به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، شصت‌ودومین نشست «یک چای، یک تجربه» عصر دوشنبه، 22 مردادماه با حضور سیدناصر نوربخش؛ مدیرعامل بنیاد سپهر و جمعی از مدیران و اعضای برخی از مؤسسات خیریه و سمن‌ها در سالن جلسات آکادمی خیر ایران برگزار شد.

 بنیاد سپهر سال 1389 مجوز گرفت

 سیدناصر نوربخش با بیان اینکه متولد ۱۳۶۴ هستم، گفت: جزء دهه شصتی‌هایی هستم که می‌خواستم کاری انجام دهم. سال ۱۳۸۲ در رشته جامعه‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی قبول شدم. در شهر ما انجمن دانشجویان ابوالمفاخر تشکیل شد و عضو آن شدم. این انجمن زیر نظر سازمان ملی جوانان بود و طبق تعریف این سازمان تا ۲۹ سالگی می‌توانستیم عضو آن باشیم.

 مدیرعامل بنیاد سپهر اظهار داشت: بعد از 29 سالگی با دوستان تصمیم گرفتیم سازمان مردم‌نهادی تشکیل دهیم و سال ۱۳۸۹ مجوز آن را از وزارت کشور و استانداری در خراسان جنوبی گرفتیم. عنوان مؤسسه ما، بنیاد توسعه فرهنگی سپهر بود و فعالیت‌های گسترده فرهنگی و اجتماعی را مدنظر داشتیم.

 وی با بیان اینکه در سال ۱۳۹۲ با اعمال تغییراتی شروع به کار کردیم و رویکرد گردشگری روستایی را مد نظر قرار دادیم، افزود: یک گروه از حامیان حدود ۶۰ میلیون تومان از سال ۹۲ تا ۹۴ به ما تزریق کردند. ما هم دو نیروی کارشناس گرفتیم، ارتباطاتی با تشکل‌های دیگر داشتیم و پروژه‌های مشترک انجام می‌دادیم. به این نتیجه رسیدیم که مسیر را باید روشن‌تر کنیم و محور فعالیت را محدود کردیم.

 کارآفرینی و توانمندسازی را موضوع اصلی بنیاد سپهر قرار دادیم

 مدیرعامل بنیاد سپهر ادامه داد: بحث کارآفرینی و توانمندسازی را موضوع اصلی بنیاد قرار دادیم. با این موضوع، مؤسسه‌ای در شهرمان نداشتیم. در سال ۱۳۹۸ یکی از حامیان حاضر شد ۱۰۰ میلیون تومان برای تهیه سبد کالا به ما بدهد، اما قبول نکردیم. نمی‌خواستیم فعالیتمان گسترده و پراکنده باشد.

 وی با اشاره به اینکه در سال ۱۳۹۰ از پایان‌نامه‌ام با موضوع «موانع درونی سازمان‌های مردم‌نهاد در ایران» دفاع کردم، گفت: یک از اساتید به نام دکتر پیران اذعان کرد که با این موضوع تاکنون حداقل در دانشگاه علامه پایان‌نامه کار نشده است. سه سازمان مردم‌نهاد موفق یعنی محک، تولدی دوباره و جامعه‌یاری را مطالعه موردی کردم. 

 نوربخش یادآور شد: در پژوهش‌هایم متوجه شدم ساختار تشکل‌های نمونه، خوب است. آن‌ها ساختارمند هستند یعنی چارت، فرایند، برنامه، درآمدزایی مشخص، آدم‌های توانمند در بدنه و شفافیت دارند. نتیجه گرفتم سازمان‌های مردم‌نهاد موفق، خودشان در موفقیت خودشان موثر هستند.

 توسعه گردشگری روستایی و ایجاد صندوق‌های اعتباری خُرد

 نوربخش خاطرنشان کرد: کارهای پایان‌نامه را انجام دادم. مشغول کارهای متفرقه بودم. در بنیاد توسعه کارآفرینی به عنوان داوطلب تسهیلگر اجتماعی مشغول کار شدم. سال ۱۴۰۰ جلسه‌ای داشتیم و فکر کردیم که پاره وقت بودنم دارد به بنیاد ضربه می‌زند. به همین دلیل از سال ۱۴۰۰ به طور جدی بر بنیاد سپهر و فعالیت‌هایش متمرکز شدم. 

