به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌های عراقی در دهۀ اخیر تلاش خود را برای توانمندسازی زنان در این کشور بیشتر کرده‌اند. این اقدامات در راستای برنامۀ دولت برای پُررنگ‌تر کردن حضور زنان در جامعه است؛ جامعه‌ای که هنوز برخی رویکردهای محلی مانع از حضور زنان در عرصه‌های اجتماعی می‌شود و بحران‌های پیاپی سیاسی مخصوصاً در دوران داعش، مانع از امنیت حضور، کار و مشارکت برای آن‌ها بوده است.
عراق یکی از پایین‌ترین نرخ‌های مشارکت نیروی کار زنان (11%) را در میان کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا دارد. این عدد نه‌تنها نشان‌دهندۀ نابرابری بین زنان و مردان است، بلکه مُهر تأیید را بر فرصت‌های از دست‌رفته توسعۀ اقتصادی نیز می‌زند. با فروکش کردن بحران‌های امنیتی در عراق، موانع امنیتی و سیاسی برای زنان کم‌تر شده است و دولت در صدد است تا سال 2025 نرخ مشارکت زنان را پنج درصد افزایش دهد که در صورت تحقق می‌تواند تولید ناخالص داخلی را تا حدود 1.6درصد افزایش داده و منجر به بهبود اقتصادی و همچنین کاهش نرخ فقر شود.
در راستای این هدف، دولت عراق از نهادهای جامعۀ مدنی خواسته است تا با دولت برای توانمندسازی زنان مشارکت کنند. نقشی که دولت عراق برای توانمدسازی زنان خواستار است، از خلال تغییر در هنجارهای اجتماعی و افزایش مشارکت نهادهای مدنی امکان تحقق بیشتری را خواهد یافت.
به منظور درک بهتر عوامل اجتماعی و برای ایجاد راه‌حل‌هایی جهت توانمندسازی زنان عراقی، دولت به دنبال جذب فعالیت بیشتر جامعۀ مدنی در این زمینه است. برنامۀ توسعه سازمان ملل متحد نیز با عراق همکاری نزدیکی در این زمینه دارد و تقریباً همۀ پروژه‌های توامندسازی زنان عراقی با مشارکت دولت، برنامۀ توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) و نهادهای جامعۀ مدنی اعم از خیریه‌ها و ان‌جی‌اوها صورت می‌پذیرد.
نمونه‌هایی از برنامه‌های توانمندسازی زنان در عراق
در راستای تغییر وضعیت به نفع توانمندسازی زنان و حفاظت از بنیان خانواده، سازمان‌های غیردولتی در عراق با حمایت «برنامۀ توسعۀ سازمان ملل متحد»، دوره‌های توانمدسازی زنان را با رویکرد حمایت از خانواده برگزار می‌کنند. این برنامه با تحت پوشش قرار دادن زنان عراقی، اعم از کارمندان، کارگران، کشاورزان و زنان خانه‌‌دار، چند سالی است که در حال برگزاری است.
برگزاری دوره‌های کامپیوتر یکی از این برنامه است و از سال 2021 به توسعۀ مهارت‌های بیش از 150 هزار کارمند کمک کرده است. برنامۀ حمایت از زنان روستایی و کشاورز نیز یکی دیگر از برنامه‌هایی است که با استقبال جامعۀ روستایی عراق مواجه شده است. ارائۀ کمک مالی و بسته‌های معیشتی به زنان کشاورز در کنار برگزاری دوره‌های مختلف آموزشی و خدمات اجتماعی باعث شده است تا زنان روستایی بتوانند در کنار حمایت از خانواده، به کسب درآمد بپردازند و از فقر رهایی یابند.
پروژۀ تأسیس کارگاه‌هایی مخصوص زنان نیز از دیگر اقدامات برای توانمندسازی زنان در عراق بوده است. برای مثال همکاری شرکت‌های تولیدکنندۀ لباس با سازمان‌های مردم‌نهاد در راستای این برنامه در حمایت از کارگاه‌های خیاطی بسیار کمک‌کننده بوده و باعث شده است تا زنان بتوانند درآمد خود را در این کارگاه‌ها تضمین کنند. احیای این کارگاه‌ها یکی از گام‌های پیشبرد اقتصاد کشور و تشویق به اشتغال به ویژه برای زنان پایبند به سنت‌ها است. برنامه‌هایی از این دست، تنها با مشارکت همه‌جانبه توانسته است مسیر رشد اقتصادی پایدار را در کنار تحقق عدالت جنسیتی برای زنان عراقی فراهم کند.
تشکل‌های فعال زنان در عراق توانسته‌اند علاوه‌بر توانمدسازی بر دیگر حوزه‌های زنان نیز تأثیر گذارند و باعث شوند تا دولت عراق در سال 2023 با راه‌اندازی «استراتژی ملی برای زنان عراق» به اهداف حیاتی که مشارکت زنان در جامعه را افزایش می‌دهد کمک کند. این استراتژی مبتنی بر نقش‌آفرینی زنان فعال در حوزه‌هایی چون ترویج همزیستی مسالمت‌آمیز، نفی خشونت و افراط‌گرایی، افزایش آگاهی در برابر مواد مخدر و کاهش مهاجرت‌های غیرقانونی نیز بوده است.
گزارش از عاطفه جعفریان
منابع:
دیدگاه خود را بنویسید