به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، «چیزها» عنوان نمایشگاهی است که این روزها (تا سی‌ام شهریور) از ساعت ۱۱ تا ۲۱، در خیابان ناطق نوری، روبه‌روی دشتستان پنجم، طبقه دوم فروشگاه سپه، فروشگاه فرهنگان دایر است. «چیزها»، نمایشگاهی متفاوت با نگاه معرفی هنرمندان است و آثار هنری زنان خودکفای ایرانی در آن به فروش گذاشته شده است. وجوهی از این نمایشگاه، با کارهای انسان‌دوستانه و خداپسندانه پیوند می‌خورد. برای بازدید از این نمایشگاه و معرفی آن به مخاطبان خیر ایران، به پاسداران رفتیم.

 از زنان مستقل بندرانزلی گرفته تا سیستان‌وبلوچستانی‌های هنرمند، زنان خوش‌‌سلیقه پایتخت تا کردستانی‌های توانا، از اصفهان و هنرمندان ظریفش تا اهالی چهارمحال‌وبختیاری که چون کوه محکم‌اند و رفیع و هنرمندان از شهرهای دیگر ایران، آثار خود را با همت دوستانشان یا پُست به «حراج چیزها»، فرستاده‌اند. 

 روی میز وسط فروشگاه، ظرف‌هایی چیده شده که هنر دست زنان سالخورده و جوان است. هر اثر هنری، آنی دارد که شناسنامه، قومیت، استعداد و روحیات آفریننده‌اش را به مخاطبان این رویداد بزرگ فرهنگی معرفی می‌کند. پروژه چیزها نمایشگاهی است برای حمایت از هنرمندانی که برخی از آن‌ها با مشکلاتی چون بیماری خود یا اعضای خانواده دست‌به‌گریبان اند. «سعید برآبادی»، مدیر اجرایی این نمایشگاه می‌گوید که چیزها هنر ارزان و اقتصادی می‌فروشد؛ هنری که به‌هیچ‌وجه کم‌مایه و مبتذل نیست و از زیر دست هنرمندانی خوش‌اندیشه و خلاق بیرون آمده است. او که در سال‌های گذشته، خبرنگاری اجتماعی بوده است، با شبکه‌سازی و دغدغه‌های مسئولیت اجتماعی‌اش، بیشتر در پی این است که هنرمندان کاراولی را به تماشاگران هنردوست بشناساند. 

 در گوشه‌ای از نمایشگاه، تابلوهایی تکنیکی کشیده شده که روشن است، هنرمندانش بسیار جوان‌اند. در گوشه‌ای دیگر از نمایشگاه، جایی که اول از همه توجه مخاطب را به خود جلب کند، دو تابلوی فاخر کشیده‌شده‌اند که کاردست بانوی هنرمندی است که استادتمامِ نقاشی است.  راهنمای جوان نمایشگاه _که بانویی هنرمند  است_ می‌گوید که تا بساط حراج چیزها را چیدند، در همان لحظات آغازین، یکی از تابلوهای دیگر این خانم هنرمند به‌فروش رفت. 

 صحبت را با برآبادی ادامه می‌دهیم؛ او می‌گوید شهریور و اسفند دو ماهی هستند که نمایشگاه برگزار می‌شود و او جز چنین نمایشگاه‌هایی که تلفیق هنر و دغدغه اجتماعی است، برگزار نمی‌کند. او در ادامه می‌افزاید که این حراج، چهارمین نمایشگاه اثر هنری است. صنایع‌دستی و دیگر محصولات هنری موجود، از شصت هنرمند در نقاط مختلف ایران گردآوری شده‌اند. مدیر اجرایی نمایشگاه، استقبال مردم را از حراج چیزها راضی‌کننده ارزیابی می‌کند و آمار فروش را از روز اول تا شب دومِ نمایشگاه (هنگام تهیۀ گزارش)، هزار مورد عنوان می‌کند. عیار هنرمندیِ هنرمندانِ این حراج و استقبال مردم از آن، وقتی روشن‌تر  می‌شود که برآبادی اشاره می‌کند که در مجموع چهار دوره نمایشگاهی که برگزار  کرده است، دوهزار فروش ثبت شده است. این خروجیِ رضایت‌بخش در حالی رخ داده است که تنها کار تبلیغاتی برای پروژه چیزها که هنرمندانش غالباً زنان خودکفا و خودسرپرست یا سرپرست خانواده بوده‌اند، بستر صفحه اینستاگرام نمایشگاه بوده است. نقاشی در سبک‌های مختلف، عکاسی، گرافیک، نقاشی‌خط، مجسمه، زیورآلات دست‌ساز، طراحی با زغال، صنایع‌دستی همچون قلاب‌بافی، ظروف سفال و سرامیک، کیف‌دوزی، عروسک‌دوزی، جاجواهری و کار با چوب، طراحی روی آینه، شمع‌سازی و... هنرهایی است که توجه مشتریان هنرشناس را در این حراج به خود جلب می‌کند.

