به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، هشتادوهشتمین نشست از سلسله‌نشست‌های «یک چای، یک تجربه»، دوشنبه ۲۹ بهمن 1403 با حضور علی حیدری؛ مدیرعامل مؤسسه «پایان کارتن‌خوابی» و جمعی از فعالان اجتماعی و نمایندگان خیریه‌ها و سمن‌ها در محل آکادمی خیر ایران برگزار شد.

 علی حیدری درباره آغاز فعالیت‌های مؤسسه پایان کارتن‌خوابی، گفت: پایان کارتن‌خوابی یک آرزو بود و ما این آرزو را به صورت بلند فریاد زدیم و گفتیم که ای‌کاش روزی برسد که پایان کارتن‌خوابی را در کشور جشن گرفت. زمانی که جوان‌تر بودم فکر می‌کردم که می‌توان به این آرزو رسید، اما هرچه زمان گذشت، بیشتر از این آرزو فاصله گرفتم. در واقع شکل‌گیری مؤسسه پایان کارتن‌خوابی به همین آرزو برمی‌گردد؛ یعنی ما آرزویمان را نوشتیم و ثبت کردیم. ما یک روز تعدادی غذا برداشتیم و به خیابان رفتیم و برای اولین‌بار کارتن‌خوابی را از نزدیک دیدیم و لمس کردیم.

 کارتن‌خوابی را فریاد زدیم

 مديرعامل مؤسسه پایان کارتن‌خوابی تصریح کرد: اتفاقی باید رخ می‌داد، رخ داد و از آنجا شروع به فریادزدن کردیم. ما بلندگوهایی که مغازه‌دارها از آن‌ها استفاده می‌کردند تهیه و بر بالای ماشین‌ نصب کردیم و در تمام کوچه‌ها فریاد زدیم که ما به غذا نیاز داریم، انسان‌های زیادی در این شهر گرسنه هستند و به این غذاها نیاز دارند و در این شهر افرادی زندگی می‌کنند که دچار گرسنگی حاد هستند. در مقطعی وزارت بهداشت به دلیل اینکه ما فریاد زدیم که افرادی در این شهر و کشور زندگی می‌کنند که دچار گرسنگی‌حاد هستند، از ما شکایت کرد اما واقعیت این بود که افراد زیادی در کشور به گرسنگی حاد دچار بودند و از گرسنگی، جان خود را از دست می‌دادند.

 حیدری توضیح داد: تمام تلاشمان را می‌کردیم که هیچ فردی از گرسنگی جان خود را از دست ندهد. بنده شاهد مرگ افرادی بودم که به دلیل گرسنگی جان خود را از دست دادند، گرچه پزشکان این مورد را تأیید نمی‌کنند و می‌گویند مثلاً به دلیل اعتیاد بوده است، اما معتقدم آن‌ها به دلیل گرسنگی جان خود را از دست می‌دهند.

 وی درباره اخذ مجوز مؤسسه پایان کارتن‌خوابی، گفت: در ابتدا حدود چهار تا پنج سال بدون مجوز فعالیت کردیم و بعد از آن مجوز مؤسسه را دریافت کردیم. سابقه فعالیت مؤسسه حدود ۱۵ سال است اما حدود ۹ سال است که مجوز دریافت کرده‌ایم. در تمام کشور فعالیت می‌کنیم و در بیشتر شهرها دفتر و نماینده داریم. همکاران ما در روزهای چهارشنبه دور هم جمع می‌شوند، آشپزی می‌کنند و این غذاها را در میان کارتن‌خواب‌ها پخش می‌کنند.

 از کارتن‌خوابی به خانواده کارتن‌خوابی رسیده‌ایم

 حیدری ادامه داد: متأسفانه برخی مسئولان، وضعیت اقتصادی را به‌قدری زیبا کردند که  قبلاً کارتن‌خواب داشتیم اما امروز خانواده کارتن‌خواب داریم و این به معنای واقعی کلمه یک فاجعه است. ما قبلاً یک فرد را تحویل می‌گرفتیم و سعی می‌کردیم آن را از کارتن‌خوابی خارج کنیم، اما امروز یک خانواده کارتن‌خواب را تحویل می‌گیریم. دلیل کارتن‌خوابی، اعتیاد برخی مسئولان به کارنکردن است و خیلی به افرادی که کارتن‌خواب می‌شوند ارتباطی ندارد. در واقع اگر مسئولان در قبال مسئولیتی که می‌پذیرند وظایف خود را درست انجام دهند، با پدیده کارتن‌خوابی مواجه نخواهیم شد.

 مديرعامل مؤسسه پایان کارتن‌خوابی در ادامه تصریح کرد: حدود ۲۰ نهاد و ارگان برای موضوع کارتن‌خوابی بودجه دریافت می‌کنند اما متأسفانه تمام این بودجه‌ها برای کنفرانس‌ها، تبلیغات‌ها و سفرها هزینه می‌شود و با وجود این شرایط، طبیعی است که کارتن‌خوابی هرروز گسترش پیدا می‌کند. اما ما راهی به جز نفس کشیدن نداریم و تا روزی که نفس می‌کشیم راهی جز ادامه دادن نداریم و باید این پروژه را ادامه دهیم.

