به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، «شبکه جامعه مدنی برای پناهندگان و آوارگان در خاورمیانه و شمال آفریقا» (MENA CSND)(1) ، نقشی اساسی در حمایت از پناهندگان و آوارگان با حمایت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان‌ملل متحد ایفا می‌کند.
در واقع این شبکه، تسهیل‌گر ارتباط موسسات مردم‌نهاد و خیریه‌های خاورمیانه و شمال آفریقا با کمیساریای عالی پناهندگان ملل متحد و سایر آژانس‌های وابسته به سازمان ملل متحد است. در واقع شبکه‌های بین‌المللی را می‌توان سازمان‌های غیردولتی بین‌المللی (INGO)، نامید که معمولاً متشکل از سازمان‌های غیردولتی محلی، منطقه‌ای و بین‌المللی هستند. شبکه‌ها نقش ترویج‌گری، تسهیل‌گری و پشتیبانی فنی و یا علمی را برای ان‌جی‌اوها، انجام می‌دهند.
شبکه سازمان‌های مدنی برای پناهندگان و آوارگان در منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا)، برای بهبود شرایط زندگی پناهندگان و حمایت از حقوق آن‌ها با انجیاوهای منطقه منا همکاری دارد. این شبکه معمولاً اولین پاسخ‌دهنده بحران‌های آوارگی در منطقه می‌باشد. در هنگام جنگ و یا بلایای طبیعی، این شبکه با هماهنگی با سایر اعضا، کمک‌های اولیه مانند غذا، آب، پناهگاه و مراقبت‌های بهداشتی را برای جمعیت آوارگان فراهم می‌کنند. برای مثال این شبکه اولین گروه بین‌المللی بود که با حمایت کمیساریای عالی پناهندگان برای حمایت از اوضاع بشردوستانه اخیرِ سودان جنوبی، وارد این کشور شد.
یکی دیگر از وظایفی که این شبکه برای خود تعریف کرده است، همکاری با بسیاری از سازمان‌های عضو در زمینه‌های حقوقی مانند درخواست پناهندگی، حمایت از حقوق کودکان پناهنده و مبارزه با قاچاق انسان است. این شبکه تلاش دارد تا همبستگی اجتماعی بین پناهندگان و جوامع میزبان را تقویت و به کاهش تنش‌ها و تبعیض کمک کند. شبکه با دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و رسانه‌ها همکاری می‌کنند تا توجه جهانی را به وضعیت پناهندگان جلب و سیاست‌های حمایتی را ترویج دهند.
همکاری، تسهیل و پشتیبانی
«شبکه جامعه مدنی برای پناهندگان و آوارگان در منطقه منا»، شامل سازمان‌های غیردولتی(ان‌جی‌اوها)، مؤسسات، دانشگاه‌ها، سازمان‌های مذهبی، هنرمندان، شخصیت‌های فرهنگی تأثیرگذار و بخش خصوصی می‌شود که برای کمک به پناهندگان و آوارگان این مناطق به هم می‌پیوندند، و تلاش‌های توسعه‌ای را جهت تسهیل امور پناهندگان، آوارگان و جوامع میزبان آن‌ها ارائه می‌دهند.
این شبکه، اولین شبکه در نوع خود است که موضوع پناهندگی و آوارگی در منطقه منا را بررسی می‌کند و از نظر گستره جغرافیایی و تنوع اعضایش، منحصر به‌فرد است. از سال 2017، این شبکه به حدود 200 عضو و حامی، از سراسر منطقه منا درآمده و به گستردگی و پیشرفت زیادی رسیده و با گردآوری ذی‌نفعان مختلف در منطقه به دنبال تأثیرگذاری مثبت بر جوامع، حمایت و تدوین سیاست در مورد مهاجرت است. این شبکه این همکاری‌ها را از طرق زیر دنبال می‌کند:
- تقویت همکاری بین شرکای چندجانبه در مسائل مرتبط با آوارگی، پناهندگی و مهاجرت
- تبادل اطلاعات و دانش، افزایش ظرفیت اعضا و توسعه استراتژیهای مشترک در منطقه
- فراهم آوردن فرصت برای سازمان‌ها و اعضا در فعالیت‌های مربوط به پیشگیری و یافتن راه‌حل‌های مربوط به مساله مهاجرت
به دنبال رویکردی پایدار در حل مشکلات مهاجران
به تاکید کارشناسان، امروزه جامعه مدنی بیش از هر زمان دیگری در پاسخ به بحران پناهندگان در سراسر جهان، نقش ایفا می‌کند. پرداختن به چالش‌های فعلی و برنامه‌ریزی برای سناریوهای پس از مناقشه، مستلزم همکاری و مشارکت بیشتر اعضای جامعه مدنی است. این شبکه می‌تواند بستر را برای همکاری با جوامع دیگر، استاندارهایی را برای همبستگی و مشارکت قوی‌تر فراهم کند.