  از برآبادی درباره ویژگی‌های نمایشگاه می‌پرسیم؛ او در پاسخ اذعان می‌کند که یکی از خصیصه‌های منحصربه‌فرد نمایشگاه، ارزان بودن محصولات هنری است. در این نمایشگاه، از محصولات صدهزار تومانی و حتی کمتر از این رقم موجود است تا آثاری با سقف قیمتی ده میلیون تومان.  او ویژگی دیگر این نمایشگاه را رایگان بودن فراخوانش دانست؛ هنرمندان از اقصی‌نقاط ایران صرفا با یک فراخوان آثار خود را برای داوری به برآبادی سپرده‌اند و درنهایت این که سهم درصدی نمایشگاه از آورده‌های هنرمندان، کمتر از عرف گالری‌دارهاست. او این سهم را سی‌و‌پنج درصد درنظر گرفته است. این نکته را از نظر نباید دورانگاشت که برآبادی، نگاه ویژه‌ای به هنرمندانی دارد که قربانی بیماری یا آسیب‌های اجتماعی‌اند یا زنانی که همسرانی بیمار دارند. او به دلایل انسان‌دوستانه از گفتن جزئیات این امر و کمیت هنرمندانی که با چنین مسائلی دست‌به‌گریبان‌‌اند، امتناع کرد. به‌زعم او ویژگی دیگر نمایشگاه، خانواده‌محور بودن آن است. مشتری‌های حراج، معمولاً به‌اتفاق اعضای خانواده خود به فروشگاه می‌آیند. چون جامعه هدف فروشگاه خانواده‌هایند، آثار هنری موجود نیز، نیازهای هنری اعضای خانواده را برطرف می‌کنند.

آثار هنری بانویی که میخواهد با فروش آثار خود، بیماری سرطان همسر خود را درمان کند

به گفته مدیراجرایی نمایشگاه، در روز نخست آغاز به کار فروش، مرد هفتادساله‌ای که نقاشی می‌دانست و می‌فهمید، دست مادر نابینای نودساله‌اش را گرفت و آمد نمایشگاه. او برای مادرش از تابلوهای نقاشان نمایشگاه و قصه‌هایش می‌گفت تا مادرش آن را در ذهن خود ترسیم کند یا پسربچه هشت ساله‌ای با خانواده مادری خود آمده بود حراجِ چیزها تا به مناسبت سالگرد ازدواج پدرومادرش تابلوی زیبایی بخرد. برآبادی، ویژگی دیگر این حراج را ایرانی‌بودن آن دانست؛ به این معنا که هنرمندان زن و مرد نمایشگاه از نقاط مختلف ایران، آثار خود را به این حراج فرستاده‌اند؛ حراج چیزها در انحصار هنرمندان پایتخت‌نشین نیست. شاید بسیاری از هنرمندان دوست داشته باشند در این نمایشگاه با آفریده‌هایشان شرکت کنند، اما همان‌طور که گفته شد، نمایشگاه، اصول و حدومرزهای خودش را برای پذیرش آثار هنرمندانش دارد. او از این مسأله گلایه کرد که بیمه هنرمندان، بیمه کارآمدی نیست و کاش هنرمندانی که محصولاتشان را به گالری‌ها می‌فرستند و در نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنند، بیمه بشوند. او افزود، چیزها تلاش می‌کند تا محصولات هنری زیبایی را با قیمتی مقرون‌به‌صرفه عرضه کند تا فرهنگ خرید اثر هنری شناسنامه‌دار به‌جای بردن یک‌ جعبه شیرینی به خانه میزبان، جا بیفتد.

