به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، نشست «کنشگری اجتماعی از دانشگاه تا جامعه (مهارت‌های آموخته، مسئولیت‌های اجتماعی)» سه‌شنبه ۱۳ آذرماه به همت مؤسسه مردم‌نهاد «دست‌یاری به دشتیاری» و با همکاری انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات و دانشگاه علامه طباطبایی، در سالن اجتماعات دانشکدۀ مدیریت دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

 در این نشست دکتر شجاع احمدوند؛ سرپرست دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر علی ربیعی؛ دستیار اجتماعی رئیس جمهور، دکتر وحید شالچی؛ معاون فرهنگی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر محسن محمدی؛ عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر فائز دین‌پرستی؛ معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، دکتر عباس علیمرادی؛ مسئول واحد مدرسه‌سازی مؤسسۀ خیریۀ «دست‌یاری به دشتیاری» و پدر شهید حسین علیمرادی، احسان شاه‌حسینی؛ مشاور برتر کنکور و جمعی علاقه‌مندان حضور داشتند.

 تلاش دانشگاه علامه طباطبایی برای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی  

 در ابتدای این نشست، فائز دین‌پرستی؛ معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی به ایراد سخن پرداخت و گفت: حضور مهمانان گرامی مخصوصاً خانواده محترم شهید علی‌مرادی را خیر مقدم عرض می‌کنم. بسیار خوشحالم که دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان میزبان این جلسه نقش ایفا می‌کند. دانشگاه علامه طباطبایی بسیار افتخار می‌کند که بتواند در قالب کانون انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات که 10 سال پیش در این دانشگاه بنیان گذاشته شد، فعالیت کند.

 وی در ادامه افزود: این کانون موفق شد با کمک مؤسسه دست‌یاری به دشتیاری به فعالیت بپردازد. نسل جدید دانشگاه ما شهید حسین علیمرادی‌ها هستند. این راهی که آغاز شده است، پایانی ندارد و دانشگاه علامه طباطبایی بر خود می‌بالد که به عنوان یک دانشگاه تخصصی، مسئولیت اجتماعی خود را در قبال جامعه انجام دهد. تمام جامعه در این دانشگاه سهم دارند و دانشگاه باید به تمام جامعه خدمت کند. دانشگاه علامه طباطبایی تمام سعی خود را می‌کند که بتواند نقش مؤثری در مسئولیت اجتماعی خود ایفا کند.

 شهید علیمرادی، جوانی را به گونه‌ای دیگر معنا کرد

 در ادامه این نشست، شجاع احمدوند؛ سرپرست دانشگاه علامه طباطبایی، ضمن عرض تسلیت ایام شهادت حضرت زهرا (س) و خیر مقدم به حاضران در جلسه، گفت: بعد از انقلاب اسلامی در یک مقطع، جوانی به گونه دیگری تعریف شد. واقعیت اینکه در زمان ما، جوانی معنای دیگری داشت؛ یعنی کسی که مثلاً 16-15 سال داشت، در شرایط اتخاذ سنگین‌ترین تصمیم‌ها قرار می‌گرفت و قدرت تصمیم‌گیری داشت. او برای آینده کشور تصمیم می‌گرفت؛ در حالی که امروزه اینگونه نیست و یک جوان 16-15 ساله ممکن است جرأت انجام کوچک‌ترین کاری را نداشته باشد. بنابراین معنای جوانی در زمان ما با معنایی که بعد از انقلاب پیدا کرد، اندکی تغییر یافت اما ظهور جوانی مانند شهید حسین علیمرادی، بار دیگر جوانی را به گونه دیگری معنا کرد. اینکه ایشان همه‌چیز را کنار می‌گذارد و راه سختی را در پیش می‌گیرد و در سیستان‌وبلوچستان به سراغ مظلوم‌ترین مردمان می‌رود، معنای دیگری از جوانی است. 

 سرپرست دانشگاه علامه طباطبایی بیان کرد: شهید علیمرادی خودش را صرف بسیج منابع برای کمک کرد. ایشان انرژی خود را برای کمک به مردم مظلوم کشور صرف کرد. شهید علی‌مرادی در نهایت جان خود را نیز در این راه داد و این بسیار مهم است. اثر شهید علیمرادی که نخستین کانون خیریه را در این دانشگاه تأسیس کرد، وجود دارد و این یادگار ایشان همچنان پابرجا است. دغدغه این جوانان، دغدغه شخصی نیست، بلکه او دغدغه دیگران را دارد و این مایه افتخار است و ما افتخار می‌کنیم که بخشی از حضور اجتماعی این جوان در این دانشگاه بوده است و امیدوارم که در این نشست، بتوانیم از ایشان قدردانی کنیم. البته بهترین قدردانی این است که دوست‌داران و جوانان راه ایشان را ادامه دهند.