طی چند سال گذشته، دفتر منطقه‌ای کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد برای امور پناهندگان، با شبکه جامعه مدنی برای پناهندگان و آوارگان در منطقه منا، همکاری کرده و خواستار برگزاری میزگردهای منطقه‌ای با دانشگاه‌ها و سازمان‌های مذهبی، زنان کارآفرین، هنرمندان و چهره‌های تاثیرگذار فرهنگی شده است. نشست‌های منطقه‌ای این شبکه، به ایجاد رویکردی پایدارتر، برای حل چالش‌های آوارگان کمک کرده‌اند. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل قصد دارد تا به ایفای نقش رهبری خود در گسترش مستمر چنین شبکه‌هایی در منطقه منا ادامه دهد تا با کمک به افراد نیازمند بتواند تأثیر مثبتی در جامعه جهانی ایجاد کند.
ایران برای ساماندهی اتباع می‌تواند از ظرفیت این شبکه‌ها استفاده کند
در پایان معرفی «شبکه جامعه جامعه مدنی برای پناهندگان و آوارگان در منطقه منا»، ذکر این نکته حائز اهمیت است که علی‌رغم میزبانی ایران از جمعیت میلیونی پناهندگان و مهاجران و فعالیت ده‌ها ان‌جی‌او و خیریه ایرانی برای جمعیت پناهندگان و مهاجران، تعداد انگشت‌شماری از موسسات ایرانی به عضویت شبکه‌های بین‌المللی مخصوص پناهندگان، آوارگان و یا مهاجران درآمده‌اند. برخی از موسسات مردم‌نهاد ایرانی با وجود این‌که بخش قابل توجهی از بهره‌مندانشان را جمعیت مهاجر و اتباع تشکیل می‌دهند، از کمک‌ها و پشتیبانی‌های شبکه‌های بین‌المللی مختص پناهندگان و آوارگان بی‌بهره هستند. (2)
ضمن بهره‌مندی از پشتیبانی و کمک فنی، حضور و ارتباط فعال با چنین شبکه‌هایی برای موسسات ایرانی می‌تواند اولاً دستاوردهای مهم موسسات ایرانی در خدمت‌رسانی به مهاجران را به دنیا نشان دهد و الگویی بسیار آموزنده از تعامل انسانی با جامعه پناهندگان و مهاجران را تصویر کند، ثانیاً نسبت به کمبودها و چالش‌ها و بحران‌هایی که در مواجهه با مهاجران وجود دارد، تجارب موفق سایر کشورها و جوامع اخذ می‌شود و چه بسا به سیاستگذاران نیز در زمینه وضع سیاست‌های کارآمد مهاجرت یاری رسانَد. بی‌شک این فرایند با اطلاع و نظارت و موافقت دستگاه‌هایی که قانوناً اجازه نظارت بر خیریه‌ها و ان جی اوها را دارند، می‌تواند انجام بگیرد و برای کشورمان فوایدی داشته باشد.
پی‌نوشت:
1-The Middle East and North Africa Civil Society Network for Displacement (MENA CSND)
2- کشور ایران در تقسیم بندی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد در «منطقه منا» نبوده و حوزه فعالیت ایران در منطقه آسیا-اقیانوسیه تعریف شده است. انجیاوهای ایرانی برای عضویت در منطقه منا درخواست ویژه ثبت نمایند و یا با شبکه سازمان‌های جامعه مدنی آسیا و اقیانوسیه برای پناهندگان یا آوارگان، همکاری داشته باشند.
منبع:
دیدگاه خود را بنویسید