 تهران بیش از یک میلیون کارتن‌خواب دارد

 حیدری در ادامه دربارۀ آمار کارتن‌خواب‌ها در شهر تهران، گفت: مسئولان اینگونه آمار دادند که حدود ۴۰۰ هزار کارتن‌خواب رسمی در شهر تهران وجود دارد اما این آمار مربوط به هشت سال پیش است و متأسفانه آمار بسیار بیشتر از این است و طبق تحقیقات میدانی ما، بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر کارتن‌خواب در شهر تهران وجود دارد.

 وی در خصوص پدیدۀ خانوادۀ کارتن‌خواب گفت: خانواده‌ها از طبقه متوسط به طبقه پایین منتقل می‌شوند و در طبقه پایین که دیگر جایی برای پایین رفتن وجود ندارد، کارتن‌خواب می‌شوند. در واقع خانواده‌ها با مقدار کم پولی که دارند یک کانکس اجاره می‌کنند و وسایل خود را به آنجا انتقال می‌دهند، بعد خودشان به حرم امام خمینی می‌روند و شب را آنجا سپری می‌کنند. بعد از مدتی خانواده به این نتیجه می‌رسد که مادر با فرزندان به یک گرمخانه و پدر نیز به یک گرمخانه دیگر برود.

 مديرعامل مؤسسه پایان کارتن‌خوابی بیان کرد: یک اتفاق مثبتی که رخ داده این است که اجازه می‌دهند خانواده‌ها در مرقد امام خمینی بمانند و آن‌ها را از آنجا بیرون نمی‌کنند. خانواده‌هایی هستند که تا چهار ماه در مرقد امام ‌می‌مانند. بعضی از خانواده‌ها بعد از مدتی که در مرقد امام سپری کردند مجبور می‌شوند به پارک‌ها پناه ببرند و خانوادگی در پارک زندگی کنند و تا زمانی که بتوانند ادامه می‌دهند. اما از یک جایی به بعد، متأسفانه اتفاقات ناگواری می‌افتد؛ مانند اینکه بچه‌ها مجبور به موادفروشی می‌شوند یا پدر اعتیاد پیدا می‌کند. 

 وی درباره دستاوردهای مؤسسه پایان کارتن‌خوابی توضیح داد: اگر بخواهم صادقانه بگویم، تنها موفقیت ما این است که امروز اینجا هستیم؛ یعنی زنده هستیم، نفس می‌کشیم، کار می‌کنیم و ادامه می‌دهیم.

 مديرعامل مؤسسه پایان کارتن‌خوابی افزود: ایجاد گرمخانه‌ها و مکان‌هایی که مادر و فرزندان بتوانند شب را در آنجا و بدون دغدغه سپری کنند، موفقیت نیست. خانه مادر و کودک را برای اولین‌بار در کشور تأسیس کردیم و بعد برای چند نهاد نامه نوشتیم و گفتیم که اگر مادر و کودکی در کنار خیابان دیدید و جایی نداشتید که آن‌ها را نگهداری کنید، آن‌ها را به ما معرفی کنید تا آن‌ها را اسکان دهیم. برخی افراد باید از این شرایط خجالت بکشند؛ زیرا یک نهاد غیردولتی بدون یک ریال بودجه دولتی چنین کاری را انجام می‌دهد، اما نهادهای دولتی هیچ کاری انجام نمی‌دهند. 

دیوار مهربانی و یخچال مهربانی ابتکار ما بود  

حیدری ادامه داد: دیوار مهربانی و یخچال مهربانی را برای اولین‌بار در دنیا راه‌اندازی کردیم که البته بعداً به لطف یکی از مسئولان، همه موارد جمع شدند. حقیقتاً هیچ‌کدام از این‌ها را موفقیت نمی‌دانم. تک‌تک افرادی که از دایره کارتن‌خوابی خارج شدند و روی پاهای خودشان ایستاده‌اند و یک خانواده را پوشش می‌دهند، موفقیت ما محسوب می‌شوند. بزرگترین دستاورد مؤسسه پایان کارتن‌خوابی این بود که کارتن‌خواب‌ها به مؤسسه اعتماد کردند.

 مدیرعامل مؤسسه پایان کارتن‌خوابی در خصوص شغل شخصی خود گفت: بنده مرکز پرورش قارچ و پرورش ماهی دارم. همچنین آشپزی هم انجام می‌دهم. اما شغل اصلی من کارتن‌خوابی است. با خیریه طلوع بی‌نشان‌ها نیز همکاری داریم و عمو اکبر رجبی از دوستان خوب ما است.

 کمک‌های مردم نبود دوام نمی‌آوردیم

 حیدری درباره کمک‌های مردمی اذعان کرد: اگر کمک‌های مردم نبود ما حتی ماه اول پایان کارتن‌خوابی را هم نمی‌توانستیم داشته باشیم. به قدری فشار اقتصادی زیاد است که واقعاً توقعی از مردم نداریم. همین که آن‌ها خودشان از ما کمک نمی‌خواهند خوب است، اما با وجود تمام این شرایط، مردم بسیار به ما کمک می‌کنند.

