به گزارش پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران، دکتر محمد جهانگیری؛ مدیرعامل مؤسسه خیریه مکسا در میزگرد تخصصی «بررسی فرصت‌ها و چالش‌های مؤسسات نیکوکاری مرتبط با حوزۀ سرطان» که با همت پایگاه خبری تحلیلی خیر ایران و با همکاری شبکۀ ملی سرطان برگزار شد، به ایراد سخن پرداخت.

 دکتر جهانگیری در این بیان کرد: یکی از بحث‌های جدی این است که منابع در حوزه سلامت محدود است. یعنی در تمام دنیا اینگونه است و مخصوصاً در کشورهایی مانند ایران این منابع محدودتر است. اگر بخواهیم براساس مسائل و آمارها صحبت کنیم، نکته‌ای که در تمام قوانین ما آمده است و به آن خیلی نگاه نکرده‌ایم، موضوع پیشگیری است. این پیشگیری در قوانین در اولویت است اما در اجرا این اولویت وجود ندارد. خواهش ما این است که اول از همه این موضوع اجرا بشود. سهم خیرین هم باید در این موضوع مشخص شود تا بعد، کمک هم خواهند کرد اما باید به سمت اجرای سندی که داریم حرکت کنیم. ما باید به قوانین و وظایفی که به ما از طریق قانون واگذار شده است متعهد باشیم. اگر به این قوانین متعهد نباشیم بقیه چطور می‌خواهند متعهد باشند؟ این نکته اصلی است که باید پاسخگویی را از دولت آغاز کنیم و نباید این پاسخگویی از مؤسسات خیریه یا مردم باشد.

 اجرای قانون مطالبۀ اول ما است

 وی در ادامه افزود: اما باید ببینیم این پاسخگویی را چطور باید ایجاد کنیم که در این حوزه‌ها کار انجام بشود. یکی از مطالبات ما این است که در درجه اول قانون اجرا شود. در قانون به صراحت آمده است که در پایان سال اول برنامه هفتم، برنامه خودتان را در کلیه مراحل با اولویت پیشگیری و تشخیص زودهنگام در همه عرصه‌ها مطرح کنید که مبنای آن نیز پزشک خانواده است. حدود دو ماه دیگر سال اول تمام می‌شود اما این برنامه کجا است؟ مگر این برنامه هفتم تصویب نشده است؟ اگر قانون است باید این برنامه اجرا شود، اگر نه، ما خیرین حاضریم سرمایه‌گذاری کنیم و به کمک وزارت بهداشت بپردازیم تا برنامه اجرایی این قانون نوشته شود.

 مدیرعامل مؤسسه خیریه مکسا تصریح کرد: بنابراین باید به سمت مدیریت یکپارچه و درست و بهره‌وری بالا برویم. نباید این اتفاق بیفتد که منابع اندکی که داریم نیز اسراف شود، بلکه باید در جایی که اولویت بالایی هست این هزینه‌ها انجام شود و اولویت بالای امروز ما عبارت از پیشگیری است. من به چند آمار اشاره می‌کنم؛ در حوزه سرطان برست (پستان)، چندسال دیگر اگر تمام بودجه بیمه سلامت را بگذاریم نمی‌توانیم هزینه‌های آن را بدهیم. بنابراین باید پیشگیری و غربالگری و تشخیص زودهنگام را مدنظر قرار دهیم. هزینه درمان نسبت به پیشگیری 10 برابر است. حال آیا ما انقدر بودجه داریم که این هزینه 10 برابری را بدهیم که صبر می‌کنیم تا بیمار از مرحله تشخیص زودرس و ... عبور کند؟ وقتی این پول وجود ندارد، باید به پیشگیری بپردازیم و ما هم در مکسا اولویتمان را به حوزه پیشگیری و غربالگری اختصاص داده‌ایم و این کار را در دانشگاه انجام داده‌ایم. این اولین چیزی است که تقاضا داریم روی آن کار شود.

 سرطان‌هراسی نکنیم

 وی در ادامه بیان کرد: دومین بحث این است که آماری که در ایران دربارۀ افراد مبتلا به سرطان وجود دارد به نسبت رنج جهانی کمتر است. اینکه ما بگوییم سونامی و ... در کار است، درست نیست و باید سرطان‌هراسی را از ادبیاتمان دور کنیم. خواهش ما این است که وزارت بهداشت، وزارت فرهنگ و صداوسما بیایند و همت کنند تا بیماری سرطان را به عنوان بیماری ببینیم. بیماری‌ای که 50 درصدش قابل پیشگیری است و بقیه موارد هم قابل درمان است. چندسال دیگر با توجه به شرایطی که در ژن به وجود می‌آید و پیشرفت‌های دیگر، درمان‌ها مؤثرتر می‌شود اما ما باید به سمت این هدف برویم که امیدبخشی کنیم و راهکارها را ایجاد و مسائل را کنترل کنیم. البته امیدبخشی به این معنا نیست که مردم خودشان را رها کنند بلکه برای اینکه بیایند و خودشان را معاینه کنند و از سرطان نترسند و به دنبالش نروند؛ زیرا به‌قدری این موضوع سنگین شده است که از ترس مبتلا شدن به سرطان مردم نمی‌روند تا تشخیص بدهند و می‌گویند رها می‌کنیم تا اگر مبتلا شدیم ببینیم چه می‌شود.