 دانشگاه مسئول، دانشجوی مسئول می‌پروراند

 در ادامه این نشست، علی ربیعی؛ دستیار اجتماعی رئیس جمهور به ایراد سخن پرداخت و ضمن تسلیت به مناسبت فرارسیدن ایام فاطمیه بیان کرد: این نشست، گرامی‌داشت نام و یاد یک فعال مسئول است و همه باید همواره به یاد شهید علیمرادی باشیم. دانشگاه و مسائل امروز دانشجویان بسیار اهمیت دارد. بنده فارغ‌التحصیل دانشگاه علامه طباطبایی هستم و به این موضوع همیشه افتخار می‌کنم. امروز دانشگاه باید مسئول باشد. دانشگاه مسئول، دانشگاهی است که بتواند دانشجوی مسئول بپروراند. می‌گویند وظیفه دانشگاه این است که نظریه‌پرداز و متخصص به جامعه تحویل دهد، اما به دلیل نظام آموزشی اشتباه، برخی از دانشگاه‌ها حتی توان تحویل نظریه‌پرداز و متخصص را هم ندارند.

 دستیار اجتماعی رئیس جمهور در ادامه نشست تصریح کرد: خروجی دانشگاه باید به سمتی برود که فارغ‌التحصیل مسئول تحویل جامعه بدهد. دانشجویی که مطالبه‌گری، خلاقیت، مهارت ارتباط با دیگران، مهارت کار در جامعه و مهارت درک درد دیگران را آموخته باشد، یک دانشجوی مسئول است. ما باید فضا را برای دانشجویان فراهم کنیم. اگر خروجی‌های ما در دانشگاه، یک دانشجوی کنشگر و حل‌کننده مسئله که بتواند در کنار مردم قرار بگیرد نباشد، مایۀ تأسف است.

 دانشجویان خودشان را درگیر کارهای مسئولانه کنند

 ربیعی افزود: کانون‌های دانشجویی و فعالیت‌های دانشجویی، تأثیری بیش از افراد دیگر اجتماع در جامعه دارند. نام دانشجو خود باعث اعتماد به نفس می‌شود. دانشجوی مسئول می‌تواند با کنش‌های خود در دانشگاه یک محیط مسئولانه ایجاد کند. جامعه ایران در این دوره بیش از هر زمان دیگری نیاز به کنار هم بودن دارند. در این زمان روح خیر جمعی بیشتر از هر زمان دیگری ضرورت دارد. خطاب به دانشجویان می‌گویم که خودتان را درگیر کارهای مسئولانه کنید؛ چون مردم و جامعه ایران به شما نیاز دارند. همچنین از دکتر احمدوند خواهش می‌کنم شرایط را برای کارهای خیر جمعی در دانشگاه فراهم کنند.

 دستیار اجتماعی رئیس جمهور تصریح کرد: شهید علیمرادی یک انرژی برای مسئولیت اجتماعی داشت. یک انسان می‌تواند منشأ خیر برای خیلی از افراد دیگر باشد و شهید علی‌مرادی اینگونه بود. او هم بر روی بچه‌های سیستان‌وبلوچستان و هم بر روی جامعه اثر گذاشت و هرکدام از شما دانشجویان می‌توانید یک علی‌مرادی باشید. ما در دولت با شما همراهی می‌کنیم. وفاق در واقع نوعی همفکری و ائتلاف برای حل مسائل ایران نیز محسوب می‌شود.

 اهمیت مهارت‌های پایه برای ایفای نقش مسئولیت اجتماعی

 وحید شالچی؛ معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، به عنوان دیگر سخنران این نشست بیان کرد: یک بُعد ماجرا این است که برای انجام مسئولیت اجتماعی چه مهارت‌ها و ویژگی‌هایی نیاز است و بُعد دیگر ماجرا به ارتقای این مهارت‌ها برمی‌گردد. همچنین این نکته نیز مهم است که ما از چه شیوه‌هایی می‌توانیم برای مسئولیت اجتماعی ایفا نقش کنیم. برای درگیرشدن در مسئولیت‌های اجتماعی یکسری مهارت‌های پایه‌ای نیاز است. اینکه برای انجام مسئولیت‌های اجتماعی چگونه شبکه‌سازی کنیم، بسیار اهمیت دارد.

 معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ادامه افزود: توانایی رهبری نیز از جمله ویژگی‌های مورد نیاز مسئولیت اجتماعی است. شهید علیمرادی توانایی رهبری و سازماندهی کردن داشت. ایشان از مجموعه‌ای از توانایی‌ها برخوردار بود و به خوبی اوضاع را مدیریت می‌کرد. مهارت مورد نیاز بعدی، هوش عاطفی و همدردی است؛ اینکه چگونه دیگران را درک و ترغیب کنیم. توانایی مدیریت پروژه نیز خیلی مهم است. همچنین کار گروهی توانایی مهمی محسوب می‌شود که شهید علیمرادی این ویژگی را نیز داشت. مهارت شبکه‌سازی، از دیگر مهارت‌های بسیار بااهمیت برای انجام مسئولیت اجتماعی است و شهید علیمرادی این ویژگی را دارا بود. افزون بر این‌ها، یکسری مهارت‌های فردی هم نیاز است که شهید علیمرادی همه را دارا بود. همچنین به یکسری مهارت‌های فرهنگی نیاز است که باید بگوییم مؤسسه دست‌یاری به دشتیاری به خوبی از این مهارت‌ها برخوردار است.

 وی تصریح کرد: شهید علیمرادی مهارت‌های ارتباطی بسیار خوبی داشت و حتماً باید بر روی این مورد مطالعه شود که چگونه ایشان می‌توانستند با دایره‌ای از افراد به خوبی ارتباط بگیرند. او تجربه یک نسل بود. نسل حسین، نسلی بود که کم‌کم داشت از کار اجتماعی فاصله می‌گرفت؛ یعنی این نسل بیشتر مسیر سیاسی را پیش گرفته بودند و به دو گروه تقسیم شده بودند؛ ناامید از تغییر ساختار و رادیکال. اما حسین راه سوم را انتخاب کرد؛ یعنی به سمت راهی رفت که بتواند تغییری ایجاد کند. حسین گفت بیایید وارد محدوده‌های کوچک شویم و باید ببینیم کجا را می‌توانیم تغییر دهیم.

 براساس انتخاب کار می‌کنیم نه وظیفه

 در ادامه این نشست، محسن محمدی؛ عضو هیئت علمی دانشکده روانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی طی سخنانی بیان کرد: امیدوارم این تلاش‌هایی که انجام می‌شود، نتایج مثبتی داشته باشد. البته نتایج خوبی داشته است، اما می‌تواند نتایج بهتری نیز داشته باشد. ما براساس وظیفه کار نمی‌کنیم، بلکه ما انتخاب می‌کنیم و کاری را انجام می‌دهیم، اما متأسفانه فضای این کارها در دانشگاه خیلی کمرنگ شده است. زمانی که شما براساس وظیفه پیش می‌روید، اگر با کوچک‌ترین مشکلی برخورد کنید، متوقف می‌شوید، اما اگر براساس انتخاب پیش بروید، مشکلات، شما را متوقف نمی‌کند و باید شرایطی پیش بیاید که دهه هشتادی‌ها براساس انتخاب پیش بروند.

 عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی عنوان کرد: جامعه برای همه است. کنشگری یک فرآیند است، نه یک اتفاق و مسیر آن باید به‌ گونه‌ای پیش رود که اگر خود فرد هم نباشد، مسیر ادامه پیدا کند؛ مانند کاری که شهید علیمرادی انجام داد. کنشگری اجتماعی باید وجود داشته باشد که اگر نباشد، اجتماع معنایی ندارد. اگر در دانشگاه تخصصی را گرفتیم و نتوانستیم از آن استفاده کنیم، پس دانشگاه معنایی ندارد. باید تیم‌سازی صورت بگیرد و بعد باید محیط فعالیت شناسایی شود. فرآیند بسیار مهم است. همچنین شناسایی و پایش محیطی که قرار است در آن کار کنیم نیز اهمیت دارد که باید محیط خاصی باشد. اهمیت پایش در این است که اگر درست اتفاق نیفتد، کنشگری در مسیر درستی پیش نمی‌رود.