  وی توسعه گردشگری روستایی و ایجاد کتابخانۀ سیار و صندوق‌های اعتباری خُرد را از جمله محورهای فعالیت‌ بنیاد سپهر برشمرد و افزود: برای رسیدن به این محورها نیازسنجی کردیم. در روستاهای مختلف با مردم تعامل داشتیم. شهر قائن به زعفران معروف است. متوجه شدیم در روستاهای این شهر آدم‌های شریفی هستند که کشاورزی می‌کنند و حتی از کود شیمیایی استفاده نمی‌کنند و در کار سوخت‌کشی نیفتادند اما درآمد کمی دارند.

 مدیرعامل بنیاد سپهر ادامه داد: بر روی محصول این روستاییان کار کردیم. معتقدیم درآمدهای خانگی و مشاغل خرد یک بخشی از سبد ما را پر می‌کند. تصمیم گرفتیم گردشگری را در این روستاها احیا کنیم، البته بدون آسیب به طبیعت. یک سری آموزش‌های کوتاه‌مدت برای روستاییان گذاشتیم و آن‌ها را متوجه جاذبه‌های روستایشان و محصولاتشان کردیم.

 احیای گلدوزی در روستاها و راه‌اندازی مرکز مشاوره خدمات کارآفرینی

 نوربخش تصریح کرد: اقامتگاه در روستاها ایجاد کردیم، تورهای گردشگری کنترل‌شده را به روستاها آوردیم. برخی آداب و رسوم اهالی روستا مثل جفت کردن کفش‌های مهمانان برای گردشگران جاذبه بود. پروژه احیای گلدوزی را از دل همین توسعه گردشگری درآوردیم. در روستایی فقط دو، سه خانم مسن گلدوزی بلد بودند که ما آموزش‌ها از طریق آن‌ها راه انداختیم. دیجی‌کالا از این پروژه ما حمایت کرد.

 وی از راه‌اندازی مرکز تولیدی برای بانوان روستایی خبر داد و گفت: خانم‌هایی را در سه روستا شناسایی کردیم که گلدوزی بلد بودند و به آن‌ها مواد اولیه دادیم که گلدوزی کنند و بدین ترتیب مرکز تولیدی راه انداختیم. کنار آن‌ها یک سری از دختران معلول را نیز برای آموزش قرار دادیم. دو چرخ خیاطی گرفتیم و به مرور روی گل‌ها و طرح‌های اصیل‌تر کار کردیم و محصولات متنوع شد. این محصولات را در دیجی‌کالا می‌فروشند. حساب و کتاب این مرکز تولیدی از بنیاد سپهر مجزاست. دیجی‌کالا در بخشی از آموزش‌ها به ما کمک کرد و ما را به کسب و کارهای بومی وصل کرد.

 مدیرعامل بنیاد سپهر با بیان اینکه مرکز مشاوره خدمات کارآفرینی داریم که مجوز آن را از وزارت کار گرفتیم، عنوان کرد: در این مرکز به مشاغل خُرد و خانگی کمک می‌کنیم. البته کمک ما فقط وام نیست. وام آخرین مرحله است. در سال گذشته از طریق این پروژه به ۵۰ نفر خدمات دادیم. همچنین ۱۰ صندوق در روستاها داریم که زمینه اعتبارات خرد در روستاها کار می‌کنند.

 ایجاد مکتب توسعه مهارت‌های حرفه‌ای برای دانش‌آموزان و دانشجویان

 نوربخش پروژه دیگر بنیاد سپهر را مکتب توسعه مهارت‌های حرفه‌ای برای دانش‌آموزان و دانشجویان ذکر کرد و افزود: در این مکتب بچه‌ها با مشاغل آشنا می‌شوند و برای آن‌ها کلاس‌ها و کارگاه‌هایی با موضوعاتی مانند حل مسئله، مهارت ارتباطی و رزومه نویسی برگزار می‌کنیم. در یکی از برنامه‌های آموزشی یکی از مدرسان ما با نام خانم احسانی، لباس محلی پوشید و چندین روز با آن لباس در جلسات در رفت و آمد بود. دیدیم که یک خانم جوان نیز درجلسه بعدی لباس محلی پوشید. در واقع مدرس ما نشان داد که این لباس بومی افتخار است. ما به نوعی متذکر می‌شویم که داشته‌های روستاییان ارزشمند است.