  کارگاه‌ها قصه‌های زیادی دارند. قصه هنرمندان این نمایشگاه و آفریده‌های هنری‌شان، قصه‌های جالب و بعضاً غم‌انگیزی است. یکی از هنرمندان، کارگاه زیورآلات خود را از نام عمه هنرمندش که شخصیت سرشناسی بوده است، وام گرفته است. از همین گروه، ایده تبدیل سرآستین به دستبند برآمده است؛ یعنی دستبندهایی که بسیار پهن‌اند و استفاده‌ای دوگانه می‌توان از آن کرد. صفر تا صد ظروف نمایشگاه، با خود زنان سازنده آن است. یعنی با چرخ کوزه‌گری ظرف را ساخته‌اند و بعد طرح‌ونقش آن را کشیده‌اند.  سالخورده‌ترین هنرمند این نمایشگاه زنی است که ظروفی با رنگ‌های سبزآبی عرضه کرده است. راهنمای نمایشگاه می‌گوید که این ظرف‌ها چهاربار لعاب خورده‌اند. در کارهای این بانو، ردپای سن‌وسال، سنت ایرانی و حتی آسیایی قوی است. به‌نظر می‌رسد که او به جمع‌بندی و صلح با طبیعت رسیده است. در کنار ظرف‌های زیبای این زن سردوگرم چشیده، لیوان‌های پرتره زن جوان بیست‌وپنج ساله‌ای به‌چشم می‌خورد.  هنرمندان نمایشگاه معمولا برندهای خودشان را دارند و از فروشگاه خواسته‌اند که آن برند پای محصول بماند. 

 از اصفهان چند نقاشی آبرنگ روی دیوار فروشگاه نصب است. پای آن چند تابلو که نه با پُست که با همت دوستان هنرمندان اصفهانی به تهران و نمایشگاهی که در پاسداران دارد برگزار می‌شود، باز شده است. روی میز میانی، میان وسایل چشمگیری که وجود دارد، گلدان طرح قوچی سبزرنگ با انحنایی زیبا، چشم‌ها را به خود خیره می‌کند. گلدانی که از منظر حافظه زندگی روزمره ما و گفته‌های راهنمای فروشگاه، نظیر آن در جایی دیده نشده و از تخیل سازنده آن بیرون آمده است. در انتهای میز، جاجواهری‌های زیبایی روی هم قرار گرفته‌اند که هنرمندانش، هنر چوب و پته کرمان را با هم درآمیخته و در کارگاه‌های مختلف خود آماده‌اش کرده‌اند. کیسه‌های محیط‌زیستی در جایی از نمایشگاه قرار گرفته‌اند که توجه مخاطب را به خود جلب کنند. این کیسه‌ها با وجود این که چاپ بودند، در نمایشگاه پذیرفته شدند‌. این تصمیم برای حمایت از زمین و محیط زیست گرفته شده است تا کیسه‌هایی که آثار نقاشی معروف جهان روی آن حک شده، با قیمت مناسبی در حراج عرضه شوند.  

 در سمت راست ورودی نمایشگاه، چند نقاشی با تصایر خاطره‌انگیزی همچون بخاری علاءالدین وجود دارند که از اِلِمان‌های ویژه‌ای بهره برده‌اند. استفاده از فضای سورئال با بهره‌گیری از تکنیک فاصله‌گذاری به آن آثار غنای بهتری بخشیده است.  آفریننده این نقاشی‌ها مرد خلاقی است که درگیر بیماری است و تابلوها نشانگر درهم‌آمیختگی زندگی و هنر نقاش‌اند. با این همه، ردپای هنر در این نقاشی‌ها ستودنی و پررنگ است. از همین هنرمند، تابلوی نقاشی با طرح دامن وجود دارد که به‌گونه‌ای ظرافتمندانه کشیده شده است که در نگاه اول کولاژ به نظر می‌رسد. خانم هنرمندی هم که تصویرساز کودک است، سه کار نقاشی سپرده به نمایشگاه. در تابلوی نقاشی دیگری ارباب حلقه‌ها با اسطوره‌های هنر ایرانی تلفیق شده است تا طرحی بدیع را در برابر چشم‌های مخاطب نمایش دهد. 

 در اثری دیگر، خانمی بعد از بیش از دودهه نقاشی کشیدن، برگشته است به روزمره کشیدن. از پنجره، به بیرون خانه نگاه می‌کند و پرنده‌هایی را می‌کشد که در عین سکون، حرکت می‌کنند. در تابلوی دیگرش، با نگاه خاص و ترکیب چند رنگ، دیوار و سیم‌های برق را به شیوه‌ای می‌بیند و می‌کشد که مخاطب را وادار میکند به باریک‌بینی در زندگی روزمره‌اش. 

 این نمایشگاه از ساعت ۱۶ روز ۲۳ شهریورماه افتتاح شده است و به گفته سعید برآبادی با توجه به این که هنردوستان استقبال چشمگیری از آن کرده‌اند، بعید است که مهلتش تمدید شود.

محصولات یک بانوی سرپرست خانوار از سنندج

نقاشی‌هایی یکی از افراد آسیب‌دیده در ماجرای خون‌های آلوده

گزارش از مهدیه رشیدی