 وی گفت: با افتخار می‌گویم که ما تا امروز از هیچ نهاد حاکمیتی حتی یک ریال پول دریافت نکردیم. ما یک تنور راه‌اندازی کرده‌ایم، نان می‌پزیم و به صورت رایگان در اختیار کارتن‌خواب‌ها قرار می‌دهیم. متأسفانه ما آرد نداشتیم و مجبور بودیم آرد را به قیمت آزاد خریداری کنیم. یکی از دوستان بنده گفت می‌توانم شما را به شورای آرد وصل کنم و شما آرد را به قیمت دولتی از شورا خریداری کنید. ما هم خیلی خوشحال شدیم و این کار انجام شد؛ یعنی شورا موافقت کرد آرد را به قیمت دولتی به ما بفروشد اما شاید باورتان نشود که فقط چهار روز به ما آرد فروخت و دیگر نفروخت. 

 مدیرعامل مؤسسه پایان کارتن‌خوابی در ادامه گفت: ما هرگز از هیچ شخصی به صورت مستقیم کمک نخواستیم و گفتیم که اگر شخصی می‌خواهد کمک کند، می‌تواند غذا تهیه کند و بیاورد بین کارتن‌خواب‌ها پخش کند یا می‌تواند به خانه مولوی بیاید. ما غذا تهیه می‌کنیم و آن شخص فقط بین کارتن‌خواب‌ها پخش کند یا حتی افراد می‌توانند خودشان در خانه‌هایشان غذا تهیه و بین کارتن‌خواب‌ها پخش کنند. مهم این است که تمام این کارها به پایان کارتن‌خوابی کمک می‌کند. شبکه‌های مجازی بسیار به ما کمک کردند. در کار بسیار صادقانه رفتار می‌کنیم و یکی از دلایل اعتماد دیگران به ما همین صداقت در رفتار است.

 معتادان کارتن‌خواب را ترک می‌دهیم و شاغل می‌کنیم

 وی توضیح داد: زمانی که یک کارتن‌خواب را پذیرش می‌کنیم اگر خودش تصمیم داشته باشد که اعتیاد را ترک کند، او را همراهی می‌کنیم و تا پایان مسیر همراهش خواهیم بود. برای اینکه یک شخص کارتن‌خواب را از این حالت خارج کنیم، ترک اعتیاد اولین مرحله است و مراحل بعدی به مراتب مهم‌تر از این مرحله هستند. بعد از ترک اعتیاد باید برای فرد شغل ایجاد کنیم و سپس آن فرد را به خانواده‌اش متصل کنیم. تا زمانی که تمام این مراحل طی نشده است همراه فرد خواهیم بود.

 مدیرعامل مؤسسه پایان کارتن‌خوابی در ادامه عنوان کرد: زمانی که یک فرد را وارد مؤسسه پایان کارتن‌خوابی می‌کردیم و آن را ترک می‌دادیم، اعلام می‌کردیم که مثلاً این فرد توانایی انجام این کار را دارد و برایش یک شغل پیدا می‌کردیم. سپس فرد را به خانواده‌اش متصل می‌کردیم، اما متأسفانه امروز خیلی از این فرایند فاصله گرفته‌ایم، اما باز هم اگر کسی خودش مایل باشد این فرایند را به صورت کامل طی کند ما کمکش می‌کنیم. 

 فقط به دنبال سیر کردن کارتن‌خواب‌ها نبوده‌ایم

 حیدری بیان کرد: در مؤسسه پایان کارتن‌خوابی، صرفاً به فکر سیر کردن شکم کارتن‌خواب‌ها نبودیم، بلکه به فکر سقف بالای سر آن‌ها و به فکر شغل آن‌ها نیز بودیم. غذا یک بُعد بسیار کوچک از برنامه مؤسسه است. فعالیت مؤسسه را با غذا دادن به کارتن‌خواب‌ها شروع کردیم، اما پایان کار مؤسسه فقط سیر کردن شکم کارتن‌‌خواب‌ها نیست.

 وی در پایان، درباره مسئله اعتیاد و دلیل کارتن‌خوابی افراد گفت: مشکل اصلی حدود ۵۸ درصد از کارتن‌خواب‌هایی که به مؤسسه ما مراجعه کردند اعتیاد بوده است. اما مشکل ۴۲ درصد از آن‌ها اعتیاد نبود و این یک فاجعه است. زمانی پیش می‌آید که من کارتن‌خوابی را به این دلیل انتخاب می‌کنم که اعتیاد دارم و می‌خواهم جایی باشم که راحت مصرف کنم، اما زمانی که با ۴۲ درصد از افراد مواجهه می‌شویم که حتی سیگار هم مصرف نمی‌کردند و کارتن‌خواب شدند، متوجه یک فاجعه می‌شویم.

گزارش از مهسا احمدی