 مدیرعامل بنیاد سپهر با اشاره به اینکه پروژه دیگر ما کتابخانه سیار است، بیان کرد: ما کتابخانه عمومی راه انداختیم که با خودرو مزدا به روستاها می‌رود. ۹۵ درصد کتاب‌های ما در حوزه توانمندی و مهارت‌افزایی است. در بحث کار و تلاش هم مسابقه نقاشی و عکاسی برگزار کردیم.

 می‌خواهیم سازمان مردم‌نهاد محلی اما با کیفیت باشیم

 نوربخش با بیان اینکه ما صورت‌های مالی و عملکرد بنیاد سپهر را روی سایت منعکس می‌کنیم، گفت: زیرساخت‌ها را درست کردیم و تلاش می‌کنیم که کیفیت کار حفظ شود و مجموعه اصولی توسعه یابد. ما توسعه را کمّی نمی‌بینیم. ما می‌خواهیم سازمان مردم‌نهاد محلی اما با کیفیت باشیم. سودای توسعه نداریم. از جنبه محدودیت منابع می‌بینیم نه از منظر تعصب منطقه‌ای. همیشه از خود می‌پرسم:« قرار بوده است چه کار کنی که این کارها را انجام دادی؟»

 وی در پاسخ به این سؤال که آیا با خیریه و سازمان مردم‌نهاد دیگری تعامل دارید، اظهار داشت: تعامل با سازمان‌های مردم‌نهاد دیگر با چند هدف می‌تواند صورت گیرد. یکی به اشتراک گذاشتن تجربیات است که ما ویدئو و گزارش‌های کاری را بر روی سایت می‌گذاریم. اگر کسی هم به ما مراجعه کند از بیان تجربیات خود دریغ نمی‌کنیم، همانطور که خودمان از تجربیات سایر مؤسسات استفاده می‌کنیم.

 مدیرعامل بنیاد سپهر در پاسخ به این سؤال که آیا برای مرکز تولیدی خود با مؤسساتی در تهران به منظور فروش و توسعه کار در ارتباط هستید یا خیر؟ عنوان کرد: ما در تهران در برخی از نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنیم، ضمن اینکه با صنایع دستی هفت دست تعامل داریم. همکاری با شهر کتاب مرکزی را ۲۰ روزی است که شروع کردیم و محصولات خود را آنجا می‌فروشیم. مؤسسه مهر گیتی نیز از ما خرید می‌کند. در دیجی کالا و با سلام نیز غرفه داریم.

 مهارت‌آموزی 60 دانش‌آموز و 60 دانشجو در سال جاری

 نوربخش در پاسخ به این پرسش که در مکتب مهارت‌های حرفه‌ای دانش‌آموزی و دانشجویی تاکنون چند دانش‌آموز و دانشجو را تحت پوشش قرار دادید، گفت: در این زمینه آمار دقیقی ندارم. هدف ما توسعه کارآفرینی در مدارس است. بعد که دیدیم ورود به مدارس سخت است و درسی با این موضوع دارند، این پروژه را خارج از مدارس بردیم. 

 وی ادامه داد: یک سری کارگاه‌های آموزشی برگزار می‌کنیم. تاکید ما بیشتر بر کار عملی است. به عنوان مثال شرایط یک روز کارکردن آن‌ها در کارخانه را فراهم می‌کنیم. هزینه اندکی از دانش‌آموزان و دانشجویان بابت برگزاری کارگاه‌ها می‌گیریم. والدین از این مسئله رضایت دارند. امسال هدف را بر روی ۶۰ دانش‌آموز و ۶۰ دانشجو قرار دادیم که آموزش ببینم.

 مدیرعامل بنیاد سپهر در مورد منابع مالی بنیاد سپهر خاطرنشان کرد: درآمد اصلی ما از راه خیرین است و سپس قراردادهایی که در قالب مسئولیت اجتماعی با بخش‌های خصوصی می‌بندیم. یک سری داوطلب هم داریم. پارسال چهار هزار کار داوطلبانه در مؤسسه ما ثبت شد. درآمد نقدی ما سال گذشته ۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و جمع درآمد نقدی و غیرنقدی ما ۳ میلیارد و ۵۰۰ تومان بود.

 در پایان این نشست؛ هدیه‌ای معنوی از سوی آکادمی خیر ایران به سیدناصر نوربخش؛ مدیرعامل بنیاد سپهر اهدا شد.

 گزارش از مریم داوری