 جهانگیری گفت: سومین موضوع اینکه قرار است شبکه ملی سرطان مطالبات خود اعضا و خیرین را بگوید. این بحث توسط وزارت بهداشت باید به رسمیت شناخته شود. مکسا می‌آید و با وزارتخانه کار می‌کند که اشکالی هم ندارد، اما نمی‌شود با هزار و خرده‌ای مؤسسه خیریه در کل ابعاد کار کرد بلکه باید این‌ها بیایند و کانالیزه بشوند. بر این اساس، پیشنهاداتی در این زمینه آماده کرده‌ایم و می‌توانیم آن‌ها را ارائه بدهیم و کار را جلو ببریم. پیشنهاد ما این است که بیاییم و این موضوع را سیستماتیک کنیم؛ به‌نحوی‌ که در حوزه سیاست‌گذاری و اجرا سه کارگروه به وجود آید که پایه ثابت این‌ها نیز از شبکه‌ها باشند؛ یعنی خیریه‌ها از طرف شبکه حرفشان را بزنند. این فرایند در حوزه خیرین باید ایجاد شود. می‌توانیم در این زمینه کنار وزارت بهداشت باشیم و به ساختارسازی و هماهنگ‌سازی بپردازیم.

 نیازمند تقویت هم‌افزایی هستیم

 مدیرعامل مؤسسه خیریه مکسا بیان کرد: نکته بعدی اینکه یکسری اقدامات را انجام داده‌ایم که نتیجه هم گرفته‌ایم. حالا که نتیجه گرفته‌ایم، واگذاری کار‌ها باید تسریع شود. ما در قم به صورت آزمایشی کارهایی را انجام دادیم و معاونت درمان، معاونت علمی ریاست جمهوری و سازمان بیمه سلامت نیز این کارها را تأیید کرده است، ولی با این حال وقتی می‌خواهیم جای دیگر برویم و کار را انجام بدهیم، باید دوباره صحبت کنیم تا قبول کنند که می‌خواهیم کمک کنیم. این نباید اتفاق بیفتد؛ زیرا شبکه پشت این کار است. در شیراز با مؤسسه خیریه نور تفاهم کردیم. با امدادگران عاشورا نیز همکاری را شکل دادیم. بنابراین این هم‌افزایی را داشته‌ایم و داریم تحت شبکه این کارها را می‌کنیم، پس می‌توانیم تمام خیریه‌ها را بیاوریم و یک الگویی که سازمان بهداشت جهانی (WHO) و دیگران هم دنبالش هستند را به وجود آوریم و این هم‌افزایی و تأثیر متقابل بر یکدیگر را می‌توانیم داشته باشیم و در این زمینه کار کنیم.

 وی در ادامه افزود: موضوع دیگر این است که سهم دولت نباید با مشارکت خیرین کم شود بلکه باید بیشتر هم بشود. باید قوانین و سهم دولت و خیرین بیاید تا این هم‌افزایی درست انجام شود. در پروژه‌هایی باید این کار را بکنیم، ولی این کار اتفاق نمی‌افتد. الان سهم دولت بیشتر به سمت زیرساخت‌ها را رفته است اما این اشتباه است. ما بیاییم و مثلاً بگوییم در زمینه غربالگری و خرید راهبردی، بودجه دیده شده است و یک همت سهم دولت باشد و 800 میلیارد هم خیرین کمک کنند. براساس کاری که ما کردیم، در چند پروژه بهره‌وری بالا بوده است.

 جهانگیری گفت: من به شما قول می‌دهم اگر یک همت دولت بگذارد، ما چهار همت عملکرد تحویلش می‌دهیم نه 500 میلیارد. اما اگر در دولت یک همت اختصاص یابد و مشارکتی صورت نگیرد، 500 میلیارد بیشتر عملکرد نمی‌بیند. این واگذاری و برون‌سپاری باید با سهم دولت باشد نه اینکه بگوید این پول را به شما می‌دهم و شما بروید و دو همت هزینه کنید. اگر سهم دولت و خیرین باهم باشد هم‌افزایی ایجاد می‌شود و دولت نیز متولی است و نظارت اصلی‌اش را انجام می‌دهد.