 تا امروز 35 مدرسه ساخته‌ایم

 دکتر عباس علیمرادی؛ مسئول واحد مدرسه‌سازی مؤسسۀ خیریۀ دست‌یاری به دشتیاری دیگر سخنران این نشست بود. وی بیان کرد: مهم است که از دانشگاه چه آموخته‌ایم. حسین از علومی که آموخت استفاده کرد. در واقع بیشتر نکاتی که در رشته حسابداری آموخت را به صورت عملی اجرا کرد. پنج مدرسه در زمان حسین تکمیل شد. ۱۴ مدرسه نیمه‌کاره بود که ما کار را ادامه دادیم و تکمیل کردیم و ساخت ۱۵ مدرسه جدید را نیز آغاز کردیم و تا بهمن ۱۴۰۲ شش مدرسه دیگر تکمیل شد. در مجموع تا امروز ۳۵ مدرسه ساخته شده است. از آذرماه سال گذشته پروژه‌های جدیدی را آغاز کردیم؛ از جمله این پروژه‌ها ساخت مدرسه، خانه بهداشت، خوابگاه و بازسازی اساسی مدارس است. ۲۱ پروژه با اولویت بالا داریم و ان‌شالله که خیرین در تکمیل آن‌ها کمک کنند. البته با سهم‌های ۱۰۰ تومانی آغاز می‌کنیم اما ان‌شالله که خیرین نیز همکاری کنند.

 در ادامه این نشست، احسان شاه‌حسینی؛ مشاور برتر کنکور طی سخنانی بیان کرد: فکر سیاسی و حق‌طلبانه حسین علیمرادی همیشه برایم جالب بود. حسین کمی درگیر سیاست شد اما به ایشان گفتم کار فرهنگی را با کار سیاسی یکی نکن و کار فرهنگی مجزا از همه این‌ها است. حسین برای شرف، آزادی و وطن ارزش قائل بود.

 وی تصریح کرد: قدم‌های کوچک می‌توانند اتفاق‌های بزرگ ایجاد کنند. مسئولیت اجتماعی مفهوم بسیار حساسی است. ما در مدارس چالش کمبود منابع مالی داریم. کمبود نیروی انسانی یکی از دلایلی بود که ما به دلیل آن به دشتیاری رفتیم. باید خودمان الگوی بچه‌ها باشیم. باید کمک کردن، همکاری کردن و رفتار مسئولانه را به بچه‌های خودمان آموزش دهیم و بچه باید مسئولیت اجتماعی را لمس کند. سال ۱۳۹۴ حسین به من گفت می‌خواهیم به یک جایی سفر کنیم. من هم گفتم برویم. رفتیم و هم من و هم حسین در آنجا ماندگار شدیم. دست‌یاری به دشتیاری اتفاق بزرگی بود و باعث شد آمار فارغ‌التحصیلان این منطقه چندین برابر شود.

 محمدبخش درخشیده؛ مدیر مجتمع شبانه‌روزی شهید حسین علیمرادی نیز در این نشست به ایراد سخن پرداخت و گفت: بدون شک آنچه که اتفاق افتاد، صرفاً یک کار احساسی نبود. حسین عزیز با علم بر اینکه در میدان عمل به چه چیزی نیاز داریم وارد میدان شد. تعداد فارغ‌التحصیلان در منطقه بسیار پیشرفت کرد. هدف ما تربیت نیروی ماندگار متعهد و متخصص بود. تعداد این افراد ۷۲ نفر است؛ یعنی ۷۲ معلم ماندگار در منطقه تربیت شد. این یک کار علمی بود و متناسب با نیاز مردم منطقه اتفاق افتاد و دست‌اندرکاران آموزش‌وپرورش نیز باید این الگو را ببینند. فضای آموزشی در این دوران یک نیاز اساسی بود که آرزوی حسین هم پرداختن به این نیاز بود. این پروژه‌ها نیاز منطقه سیستان‌وبلوچستان بود و امیدوارم این الگوی کار ادامه پیدا کند.

 لازم به ذکر است، در پایان این نشست، چهار مؤسسه، موفق به دریافت جایزه مسئولیت اجتماعی شدند که عبارت از: «مؤسسۀ امیدآفرینان فردا»، «مؤسسۀ افق روشن فردای زندگی»، «مؤسسۀ مردم‌نهاد افق آماج» و «مؤسسۀ مردم‌نهاد راویان فصل نو» هستند.

گزارش از مهسا احمدی