناسب و نبود بستر اجتماعی مطرح است.

 به گفته دکتر سیدی، مسائل بین‌المللی شامل بی‌اعتمادی دولت‌های مستقل و انقلابی به نهادهای خیریه بین‌المللی و حمایت‌های مالی و معنوی آن‌ها و غالب‌بودن نگاه امنیتی و سیاسی به فعالیت‌های بین‌المللی در این حوزه به عنوان دسته ششم مسائل حوزه نیکوکاری قابل بحث و بررسی است.

 عضو هیئت علمی و معاون پژوهشکده مطالعات وقف و نیکوکاری (خیر ماندگار) به بیان راهکار‌هایی برای کاهش تنش‌های موجود در میان نهادهای این حوزه و نیز در رابطه با نظام حکمرانی پرداخت که از جمله راهکارهای مطرح‌شده می‌توان به ایجاد بانک اطلاعاتی جامع مبتنی بر آمایش سرزمین نسبت به شناسایی مسائل و نظارت بر خیریه‌ها، حرکت به سمت ساختار شبکه‌ای و محدودسازی دولت به حامی و ناظر بر فعالیت‌های خیریه، واگذاری امور قابل واگذاری به تشکل‌های مردمی و توسعه زیست‌بوم نیکوکاری در کشور، ایجاد محدودیت برای ورود نهادهای دولتی در امر خیریه و حذف تصدی‌گری دولتی، ساده‌سازی و حذف دیوان‌سالاری‌های زائد در رویه‌های مربوط به امور خیریه، ایجاد انسجام و یکپارچگی در تصمیم‌گیری‌های این حوزه، ایجاد تحول در نظام حکمرانی و تدوین قانون جامع نیکوکاری اشاره کرد.

منبع: اندیشکده امت